Alþýðublaðið - 22.07.1921, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐlÐ
um bókmentum, einkum hinum
hýrri. Hann er fæddur árið 1864,
varð candidatus magisterii árið
1888, doktorsnafnbót hiaut hann
1896 fyrir ritgerð bókmentasögu-
legs efnis og Ioks árið 1908 var
hann skipaður prófessor í danskri
bókmentasögu við Hafnarháskóia.
Þessu fagi hefir hann heigað iif
sitt, enda hefir hann bæði yfir-
gripsmikla og nákvæma þekkingu
á dönskum bókmentum á tíma-
bilinu frá siðaskiftunum til vorra
daga. Hann hefir skrifað mörg
rit um þessi efni og hiotið al-
menna viðurkenningu fyrir. Af
þeim skulu hér nefnd „Danske
Studier', sem kom út árið 1893,
„Poul Möller, hans Liv og Skrif-
ter* (1899), „Adam Oehlenschlá
ger' (1899—1900), „Litteratur-
billeder", „Tider og Typer af
dansk Aands Historie* og „Fr.
Paludan Miiller*. Margar bækur
fleiri hefir hann skrifað og auk
þess feiknin öil af ritgerðum í
blöð og tfmarit.
Bæði sem kennari og rithöfund-
ur hefir prófessor Andersen sér-
staklega gott lag á því að laða
menn að sér. Hann segir frá fjör-
ugt og skemtilega, svo að aliir,
sem lesa eða á heyra, fylgjast
með af áhuga og vilja af engu
orði. missa. Meðferð hans öll á
viðfangsefnunum lýsir þeim djúpa
skilningi og brennandi áhuga,
sem þarf til þess að gera frá-
sögnina skemtiiega og taka huga
fólksins föstum tökum.
Þeir, sem hjer hafa átt tæki-
færi á þvf að hlusta á prófes-
sorinn ijúka allir upp einum
munni um það, að fyriríestrarnir
hafi veitt þeim skemtun og fróð-
leik og myndu fegins hendi hafa
tekið á móti fieiri siikum.
Við sem notið höfum eigum
prófessornum og dansk íslenska
féiaginu miklar þakkir að gjalda.
Stúdent.
Þriðja Internationale.
Allsherjarþingið i Moskva 1921.
I.
Á þessu sumri heldur Þriðja
Internationale (Kommunistabanda-
lagið) alþjóðafund í þriðja sinn.
Sá fyrsti var haldinn í Moskva í
marz 1919, þegar bandalagið var
stofnað af forsprökkum róttækra
jafnaðarmanna í Rússlandi og
nokkrum Iöndum öðrum. Annar
alþjóðafundurinn var haldinn í Júli
og ágúst 1920, einnig í Moskva.
Sambandið var þá þegar orðið
svo öflugt, að þangað sóttu menn
aistaðar að úr heiminum, þar sem
nokkur frelsis og jafnréttishreyfing
hefir gert vart við sig meðal verka-
manna. Svo ört streymdu verka-
mannaflokkarnir í bandaiagið, að
stofnendum þess, rússnesku kom-
munistunum, þótti sem nokkur
hætta myndi á því að inn í það
slæddust kraftar, sem væru engan
veginn öruggir til fylgis við bylt
ingarstefnu þess. Á þessuni fundi
voru því samin hin nafntoguðu
Moskva skilyrðí fyrir upptöku í
bandalagið, og áttu þau að tryggja
þvf einvalalið — eintóma róttæka
jafnaðarmenn, sem neituðu ailri
samvinnu við kapitalista, en und-
irbyggju verkaiýðinn af kappi tii
þess að hefja byitinguna um allan
heiminn og væru reiðubúnir til
þess að leggja alt f sölurnar fyrir
sigur verkalýðsins yfir kúgun og
ófrelsi hinna ráðandi stétta, Nú
hefir þó Þriðja Iaternationsle enn
bæzt lið í mörgum löndura, enda
hefir þriðja alisherjarþingið verið
sótt bæði af miklum mannfjölda
og miklu mannvali Alls sátu á
því 291 fulltrúl með ákvörðunar
atkvæðí, 219 með ráðgefandi at-
kvæði og 100 gestir, og eru allir
þessir menn samankomnir frá 48
löndum — fullir brennandi áhuga
á því að Ieiða verkalýðinn gegn
um þrauiirnar sem hann nú lifir í
til sigursins — fullir sannfæringar
um það, að mannkynið sé komið
að tímamótum, að auðvaldsskipu
lagið sé í þann veginn að byltask
og socialisminn muni taka við.
Hlutverk verkaiýðsins og lulltrúa
hans sé á þessum tfmum að létta
af mannkyninu oki gamla tímans
og þess flokks manna, sem berst
fyrir því f eigin hagsmuna skyni,
að halda við hinu óþolandi slc pu
lagi — að sprengja auðvaldsfjötr-
ana og leiða mennina inn f nýja
tfmann, eyða ófriðarefnunum og
venja þá við samvinnu og sam-
hjilp.
Af fulitrúum er rétt að nefna
hér nokkra, sem alþektir eru orðn-
ir úti um heimion, Á meðal rúss-
nesku fulltrúanna eru þeir Lenin,
Trotzki, Bucharin, Radek, Znov-
jeff, Lunatfcharski, Dsersjinski,
Stekloff, Rykoff Losovski og Kol-
lontai Á meðal þeirra þýzku Klara
Zetkin og Koenen; Loriot og Cou-
turier frá Frakklandi; C tagnano
og Lazzari frá ítalfu; Ström og
Höglund írá Svíþjóð; Edvard Bull,
Scheflo og Jakób Friis frá Noregij
Rakovski frá Ukraine, og þannig
mætti endalaust halda áfram að
telja 17. júní hófst þingið í Moskva.
Stórkostleg hersýning fór fram á
Rauða torginu svocefnda, og her-
málafulltrúi rússnesku sovjetstjórn-
arinnar, Trotzki, hélt stutta ræðu.
„Hér á Rauða torginu*, sagði
Trotzki, „eru nú saman komnir
fulltrúar frá verkamönnum f öllum
heimsálfum. Frá öllum löndum eru
þeir komnir. Það eru Ieiðtogar
byltingarmanna, sem eru orðnir
reyndir í baráttunni. í dag strengj-
um vér þess heit, rússneskir verka-
menn og bændur, f návist þessara
aðkomnu bræðra vorra, að verja
fyrir fjandskap alheimsauðvaldsins
hinn rauða fána alþjóðabræðra-
lagsins. Heldur en að víkja eitt
skref í baráttunni fyrir frelsun
verkalýðsins, heitum vér því að
ieggja lff vort f söiurnarl
Lifi álþjóðabræðralag verkalýðs-
insl
Lifi aiþjóðabandalag kommu-
nista!"
Þessum fáu orðum var tekið
með fádæma fögnuði af hermönn-
unum og gestunum. Á eftir töluðu
nokksir af fulltrúunum og hétu
fullu fyigi sinna flokksbræðra.
Einn af ensku fulltiúunum gat
þess, að það væri ætiun sfn og
flokksbræðra sinna í Englandi að
vinna svo vel á þessu komandi
ári, að næsta allsherjarþing sam-
bandsins gæti komið saman í
London.
Á eftir setti Zinovjeff, forseti
Þiiðja Internationaie, þingið með
stuttri ræðu.
€rlenð simskeyti.
Kböfn, 21. júlí.
Orikkir rinna sigor.
Sfmað er frá Aþenu, að Grikkir
hafí tekið bæinn Kulatua, eftir 4
daga áhlaup, og tekið þar 30 000
fanga Sigrinum var fagnað með