Dagblaðið Vísir - DV - 16.03.1993, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 16. MARS 1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, þ'laðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Steypa er innanhússefni
Níu milljarðar króna munu framvegis fara á hverju
ári í að gera við og klæða steypuskemmdir í húsum, sem
byggð hafa verið á allra síðustu áratugum. Ekkert bend-
ir til, að steinsteyptu húsin, sem verið er að reisa um
þessar mundir, muni þurfa miklu minna viðhald.
Þetta er bit upp á tæplega hálfan hinn hefðbundna
landbúnað, sem kostar 21 milljarð á ári. Þetta er tvöfalt
meira en árleg byrði af samanlögðu tjóni af orkuverinu
í Blöndu, laxeldisævintýri, loðdýrarækt og öðrum gælu-
verkum hins opinbera, er kosta fjóra milljarða á ári.
Um tveir áratugir eru síðan menn komust að raun
um, að ekki væri allt með felldu 1 steyptum húsum á
íslandi. Fyrst var talað um alkalískemmdir, síðan frost-
skemmdir og nú er talað um kalskemmdir. En ekkert
raunhæft hefur verið gert til að leysa vandann.
Samt er sagt, að unnt sé að byggja steinsteypt hús á
landinu. Er vísað til þess, að það hafi tekizt fyrir stríð
og að það hafi tekizt í orkuverum. Ef spurt er, hvers
vegna ekki sé þá steypt eins og fyrir stríð eða eins og
gert sé í orkuverum, verður fátt um bitastæð svör.
Enginn skortur er hins vegar á sökudólgum. Skelja-
sandur og kísilryk í sementi eru nefnd til sögunnar.
Sömuleiðis sjávarsandur í steypu og uppskriftir í
steypustöðvum af annars konar og lakari steypu en
hinni ófáanlegu steypu, sem farið hefur í orkuver.
Ennfremur er nefnd til sögunnar langvinn steypu-
hræring í þar til gerðum bílum, steypuþeyting með þar
til gerðum tækjum á vinnustað og almennur handagang-
ur í öskjunni að hætti íslenzkra byggingamanna. En
áratugir hafa liðið, án þess að botn fáist í málið.
Einn af sökudólgunum, sem hefur komið í ljós upp á
síðkastið, er aukin einangrun innan á steinsteyptum
veggjum. Hún flýtir fyrir kali steypunnar. Þess vegna
er nú talið, að framvegis muni nást betri árangur, ef
einangrað sé utan á steypuna, en ekki innan á hana.
Líta má á þjóðfélagið í heild sem allsherjar tilrauna-
stöð í steypufræðum. í stað þess að takmarka notkun
þessa hættulega efnis við rannsóknastöðvar, meðan leit-
að er að nothæfri vöru, er steypa notuð villt og galið
úti um borg og bý. Allir eru gerðir að tilraunadýrum.
Þessi umsvifamikla tilraun hefur leitt til viðhalds-
markaðar, sem nemur níu milljörðum króna á hverju
ári. Fyrirferðarmiklir á þeim markaði eru töframenn,
sem selja ýmis galdraefni, er sum hver gera málið illt
verra og engin koma í staðinn fyrir vandaða vinnu.
Fræðimenn á þessu sviði eru orðnir sammála um,
að vel framkvæmd viðgerð geti enzt í átta ár. Viðgerðin
getur út af fyrir sig verið í lagi að þessum tíma liðnum,
en gamla steypan fyrir innan hefur haldið áfram að
skemmast. Þess vegna verða viðgerðir að Kleppsvinnu.
í flestum tilvikum reynist til lengdar hagkvæmast
að setja einangrun utan á skemmda steypu og klæða
síðan einangrunina með plötum, sem sérstaklega eru
gerðar til að veijast veðrum og hafa raunar ekki annað
hlutverk. En vanda þarf til vals og frágangs platna.
Með þessu er verið að viðurkenna, að við íslenzkar
aðstæður sé steypa svipað innanhússefni og timbur.
Eins og klæða varð timburhúsin í gamla daga með báru-
járni, verði nú að klæða steypuhúsin með einhveijum
þeim plötum, sem hafa leyst bárujárnið af hólmi.
Þannig er með æmum kostnaði unnt að lagfæra mis-
tök fortíðarinnar. En á sama tíma er á hveijum degi
verið að framkvæma ný mistök með nýrri steypu.
Jónas Kristjánsson
„Hið nýja átak í vegamálum mun hafa mikla og jákvæða breytingu í för með sér, bæði á sunnanverðum
og norðanverðum Vestjörðum," segir í texta greinarhöfundar.
Bættar samgöngur
- aukin samvinna
Fjármagn til vegagerðar verður
meira á þessu ári heldur en nokk-
urn tíma á síðasta áratug. Með hinu
sérstaka átaki í vegamálum, sem
ákveðið var á Alþingi nú fyrir ára-
mótín, verður unnt að hrinda í
framkvæmd fjölmörgum æskileg-
um verkefnum sem mörg hver hafa
beðið æði lengi.
Hið sérstaka átak, sem efnt var
til, fól það í sér að tekið var erlent
lán tíl þess að hrinda af stað fram-
kvæmdum í vegamálum að upp-
hæð rúmlega 1,5 milljarðar króna.
Með þessu var reynt að ná tvenns
konar markmiðum. Hið fyrra var
að efla atvinnustarfsemi í landinu,
ekki síst á sviði verklegra fram-
kvæmda, og hið síðara að tryggja
að hrundið yrði í framkvæmd ýms-
um nauðsynlegum vegabótum.
Menn hafa varpað fram þeirri
spumingu hvort vegabætur af
þessu taginu væru yfirhöfuð at-
vinnuskapandi. Og hvort ekki hefði
mátt finna vænlegri leiðir í þessu
sambandi. Þessu er því til að svara
aö vitaskuld eykst vinnan á meðan
á þessu átaki stendur. Nú er lægð
í almennri fjárfestingu. Við eigum
til tæki og vinnufúsar hendur til
þess aö takast á við arðbærar vega-
framkvæmdir og því eigum við ein-
mitt nú að sæta lagi.
Hitt er þó sýnu þýðingarmeira í
bráð og lengd að með því að tengja
saman byggðirnar með góðum
samgöngum erum við einmitt að
skapa nýja möguleika. Þegar at-
vinnu- og þjónustusvæðin stækka
verða til ný atvinnutækifæri sem
áður hefði verið óhugsandi.
Tvö dæmi frá Vestfjörðum
Hið nýja átak í vegamálum mun
hafa mikla og jákvæða breytingu í
för með sér, bæði á sunnanverðum
og á norðanverðum Vestfjörðum.
Ekki heföi verið hægt að vinna að
þeim framkvæmdum nema að til
KjaUariim
Einar K. Guðfinnsson
alþingismaður fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn á Vestfjörðum
hefði komið sérstakt fé til þess að
flýta þeim.
Á Óshlíð á milli Bolungarvíkur
og ísafjarðar verða reistir tveir
nýir vegskálar í giljum þar sem
snjóflóö hafa verið hvað tíðust.
Þannig verður vegurinn á milh
þessara stærstu þéttbýlisstaða
Vestfjaröa betri og öruggari.
í fyrra og hittifyrra var unnið vel
og myndarlega við veginn um Hálf-
dán, á milli Tálknafjarðar og Bíldu-
dals. Að því verki loknu er auðvitað
ljóst að aðstæður til allrar sam-
vinnu á milli þéttbýhsstaðanna á
sunnanverðum Vestfjörðum verða
orðnar gjörbreyttar til batnaðar. Á
stundum hefur hið slæma ástand
vegarins hreinlega hamlað, til aö
mynda fiskflutningum, á mihi
þessara staða. Með nýja veginum
verður slíkt ástand að baki og nýir
möguleikar opnast. Nýgerð vilja-
yfirlýsing sveitarfélaganna þriggja
um stofnun hafnarsamiags á svæð-
inu er táknrænt dæmi um það
hvaða möguleika heimamenn sjá
sjálfir á frekara samstarfi.
Forsenda að samvinnu og
sameiningu sveitarfélaga
Það er í þessum dúr sem við eig-
um að vinna. Með því að skapa
skilyrðin, svo sem með samgöngu-
bótum, opnum viö heimamönnum
leiðir að aukinni samvinnu og eftir
atvikum sameiningu sveitarfélaga.
Þar munu þó hagsmunir heima-
manna ævinlega róa í fyrirrúmi.
Efling sveitarfélaga og aukin verk-
efni þeim til handa er að mínu
mati sjálfsagt og nauðsynlegt
markmið. Einfaldlega vegna þess
að það er í þágu valddreifingar og
sveitarfélaganna sjálfra og íbúa
þeirra að þau eflist. Forsenda alls
slíks er þó auknar samgöngubætur
og því er það sérstaka átak í sam-
göngumálum, sem nú er verið að
hrinda í framkvæmd, mikið
ánægjuefni.
Einar K. Guðfmnsson
„Með því að skapa skilyrðin, svo sem
með samgöngubótum, opnum við
heimamönnum leiðir að aukinni sam-
vinnu og eftir atvikum sameiningu
sveitarfélaga."
Skoðanir annarra
Fiskifræði og vísindi
„Framleiðni hafsins er minni nú en fyrir 40 árum
vegna lækkunar á meðalhita um nálægt 2,5 gráðum!
Af þessari ástæðu einni er það að mínu mati óvís-
indaleg tilraunastarfsemi að reyna að þvinga fram
stækkun á þorskstofninum umfram 800 þúsund tonn!
Enda er ekkert dæmi til um góða nýliðun í þorsk-
stofninum með þessum tilraunum, og ekkert dæmi
sem rökstyöur áframhaldandi tilraunastarfsemi.‘‘
Kristinn Pétursson í Mbl. 12. mars.
Konan er kvenmaður
„Meðan rauðsokkumar gerðu lítið úr úthti og
pjatti, því konan var maður, þá blása aðrir vindar
nú. Konan er kven-maður, með áherslu á kven-.
Kynferði er ekkert th að skammast sín fyrir. Karlar
komast áfram í krafti kynferðis síns. Hvers vegna
skyldu konur láta eins og þær væru kynlausar? Silki-
nærföt eru ekki bara fyrir þessi 4 prósent heimavinn-
andi kvenna, heldur líka fyrir hinar, sem vinna úti.
Rauðsokkurnar brenndu brjóstaháldarana sína.
Dætur þeirra velja sér brjóstahaldara af kostgæfni
og blúnduhlýrinn má alveg gægjast undan silkiblúss-
unni. . .“ Sigrún Davíðsdóttir í Mbl. 14. mars.
ímynd Khasbúlatovs
„Khasbúlatov hefur af mikilli natni byggt upp
þá ímynd að hann sé rólyndur, píputottandi mennta-
maður, sem hafi htla reynslu af klækjabrögðum hins
óvægna heims stjórnmálanna. Brestir komu í þá
ímynd er hann, froðufellandi af reiði, flutti tilfinn-
ingaþrungna ræðu gegn Jeltsín á þinginu á fimmtu-
dag og sagði m.a. að „djöfulhnn" heföi leitt þingmenn
á vilhgötur. Einn fyrrum aðstoðarmaður þingforset-
ans hefur sagt aö hann stjórnist af „kákasískri hefni-
gimi“.“ Steingrímur Sigurgeirsson í Mbl. 14. mars.