Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.1991, Síða 24

36
reer ‘KUj'Á'ám .cs ííuoaciííaoíjaj
LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 1991.
Menning
„Er upptekinn af orkunni"
- rætt við Kristin E. Hrafnsson myndhöggvara
Kristinn E. Hrafnsson myndhöggvari.
„Eg lagði aðaláherslu á umhverf-
islistaverk í mínu námi og undan-
fariö hef ég verið ákaflega upptek-
inn af orkunni, þessum stóru öflum
í náttúrunni sem maður er svo
smár gagnvart. Þetta eru kraftar
eins og landrek og eldgos, öfl sem
tæpast verða virkjuð. Fyrir vikið
eru mín verk kannski stærri en
ella,“ sagði Kristinn E. Hrafnsson
myndhöggvari sem fékk Menning-
arverðlaun DV fyrir myndlist.
Tími, orka og rúm
Kristinn er nýlega kominn heim
frá námi og hefur haldið eina
einkasýningu á verkum sínum á
Kjarvalsstöðum síðastliðið sumar
en einnig tekið þátt í nokkrum
heima og erlendis. Það er einmitt
fyrir sýninguna á Kjarvalsstöðum
sem Kristinn hlýtur verðlaunin en
þar sýndi hann 11 skúlptúra um
tíma, orku og rúm og kallaði
„Staði“.
Kristinn er fæddur 1960 og alinn
upp á Ólafsíiröi. Hann gekk í
Myndlistaskólann á Akureyri og
síðar í Reykjavík árin 1982-1986.
Þaðan lá leiðin til Múnchen í
Þýskalandi en þar nam Kristinn
við Akademie der Bildende Kunste
1986-1990 hjá Eduardo Paolozzi.
Hann hefur kennt stundakennslu
við Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands frá 1987. Hann er formaður
Myndhöggvarafélagsins í Reykja-
vík og situr í stjórn Listskreytinga-
sjóðs ríkisins.
Verðlaun
fyrirVatnsauga
1988 vann Kristinn til fyrstu verð-
launa í samkeppni um vatnshsta-
verk sem verður komið fyrir fram-
an við Borgarleikhúsið í Reykjavík.
Verkið heitir Vatnsauga.
Reykjavíkurborg keypti einn af
skúlptúrum Kristins á Kjarvals-
staðasýningunni í sumar og verður
það verk, Rek, sett upp á Miklatúni
í sumar. Þannig er hann byrjaður
aö hafa áhrif á umhverfi sitt með
listsköpun. í sumar verður enn-
fremur settur upp gosbrunnur eftir
Kristin í fæðingarbæ hans, Ólafs-
firði. En er verkið Vatnsauga
dæmigert fyrir þær hugmyndir
sem hann hefur verið að vinna með
að undanfómu?
„Já, það má segja það. Bygging
verksins miöar að því að sýna vatn
í ýmsum formum. Sums staðar er
þaö. lygnt, sums staðar rennandi
og sums staðar í gufuformi. Allar
lagnir í verkinu, sem komið verður
fyrir í tjörn framan við leikhúsið,
verða sýnilegar og það má kannski
segja að þetta sé eins og sýnishorn
af því lagna- og æðakerfi sem liggur
þvers og kruss um alla borgina,“
segir Kristinn. „Það er dæmigert
að því leyti að þetta er gríðarlega
stórt verk en ég hef um skeið verið
hugfanginn af stórum verkum."
Glíman við rýmið
- En hvers vegna varð skúlptúr
fyrir valinu í náminu frekar en
hefðbundin myndhst?
„Myndhst er aldrei hefðbundin
en hún er aftur á móti eitt form á
tíma, nokkurs konar staðartíma.
Hún á að vera í byltingarhug. En
svo spurningunni sé svarað þá kom
ekkert annað til greina eftir að ég
var farinn af stað á annað borð.
Smíði og efnismeðferð, þyngdir og
orka eru heillandi og að auki glím-
an við rýmið. Þetta er allt jafn-
spennandi og í upphafi,“ segir
Kristinn. „Þó ég efist kannski
stundum um það sem ég er að gera
þá er ég sannfærður um að ég er á
réttu sviði innan listarinnar.
Stærðin skiptir
miklu máli
Eftir að hafa verið mikið að hugsa
um vatn í ýmsum formum fór ég
að hugsa um þessa miklu og stóru
krafta sem felast í landinu. Verkin
hafa orðið í framhaldi af því ljóð-
rænni og náttúrulegri. Þaö er að-
eins eitt sem þarf að hafa í huga
þegar maður gerir skúlptúr og það
er rýmið sem hann stendur í og
hvernig fólk umgengst hann í
þessu sama rými. Þess vegna skipt-
ir stærð verksins miklu máli. Þegar
verið er að vinna með orku þá
fmnst mér að verkið þurfi e.t.v. að
vera enn stærra; við erum svo af-
skaplega lítil andspænis þessum
kröftum.“
Sækist eftir nokkurs
konar nafnleysi
- Mörgum hefur þótt sérstætt hve
verk þín eru ólík innbyrðis. Viltu
skýra það út fyrir lesendum?
„Ég er að sækjast eftir ákveðnu
nafnleysi. Mín verk eru tæknilegs
eðhs, hönnuð af mér og hugsanlega
smíðuð en ég skil aldrei eftir nein
„fingrafor“ í þeim sem gætu bent
til þess hver höfundurinn er. Mér
finnst ég ekki skipta máli í þessu
sambandi heldur fyrst og fremst
verkið sjálft og sú hugmynd sem
liggur að baki því.“
Mínir menn
- Nú eiga íslendingar ekki mikið
af umhverfislistaverkum og þekkja
þau helst sem styttur bæjarins.
Hafa einhverjir íslenskir listamenn
haft áhrif á þig?
„Það er helst Jón Gunnar Árna-
son heitinn en ég vann talsvert með
honum á sínum tíma. Ragnar
Kjartansson var líka minn maður.“
- Hvaða þýöingu hafa þessi verð-
laun fyrir þig sem listamann?
„Þessi verðlaun eru mikill heiður
fyrir mig og eru mér mikil hvatn-
ing. Ég vona ennfremur að þau lifi
lengur en daginn sem þau eru af-
hent og orðstír þeirra dragi ögn
lengra."
-Pá
„Fannst ég ætti
eitthvað ósagt"
- segir Hrafnhildur Hagalín Guðmundsdóttir leikskáld
„Ein helsta ástæða þess að ég skrif-
aði þetta leikrit var sú að þegar ég
hætti í tónlistarnámi þá bar það
nokkuð brátt að og mér fannst að ég
ætti sitthvað ósagt um tónlistina og
mínar tilfinningar í hennar garð. Það
tók mig þrjú ár alls með hléum að
skrifa verkið," sagði Hrafnhildur
Hagalín Guðmundsdóttir, handhafi
Menningarverðlauna DV fyrir leik-
hst að þessu sinni, í viðtah við blaö-
ið. Verðlaunin hlaut Hcafnhildur fyr-
ir leikrit sitt, Ég er meistarinn, sem
sýnt hefur verið í Borgarleikhúsinu
í vetur við mikla aðsókn.
Leikritið hefur ekki aðeins fengið
góða aðsókn heldur einróma lof
gagnrýnenda og báru þeir mikið lof
á Hrafnhildi fyrir frumraun hennar
á þessu sviði. Leikritiö fjallar um tvo
unga gítarleikara og meistara í list-
inni og uppgjör annars nemandans
við lærifóður sinn og listina.
Hrafnhildur lagði stund á nám í
gítarleik frá átta ára aldri allt þar til
hún var 21 árs og hafði þá lokið burt-
fararprófi frá Tónlistarskólanum í
Reykjavík og var búin að vera hálfan
vetur í námi hjá meistara sínum á
Spáni. Þá lagði hún gítarinn á hilluna
og hóf í haust nám í leikhúsfræðum
við Sorbonne-háskólann í Frakk-
landi. Er leikritið að einhverju leyti
sjálfsævisögulegt?
Erekki égsjálfsem
birtist á sviðinu
„Þaö er ekki ég sjálf sem birtist
þarna holdi klædd þó það sé ahtaf
verið að núa mér því um nasir. Ef
þetta leikrit væfi sjálfsævisögulegt
þá hefði ég sjálfsagt aldrei látið þaö
frá mér.
Auðvitað fer ekki hjá því að ég gjör-
þekki þennan heim og fannst að ég
gæti vel skrifað um hann. Þama er
ég að segja hluti sem mér fannst að
ég kæmi ekki frá mér í tónhstinni
og langaði til þess að segja á annan
hátt.“
- Tók verkið miklum breytingum
þann tíma sem það var í smíöum?
„Já, það gerði það að sumu leyti.
Margt af því sem ég skrifaði fyrst tók
verulegum breytingum en annað
stendur óbreytt eins og ég upphaf-
lega setti það á blað.“
Vissi ekki á
hverju ég átti von
- Hvernig áhrif höföu viðtökur
verksins á þig? Haföir þú reiknaö
með þessum fagnaðarlátum?
„Ég hafði í rauninni engar hug-
myndir gert mér um viðtökumar.
Þær glöddu mig mjög og sérstaklega
hvað leikritið virðist höfða til margra
en ekki bara til þröngs hóps leik-
húsunnenda."
- Sástu einhveija ákveðna leikara
fyrir þér í hlutverkunum meðan þú
varst aö skrifa?
„Nei, ég reyndi það stundum en það
truflaði mig bara. Ég sá þessar per-
sónur ávallt fyrir mér sem algjörlega
sjálfstæða einstaklinga. Það verða
auðvitað aldrei sömu persónurnar
þegar maður sér þær á sviðinu. Sumt
breytist og batnar og það var sérstæð
tilfinning að sjá hvernig leikaramir
bættu mitt sköpunarverk.“
Leikfélag Reykjavíkur
hættvið að hætta
Samkvæmt heimildum DV var
reiknað með því að sýningar á leik-
ritinu hættu um mánaðamótin fe-
brúar-mars af ýmsum ástæðum,
meðal annars vegna væntanlegs
barnsburðar leikkonunnar sem fer
með annað aðalhlutverkið. 300
manns munu hafa verið á biðhsta
eftir að komast á sýningu á verkinu
og því hefur Leikfélag Reykjavíkur
ákveðið að hefja sýningar á því aö
nýju. Bryndís Petra Bragadóttir tek-
ur við lúutverki Elvu Óskar og því
geta þeir sem enn höfðu ekki séð leik-
ritið tekið gleði sína á ný. Síðasta
Hrafnhildur Hagalín Guðmundsdóttir leikskáld.
sýning með fyrri skipan leikara var
19. febrúar en Saga Jónsdóttir hjá
Leikfélagi Reykjavíkur sagði í sam-
tali við DV að reynt yrði að hefja
sýningar að nýju í byijun mars.
- En hvað er leikskáldið að fást við
þessa dagana? Megum við eiga von á
öðru verki fljótlega?
„Ég er nú mjög upptekin í minu
námi sem ég hóf hér í haust við Sor-
bonne. Ég hef svolítið verið að skrifa
en það er of snemmt að segja neitt
um það hvað verður úr því,“ segir
Hrafnhhdur.
- Er það ekki dálítil pressa fyrir
ungt leikskáld að fá svo góða dóma?
Finnur þú fyrir þeim væntingum
sem í því felast?
Fædd sama dag
ogvan Gogh
„Já, ég neita því ekki en ég vona
að það verði bara til góðs. Ég ætla
að halda áfram að skrifa og svo
sjáum við til hvað kemur út úr því.“
Hrafnhildur er fædd 30. mars 1965
og á því sama afmælisdag og listmál-
arinn Vincent van Gogh. Hún er dótt-
ir Sigríðar Hagalín leikkonu og Guð-
mundar Pálssonar leikara og því alin
upp að einhverju leyti innan veggja
leikhússins. Varð hún þar fyrir áhrif-
um sem stuðluðu að því að hún kaus
að skipta um námsferil og velja leik-
hst og leikhúsfræði í stað tónlistar?
„Ég veit ekki hvað ég á að segja
um það. Ég reyndi alla tíð að sjá mig
fyrir mér sem tónlistarmann. Það
gekk ekki upp svo það var ekkert
annað fyrir mig að gera en að hætta.
Það er eins með leiklistina og tónlist-
ina aö þessar listgreinar krefjast þess
að maður gefi sig þeim algjörlega á
vald. Ég held því að minn bakgrunn-
ur eða uppeldi hafi ekkert með þessa
ákvörðun að gera.“
- Hvaðaþýðinguhafaþessiverðlaun
fyrir þig sem listamann?
„Ég er mjög glöð og þetta er mikill
heiður fyrir mig. Ég vona að ég geti
haldið áfram að skrifa og lokið við
annað leikrit."
-Pá