Alþýðublaðið - 03.05.1967, Side 5

Dr. Gunnlaugur Þórðarson hrl.:
í Alþýðublaðinu 9. marz sl. birt
ist erindi sem undirritaður hafði
samið til flutnings fyrir útvarps
þáttinn „Þjóðlíf" sem ekki fékkst
fluttur, sem frægt er orðið. í er
indi þessu var m.a. vikið að land-
flótta lækna og meö nokkrum orö
um reynt að gera grein fyrir á-
stæðum hans, en að sjálfsögðu
var ekki hægt að gera málinu svo
ýtarleg skil, sem skyldi.
Nú hefur einn af þeim hundrað
íslenzku læknum, sem dveljast í
Svíþjóð, Kristján Baldvinsson
ungur læknir, fundið köllun hjá
sér til þess að véfengja ábend-
ingar mínar og gera athugasemd
við þær. Ekki mátti minna duga
en að senda öllum dagblöðunum
þessa athugasemd eins og hún
væri einhver gullvægur vísdómur,
sem ekki mætti fara framhjá
neinum.
Það sem sérstaklega virðist hafa
farið í taugarnar á hinum unga
lækni, var það að í erindinu var
bent á, að launakjör og lífsþæg-
indasókn ylli nokkru um brott
flutning lækna af landinu.
Margt mætti benda á sem sýn
ir að ég er ekki einn um þessa
skoðun, en mér er nærtækast að
vitna til hinnar ágætu fullveldis
ræðu Sigurðar Líndal 1. des. 1965
sem ekki var myrkur í máli, en
hann gerði það sérstaklega að um
talsefni í ræðu sinni. Þar segir
svo m.a.:
^Lífsþægindaþráhyggjan liefur
einkum áhrif á viðhorf til þjóð
menningar með tvennum Iiætti“
. . .„ Meðal þeirra, sem gengið
hafa lífsþægindasjónarmiðinu á
hönd, gil ' > ejnfaldar viðskipta-
reglur. Þjóófélagið hefur ekki ann
að hlulverk, en fullnægja efnaleg
um kröfnm og afstaða til þess
fer eftir því, hvort það gerir það
eða ekki“. . . . ,Víðkunn eru við
brögðin, þegar þjóðfélagið bregzt
þessum vonum. Þá eru hafðar
uppi hótanir og svigurmæli, gerð
verkföll eða hlaupizt af landi
brott og eru þá einkum að verki
menn, sem kalla má hátekjumenn
á íslenzkan mælikvarða. . . .
Sérstaklega eru athyglisverð sjón
armið hinna brotthlaupnu. Þegar
þeir láta til sín heyra, er þeim
mest í mun að lýsa ævintýralegum
tekjum sínum, bifreiða- og heimil
isvélaeign og þægilegu lífi. . . .
„Læknir einn brotthlaupinn lýsti
því yfir fyrir nokkru að mánaðar
laun r?n séu næstum eins og árs
lann íslenzkra lækna. . . hafði við
orð að þá fyrst kæmi hann til
íslands aftur, ef sett yrði í Banda
ríkjunum heilbrigðislöggjöf sú
sem r -iðaði að því að gera auð
velcbu,! hinum efnaminnstu
greiðslu sjúkrakostnaðar, en hún
mun setja einhverjar skorður við
hóf!" -;um töxtum lækna þar í
!andi“. . .
Ræða Sigurðar birtist óstytt í
Morgunblaðinu 3. des. 1965 án
bess að nokkur læknir hreyfði
andmælum.
Að sjálfsögðu ber að hafa það í
hugn, að þess mun langt að bíða
•ð við verðum sjálfir megnugir
nð útskrifa sérfræðinga í lækn
isfræði. Á sinum tíma benti und
irriínður á, að Borgarsjúkrahúsið
væri, eins og það væri, hugsað,
eklci það, sem kallað er á þýzku
„VoII-anstalt“ heldur „Kranken
hau.s“. Á stúdentafundinum um
d">"inn um heilbrigðismál var
þessi skoðun staðfest, og það kom
einnig fram, að sama máli gegndi
um Landsspítalann. Hugsanlegt
væri þó með samstarfi þéssatJ>
sjúkráhúsa, að útskrifa sérfræð-
inga. Nú mun hins vegar vera efst
í huga þeirra, sem um þessi mál
fjalla, að bæði sjúkrahúsin geti
orðið „Voll-anstalt“, þ.e. geti út
skrifað sérfræðinga, hversu sem
okkur má takast það í fámenni
okkar.
Af fyrrgreindum ástæðum
verða íslenzkir læknar að fara ut
an til framhaldsnáms og vafalaust
hafa fæstir það í huga að fara
alfarnir, en reyndin hefur hins !
vegar orðið sú um allt of marga. i
Hinn ungi læknir fullyrðir að allir
vilja læknarnir koma heim, ef
þeir hefðu aðstöðu til þess að geta
stundað sérgrein sína. Hann virð
ist þó ekki vita, að margir lækn
ar sem komið hafa heim að loknu i
sérnámi, hafa ekki getað unað hag
sínum hér, þótt þeir hefðu góða
aðstöðu til að stunda sérgrein
sína. _ Sumir hafa jafnvel farið,
eftir að hafa starfað hér í nokk
úr ár. Nýjasta dæmið er læknir
sem fór af landi brolt fyrir
skömmu en hafði skapað sér á_
gæta aðstöðu til starfs í sérgrein
sinni, hafði t.d. 430.000 krónur ár
ið 1963 frá Sjúkrasamlagi Reykja
vikur einu saman og naut mikilla
vinsælda hjá sjúklingum sínum.
Þegar hann var spurður, hvað ylli
brottför hans, varð það helzt að
skilja að það væri „erfið aðstaða"
En þessi „erfiða aðstaða“ virðist
hálfgert feimnismál. Yngri læknar
vita þó, hvað við er átt, en hafa
samt e.t.v. ekki einurð í sér til
þess að segja það berum orðum,
sem sé að þeir telja suma yfir
lækna full einráða eða gripna
af hinu svokallaða „pýramíta-
kerfi“, sem læknar og áhugamenn
vita hvað merkir. Vafalaust eru
þeir margir, sem heyrt hafa,
hvernig sumir íslenzkir læknar,
|sem snúið hafa heim aftur, virðast
hafa allt á hornum sér og virð
Gunnlaugur Þórðarson
ast bíða fyrstu átyllu til þess að
geta hoi'fið aftur héðan af landi
burt. Engin nöfn skulu hér þá til
færð. Aðrir læknar hafa farið af
landi burt aftur af því að þeir
voru kvæntir erlendum konum,
sem ekki gátu unað hag sínum
hér. Mér væri unnt að nafngreina
í fljótu bragði fjölda íslenzkra
lækna, sem komið hafa heim aft
ur, en ekki tollað hér, jafnvel þó
þeir hafi að því er virðist haft
Agæta aðstöðu til starfs í sérgrein
sinni.
Sé svo, að hinn ungi læknir viti
ekki, að þetta er hið sanna í mál
inu, skulu ef hann óskar þess
síðar talin upp nöfn ýmissa
lækna, sem komið hafa og stai’f
að hér lengi'i eða skemmri tíma,
en farið af landi brott aftur. En
það verður ekki gert nema af
gefnu tilefni frá honum sjálfum.
Alþjóð er minnisstætt, er fluttur
var í útVarpsfrét’taauka, viðtal
við íslenzkan lækni, sem starfað
hafði heirna, en er nú í amer
íska hernum í Viet-Nam.
Því miður er það svo hjá okk
ur, að algjört skipulagsleysi í'íkir
í því í hvaða sérgrein læknar fara.
í sumar sérgreinar vantar lækna
í aðrar fara of margir. Væi'i það
ekki verkefni landlæknisembættis
eða læknafélagsins að vera til leið
beiningar.
Nokkru eftir að reglugerðin um
veitingu sérfræðileyfa var sett ár
ið 1961 (Stjórnartíðindi 1961 B-
deild nr. 136), átti undirritaður
tal um það við landlækni hvort
ýmis ákvæði í'eglugerðarinnar
myndu ekki torvelda Iþað, að ís
lenzkir læknar hyrfu lieim aftur
og fengju sérfræðingsviðurkenn-
ingu. Landlæknir taldi þenna ótta
minn ástæðulausan. Nú upplýsir
þessi ungi læknir, að þessi reglu
gerð sé þrándur í götu, en bend
ir hins vegar ekki á, hvaða atriði
megi telja erfiðasta þröskuldinn,
sem honum var þó skylt.
Eitt af skilyrðum, sem sett eru
í reglugerðinni skv. 2. gx\ er: ,,að
hafa samið í'itgerð um efni sér-
greinar sinnar, er að verulegu
leyti sé byggð á eigin athugun
um og rannsókn, og hafa fengið
hana birta í viðui'kenndu sérfræði
rili tilheyrandi sérgi-einar.“ Þetta
ákvæði var eitt af nýmælunum og
er að mínum dómi afar torvelt að
fullnægja því fyrir flesta lækna,
eins og allir hljóta að sjá sem
málum þessum eru kunnugii'.
Fyndist mér, að hinn ungi lækn
ir hefði getað vikið nánar að
þeim atriðum í fyrrnefndi'i reglu
gerð í grein sinni og beint spjót
um sínum að öðrurn en þeim, sem
með rökum hafa gagnrýnt skipu
laesleysi, bruðl og fyrirhyggju-
leysi í sjúkrahúsabyggingar- og
héilbrigðismálum okkar, því þau
=krif hafa ekki orðið til þess að
snilla fvrir málinu. jafnvel átt ein
hvern þátt í að reka á eftir fram
kvæmdum.
Því miður virðist svo, sem sú
hugsun sé í vaxandi mæli að grípa
suma lækna, að þeir séu „helgar
kvr“ þessa þjóðfélags og að aðr
ir megi ekki ræða um heilbrigð
Framhald á 15. síðu.
Jón Þorsteinsson:
Niðurgreiðslur
og verðbólga
ALÞÝDUFLOKKURINN lítur
á niðurgreiðslur vöruverðs
sem áhrifaríka aðferð til 'að
hafa hemil á verðbólgu, enda
þótt liún sé ekki einhlít og
kosti sannarlega mikil fjáiút
lát. Kostirnir við niðurgreiðslu
vöruverðs eru þessir:
1 Niðurgreiðsiurnar draga úr
vexti verðbólgunnar og geta
jafnvel stöðvað hana um
lengri eða skemmri tíma.
2. Niðurgreiðslurnar spara rík
issjóði útgjöld ó öðrum svið
um.
3. Niðurgreiðslurnar eru stuðn
ingur við ' útflutningsat-
vinnuvegina sem ekki þurfa
að taka á sig verðlags-
hækkanir innanlands eins
og nú standa sakir.
4. Niðurgreiðslur á landbún-
aðarafurðum, auka innan-
landsneyzluna og draga úr
því afurðamagni,sem bænd
ur yrðu ella að selja úr
landi fyrir mjög lágt verð.
5. Niðurgreiðslur á mjólk og
öðrum nauðsynjavöi'-
um eru sérstök kjarabót
fyrir láglaunafólk og barn
margar fjölskyldur, þar
sem þetta fólk verður að
verja stæi’ri hluta af tekj-
um sínum en aðrar stétt-
ir til kaupa á lífsnauðsynj-
um.
Á hinn bóginn kosta niður
greiðslui' mikla peninga. For-
sendan fyrir því að unnt sé
að fara þessa leið er því sú
að fjárhagsafkoma ríkissjóðs
sé góð. Að því leyti sem góð
fjárhagsafkoma byggist á aukn
um innflutningi og meiri toll
tekium.verður ti’aust gjaldeyr-
isstaða einnig að vera fyrir
hendi. En það var einmitt
þessi hlekkur er varð sífellt
veikari og veikari á vinstri
stjórnarárunum, sem brast' al-
veg í árs-lok 1959 og olli því að
byrja varð á stöðvunarstefn
unni á þeim tíma. Nú horfir
Iþetta betur. Undir viðreisnar
stjórn hefir gjaldeyrisstaðan
batnað og er enn traust þrátt
fyrir lækkandi verð á útflutn-
ingsafurðum okkar. Niður-
greiðsluleiðin er því færari nú
en áðui’, ef sérstök áföll henda
ekki.
En það eru ekki allir jafn
hrifnir af þessari leið. Ey-
steinn Jónsson kallar þetta ein
faldlega að nioka peningum í
niðurgreiðsluhítina. Hann hef
ur líklega önnur og beti’i ráð
á takteinum til þess að vinna
bug á vei'ðbólgunni.
3. maí 1967
ALÞÝBUBLAÐIÐ 5
I