Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1990, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 1990.
7
dv Sandkom
IMesti á
Bessastöðum
Ríkisstjómin
stóðfyrirend-
urbytæinsu
Hessastaöa
stofumciðtnik]-
um myndar-
skapeinsog
kunnugtcr.
Krafturinn var
þóekkimeiri
ensvoaðí
miðjuverkivar
ákveöið að slá afganginum á frest og
kalla hann annan áfanga. Þá var búið
að brey ta eldhúsi Bessastaðastofu í
salemi. Viðbyggingin, sem hýsa átti
nýja eldhúsið, var hins vegar í af-
ganginum sem kaliaður var annar
áfangi. Það verður því ekkert eldhús
á Bessastöðum á næstunni og þeir
gestir sem þangað koroa verða því
að taka með sér nesti eða hringja á
Næturgrillið.
Háskólamenn
með ræpu
Þegarháskóla-
mennskróp-
uðuívinnunni
á mánudaginn
ogþóttustvera
veikirdunduðu
margirNÓrvið
aðgetasértil
umhvað
skammstöftm-
inBHMRstæði
fyrir.EintiIlag-
an var „bugaðir háskólamenn með
ræpu". Samkvæmt síöusíufréttum
ætla háskólamennirnir að halda
áfram að þykjast vera veikir í stærri
eða smærri hópum. Það má því not-
ast við þessa merkingu skammstöf-
unarinnar eitth vað áflram.
100 milljarða
formaður
Innanhússátök
í Aiþýðubanda-
laginugeta
reynst þjoöinm
dyrkeypt.Ekki
barafyrirþað
aðþjöðinþurfi
aðfylgjastmeö
endalausum
kýtumþessara
fáumannaog
maka þeirra
heldur geta átökin nú komið við
pyngju landsmanna. Sú staða er
komin upp að Ólafúr getur keypt sér
frið í formannsstóli Alþýðubanda-
lagsins með þ ví að vera góður við þá
Steingrím J. og Svavar. Sem Sár-
málaráðherra á ÓLafur að halda aft-
ur af Steingrimi í tilraunum hans til
að endumýja búvörusamninginn til
næstu sex ára Fyrir atvinnupólitíkus
er auðvelt aö velja á milli formanns-
stólsins í Alþýðubandalasginu og sex
ára búvörusamnings. Formennska
Ólafs Ragnars næstu tvö árin gætu
því kostaö skattgreiðendnr og neyt-
endur 102 milljarða miöað við 17
milljarða árskostnað af búvörusamn-
ingnum. Klukkutíminn af ÓlaQ kost-
ar því um 6 milljónir ef gert er ráö
fyrir þvíaðhannsé vakinn og soiinn
íembættinu.
Vinnuspamaður
Annarsheldur
SteingrímurJ
þvífnunaö
skattgreiðend-
urhafi óendan-
leganhagaf
búvörusamn-
ingioghefur
sýntþaðí
verki.ístað
þessaðhalda
margramanna
nefnd uppi á vinarbrauðum og gosi
til aö berja saman búvörusamning
hefur hann skorið kostnað við nefnd-
ina niður við trog. Hann fékk Gunn-
laug Júlíusson, hagfræðing bænda,
lánaðan og gerði hann að ráðgjafa
sínum varðandi búvörusamning. Nú
getur Gunnlaugur, ráðgjafi Stein-
gríms, og Gunnlaugur, fulltrúi
bænda, komist að samkomulagi án
þess aö sitja á löngum fundum. Þetta
sparar bæði vínarbrauð og tima því
Gunnlaugur er þekktur fyrir að vera
samkvæmur sjálfúm sér í landbún-
aðarmálum og eyðir þ ví ekki tíman-
um í óþarfá karp við sjálfan sig.
Umsjón: Gunnar Smóri Egllsson
Fréttir
Tæpt ár til kosninga:
Hagstjórn alltaf úr
böndum á kosningaári
- mörg stór mál óleyst þrátt fyrir stöðugleika í kjaramálum
Það var fyrir kosningarnar 1987 sem Þorsteinn Pálsson lagði hornsteininn að mistökunum í hagstjórn i rikisstjórn
inni sem tók við með kjarasamningunum við opinbera starfsmenn.
Það sem hagfræðingar telja aö geti
helst spfilt því jafnvægi sem nú hefur
myndast í efnahagsmálum er ekki
launaskrið, þensla eða önnur óáran
í atvmnulífinu heldur sú staðreynd
að nú er innan við ár til kosninga.
Eins og reynsla fyrri ára sýnir hafa
kosningar oft haft afdrifaríkari af-
leiðingar en verðfall á íslenskum
vörum á erlendum mörkuðum, afla-
brestur eða olíukreppa. Fyrir kosn-
ingamar 1987 gerði ríkisstjórnin
kjarasamning við opinbera starfs-
menn rétt fyrir kosningar sem varð
þess valdandi að hér fór allt úr bönd-
unum í góðærinu 1987 og 1988. Afleið-
ingar kosningaársins á efnahagslífið
geta einnig verið vegna aðgerðaleysis
ríkisstjóma eins og sannaðist áriö
1983 þegar ríkisstjóm Gunnars Thor-
oddsen horfði aðgerðalaus upp á óða-
verðbólgu af ótta við komandi kosn-
ingar.
Sú staðreynd að kjarasamningar
em ekki lausir fyrr en eftir kosning-
amar á vormánuðum 1991 fær hag-
fræðinga til að anda örlítið léttar. En
þó launamálin séu í nokkuð fóstum
skorðum er af nógu að taka. í fjár-
lagagerðinni í haust munu ráðherrar
hinnar sundurleitu ríkisstjórnar
hver um sig mæta með langa óska-
lista yfir minnisvarða til að benda á
í kosningabaráttunni. Forleikurinn
af því er þegar hafmn með jarðganga-
gerð Steingríms J. Sigfússonar. Mun
meiri líkur eru á því að ríkisstjórnin
greiði niður staðsetningu á álveri á
kosningaári en annars. Auk þess er
hætt við að komandi kosningar spili
inn í búvörusamninginn og jafnvel
að Grænlandsgangan verði veidd í
tilefni kosninganna.
Samningar Þorsteins
Tvö síðustu kosningaár era góð
dæmi um afleita efnahagsstjórn. Fyr-
ir síðustu kosningar, 1987, skrifaði
Þorsteinn Pálsson, þáverandi fjár-
málaráðherra, undir kjarasamning
við opinbera starfsmenn til að kom-
ast hjá verkfallsátökum í miöjum
kosningaslagnum.
Afleiðingar þessa samnings voru
afdrifaríkar. I desember 1986 var
samiö á almennum vinnumarkaði
um nýtt kauptaxtakerfl sem hvert
félag átti að semja um fyrir sig.
Samningarnir við opinberu starfs-
mennina fóru hins vegar langt fram
úr hugmyndum manna um hækkan-
ir í gegnum þessa kauptaxtasamn-
inga. Þeir sprengdu skalann.
Við afleiðingar þess var ríkisstjóm
Þorsteins að glíma það eina ár sem
hún sat. Kjarasamningarnir við op-
inbera starfsmenn rétt fyrir kosning-
ar 1987 voru fyrstu mistökin af mörg-
um sem gerðu það að verkum að hér
fór allt úr böndunum í góöærinu 1987
og 1988.
Stjórnin sem sat
Kosningaárið 1983 var í raun enn
sorglegra. Þá sat hér ríkisstjórn
Gunnars Thoroddsen þrátt fyrir að
A vorin losna um allt land kennara-
stöður sem þarf að fylla fyrir haustið
og er yfirleitt tekið til við það í júní
að auglýsa lausar stöður.
Á Vestfjörðum hefur iöngum verið
erfitt að fá kennara með réttindi til
starfa, jafnvel erfitt að fá fólk til
kennslu þótt slakað sé á menntun-
hún væri löngu búin að gefast upp.
Hún hékk saman á metnaði Gunnars
við að halda út kjörtímabilið þó að
það tækist ekki.
Þessi ríkisstjórn gerði í raun ekk-
ert þrátt fyrir að hér geisaði óðaverð-
bólga upp á um 80 til 100 prósent.
Laun og verðlag vora bundin saman
vegna vísitöluhækkana og það skrúf-
aði verðbólguna upp með ógnar-
Fréttaljós
Gunnar Smári Egilsson
hraða. Þrátt fyrir að vísitöluhækkan-
irnar hefðu verið settar til að vernda
kaupmátt fór því fjarri að það tæk-
ist. Þar sem verðbólgan var svo gríð-
arleg hjó hún djúp skörð í kaup-
máttinn á milli þess sem launin voru
hífð upp á þriggja mánaða fresti.
Þegar ríkisstjörn Steingríms Her-
mannssonar tók við gerði hún það
sem augljóst var að þurfti að gera;
hjó á hnútinn. Þó deila megi um að-
ferðirnar hafði það legið fyrir lengi
að þetta þurfti að gera en ríkisstjórn
Gunnars hafði einfaldlega ekki mátt-
inn til.
Hópur ráðherra
Það sem menn óttast að kunni að
gerast á þeim mánuðum sem eru
fram til kosninga ber meiri keim af
ríkisstjórn Gunnars 1983 en síðustu
mánuðum fyrstu ríkisstjórnar Stein-
gríms 1987.
Eftir að núverandi ríkisstjóm hef-
ur komið upp millifærslukerfinu,
sem hún var stofnuð til, er tiltölulega
fátt sem bindur hana saman. Undan-
fama mánuöi hefur hún meira líkst
hópi ráðherra en ríkisstjórn. Ráð-
herrarnir virðast hafa komið sér fyr-
ir hver í sínu horni og vilja sem
minnst vita af hinum.
Þannig leikur Jón Sigurðsson ein-
leik í álmálinu og boðar breytingar
í fjármagnsviðskiptum milli landa
arkröfum.
Maöur skyldi því ætla að gengið
væri í það aíf drift að auglýsa lausar
stöður og leita eftir fólki.
Allt annað kemur í ljós.
Skólamenn segja nefnilega að það
taki því naumast að fara að auglýsa
hér fyrr en búið sé að ráða í kennara-
stöður í Reykjavík.
Hversu útbreitt þetta viðhorf er-
án þess að ræða mikið við hina. Eng-
inn ráðherranna skiptir sér af sjáv-
arútvegsmálum nema Halldór.
Steingrímur J. býr til búvömsamn-
ing án eftirlits og Jón Baldvin rekur
sína stefnu í Evrópumálum án þess
að aðrir ráðherrar skipti sér af.
Óskalistar fyrir kosningar
Það er því ekki að ófyrirsynju að
hagfræðingar óttast að flárlagagerð-
in fyrir næsta ár kunni aö verða
skrautleg. Starfsmenn fjármálaráðu-
neytisins vinna nú að þvi að fram-
reikna fjárlög yfirstandandi árs yfir
á árið 1991. Vanaleg niðurstaöa úr
slíku dæmi er halli upp á 5 til 10
milljarða. Síöan koma fagráðherr-
amir hver með sinn óskalista. Af
reynslu fyrri kosningaára gera menn
ekki ráð fyrir stuttum listum í ár þar
sem nú er hver að verða síðastur að
koma sér upp minnisvarða.. Þegar
óskalistunum hefur verið bætt við
krónískan halla ríkissjóðs í ár má
búast við gríðarlegu gati. Vissan um
kosningar handan hæðarinncir mun
síðan ekki auðvelda makkið sem
fylgir því að berja þennan halla nið-
ur.
Auk þess má búast við að af-
greiðsla ríkisstjórnarinnar á nokkr-
um stómm málum eigi eftir að draga
dám af kosningunum. Framsókn lít-
ur enn á sveitirnar sem sitt bakland
og Alþýðubandalagið hefur verið að
reyna að koma sér þar fyrir. Fram-
lenging búvömsamningsins á eftir
að markast af þvi. í haust á aö ákveða
hvar nýtt álver mun rísa og menn
úr landsbyggðarflokkunum hafa lýst
því yfir að hugsanlegt sé að niöur-
greiöa staðarvalið með skattaaf-
slætti. Auk þess er Jón Sigurðsson
iðnaðarráðherra enn að leita sér að
kjördæmi og er Norðurland eystra
talið líklegast.
Þessu til viðbótar eiga ráöherrar
og einstakir þingmenn eftír að fmna
ný mál og gera þau stór. Því eitt af
einkennum kosningaára er að þá
skal ósagt látið. Hins vegar mátti
heyra það nýlega á Pétri Bjarnasyni,
fræðslustjóra Vestíjarðaumdæmis,
að ástand kennaramála á Vestfjörö-
um væri það slæmt að menn yrðu
að fara að íhuga í alvöru einhverjar
nýjar aðgeröir, svo sem aukin lands-
byggðarhlunnindi, til að fá kennara
hingað til starfa.
reyna stjómarflokkamir og jafnvel
einstakir þingmenn að skera sig frá
samstarfsflokkunum með öllum til-
tækum ráðum.
@
COMBI
CAMP
Það tekur aðeins 15 sek.
að tjalda.
COMBl CAMP er traustur
og góður félagi í ferðalagið.
Léttur í drætti og auðveld-
ur í notkun.
COMBI CAMP er hlýr og
þægilegur með fast gólf í
svefn og íverurými.
COMBI CAMP er á sterk-
byggðum galvaniseruðum
undirvagni, sérhönnuðum
fyrir íslenskar aðstæður, á
fjöðrum, dempurum og
10" hjólbörðum.
COMBl CAMP er einn
mest seldi tjaldvagninn á
íslandi undanfarin ár og á
hann fæst úrval aukahluta.
COMBI CAMP er til sýnis
í sýningarsal okkar.
: TÍTANhf
LÁGMÚLA 7
J SÍMI 84077
Kennararáðningar á landsbyggðinni:
Tekur því varla að auglýsa
Inga Dan, DV, ísafirdi: