Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.1994, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 4. MAI1994
15
Stjórnmál og fyrirtæki
Stefnuskrár allra íslenskra stjórn-
málaflokka eru grundvallaðar á
lýðræðisskipulagi. Á landsfundum
stjórnmálaflokka eru gerðar sam-
þykktir um alla helstu rekstrar-
þætti opinberrar stjórnsýslu, efna-
hags- og atvinnumál o.fl. Oft reyn-
ist erfitt að heimfæra ályktanir og
samþykktir landsfunda við stefnu-
skrár flokkanna.
Hvatann vantar
Enginn flokkur hefur þó á seinni
árum fjarlægst meira sín stefnumál
en Sjálfstæðisflokkurinn sem
kennir sig nú við einhverja óskil-
greinda og handahófskennda
frjálshyggjustefnu. Það sem ein-
kennir öðru fremur þessa stefnu
eða stefnuleysi eru lítt ígrundaðar
skammtíma fjárhags- og fram-
kvæmdaáætlanir á afmörkuðum
sviðum efnahagsmála.
Frjáls samkeppni og einkafram-
tak á að vera einhver allsheijar
lausn efnahagsmála. En hvemig
hefur til tekist að skapa það efna-
hagslega umhverfi sem til þarf? Er
samkeppnisstaða eðlileg og er fjár-
magsfyrirgreiðsla fyrirtækja á jafn-
réttisgrundvelli? Rekstur fyrir-
tækja einkennist öðru fremur af
póhtískri lánafyrirgreiðslu og litlu
eigin fé. Áhætta eigin fjármuna er
því sáralítil og má með sanni segja
að eigendur flestra stærri fyrir-
tækja séu að höndla með fjármuni
almennings. Sá hvati sem á að hggja
að baki einkarekstri að fara vel með
eigið fé, er því ekki til staðar.
Undirheimahagkerfi
Áætlanagerð langflestra fyrirtækja
er ábótavant og eiga lánastofnanir
þar mesta sök á. Þegar skyggnst er á
bak við fjármálaafskipti póhtíkusa í
bankastjómum og öðrum lánastofn-
unum má viða rekja slóð einkageir-
ans til persónlegrar fyrirgreiðslu
vina og ættingja.
Tugmilljarða afskriftir þessara
Kjallariim
Kristján Pétursson
fyrrv. deildarstjóri
lánastofnana em oft skýr dæmi um
þessa óreiðu og spilhngu. Það er
reyndar með óhkindum í lýðræðis-
ríki að það skuli ekki fyrir löngu
hafa farið fram opinber rannsókn
á lánum til óærðbærra fyrirtækja
og einstakhnga. Tilfærsla og und-
anskot fjármuna fyrir gjaldþrot er
landskunn staðreynd sem dómsyf-
irvöld láta afskiptalaus. Er það
kannski siðlaus og ljót ályktun að
ætla að þingmenn og aðrir póhtískt
skipaðir bankastjómarmenn vilji
njóta sérstakrar „friðhelgi" svo
þeir geti skáskotið sér fram hjá
réttvísinni? Þetta dulbúna hálfop-
inbera undirheimahagkerfi virðist
hafa góð vaxtar- og verndarskilyrði
innan veggja hinnar óskilgreindu
frjálshyggju.
Stefna Sjálfstæðisflokks í sjávar-
útvegsmálum er ljóslifandi dæmi
um þessa þróun. Kvótin fer sífeht
á færri útvaldar hendur, byggða-
röskun og atvinnuleysi fylgir í kjöl-
farið. Olíu- og tryggingarfélög eru
líka augljós dæmi um einokun og
samtryggingu verðlags.
Um þessa hagsmuni stendur
fijálshyggjan vörð, hún verður því
ekki skilgreind sem boðberi einka-
framtaksins, heldur þröng og af-
mörkuð hagsmuna- og fyrir-
greiðslustefna sem þjóðin á að
hafna bæði í komandi sveitar-
stjórnar- og alþingiskosningum.
Kristján Pétursson
„Áhætta eigin Qármuna er því sáralítil
og má meö sanni segja að eigendur
flestra stærri fyrirtækja séu að höndla
með fjármuni almennings.“
Barnaskapur borgar-
stjórans þæga
Fyrir skömmu varð undirritaður
þeirrar gæfu aðnjótandi að sitja
opinn fund í Háskólabíói þar sem
þau ræddust við, verðandi borgar-
stjóri, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
og maðurinn sem kann að vera
þægur á réttum tíma, að eigin sögn,
og er þess vegna bráðabirgðaborg-
arstjóri, Árni Sigfússon.
Þessi þriðji borgarstjóri sjálf-
stæðismanna á yfirstandandi kjör-
tímabili hafði merkan boðskap að
færa væntanlegum kjósendum;
nefnilega um festu og stöðugleika
Flokksins! Fólk sperrti eyrun því
þama talaði frambjóðandi Flokks-
ins sem í fáti skipti út bæði sitjandi
borgarstjóra og stórum hluta fram-
boðslistans vegna niðurstöðu skoð-
anakönnunar.
Sannkallaður
afturbataflokkur
Borgarstjórinn þægi tjáði sig af
myndugleik um stefnufestu
Flokksins sem fyrir aðeins tveimur
árum hélt ráðstefnur um einka-
væðingu en lofar nú uppbyggingu
félagslegrar þjónustu, Flokksins
sem nú boðar útrýmingarherferð á
hendur biðhstum á leikskóla eftir
að hafa horft upp á þá árum sam-
an, Flokksins sem skuldsetti borg-
arbúa til að byggja yfir skrif-
finnana þegar atvinnuleysi vofði
yfir ungu fólki í borginni en hefur
nú séð að sér og lofar atvinnubóta-
vinnu.
Þriðji borgarstjóri kjörtímabils-
KjaUariim
Arnar Guðmundsson
námsmaður
ins heldur líklega að fólk sé tilbúið
til aö trúa honum enda leiðir hann
sannkahaðan afturbataflokk. Eftir
áratuga valdsmennsku í borginni
sáu sjálfstæðismenn ljósið.
En ef einhver skyldi nú glepjast
th þess að kjósa Flokkinn nýja og
áferðarfallega, hveiju er viðkom-
andi að greiða atkvæði sitt? Hverjir
skyldu nú verða borgarstjórar?
Ætli félagshyggjuáherslurnar
verði endingarbetri en einkavæð-
ingaráfomiin? Hvort æth verði nú
ofan á á morgun í dagvistar- og
skólamálum, stefna síöustu ára-
tuga eða nýja kosningastefnan?
Lítil huggun
Auðvitað finnst borgarstjóranum
þæga og fylgismönnum hans ekk-
ert vit í að setja þetta svona fram.
Borgarstjórinn þægi lagði th dæm-
is á það mikla áherslu á að kosn-
ingastefnuskráin nýja væri í beinu
framhaldi af störfum hans síðustu
árin. I því sambandi fór borgar-
stjórinn með þulu af fjárveitingum
sem samþykktar hafa verið á síð-
ustu dögum. Hann nefndi hka aö
borgin hafi reist dagheimhi og leik-
skóla.
Eftir að hafa hlustað á þessa tölu
gat maöur ekki annað en velt því
fyrir sér hvort borgarstjórinn þægi
væri virkhega að ætlast th þess að
fá sérstakar þakkir fyrir að veija
peningum borgarbúa í þá þjónustu
sem þeir eiga rétt á?.
Spurningarnar eru hvort nóg var
að gert og hvort verið var að veija
peningum borgarbúa í þá hluti sem
mest þörf var fyrir á hveijum tíma.
Og þeim spurningum verður því
miður að svara neitandi.
Þegar talið barst að fjárhagsstöðu
borgarinnar varðist borgarstjórinn
þægi með tilvísun til þess að þótt
hver Reykvíkingur hafi nú verið
skuldsettur upp á 90 þúsund þá
standi sum önnur sveitarfélög verr.
Skyldi ég eiga að þakka Flokknum
gamla fyrir þetta? Þegar búið er að
bruðla með fé Reykvíkinga svo að
borgin er nú verr í stakk búin th
að takast á við vaxandi atvinnu-
leysi, þá er það líth huggun að
bráðabirgðaborgarstjórinn hefði
hugsanlega getaö komist yfir að
skuldsetja okkur enn dýpra. Það
er komin fram krafa um breytingar
frá borgarbúum og þær verða að
vera róttækari en bráðabirgða-
borgarstjóri með bráðabirgöa-
stefnuskrá.
Arnar Guðmundsson
—
„Ætli félagshyggjuáherslurnar verði
endingarbetri en einkavæðingaráform-
in. Hvort skyldi nú verða ofan á á
morgun 1 dagvistar- og skólamálum,
stefna síðustu áratuga eða nýja kosn-
ingastefnan?“
Tillögurþingmanna
um hrefnuveiðar
Konráð Eggertsson
hrefnuveiðimaður.
„Um þessa
tilíögu hef ég
allt mjög gott
aö segja, hún
er spor í rétta
átt. Þingmenn
úr öllum
fiokkum
standa að
henni. Þeir
hafa gert sér
greinfyrirþví
að þetta mál varðar beinlínis
sjálfstæöi okkar. Erum við full-
valda þjóð og ráöum við yfir mið-
unum í kringum okkur?
Aðstandendur tillögunnar sjá
fyrir sér lifkeöjuna og sjálfstæði
okkar semþjóðar. Éger sammála
því að við getum ekki gengið í
Alþjóða hvalveiðiráðið aö svo
stöddu, að minnsta kosti meðan
ráðið hefur ekki breytt afstöðu
sinni. Alþjóða hvalveiöiráðiö var
stofnað á sínum tíma til aö
stjórna veiðum en breyttist síðan
í algert friöunarráð þar sem öfga-
menn ráða. Það sem hefur gerst
upp á síökastið lofar þó góðu.
Sidney Holt vísindamaður, sem
hefur verið algerlega á móti hval-
veiðum, hefur umpólast. Hann
segir aö með hagsmuni hvalanna
í huga voni hann að grænfriðung-
ar beri gæfu th að samþykkja
veiðar. Gerir þeir það ekki gangi
bæði Japanar og Norðmenn úi*
ráðinu, allt verður stjórnlaust og
enginn fær ráðiö við neitt.
Það er mikið meira en nóg af
hrefnu i sjónum. Það er sama við
hvem maður talar, ég fæ alls
staðar fréttir af hrefnu. Við höf-
um alltaf sagt að það sé óþarfi að
óttast að ekki sé nóg af hrefnu i
sjónum enda væri það skrítinn
veiöimaður sem vildi eyðheggja
atvinnumöguleika sína.“
lenda markaði
„Þrátt fyrir
slíkt harðn-
eskjulijaita-
lag íslensku
þjóðarinnar
aðnærútílok-
að viröist að
hiðja hval-
anna eða ann-
arra dýra
griða þá ætti
hin sama
Magnús H. Skarp-
héðinsson hvala-
vlnur.
harðbijósta þjóð mjög að forðast
að rassskeha sjálfa sig með því
aö hefja takmarkaöar veiðar eða
yfirhöfuð veiða hrefnu í sumar.
Færi svo óskynsamlega kæmi
fljótlega að þvi að fiskafurðir
okkar yrðu ; nær óseljanlegur
varningur í þeim hluta hins sið-
aða heims sem eiim getur borgað
hátt vei-ð fyrir þær, verö sem
heldur uppi því neyslusamfélagi
sem langflestir islendingar eru
sammála um að ómissandi sé.
Því er tillaga þessarar hvala-
nefiidar andlegu öldunganna á
Alþingi um hvalveiðar í sumar
stórhættulegur svanasöngur sem
enginn ósfurlaöur maður tekur
mark á. Nema sá lúnn saini vilji
fyrir aha muni losna við flesta
helstu fiskmarkaöi þjóðarinar
Það eru aöeíns örfáir en hávær-
ir hagsmunagaisluaðiiar. með
Konráð Eggertsson hrefnuveiði-
mann í broddi fylkingar, sem
kyijað hafa þeiman „byrjum aft-
ur“ söng í sífellu. Legg ég th að
hent verði um tveim mhjónum
króna í hvern þeirra svo þeir þegi
og taki upp aðra iðju en að rústa
markaöi okkar erlendis.“