Dagblaðið Vísir - DV - 08.07.1994, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 8. JÚLÍ 1994
Fréttir_________________________________________________________________________________pv
Fáfnir hf. á Þingeyri kominn í þrot:
Stöðvist Fáf nir missa
120 manns vinnu sína
eða uppistaða vinnuafls á Þingeyri - ekkert hægt að selja nema hætta rekstri

.

Togarar Fáfnis, Sléttanes og Framnes, við bryggju á Þingeyri meðan
allt lék i lyndi. Nú virðist allt komið í þrot og Framnesið hefur þegar
verið selt. Minni myndin er frá Þingeyri. DV-mynd Reynir

„Við munum ekki selja neinar
eignir. Við höfum á undanfórnum
árum gengið í gegnum alla hagræð-
ingu sem hægt er og það er ekkert
hægt að selja nema að hætta
rekstri,“ segir Magnús Guðjóns-
son, framkvæmdastjóri Fáfnis h/f
á Þingeyri.
Fáfnir, sem fékk greiðslustöðvun
í gær, hefur átt í langvarandi
rekstrarerfiðleikum. Hámarki
náðu erfiðleikamir á síðasta ári
þegar Kaupfélag Dýrfirðinga ásamt
dótturfyrirtækjum tapaði 130 millj-
ónum af reglulegri starfsemi.
Heildarskuldir fyrirtækjanna
námu í árslok 1,075 miljörðum.
Eignir á móti voru samkvæmt árs-
reikningi metnar á 950 milljónir.
Eigið fé fyrirtækjanna var neik-
vætt um rúmlega 40 milljónir.
Fáfnir h/f er dótturfyrirtæki
Kaupfélags Dýrfirðinga sem var
stofnað árið 1919. Kaupfélag Dýr-
firðinga var talið öflugt og gott fyr-
irtæki og stóð vel fyrstu 60 árin.
Byggt of stórt frystihús
Rekja má erfiðleika fyrirtækisins
til ársins 1980 þegar fyrirtækið
byggði frystihús sem átti að afkasta
allt að 10 þúsund tonnum á ári.
Þessi bygging var réttlætt á þeim
forsendum að þá átti fyrirtækið
einn togara, Framnes, og ákveðið
var að láta smíða annan. Sá togari,
Sléttanes, var afhentur Þingeyring-
um 1983. Á þessum tíma var ekki
óeðlilegt að áætla allt að 5 þúsund
tonna ársafla á togara, að megin-
uppistöðu þorsk. Áætlanir fyrir-
tækisins í því ljósi kunna því að
vera skiljanlegar. 1984, þegar
kvótakerfi var tekið upp við fisk-
veiðar, má segja að fyrstu ský hafi
dregið fyrir sólu í rekstri fyrirtæk-
isins. Strax var ljóst að væntingar
um 10 þúsund tonna ársafla voru
óraunhæfar og á fyrstu árum
kvótakerfisins var ljóst að afli skip-
anna mundi dragast verulega sam-
an. Fyrirtækið, sem þá var rekið í
nafni Kaupfélags Dýrfirðinga, var
orðið mjög skuldsett, bæði vegna
hins nýja frystihúss svo og Slétta-
ness sem var smíðað á Akureyri
og reyndist mjög dýrt.
Togari seldur
í nóvember 1988 greinir DV frá
því að Fáfnir h/f eigi í viöræðum
við Útgerðarfélag Bílddæhnga um
stofnun nýs hlutafélags um rekstur
togarans Framness. í þeim viðræð-
um var gert ráð fyrir að Fáfnir
ætti rúm 50 prósent í félaginu. Þetta
voru fyrstu merki þess að félagið
vildi selja eignir til að létta á skuld-
um. Þessar viðræður leiddu ekki
til niðurstöðu en 1989 er helmingur
í Framnesi seldur til íshúsfélags
ísfirðinga og sameiginlegt útgerö-
arfélag Þingeyringa og Isfirðinga,
Amarnúpur h/f, lítur dagsins ljós.
Sama ár yfirtekur Fáfnir h/f rekst-
ur frystihússins. Þar með var
rekstur Fáfnis farinn að spanna
bæöi útgerð og vinnslu. Kaupfélag
Dýrfirðinga var þar með eignar-
haldsfélag auk þess að sinna versl-
unarrekstri. Þessar skipulags-
breytingar voru gerðar með það að
markmiði að hljóta náð fyrir aug-
um Atvinnutryggingasjóðs og
Hlutafjársjóðs sem höfðu það hlut-
verk aö endurreisa sjávarútvegs-
fyrirtæki sem áttu í erfiðleikum.
405 milljónir úr sjóöum
í frétt í DV frá nóvember 1990
Fréttaljós
kemur fram að Fáfnir h/f hafi feng-
ið samanlagt 405 milljónir króna
úr sjóðunum tveimur eða um 460
milljónir króna á núvirði þannig
að endurskipulagningin, sem var
skilyrði fyrir aðstoð, hefur verið
metin góð og gild. í fréttum frá
þessum tíma kemur fram að Hluta-
fjársjóður hafi keypt hlutabréf fyr-
ir 52 milljónir þannig að lán At-
vinnutryggingasjóðs hefur sam-
kvæmt því verið 353 milljónir.
í ársbyrjun 1990 keypti Fáfnir h/f
„kvótabát", Narfa ÁR, en slíkir
bátar eru ekki keyptir nema með
það fyrir augum að færa af þeim
veiðiheimildir til annarra skipa.
Veiöiheimildir bátsins, 400 þorskí-
gildi, voru færðar á Sléttanes og
báturinn seldur. Gera má ráö fyrir
að kaupverð kvótans hafi verið um
72 milljónir króna. í niðurskurði á
veiðiheimildum fyrirtækisins und-
anfarin ár eru þessar veiðiheimild-
ir horfnar og fjárfestingin sem slík
ónýt.
Peningarnir frá sjóðunum tveim-
ur virðast hafa fært ákveðna ró
yfir reksturinn og er tíöindalítið
næstu tvö árin eða þar til kvisast
út í febrúar 1992 að fyrirtækiö sé
að íhuga að breyta Sléttanesi í
frystitogara. „Virðist eina leiðin til
að við verðum ekki jarðaðir lif-
andi,“ sagði Kristján Eiríksson,
þáverandi útgerðarstjóri Fáfnis, í
samtali við DV, aðspurður hvort til
stæði að breyta Sléttanesinu í
frystitogara. Um haustið er gengið
til samninga um að breyta skipinu
í Póllandi. Skipinu var siglt út í
desember sama ár og var áætlað
að breytingin tæki um 4 mánuði
og myndi kosta 185 milljónir sem
stóöst í meginatriðum.
Vafasamar breytingar á
Sléttanesi
Breytingin var aö hluta til fjár-
mögnuð með hlutafj áraukningu
þar sem Samvinnusjóður Útvegs-
manna lagði í púkkið. Að öðru leyti
lánaði Fiskveiðasjóður til breyting-
anna. Samkvæmt heimildum DV
var þaö viðhorf uppi innan sjóðsins
að breytingin á skipinu væri vafa-
söm, einkum vegna þess að vél
skipsins var of htil þegar búið var
að stækka það og bæta við orku-
frekum búnaði svo sem frystitækj-
um. Það var mat margra á þessum
tíma að skipið mundi ekki skila
þeim rekstrarplönum sem gerð
voru af útgerðinni vegna þess hve
vélarvana það er.
Breytingin tók um 6 mánuði og
kom skipið um mitt síðasta ár.
Rekstur þess gekk afleitlega sem
má að hluta rekja til þess að það
fékk ekki fullvinnsluleyfi. Skýring-
in getur þó, að mati þeirra sem til
þekkja, alls ekki legið í því atriði
einu heldur kom fleira til, svo sem
galli í flotvörpu þeirri sem notuð
er við veiðar á úthafskarfa. Sam-
kvæmt áætlunum var gert ráð fyr-
ir að skipið aflaði fyrir um 450
milljónir á ársgrundvelli en reynd-
in hefur oröiö sú að skipið hefur
ekki átt minnstu möguleika að
nálgast þær væntingar. Nær væri
að tala um aflaverðmæti á bilinu
200 til 300 milljónir. Það er ljóst að
Sléttanesið hefur ekki orðið Fáfni
h/f sá bjarghringur sem lagt var
upp með þegar gengið var til breyt-
inganna.
Reksturinn í þrot
í október sl. keypti íshúsfélag ís-
firðinga Fáfni út úr Arnarnúpi. Þar
með var Framnesið farið frá Þing-
eyri og aðeins einn togari eftir hjá
fyrirtækinu. Við þessa aðgerð voru
bundnar þær vonir að þar með
væri búið að létta af fyrirtækinu
það miklum skuldum að það væri
sjálfbært. Annað virðist komið á
daginn og virðist reksturinn nú
kominn í strand og háður velvilja
lánardrottna til að færa niður
skuldir.
Það leikur enginn vafi á því að
það verður Þingeyringum erfitt ef
ekki næst að semja við lánar-
drottna um niðurfærslu skulda.
Fyrirtækið er langstærsti atvinnu-
rekandinn á staönum og nánast
eina fiskvinnslufyrirtækið á Þing-
eyri. Gjaldþrot þess þýddi atvinnu-
missi fyrir um 120 manns sem er
uppistaðan af vinnandi fólki á
staðnum.
„Mér fannst þetta bara rosalega hana um að fjarlægja borðin þar
skrftið því að það var talaö um að sem hún hefði ekki tilskilin leyfi.
borðin væru fýrir en maður sér „Eigendur veitinga- og kaffihúsa
borð fyrir utan sjoppur og fata- þurfa að fá sérstakt leyfi fyrir því
hengi úti á götunum á Laugavegin- að vera með veitingar utandyra |
um. Tröppurnar á húsinu héma alveg án tillits til þess hvort þeir .
skaga út á gangstéttina og mér eru með vínveitingaleyfi eða ekki.
fannst boröin ekki vera fyrir,“ seg- Veitingahúsaleyfi kostar 50 þúsund
ir Herdís Húbert, eigandi kaffi- krónur en viöbótarleyfið kostar
hússins Tíu dropa á Laugavegi. ekkert. Það er sótt um leyfi hingaö
Herdís Húbert hafði nýlega þrjú og svo sendum við umsóknina til
borö á gangstéttinni fyrir utan heiibrigðiseffirlitsíns og borgar-
kaffiltúsiö Tiu dropa í þrjá daga nú innar til umsagnar,“ segir Signý
nýiega en á þriðja degi hafði lög- Sen hjá Lögreglunni í Reykjavík.
reglan samband við hana og bað