Dagblaðið Vísir - DV - 16.03.1989, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 16. MARS 1989.
Fréttir - Atvinnumál
Skuldir Útgerðaifélags Norður-Þingeyinga rúmur hálfur milljarður:
Spurningin er hvort Þórs-
höfn á að lifa eða deyja
Gylfi Kristjánason, DV, Akureyri:
„Að raínu mati er málið mjög ein-
falt. Stjórnvöld standa einfaldlega
frarami fyrir því að taka ákvörðun
um hvort þessi staður á að lifa eða
deyja, því heimamenn ráða aldrei við
að leysa þetta sjálfir," segir Árni
Gunnarsson alþingismaður um þá
stöðu sem upp er komin á Þórshöfn
eftir að ákveðið hefur verið að seija
Súlnafell, annan togarann þar, til
Kaupfélags Eyfirðinga. Salan kemur
íkjölfar geysilegra fjárhagserfiöleika
Útgerðarfélags N-Þingeyinga en
skuldir þess eru taldar nema yfir
hálfan milljarð króna.
Enn og aftur eru málefni Þórs-
hafnarbúa því í brennideph. Ekki eru
mörg ár Uðin síðan þar blasti ekkert
annað við en atvinnuleysi og fólks-
flótti vegna skorts á hráefni til fisk-
vinnslu. Þau mál voru þá leyst meö
kaupunum á togaranum StakfelU, og
fór það mál hátt í fjölmiðlum. Það
virðist hins vegar ljóst að á Þórshöfn
hafa menn aldrei getað verið sam-
stiga uip rekstur þess skips. Annar
togari, SúlnafeU, var keyptur til stað-
arins fyrir um tveimur árum, eftir
að Stakfellinu hafði verið breytt í
frystitogara, og þau kaup miðuðu að
sjálfsögðu að því að sjá fiskvinnsl-
unni fyrir hráefni.
SúlnafelUð hefur því séð fisk-
vinnslunni á Þórshöfn fyrir hráefni
en hinn togarinn, Stakfell, frystir
aflann um borð sem fyrr sagði. Þegar
SúInafelUð fer af staðnum er því ekki
bjart framundan í atvinnulífi staðar-
ins þar sem aUt byggir á fiskvinnslu.
Mikill ágreiningur
Kaupfélag Langnesinga á 52% í Út-
gerðarfélagi Norður-Þingeyinga, sem
gerir út togarana, en 48% eru í eigu
Hraðfrystistöðvar Þórshafnar og
Þórshafnarhrepps. MikiU ágreining-
ur er og hefur verið um leiðir í
rekstri Útgerðarfélagsins, eins og
fram hefur komið, og hann reis aldr-
ei hærra en þegar ákveðið var að
taka StakfeUið af ísfiskveiðum og
setja frystitæki um borð í skipið.
Minnihlutinn var ákaft á móti og rök
hans voru m.a. þau að StakfeUið
hefði fyrst og síðast verið keypt til
staðarins tíl að koma með afla aö
landi til vinnslu. Meirihlutamenn
sögðu hins vegar að með því aö útbúa
togarann sem frystiskip hefðu þeir
verið að tryggja rekstrargrundvöU
hans og afstýra því að staðurinn
missti skipið frá sér.
Tilboðinu hafnað
Um síðustu helgi geröu Hraðfrysti-
stöðin og Þórshafnarhreppur tUboð
í báða togarana og vUdu greiða ÚNÞ
520 miUjónir króna fyrir skipin.
Þessu tilboði hefur verið hafnað, og
SúlnafeUið verður nú selt tU Eyja-
fjaröar þar sem KEA mun gera það
út frá Hrísey.
„Bjargar engu“
„Utgerðarfélagið bjargar engu í
þessu dæmi öUu með því einu að
selja SúlnafeUið," segir Ámi Gunn-
arsson, alþingismaður í Noröur-
landskjördæmi eystra, en hann var
ásamt öðrum þingmönnum kjör-
dæmisins staddur á Þórshöfn fyrr í
vikunni tU að kynna sér þetta mál
aUt.
„Það myndi hins vegar bjarga
miklu fyrir félagið ef bæði skipin
væru seld, þótt vissulega leysti það
ekki atvinnumálin í landi. Salan á
SúlnafeUinu ein og sér er eins og upp
Fréttaljós
Gylfi Kristjánsson
í nös á ketti. Þá standa efdr um 360
miUjóna króna skuldir eftir því sem
næst verður konUst og það er of stórt
dæmi tíl að það gangi upp,“ segir
Árni.
Stakfellið órekstrarhæft
Hann virðist vera á sama máh og
Jóhann A. Jónsson, framkvæmda-
stjóri Hraðfrystistöðvarinnar, um
rekstrargrundvöll Stakfellsins eftir
að SúlnafeUið hefur veriö selt.
„StakfeUið er gjörsamlega órekstr-
arhæft eftir söluna á SúlnafelUnu,
það Uggur á borðinu," segir Jóhann
A. Jónsson. „MáUð er hins vegar það
að það eru tveir bændur sem sitja í
stjórn fyrirtækisins sem ekki gera
sér grein fyrir því hvernig staðan er.
Þeim er fjarstýrt af stjómarformann-
inum, Þórólfi Gíslasyni, fyrrverandi
kaupfélagsstjóra hér, sem nú er
kaupfélagsstjóri á Sauðárkróki.
Þangað fór Þórólfur í júni á síðasta
ári en hann var samt kjörinn stjóm-
arformaður ÚNÞ í október og sótti
það fast að sitja áfram,“ segir Jó-
hann.
„Ekki virkur“
„Ég hef ekki verið virkur í stjómun
félagsins síöan í ágúst," sagði Þórólf-
ur er DV ræddi við hann um söluna
á Súlnafellinu. „Ég vísa þessu alveg
tíl varaformannsins, enda er óeðU-
legt að ég sé að hafa afskipti af þess-
um málum héðan frá Sauðárkróki."
Varaformaður stjómar ÚNÞ er
Ágúst Guöröðarson bóndi og hann
sagði í samtaU við DV að hann teldi
ekki að vettvangur til lausnar málum
félagsins væri í fjölmiðlum. Hann
sagði þó að mikið skorti á heiðarleika
minnihlutamanna í félaginu og það
væri erfitt að starfa með þeim. Um
það hvort grundvöUur væri fyrir
rekstri StakfeUsins eftir að SúlnafeU-
ið hefði verið selt sagði Ágúst: „Stak-
felUö verður nálægt því að vera
rekstrárhæft eftir söluna á SúlnafeU-
inu.“
Stóru mistökin
„Stóra mistökin að mínu mati vora
gerð þegar ákvéðið var að breyta
StakfelUnu í frystiskip á sínum
tíma,“ segir Árni Gunnarsson. „Nú
færir það engan afla á land til vinnslu
en það er það sem Þórshafnarbúar
þurfa, skip sem kemur með afla að
landi og skapar þannig atvinnu á
staðnum.
Það er líka fyrir löngu kominn tími
til að fara að huga að því að sam-
keyra þessa útgerð á 'Þórshöfn og
Raufarhöfn. Ef það væri gert er um
að ræða 10 þúsund tonna kvóta,
hvorki meira eða minna. En því mið-
ur er staðan orðin þannig í dag á
Þórshöfn að þar gerist ekkert nema
stjómvöld láti málið til sína taka,
þetta er spuming um Uf eða dauða
fyrir staðinn," sagði Ámi Gunnars-
son.
Úr einum vasa í annan
Salan á SúlnafelUnu frá Þórshöfn
til KEA er að margra mati öðrum
þræði tilfærsla á peningum úr einum
vasa í annan innan Samvinnuhreyf-
ingarinnar, stór hluti kaupverðsins,
sem er 160 milljónir króna, sé miUi-
færsla á skuldum ÚNÞ við KEA. Jó-
hann A. Jónsson segir að Kaupfélag-
ið á Þórshöfn sé að brölta með Út-
gerðarfélagið, sem það eigi nauman
meirihluta í, og taki ekkert tilUt til
þess þótt fólkið á staðnum standi eft-
ir atvinnulaust. Allar geröir meiri-
hluta stjómar ÚNÞ miðist við að
tryggja hag kaupfélagsins eins og
þær hafi ávaUt gert.
Líf eða dauði
Eins og Ámi Gunnarsson alþingis-
maður sagði hér að framan er um líf
eða dauða að tefla fyrir Þórshafn-
arbúa í þessu máU. Árni og Jóhann
eru sammála um að rekstrargrand-
vöUur fyrir frystitogarann StakfeU
sé enginn eftir að SúlnafeU hefur
verið selt. Salan á Súlnafellinu þýðir
einnig atvinnuleysi í landi, það er
borðleggjandi, og er þá ekki fólks-
flótti næsta skrefið?
Sjálfsagt eiga menn eftir að deila
um ástæður þess hvemig nú er kom-
ið fyrir útgerðarmálunum á Þórs-
höfn, en Ami Gunnarsson segir:
„Þetta era langvarandi timburmenn
gífurlegrar ofíjárfestingar og íjár-
magnskostnaöar síðustu árin. Fjár-
magnskostnaður hefur oft verið
hærri en launakostnaöur og slíkt
þykir ekki góð póUtik.
Stærð þessa máls er þannig að það
duga ekki önnur ráð til lausnar en
stjórnvaidsaðgerðir. Það væri geð-
veiki ef þama .yrði aUt látið stöðv-
astsegir Ámi.
Fólksflótti?
Svo virðist sem í umræðunni aflri
hafi oft orðið út undan það sem snýr
að fólkinu á Þórshöfn sem byggir
alla afkomu sína á fiskvinnslu. Það
fólk sér fátt framundan þessa dagana
annað en atvinnuleysi og það mun
þegar víða farið að kreppa aö hjá
fólkinu þar nú þegar. Næsta skrefið
hlýtur að vera það að þetta fólk fer
að hugsa sér til hreyfings ef ekki
gerist eitthvað í málefnum þess, og
það fyrr en síöar.
Fiskvinnsla á Þórshöfn: tekur fólksflótti við í kjölfar atvinnuleysis?