Alþýðublaðið - 09.07.1921, Blaðsíða 1

$UL%*P m.%J>
O-efid íit af .Alþýðttflo&clcstiuaau
1921
Laugardaginn 9. )úlí.
155 tölubl.
Leirvörur og búsáhöld
eru seld i útsölu á Laugaveg 43. Verðið er Iægsta heildsöluverð.
Vörurnar keyptar inn með lægstá markaðsverði og komu i þessum
mánuði. — JMiteiö úrval. — KomiO íljótt.
Útsalan L angayeg 4 3.
Jón Dúason og- íslandsbanki.
Bankinn dæmdur til að greiða Jóni skaðabætur.
Mönnum mun i minni fátið,
aem kom á stjóra íslándsbanka,
þegar Jón Dúason cand. polit.
íór fram á að fá seðla bankans
innfeysta í gulli. Bankinn neitaði,
en Jón fór í mál við bann. Vegna
þess að mál þetta er all merki-'
legt, birtum vér hér orðréttan
dóminn í málinu, tekinn úr Dóma-
bók Reykjavíkur.
Ár 1921, fimtudaginn 26. maf,
vár í bæjarþingi Reykjavikur í
málinu nr. 17, 1920, Jón Dúason
gegn íslandsbanka, uppkveðinn
svohljóðandi dómur:
Cand. polit. Jón Dúason hefir,
að undangenginni árangurslausri
sáttatilraun, höfðað mál þetta fyrir
bæjarþingi Reykjavíkur með stefnu
átgefinni 2. marz f. á„ gegn stjórn
h.f. Islandsbanka í Reykjavík og
krafist þess, að bankinn verði
dæmdur til að greiða sér kr.
43624,80 f skaðabætur með 5%
ársvöxtum frá sáttukærudegi til
borgunardags og málskostnað að
skaðlausu.
Stefndur hefir aftur á móti kraf-
jst þess, að hann verði algerlega
sýknaður f málinu, og að máls-
kostnaður verði dæmdur honum
eftir réttarins mati, svo og að
stefnandi vérði dæmdur f sekt fyr-
ir óþarfa þrætu, en hina síðar-
nefndu kröfu þykir ekki ástæða
til að taka til greina.
Eftir þeim upplýsingum sem
liggja fyrir er málið þannig vaxið,
að hinn 12. desbr. 1919 sendi
stefnandi mann f hankann með
25000 kr. f seðlum. hans til þess
að fá þeim skift fyrir gull, en
bankinn færðist undan að láta
gullið, og næsta dag sendi stefn-
andi enn með 24000 kr. f seðlum
og bað bankann skifta á þeim og
gulli en fékk afsvar, Bankinn er
samkvæmt lögum nr. 66 10. nÓv.
1905 skyldur til að leysa seðla
sfna inn með gulii, og telur því
steínandi að bankinn hafi með
þessu atferli gert sér skaða, er
hann sé skyldur að bæta. Slcaða-
bótakröfu sfna miðar stefnandi við
dollargengi, hið hæzta sem hér
hefir orðið frá 12. desbr. 1919
til 11. marz 1920, sem hann tjáir
vera 7 kr. 05 au„ og er því ekki
mótmælt af stefndum. Og með
því að ganga út frá, að hann
hefði getað fengið hér um bil
13140 dollara fyrir 49000 kr. og
þannig grætt 3 kr. 32 aura á
hverjum dollar, miðað við venju-
legt gengi hans gagnvart krón-
unni, fær stefnandi út hina nefndu
skaðabótafjárhæð.
Stefndur heíir eigi inótmælt
innlausnarskyldu sinni á seðlunum,
en heldur því fram að lögleg
krafa um skifti á gulli og seðlum
hafi eigi verið gerð, og auk þess
hefir hann haldið því fram, að
gull bankans hafi verið innsiglað
af ríkisstjórninni, svo að hann hafi
ekki getað látið neitt af þvf af
hendi. Þessi sfðasta vamarástæða
er þó eigi nægilega sönnuð og
auk þess of seint fram komin i
málinu. Og rétturinn verður enn-
fremur að lfta svo á eftir því,
sem fram er komið i málinu, að
krafan um innlausn seðlana hafi
verið löglega framsett bæði hinn
12 og 13. desember 1919.
Með vitnaleiðslu i málinu er
það upplýst, að seðlar þeir er
stefhandi beiddist innlausnar á
með gulli síðari daginn, voru
hinir sömu og hann hafði beiðst
innlausnar á daginn áður, að þvf
undanskildu, að sfðari daginn var
framvfsað 1000 kr. minnaafseðl*
unum, en af þvf leiðir, að stefn-
andi getur als engar bætur fengið
fyrir synjún um gullinniausn þeirra
24000 kr., er hann sendi í bank-
ann seinni daginn, auk þess sem
einmitt þann dag komu i gildi
lög er leystu bankann frá skyldu
til að innleysa seðla sfna með
gulli og virðist verða að telja
gildi þeirra laga frá byrjun þess
dags.
Um þær 25000 kr„ sem inn-
lausnar var beiðst á hinn 12. des.
1919, verður aftur á móti að á-
lfta, að bankinn hafi verið skyld-
ur til að láta gull fyrir þær og á
þá stefnandi rétt til bóta fyrir
þann skaða, sem hann kann áð
hafa haft af að því var synjað.
Hinsvegar verður skaði þessi ekki
metinn eftir gengi dollara hér á
landi, því að hinn 15. des. 1919
var bannaður útflutningur á gulli
úr landinu og alls engar likur á
að stefnandi hefði á þessum skamma
tfma komið gullinu úr landi, þeg-
ar á það er litið, að stefnandi
hafði fyrir 12. desember 1919
fengið skift f gull i bankanum
12000 kr. i seðlum, sem hann
seldi eftir 15. desember 1919 að
eihhverju leyti hér innanlands, en
sendi ekkert af því til útlanda.
Og í málinu eru als engar Ifkur
færðar að þvf, að stefnandi mundi
hafa undið bráðari bug að útflutn-,
ingi þess gulls, sem hann hafði
fengið hinn 12. des. 1919, ef