Alþýðublaðið - 09.07.1921, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
<ö«bíIÖ út af AlþýdnflokkBum.
1921
Laugardagian 9. júlí.
155 tölubl.
Leirvörur og búsáhöld
eru seíd í útsölu á Laugaveg 43. Verðið er Iægsta heildsöluverð.
Vörurnar keyptar inn með lægstá markaðsverði og komu í þessum
mánuði. — Mikið úrval. — KomiO íljótt.
Útsa 1 a 11 Laugaveg 43.
Jón Dúason og- Islandsbanki.
Bankinn dæmdur til að greiða Jóni skaðabætur.
Mönnum mun i minni fátið,
aem kom á stjórn íslándsbanka,
þegar Jón Dúason cand. polit.
fór fram á að fá seðla bankans
innleysta í gulli. Bankinn neitaði,
en Jón fór í mál við hann. Vegna
þess að mál þetta er all merki-
legt, blrtum vér hér orðréttan
dóminn í máiinu, tekinn úr Dóma-
Sbók Reykjavíkur.
Ár 1921, hmtudaginn 26. maf,
var í bæjarþingi Reykjavíkur í
málinu nr. 17, 1920, Jón Dúason
gegn íslandsbanka, uppkveðinn
svohljóðandi dómur:
Cand. polit. Jón Dúason hefir,
að undangenginni árangurslausri
sáttatilraun, höfðað mál þetta fyrir
bæjarþingi Reykjavíkur með stefnu
útgefinni 2. marz f. á., gegn stjórn
h.f. tslandsbanka í Reykjavík og
krafist þess, að bankinn verði
dæmdur til að greiða sér kr.
43624,80 í skaðabætur með 5%
ársvöxtum frá sáttukærudegi til
borgunardags og málskostnað að
skaðlausu.
Stefndur hefir aftur á móti kraf-
sst þess, að hann verði algerlega
sýknaður í málinu, og að máls-
kostnaður verði dæmdur honum
eftir réttarins mati, svo og að
stefnandi verði dæmdur í sekt fyr-
ir óþarfa þrætu, en hina síðar-
nefndu kröfu þykir ekki ástæða
til að taka til greina.
Eftir þeim upplýsingum sem
liggja fyrir er málið þannig vaxið,
að hinn 1?. desbr. 1919 sendi
stefnandi mann f bankann með
25000 kr. f seðlum hans til þess
að fá þeirn skift fyrir gull, en
bankinn færðist undan að láta
gullið, og næsta dag sendi stefn-
andi enn með 24000 kr. í seðlum
og bað bankann skifta á þeim og
gulli en fékk afsvar. Bankinn er
samkvæmt lögum nr. 66 10. nóv.
1905 skyldur til að leysa seðla
sína inn með gulli, og telur því
steínandi að bankinn hafi með
þessu atferli gert sér skaða, er
hann sé skyldur að bæta. Skaða-
bótakröfu sfna miðar stefnandi við
dollargengi, hið hæzta sem hér
hefir orðið frá 12. desbr. 1919
til 11. marz 1920, sem hann tjáir
vera 7 kr. 05 au., og er því ekki
mótmælt af stefndum. Og með
því að ganga út frá, að hann
hefði getað fengið hér um bil
13140 dollara fyrir 49000 kr. og
þannig grætt 3 kr. 32 aura á
hverjum dollar, miðað við venju-
legt gengi hans gagnvart krón-
unni, fær stefnandi út hina nefndu
skaðabótaljárhæð.
Stefndur hefir eigi inótmælt
innlausnarskyldu sinni á seðlunum,
en heldur þvf fram að tögleg
krafa um skifti á guili og seðlum
hafi eigi verið gerð, og auk þess
hefir hann haldið þvf fram, að
gull bankans hafi verið innsiglað
af ríkisstjórninni, svo að hann hafi
ekki getað látið neitt af því af
hendi. Þessi sfðasta varnarástæða
er þó eigi nægilega sönnuð og
auk þess of seint fram komin í
málinu. Og rétturinn verður enn-
fremur að lfta svo á eftir því,
sem fram er komið í málinu, að
krafan um innlausn seðlana hafi
verið löglega framsett bæði hinn
12 og 13. desember 1919.
Með vitnaleiðslu f málinu er
það upplýst, að seðlar þeir er
stefnandi beiddist innlausnar á
með gulti síðari daginn, voru
hinir sömu og hann hafði beiðst
innlausnar á daginn áður, að þvf
undanskildu, að síðari daginn var
framvfsað 1000 kr. minna af seðl-
unum, en af því leiðir, að stefn-
andi getur als engar bætur fengið
fyrir synjún um gullinnlausn þeirra
24000 kr., er hann sendi f bank-
ann seinni daginn, auk þess sem
einmitt þann dag komu f gildi
lög er leystu bankann frá skyldu
til að innleysa seðla sfna með
gulli og virðist verða að telja
gildi þeirra laga frá byrjun þess
dags.
Um þær 25000 kr., sem inn-
lausnar var beiðst á hinn 12. des.
1919, verður aftur á móti að á-
lfta, að bankinn hafi verið skyld-
ur til að láta gull fyrir þær og á
þá stefnandi rétt til bóta fyrir
þann skaða, sem hann kann að
hafa haft af að þvi var synjað.
Hinsvegar verður skaði þessi ekki
metinn eftir gengi dollara hér á
landi, þvf að hinn 15. des. 1919
var bannaður útflutningur á gulli
úr landinu og alls engar líkur á
að stefnandi hefði á þessum skamma
tíma komið gullinu úr landi, þeg-
ar á það er iitið, að stefnandi
hafði fyrir 12. desember 1919
fengið skift í gull í bankanum
12000 kr. í seðlum, sem hann
seldi eftir 15. desember 1919 að
einhverju leyti hér innanlands, en
sendi ekkert af því til útlanda.
Og í málinu eru als engar Iíkur
færðar að þvi, að stefnandi mundi
hafa undið bráðari bug að útfiutn-
ingi þess gulls, sem hann hafði
fengið hinn 12. des. 1919, ef