Alþýðublaðið - 21.07.1921, Qupperneq 1

A
1921
faiaið í )foregl.
Samningarnir við Spán
og Frakkland.
í norska blaðinu „Arbejdet“,
sem .gefið er út í Bergen, er fyrir-
lestur eftir Castberg, formann
bannfiokksins á þingi Norðmanna.
Fyrirlesturinn rekur frá rótum
íhvernig stendur á um samninga
Norðmanna við erlend ríki og
skýrir kröfu Spánverja um tilslak-
anir á brennivínsbanninu.
Castberg vítir mjög aðfarir and-
banninga heima fyrir og segir:
„— Útlendingarnir hafa stuðst
við undirróður þeirra. Jafnvel þing-
aaenn hafa látið þá skoðun í ijósi
í þihgsalnum, að það ætti að
slaka til á iögunum, og undir það
hefir einn samningsmaðurinn tek-
ið. Um þetta segir spánskt blað,
að það hafi tekið eftir „þessum
veglynda samaing3manni“. Og
aanað blað segir: „Við verðum
að aota samherja okkar í Noregi."
Hefðu menn innanlands ekki hegð-
að sér svo glæpsamiega, hefðum
við staðið betur að vígi."
Hvað segir Morgunblaðið um
þetta? Það hefir eins og áður
hefir verið sýnt fram á gengið í
lið með andstæðingum vor ís-
lendinga og hegðað sér eins og
norsku iliræðismennirnir.
Um samninginn við Frakka
segir hann, að haan sé ekki eins
hættulegur og í fljótu bragði virð-
, ist. Sé óttinn við hann sprottinn
af misskilningi.
— Fyrsta grein samningsins
Mjóðar svo: „Norska stjórnin
skuldbindur sig til, meðan núver-
andi samkomulag stendur, að Ieyfa
insðutning á fötura og flöskum,
ásamt flutningi innanlands, á
frönskum vínum með 14 gráða
styrkleika eða minna, án þess að
takmarka notkunina."
— Én þessari grein fyigir skýr-
ing, sem er samhljóða á frönsku
Fimtudagian 21. júií.
og fylgir samningnum. Skýringin ‘
sýnir, að hér er ekki gengið í
neinu á löggjöf landsins. Þannig
er til orða teklð í skjalinu:
„Það leiðir af sjáifu sér, að
orðin „án þess að takmarka notk-
unina* þýða, að norska stjórain
gerir ekki sérstakar ráðstafanir
eins og t. d. takmörkun á inn-
fluíniagi eða skömtun á einka-
notkun, í því sugnamiði að hindra
löghlýðna neytendur, sem eru
einskis ólöglegs vitaadi (in bona
fide), í að afla sér þess víns er
þeir æsktu. Þaö leiðir af sjálfu sér
að þetta afnemur á engan hátt
þann rétf sem norskar sveitastjórn-
ir hafa raeð fciliiti til undanþágu
að norskum lögutn. Ekki heldur
afnemur þetta þann rétt, sem sér-
hver stjórn hefir til að setja vísar
löggæziureglur, sem gætu verið
nauðsynlegar í vísu falli.------“
Það, sem segja má samningnum
til hróss, segir Castberg, er að
hann er bygður á þjóðsratkvæða-
greiðslunni um bann og hann
feindrar ekki að kouaið verði á
einkasölu eða félagssöiu. — Ea
fari svo, að öli félögin leggist
niður, með atkvæðagreiðsíu, ligg-
ur ekki annað fyrir en “algert að-
flutningsbann, og það ræðir sama-
ingurinn ekki um.
Af þessu geta menn séð, að
staðhæfingar Morgunblaðsins uia
það, að sammngurian banni algert
vínbann, eru rangar, hvort sem
þær eru teknar eftir norskum aad-
banningablöðum eða ekki. Og um
afslátt á atkvæðagreiðslunni um
brennivínslögin er ekki að ræða,
því hún talaði aðeins um bann á
sterkum vínum, en tiltók ekki
gráðustyrkleikann, og Iétt vín
frönsk hafa sum 14 gráðu styrk-
leik.
Meðal annars segir Castberg:
— Spánverjar haía gert oss
tilboð, sem ekki er feægt að ganga
að. Spánn hefir þvínæst lagt geysi-
háan toll á saitfisk. Noregur feefir
svarað með því, að hækka tollinn
á spönskura vörum. Hækkunin á
165. tölubl.
tolli af spönskum vfnum var sam-
þykt af þinginu í einu hljóði og
hækkunin á öðrum vörum með
yfirgnæfandi meirihluta.
Hann segir að Spánverjar krefj-
ist ferfalt meiri innfintnings á vín-
um tii iðnaðar, vísinda og meðala-
notkunar, en Norðmenn þarfnist,
og ekki megi flytja þessi vín út
aftur. Um kröfuna segir hann:
— Það er skiljanlega til lítils
sóma fyrir landið, ef gengið væri
að þessu, og það gæti ekki verið
samhljóða þeirri samþykt stór-
þingsins, að aðeins skyldi Ieyfður
innflutningur til iðnaðar, vísinda
og meðalanotkunar eftir þörfum.
Þessi tillaga var samþykt með
öllum atkvæðum gegn 1, og að
ganga frá samþyktinni vegaa kröíu
frá útlöndum, væri til þess að
rýra álit Noregs og sóma hans;
það væri skarð í þjbdarheiður
vorn og sjálfstceði vort. Og það
mundi leiða til frekari baráttu út
á við og inn á við, og að þessu
er svo farið, hefir enginn lýst
Ijósara en einmitt núverandi utan-
ríkisráðherra, dr. Rcestad.
Hér kemur fram sama skoðunin
sem haldið hefir verið fram hér i
blaðinu og leyfum vér oss að efast
um að »Morgunblaðs!jósin“ séu
skarpskygnari utanríkisstjórnmála-
meon en þessir mikilsmetnu Norð-
menn.
Castberg telur það nauðsynlegt
að leggja talsvert í sölurnar, svo
ekki þurfi að láta undan Spánverj-
um. Segir hana að enginn vafi
sé á því, að Spánwerjar muni
feætta þessu tollstríði, ef þeir sjái
að Norðmönnum sé alvara, að
fara sömu leiðina og ísland, Bands,-
ríkin, Finnland og Nýfundaaland.
— Menn segja að fólki snúist
hugur gegn banninu, en jafnframt
koma fjöímargar feáværar raddir
ura það, að láta ekki undan,
segir Castberg. — Þetta stendur
ekki vel heiraa við það, sem
Morgunblaðið hefir sagt.
— Það, sem norska þjóðin er
nú að berjast fyrir, er alheims-
>