Dagblaðið Vísir - DV - 03.07.1990, Blaðsíða 8

8
ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLÍ 1990.
Utlönd
Austur-Þjódverjar sparsamir
Austur-Þjóöverjar skoóa kvenskó
í Berlín. Vöruúrval f verslunum í
Austur-Þýskalandl hefur auklst I
kjölfar efnahags- og gjaldmiðla-
sameiningar þýsku rlkjanna.
Símamynd Reutor
Austur-Þjóöverjar héldu að sér
höndum í gær, fyrsta reglubundna
verslunardaginn eftir sameiningu
efnahags- og gjaldmiöla þýsku ríkj-
ánna. Otti margra um aö Austur-
Þjóðverjar yrðu gripnir einhverju
„verslunaræði“ nú þegar þeir hafa
í höndum „alvöni" peninga virðist
því ekki á rökum reistur. Þeir gera
sér fulla grein íýrir því að erfiðir
timar fara í hönd.
Vestrænar vörur voru til sölu í
öllum verslunum í landinu i gær.
En Austur-Þjóðverjar létu sér
nægja að skoða í búðarglugga, að
sinni. Búast má við að margir missi
vinnuna á næstu dögum, ekki síst
þar sem eftirspum eftir vörum
framleiddum í Austur-Þýskalandi
mun án efa fara þverrandi.
Austur-Þjóðverjar skiptu mörk-
um sínum yfir í vestur-þýsk mörk
í gær fýrir 4,5 milljarða marka. Það
er mun minna en gert hafði verið
ráð fyrir.
Verkfall í Frakklandi
Þriggja daga verkfall hefst f dag hjá frönskum flugumferðarmönnum í
dag og gæti það truflað mjög alla umferö um tvo stærstu flugvelli París-
ar. Air France-flugfélagið skýrði ffá því aö um sextíu prósent ferða þess
til Evrópu og Miðjaröarhafs féllu niður en aö öðru leyti myndi verkfallið
ekki hafa áhrif á miliilandflug. Air Inter, stærsta innanlandsflugfélag
Frakklands, sagði að verkfallið myndi hafa þau áhrif að sextíu prósent
feröa féllu niður. Það eru flugumferðarmenn hjá CGT-verkalýösfélaginu
sem boöuöu verkfallið vegna starfsmannatakmarkana.
Karl Otto Pöhl, seðlabankastjóri Vestur-Þýskalands. Símamynd Reuter
Karl Otto Pöhl, seölabankastjóri Vestur-Þýskalands, hefur látið í ljósi
efasemdir um þau áform breskra yfirvalda aö ýta undir notkun ECU,
evrópskrar myntar, í stað sameiningar gjaldmiðla aðildarríkja EB, Evr-
ópubandalagsins. En í ræðu sem hann hélt í gær hafhaði seðlabankastjór-
inn þó áformum Breta. Breska stjómin, sem hefur löngum veriö andvíg
gjaldmiðlasámeiningu, vill að Evrópuríkin setji á laggimar samevrópska
mynt sem yrði notuð jafiihiiða myntum ríkjanna, en kæmi ekki í stað
þeirra. Fréttaskýrendur líta svo á að með þessu séu Bretar aö reyna að
hægja á sameiningaráformum Evrópubandalagsins.
Pílagrímar létust í jarðgöngum
Samkvæmt óstaðfestura fregnum létu yfir þúsund manns lifið í troðn-
ingi í jarðgöngum í Nícosíu í Saudi-Arabíu í gær. Atburöurinn er sagður
hafa átt sér stað er múhameðstrúarmenn í pilagrimsför hafi möst út úr
jarðgöngunum vegna hita.
Pílagrímamir vom í jarðgöngum nærri helgum stööum i Mecca. Loft-
ræstikerfi ganganna bilaöi meö þeim afleiðingum að hitinn þar varö
óbærilegur. Þvi mddist fólkið til útgöngu til að fá frískt loft.
Smyglaði gervisprengju í fflugvél
«nm swire, faoir eins lórnarlamba
Lockerbie-slyssins, hefur sakað
bresk flugumferðaryfirvöld um
Slaka örygglsgæslu.
Slmamynd Reuter
Jim Swire, faðir eins fómar-
lamba Lockerbie-slyssins í Skot-
landi fyrir tveimur ámm, sagðist í
gær hafa smyglaö gervisprengju
um borð í flugvél á Heathrow-flug-
velli áleiðis til Bandaríkjanna án
þess að tollgæslumenn hefðu stöðv-
að sig, Swire segir að þetta sýni að
loforð breskra yíirvalda i kjölar
Lockerbie slyssins um að öryggis-
gæsla á flugvöllum veröi betram-
bætt séu ekkert nema orðin tóm.
Dóttir Swire, Flora, var ein 270
fómarlamba Lockerbie-slyssins
árið 1988. Þá var farþegaflugvél frá
bandaríska flugféiaginu Pan Am
sprengd í loft upp yfir Skotlandi.
Bresk yfirvöld kanna nú stað-
hæfingar Swire og hvemig bregð-
ast beri við þeim.
Harðlínumenn á þingi sovéska kommúnistaflokksins:
Harðorðir um
perestrojku
Mikhail Gorbatsjov Sovétforseti, sem hér sést á göngu á Rauða torginu í
Moskvu, á á brattann að sækja á þingi sovéska kommúnistaflokksins.
Símamynd Reuter
Jegor Lígatsjov, einn helsti for-
ystumaður sovéskra harðlínu-
manna, gagnrýndi harðlega umbóta-
sinna innan sovéska kommúnista-
flokksins í morgun við upphaf ann-
ars dags örlagaríks þings flokksins.
Lígatsjov gagnrýndi þaö er hann
kallaði „hugsunariausa róttækni-
stefnu“ umbóta síðustu fimm ára.
Það fer ekki á milli mála að þessum
ummælum beindi Lígatsjov til Mik-
hails Gorbatsjovs, forseta Sovétríkj-
anna og jafnframt leiðtoga sovéska
kommúnistaflokksins.
Þá gagnrýndi Lígatsjov einnig
helsta ráðgjafa sovéska forsetans,
Alexander Jakovlyev. „Sumir hafa
hafið máls á að perestrojka haldi
áfram með eða án stuðnings flokks-
ins,“ sagði Lígatsjov. „Ég tel að pere-
strokja án kommúnistaflokksins sé
vonlaust fyrirbæri." Lígatsjov
kvaðst þó mundu styðja forsetann til
áframhaldandi setu á valdastóli hvað
sem gagnrýni hans liði.
Jakovlyev lagði að þingfulltrúum í
gær að styðja við umbótaherferð sov-
éska forsetans. Lígatsjov lagði
áherslu á að hann væri ekki andvíg-
ur perestrojku sem slíkri en hann
væri mótfallinn því að eignaréttur
yrði tekinn upp í Sovétríkjunum.
Löngum hefur verið litið á Lígatsjov
sem einn helsta forystumann harð-
línumanna og merkisbera hug-
myndafræði marx-leninisma í Sovét-
ríkjunum.
Gorbatsjov í baráttu
Gorbatsjov ávarpaði þingið í gær í
kjölfar mikillar gagnrýni harölínu-
manna á stefnu hans og umbótaher-
ferð. Hann sneri vöm í sókn strax
eftir að hann sté í pontu og sagði aö
umbætur sínar væm eina von Sovét-
ríkjanna. Viðbrögð rúmlega fjögur
þúsund þingfulitrúa vom misjöfn,
sumir klöppuðu forsetanum kurteis-
lega lof í lófa en aðrir sátu meö stein-
mnnin andlit undir ræðunni.
Forsetinn sagði það „algera þvælu“
að kenna umbótum sínum um þau
vandræði sem við þjóðinni blöstu nú.
„Annaðhvort heldur sú mikla breyt-
ing sem þegar er hafin áfram eða
andstæðingar perestrojku ná yfir-
hendinni og svartnætti blasir við,“
sagði hann. Gorbatsjov lagði ábyrgð-
ina á vandamálum Sovétríkjanna á
fyrri ríkisstjómir.
Klofningur yfirvofandi
Hvað sem gagnrýni á Gorbatsjov
líður er næsta vist að hann mun ekki
missa embætti leiðtoga flokksins á
þessu þingi. Hins vegar hefur verið
litið þannig á að þingið hafi úrslita-
vald um framtíð flokksins. Margir
fréttaskýrendur segja að klofningur
sé óhjákvæmilegur, of mikið skilji
að róttæka umbótasinna og harðl-
ínumenn til að hægt sé að sætta sjón-
armið þeirra.
Bandalag lýöræðissinna, hópur
umbótasinna innan sovéska komm-
únistaflokksins, hefur hótað að segja
sig úr flokknum og setja á laggimar
sjálfstæðan flokk verði ekki sam-
þykkt víðtæk uppstokkun á stefnu
flokksins og markmiðum á þessu
þingi. Ekki er líklegt að svo verði.
Meirihluti þingfulltrúa er talinn til-
heyra hópi harðlínumanna, ekki síst
frá nýstofnuðum kommúnistaflokki
rússneska lýðveldisins.
Reuter
Litháen:
Efnahagsþvingunum aflétt
Litháar þurfa ekki lengur að hamstra olíu og bensin þar sem efnahags-
þvingunum sovésku stjórnarinnar gegn þelm hefur verið aflétt. simamynd Reuter
Sovétmenn hafa aflétt efnahags-
þvingunum gegn Litháum að fullu.
Aö sögn sovéska forsætisráðherrans
kom þessi ákvöröun í kjölfar þess aö
framfor hefur orðið í deilu sovéskra
yfirvalda og litháiskra ráðamanna
um sjálfstæðisyfirlýsingu þeirra síð-
amefndu þann 11. mars síðastliöinn.
Yfirvöld í Litháen skýrðu frá því
um helgina að olíuflutningar hefðu
hafist til lýðveldisins á ný en það er
í fyrsta sinn í tvo mánuði að slíkir
flutningar fara fram. Sovésk stjóm-
völd hafa beitt Litháa efnahags-
þvingunum í tvo mánuði í þeirri von
að þeir dragi til baka sjálfstæðisyfir-
lýsingu sína. Samkomulag náöist
hins vegar í síðustu viku þess efnis
að Litháar fresti gildistöku yfirlýs-
ingarinnar í eitt hundraö daga frá
upphafi komandi viðræðna við
Moskvustjómina. Þeir áskilja sér þó
rétt til að framlengja frestunina eða
slítahenni. Reuter