Dagblaðið Vísir - DV - 13.07.1990, Blaðsíða 6

6
FÖSTUDAGUR 13. JÚLÍ 1990.
Viðskipti JOV
»>x Lofthreinsibúnaður Jóns Þórðarsonar uppfinningamanns: >tta gæti orðið m< sira
ævintýri en hjá Apple“
- segir Sauðkrækingurinn Kjartan Jónsson, verkfræðingur 1 Bandaríkjunum
Sauðkrækingurinn Kjartan Jónsson, verkfræðingur í Bandarikjunum, hefur
búið erlendis í um þrjátíu ár. Hér er hann fyrir utan Vélsmiðju Sigurðar
Þórðarsonar í Kópavogi. Lofthreinsibúnaðurinn umtaiaði er í baksýn. Svo
vel vill til að þetta eru sömu tæki og voru til reynslu hjá Lýsi og mjöl í
Hafnarfirði fyrir um tíu árum.
Sauðkrækingurinn Kjartan Jóns-
son, verkfræðingur í Bandaríkjun-
um og aðaleigandi Air Purification
Inc., fyrirtækisins sem selur fyrrum
fordæmdan lofthreinsibúnað Jóns
Þórðarsonar, uppfinningamanns á
Reykjalundi, segir að sala þessa loft-
hreinsibúnaður verði ævintýraleg á
næstu árum og ætla megi að hundr-
uð íslendinga eigi eftir að starfa við
að framleiða búnaðinn.
Hraðari uppgangur
en hjá Apple?
„Þetta gæti orðið meira ævintýri
en hjá Apple og var þó uppgangur
þess fyrirtækis ævintýralega hraður.
Ég er sannfærður um að eftir tíu ár,
um aldamótin, verði veltan í kring-
um þessa uppfinningu um 500 millj-
ónir dollara á ári eða um 30 milljarð-
ar íslenskra króna,“ segir Kjartan.
DV sagði frá því 15. júní síðastlið-
inn að uppfinningamaðurinn Jón
Þórðarson væri að fá uppreisn æru
í kjölfar þess að hreinsibúnaður hans
væri að slá í gegn vestanhafs. Sam-
kvæmt úttekt Environmental La-
boratories í Bandaríkjunum hreins-
ar þessi búnaður bæði gas og ryk 20
til 30 sinnum betur en nokkur önnur
tæki sem á markaðnum eru. Jafn-
framt er orkuþörf hans miklu minni.
Engu að síður var saga þessa búnað-
ar í mörg ár sorgarsaga fyrir Jón
Þóröarson uppfinningamann sem
fékk skít og skömm í hattinn frá virt-
um sérfræðingum fyrir allt heila
klabbið. Það varð til þess að hann
dró sig í hlé. Kjartan Jónsson, verk-
fræðingur í Bandaríkjunum, kom
síðar til sögunnar. Hann keypti upp-
finninguna og er nú með einkaléyfi
fyrir henni. Þegar hefur hann lagt
mikið fé í aö setja hreinsibúnaðinn á
markað.
Stórsamningar í sjónmáli
„Við erum að vinna að gerð samn-
ings við stærsta pappírsfyrirtæki í
heimi, International Paper corp. í
Bandaríkjunum, og sömuleiðis við
næststærsta pappírsfyrirtækið, Jam-
es Riner. Þessar verksmiðjur ásamt
sjúkrahúsi hafa verið með tæki til
reynslu. Þetta lítur mjög vel út. Það
segir sig hins vegar sjálft að það tek-
ur langan tíma að ná samningum við
þessa risa enda um háar fjárhæðir
að ræða.“
Kjartan Jónsson er fæddur og upp-
alinn á Sauðárkróki en hefur búið
erlendis síðastliðin þrjátíu ár. Fyrst
bjó hann í Danmörku og Syíþjóð þar
sem hann lærði verkfræði. í nóvemb-
er 1969 lá leiðin hins vegar vestur á
bóginn, til Bandaríkjanna, þar sem
hann hefur búið síðan.
Kjartan eignaðist fyrsta
einkaleyfið 22 ára að aldri
Til skamms tíma átti hann og rak
þrjú verkfræðifyrirtæki og var með
39 manns í vinnu. Hann seldi í vetur
tvö fyrirtækjanna til að geta sett
meira fé í lofthreinsibúnaðinn. Eftir
að hafa verið yfirmaður í 650 manna
verkfræðifyrirtæki í Iowa, sem sér-
hæfði sig í hönnun stíflna og hafnar-
garða, keypti Kjartan einn þriðja
hlut í verkfræðifyrirtæki í Balti-
more. Þaðan lá leiðin árið 1974 til
bandaríska stórfyrirtækisins Gener-
al Electric en þar vann Kjartan sem
sjálfstæður ráðgjafí við orkuspar-
andi uppfinningar. Það var svo ári
síðar, 1. júní 1975, sem Kjartan stofn-
aði sitt eigið fyrirtæki, Energy and
Value Consultants, í borginni Scotia
í New York-fylki. Það fyrirtæki á
hann enn. Hann hefur á ferlinum
eignast um 83 einkaleyfi fyrir upp-
finningum. Það fyrsta eignaðist hann
22 ára, þegar hann var við nám í
Danmörku. Það var einkaleyfi fyrir
þvottavél sem hreinsaði lýsi og olíu
í skilvinduskálum.
Auðveldara í sölu en allt
annað sem ég veit um
íslenski lofthreinsibúnaðurinn á
samt sem áður hug hans núna. „Ég
tel að það sé miklu auðveldara að
selja lofthreinsibúnaðinn en allt ann-
aö sem ég veit um. Það eru geysileg
verðmæti í húfi. Þegar eru mjög
strangar kröfur um mengunarvarnir
í Bandaríkjunum. Kröfurnar eru
hins vegar enn að aukast og þess
vegna eru ný lög um mengunarvarn-
ir væntanleg innan tíðar í Bandaríkj-
unum.“
Markaðurinn vestanhafs
700 milljarðar á ári
Vegna síharðnandi krafna um
minni mengun og aukna umhverfis-
vemd eyða fyrirtæki í Bandaríkjun-
um gífurlegu fé í mengunarvarnir
og umhverfisvernd. Að sögn Kjart-
ans nemur upphæðin nú um 12 til
15 milljörðum dollara á ári sem svar-
ar til 720 til 900 milljarða íslenskra
króna. Þetta er því enginn venjuleg-
ur markaður - hreint Otrúleg velta.
Þá telur Kjartan að í Austur-Evr-
ópu bíði mikil verkefni í umhverfls-
vemd. Þetta séu verkefni sem hafi
komið enn betur í ljós eftir að Aust-
ur-Evrópa opnaðist - múrarnir
hmndu. Vegna þessa hefur Kjartan
verið í sambandi við íslenska fyrir-
tækiö Icecon sem hefur mikinn
áhuga á að selja búnaðinn í Austur-
Evrópu.
Frumherjinn á hlut í
Air Purification
Þrátt fyrir að Kjartan sé aðaleig-
andi fyrirtækisins Air Purification,
sem útleggst á íslensku sem Loft-
hreinsun hf„ koma fleiri íslendingar
við sögu í málinu. Hann hefur nefni-
lega fengið framherjann sjálfan, Jón
Þórðarson, til liðs við sig og á hann
smáhlut í fyrirtækinu. Þá á bróðir
Jóns, Sigurður Þórðarson vélsmiður,
einnig hlut og sömuleiðis Gísli Gísla-
son tæknifræðingur.
Lofthreinsibúnaðurinn verður
framleiddur á íslandi af Vélsmiðju
Sigurðar Þórðarsonar í Kópavogin-
um. „Flutningar í dag eru ekkert
mál. Það tekur ekki nema nokkra
daga að flytja vöruna til Bandaríkj-
anna og meginlands Evrópu. Það er
óskaplegur misskilningur að það
þurfi endilega að framleiða vörur
erlendis til að þær séu góðar. Sann-
leikurinn er sá að Sigurður Þórðar-
son er með klárastu mönnum á sínu
Fjárfestingarfélagiö:
Rit um milliuppgjör fyrirtækja
Tap af reglulegri starfsemi Flug-
leiða fyrstu fjóra mánuðina var rúm-
lega 720 milljónir króna. Hagnaður
Olíufélagsins hf„ Essó, fyrir skatta
var um 150 milljónir króna fyrstu
fimm mánuðina. Hagnaður af reglu-
legri starfsemi Hampiðjunnar hf. var
14,7 milljónir fyrstu fimm mánuðina.
Þá nam hagnaður Skeljungs um 73
milljónum króna fyrstu fjóra mánuð-
ina.
Þessar upplýsingar ásamt fjöl-
mörgum öðrum má finna í nýjum
kynningarritum sem Fjárfestingar-
félag íslands hefur hafið útgáfu á og
eru um fyrirtæki á íslenskum hluta-
bréfamarkaði. í fyrstu útgáfu, sem
kom út í gær, era gefnar út upplýs-
ingar um Flugleiðir, Hampiðjuna,
Olíufélagið og Skeljung.
Fyrirtækin birta milliuppgjör fyrir
fyrstu þijá, fjóra eða fimm mánuði
ársins. Þá eru birtar upplýsingar um
rekstur, stærstu hluthafa, eignir í
öðrum félögum, horfur í rekstrinum
og loks um framtíöarhorfúr.
Fjárfestingarfélagið hefur þegar
hafið vinnu og samstarf við önnur
fyrirtæki sem fyrirhuga að gefa upp-
lýsingar um rekstrarstöðu á miðju
ári.
Að sögn Gunnars Óskarssonar,
framkvæmdastjóra Fjárfestingarfé-
lagsins, hóf félagið útgáfu þessara
kynningarrita vegna stóraukinna
viðskipta einstaklinga á hlutabréfa-
markaðnum. „Það er brýnt fyrir
hluthafa að fá nákvæmar upplýsing-
ar um gengi þeirra fyrirtækja sem
þeir eiga í.“ -JGH Milliuppgjör fyrirtækja á íslenska hlutabréfamarkaðnum líta misjafnlega út.
2001
Milljón
kr.
ESSO
Skeljungur
°?
Hampiðjan
-400
-600t
-700
Afkoma ESSO, Skeljungs,
Hampiðjunar og Flugleiða
fyrstu mánuði ársins
Flugleióir
sviði sem ég hef kynnst og hann
hugsar fyrst og fremst um gæðin. Það
skiptir mestu máli. Það má ekkert
bregðast þegar verið er að bjóða góða
vöru og menn vilja ná árangri,“ seg-
ir Sauðkrækingurinn Kjartan Jóns-
son.
-JGH
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóösbækur ób. 3.0 Allir
Sparireikningar
3jamán. uppsögn 3-4 ib.Sb,- Sp
6 mán. uppsögn 4-5 Ib.Sb
12mán.uppsögn 4-5,5 ib
18mán. uppsögn 11 Ib
Tékkareikningar, alm. 0,5-1 Allir nema ib
Sértékkareikningar 3.0 Allir
Innlán verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1.5 Allir
6mán. uppsögn 2.5-3.0 Lb.Bb,- Sb
Innlán með sérkjörum 2.5-3,25 Ib
Innlán gengistryggð
Bandarikjadalir 7-7,25 Lb.Sb
Sterlingspund 13,6-14,25 Sb
Vestur-þýsk mörk 6,75-7,5 Lb
Danskarkrónur 9,25-10.75 Sb
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennir víxlar(forv.) 13,5-13,75 Bb.Sb
Viðskiptavixlar(forv.)(1) kaupgengi
Almennskuldabréf 14,0 Allir
Viðskiptaskuldabréf(1) kaupgengi Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 16,5-17,5 Bb
Utlán verðtryggð
Skuldabréf 7,5-8,25 Lb.Bb
Útlán til framleiðslu
Isl. krónur 13,75-14,25 Bb
SDR 10,75-11 Bb
Bandarikjadalir 10,10-10,25 Bb
Sterlingspund 16,8-17 Sp
Vestur-þýsk mörk 9,9-10,5 Bb
Húsnæðislán 4.0
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 23,0
MEÐALVEXTIR
Óverðtr. júní 90 14,0
Verðtr. júní 90 7,9
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitalajúlí 2905 stig
Lánskjaravísitalajúní 2887 stig
Byggingavísitala júlí 549 stig
Byggingavisitala júlí 171,8 stig
Framfærsluvísitala júlí 146,4 stig
Húsaleiguvísitala hækkar 1,5% l.júli.
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa veröbréfasjóða
Einingabréf 1 4,976
Einingabréf 2 2,714
Einingabréf 3 3,275
Skammtímabréf 1,684
Lifeyrisbréf
Gengisbréf 2,161
Kjarabréf 4,930
Markbréf 2,621
Tekjubréf 1,979
Skyndibréf 1.473
Fjölþjóðabréf 1,270
Sjóðsbréf 1 2,394
Sjóðsbréf 2 1,763
Sjóðsbréf 3 1,674
Sjóðsbréf 4 1,421
Vaxtarbréf 1,6900
Valbréf 1,5885
islandsbréf 1,031
Fjórðungsbréf 1,031
Þingbréf 1,031
Öndvegisbréf 1,030
Sýslubréf 1,032
Reiðubréf 1,020
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Sjóvá-Almennar hf. 650 kr.
Eimskip 462 kr.
Flugleiðir 180 kr.
Hampiðjan 162 kr.
Hlutabréfasjóður 154 kr.
Eignfél. Iðnaðarb. 160 kr.
Eignfél. Alþýðub. 115 kr.
Skagstrendingur hf. 367 kr.
Islandsbanki hf. 157 kr.
Eignfél. Verslunarb. 135 kr.
Olíufélagið hf. 467 kr.
Grandi hf. 172 kr.
Tollvörugeymslan hf. 107 kr.
Skeljungur hf. 500 (kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Ab = Alþýðubankinn,
Bb= Búnaðarbankinn, lb= Iðnaðarbank-
inn, Lb= Landsbankinn, Sb = Samvinnu-
bankinn, Úb = Útvegsbankinn, Vb =
Verslunarbankinn, Sp = Sparisjóðirnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkað-
inn birtast í DV á timmtudögum.