Alþýðublaðið - 24.05.1967, Qupperneq 4

ŒQSSflD
Eítstjóri: Benedikt Gröndal. Símar 14900—14903. — Auglýsingasími:
14906. — A'ðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu-, Rvik. — Prentsmiðja
Alþýðublaðsins. Simi 14905. — Áskriftargjald kr. 105.00. — í lausa-
sölu kr. 7.00 eintakið. — Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Kaj Munk og Svetlana
DANSKI rithöfundurinn Kaj Munk var framan af
árum mjög hrifinn af stórmennum mannkynssögunn-
ar og taldi þau valda aldahvörfum með skoðunum
sínum og störfum. Þess vegna batt hann um sinn
vonir við Hitler og Mussolini og þótti vinsamlegur
fasimanum. Þau viðhorf gerbreyttust hins vegar á
svipstundu eftir að Þjóðverjar hernámu Danmörku.
Kaj Munk sannfærðist um, að hann gat ekki per-
sónulega lifað undir einræðisstjórn. Þess vegna gerð
ist hann baráttumaður gegn hernámsliðinu, en sú
afstaða kostaði hann lífið.
Þetta er sagan ,af .fleirum en Kaj Munk. Svetiana,
dóttir Stalíns, hefur sagt skilið við ættjörð sína, sem
faðir hennar drottnaði yfir á sínum tíma, og sezt að
vestur í Bandaríkjunum. Eru skýringar hennar á
þeirri ráðstöfun harla athyglisverðar og ættu að
verða umhugsunarefni þeim mönnum á Vesturlönd-
um, sem ímynda sér að kommúnisminn leysi vanda
heimsins og veraldarinnar.
Svetlana er að sjálfsögðu fæddur kommúnisti.
Henni hefur vafalaust liðið vel í skjóli föður síns,
meðan hann réði lögum og lofum í Sovétríkjunum,
þrátt fyrir persónulega harma, sem hafa orðið henni
örlagaríkir. Þeir komu einkum til sögunnar eftir lát
Stalíns. Þá verður þessi gáfaða og geðríka kona þess
brátt vör, að felldur er fjötur á frelsi hennar. Því
getur hún loks ekki unað og notar þess vegna fyrsta
tækifæri að flýja land sitt og þjóð.
Vissulega er staðreynd, að stjórnarfarið í Sovétríkj
nnum telst miklum mun mannúðlegra nú en á dög-
um Stalíns. Valdhafarnir austur þar reyna að gæta
hófs heima fyrir og út á við saman borið við ósköpin,
sem þá tíðkuðust. Samt getur Svetlana ekki unað
stjórn þeirra af því að hún bitnar á henni persónu-
lega, frelsi hennar, skoðunum og samvizku. Henni
fer í þessu efni líkt og Kaj Munk. Og þessi afstaða
er einmitt harðasti dómurinn um kommúnismann.
Hann er einstaklingnum sams konar fyrirbæri og naz
isminn var, ef hlutaðeigandi nýtur ekki forréttirida
umfram samborgarana.
Kommúnistar svara því til, að gildi kommúnismans
varði heildina og að bana beri að meta meira en ein-
stakl’nginn. Við þá málsvörn er það að athuga, að
einstakringarnir mynda heildina, svo að þetta eru
hæmn rök. Kommúnisminn hafnar trúnni á manninn.
Gallar hans eru sömu og Kaj Munk sannfærðist um
í fan þvzka nazismans, þó að hægt sé að finna mun
í Qinstökum djemum.
Hvernig myndi Einari Olgeirssyni, Lúðvíki Jósefs
syni og Magnúsi Kjartanssyni líða persónulega í ríki
kommúnismans ef þeir væru þar óbreyttir þegnar.
Kommúnistar fást aldrei til að svara slíkum spurn-
ingum.
4 24. maí 1967 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Viödvöi í
Luxemborg
Allar götur eru greiðar til og fró Luxemborg, en þar er einnig gaman að eiga við-
dvöl í upphafi utanlandsferðar eða ó heimleið fró meginlandi Evrópu. Luxem-
borg er fagurt land, og þjóðin, sem það byggir, ó þar að baki sér langa og við-
burðaríka sögu.------Til þess að auðvelda farþegum fróðlega viðdvöl í Luxem-
borg bjóða Loftleiðir nú sólarhrings dvöl þar við hóflegu verði. Er þó reiknað
með gistingu í góðu hóteli, morgunverði, hódegisverði og kvöldverði og kynnisför
um höfuðborgina.------Skrifstofur Loftleiða í Reykjavík, ferðaskrifstofur og umboðs-
menn félagsins úti á landi veita allar nánari upplýsingar og selja ávísanamiða.
MANCHtSTEt
KAl/PMANNAHÖuV
HAMBÖBG
AMSTEROAU
BRUSSEl
OGSSElDOtF
EiANVruRr
IIISI
STUTTCART
mUnChin
ZUtlCH
VlNAIIOIO
TtllSTE
TOUIOUSE
NISSA
Auk flug- og járnbrautar.ferða til og frá Luxemborg eru
áœtlunarbifreiðir. í förum milli Luxemborgar, Parísar, Frank-
furf og Kölnar, sem eru í tengslum við flugferðir Loftleiða.
Áskriftaslmi Alþýðublaðsins er 14900