Alþýðublaðið - 09.06.1967, Blaðsíða 4

rATm
\mmm
Eltstjóri: Be-nedikt Gröndal. Simar 14900—14903. — Auglýsingasíml:
14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsiö við Hveríisgötu, Rvík, — Prentsmiðja
Alþýðublaðsins. Siml 14905. — Askriftargjald kr. 105.00. — t lausa*
Eölu kr. 7.00 eintakið. — Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Landbúnaðarmálin
• Á undanföraum árum hefur Alþýðuflokkurinn,
bæði innan þings og utan, vakið athygli á því, að
málefni íslenzks landbúnðar séu komin í óefni, og
sé nauðsynlegt, að breytt sé um stefnu í þeim efnum.
Isíokkur spor voru stigin í þá átt á síðasta þingi, en
miklu betur má þó, ef duga skal.
Vandamál landbúnaðarins hefur skapazt við það,
að á síðustu árum hefur hann aukið mjög fram-
leiðslu sína til útflutnings. Lögum samkvæmt eiga
bændur rétt á tilteknu verði fyrir framleiðslu sína,
hvort sem hún er seld innanlands eða erlendis, en
þetta verð er þannig ákveðið að tekjur bænda séu
hliðstæðar tekjum launastétta við sjávarsíðuna. Nú
fæst hins vegar mjög lágt verð fyrir þær landbúnað-
arvörur, sem fluttar eru úr landi. Fyrir sauðfjáraf-
urðir fæst um helmingur framleiðslukostnáðarins,
og fyrir nautgripaafurðir um fjórungur hans- Fyrir
landbúnaðarafurðir í heild fæst um þriðjungur fram-
leiðslukostnaðarins innanlands. Undir þessum kring-
umstæðum er auðvitað óðs manns æði að framleiða
landbúnaðarvörur til útflutnings. En til skamms tíma
var þessi framleiðsla samt aukin ár frá ári. Vegna
lagaákvæðanna um, að bændur skuli fá sama verð
fyrir þær afurðir, sem fluttar eru út, og hinar, sem
seldar eru innanlands, hefur ríkissjóður þurft að
greiða útflutningsbætur vegna útfluttu afurðanna. Á
þessu ári eru útflutningsbætur áætlaðar hvorki meira
né minna en 248 millj. kr. eða um 40.000 kr. á hvern
einasta bónda í landinu, en þessa upphæð verða lands-
menn að sjálfsögðu að greiða í sköttum sínum. Fyr-
ir tíu árum voru útflutningsbæturnar 29 millj. kr.
og hafa því áttfaldast á einum áratug. Hér er að
sjálfsögðu um öfugþróun að ræða, sem verður að
stöðva. Það er ekki einungis, að ríkisbúskapurinn
og skattgreiðendurnir þoli ekki slík útgjöld, heldur
er þetta ástand orðið bændum sjáifum til beins tjóns.
Lögum samkvæmt mega útflutningsuppbætur í heild
ekki fara fram úr 10% af framleiðsluverðmæti land-
búnaðarins. Komið er að þessu marki, og þá verða
bændur sjálfir að greiða hallann á útflutningnum.
Það væri bændum að sjálfsögðu um megn, og engum
er bað því brýnna hagsmunamál en bændum, að
útfiutningurinn vaxi ekki hóflaust.
Landbúnaðurinn hlýtur og margvíslega beina styrki.
í fyrra námu þeir um 140 millj. kr. í beina styrki
og útfhúningsbætur fær landbúnaðurinn því um 400
millj. kr.. Þessu mikla fé mætti verja miklu betur en
-nú er gert, til þess að lækka framleiðslukostnaðinn
og afurðaverðið, og yrði það bæði neytendum og
bændum til hagsbóta.
4 9. júní 1967 -
RICHARD BECK SJÖTUGUR
EINN af útvörðum íslenzks þjóð
ernis, víkingur, sem víða hefur
borið gunnfána íslenzkrar menn-
ingar, er sjötugur í dag. Það er
Richard Beck, prófessor í Grand
Forks í Norður-Dakóta í Banda-
ríkjunum.
Richard Beck er fæddur á
Svínaskálastekk í Reyðarfirði
eystra 9. júní 1897, sonur hjón-
anna Hans Berks og Þórunnar
Vigfúsínu Vigfúsdóttur, — Afi
Hans, Kristinn Beck, var dansk-
ur maður eða suður-józkur og
hafði flutzt sem verzlunarmaður
til Austfjarða og setzt þar að.
Hann kvæntist íslenzkri ,konu,
sem þó átti enskan föður (Rich-
ard Long). Er margt atkvæða-
manna frá Kristni Beck komið,
og má nefna þá bræður, sér Jak
ob og Eystein alþingismann Jóns
syni, en þeir og Richard Beek
prófessor eru þremenningar. —
Móðir Richards var komin af
þróttmiklum bændaættum aust-
firzkum.
Richard Bck lauk stúdents-
prófi í Reykjavík 1920. Haustið
eftir kvæntist hann austfirzkri
stúlku, Ólöfu Daníelsdótur, en
hún iézt fáum árum síðar. Sum-
arið 1921 fó.r hann vestur um
haf ásamt' móður sinnj, en fað-
ir hans hafði andazt, er hann
var á 1. ári. Stundaði Richard
nám við Cornell-háskóla í íþöku
og lauk M. A.-prófi í málvísind-
um og bókmenntum 1924, en
doktorsnafnbót vann hann sér
við sama háskóla 1926. Næstu ár
•íjoog pjBqoia
var hann við kennslu á ýmsum
stöðum, og 1929 varð hann pró-
fessor í tungumálum og bók-
menntum Norðurlanda við rík-
isháskólann í Grand Forks. Því
embætti hefur hann gegnt þar
til nú, að hann segir því af sér
aldurs vegna.
Richard Beck mun hafa verið
góður og lifandi kennari. Liggur
í augum uppi, að kennslustörf
hans hafa verið næsta mikilvæg
kynning á tungu og bókmennta-
auði Norðurlandaþjóðanna og
stutt mjög að því að halda við
tengslum manna vestur þar við
mál og menningu ættar sinnar,
en í N.-Dakóta er margt manna
af norænum ættum.
Alla tíð hefur prófessor Beck
kostað kapps um að efla og
styðja þjóðerniskennd íslend-
inga í Vesturheimi og tengsl
þeirra við hinn forna menningar
arf sinn. Hann var forseti Þjóð
ræknisfélags þeirra árin 1940—
1946 og aftur 1957-1963, Þá
var hann ritstjóri að Almanaki
Ólafs S. Thorgeirssonar 1941—
1954, en það rit hefur að geyma
mikla mannfræði og merka
þætti úr sögu íslendinga í Ame
ríku. Enn má nefna það, að Beck
hefur skrifað fjölda greina um
íslenzk efni í íslenzku blöðin
vestan hafs. — Oft hafa einnig
birzt greinar eftir hann í íslenzk
um blöðum. Verður þessi þáttur
starfsemi hans seint metinn um
of..
En merkasti þátturinn fyrir
Islendinga í menningarstörfum
Richards Becks er þó kynning
hans á íslenzkum bókmenntum
meðal menntamanna í Vestur-
Framhald á bls. 14.
s
krossgötum
★ BLÓMLEG BYGGÐ.
„Ég skil ekki þennan sífellda
barlóm Framsóknarmanna um landbúnaðinn”, segir
í bréfi, sem okkur hefur borizt frá lesanda, sem
vill aðeins kalla sig Borgara. „Alla tíð síðan Fram-
sóknarmenn komust í stjórnarandstöðu hafa þeir
tönnlast á því, að rikisstjórnin væri að drepa land-
búnaðinn og næstum gera út af við hvern einasta
bónda á landinu. Þetta hafa þeir sungið dag út
og dag inn — og trúa þessu vafalaust sjá'lfir.
Fyrir nokkrum dögum átti ég
þess kost að skreppa í smáflugferð með kunningj-
um og flugum þá meðal annars yfir þéttbyggð
landbúnaðarhéruð hér fyrir austan fjall. Ég gat
ekki betur séð en að á hverjum bæ, eða því sem
næst stæðu einn og sums staðar tveir jeppar í
hlaði og dráttarvélar voru víða fleiri en ein við
hvern bæ. Nær alls staðar voru skurðir, mikill hluti
þeirra lítt gróinn og því nýlega grafnir og hvar-
vetna blöstu við nýræktarflög. Víða var verið að
byggja bæði íbúðarhús, hlöður og peningshús. Það
var sem sé ekki að sjá að þarna ríkti neitt hall
æri, eða móðuharðindin þeirra Framsóknar-
manna margumtöluðu, heldur virtust þvert á móti
framkvæmdir víða á döfinni og mikil breyting hef-
ur orðið á byggingum í sveitum frá því sem var
fyrir nokkrum árum.
★ ÞAKKA SÉR ALLT.
En það er eins og Framsóknar-
mönnum hafi nú loks skilizt rétt fyrir kosningarn-
ar, að þessi barlómur er lítt vinsæll og allra sízt
hjá bændum eða forystumönnum þeirra. Nú hafa
þeir tekið upp þá stefnu að þakka sér allt', sem
gert hefur verið í landbúnaði að forgöngu ríkis-
stjórnarinnar, og segja að það sé fyrir þeirra á-
hrif, sem landbúnaðinum hafi verið svo vel sinnt.
Ja, — ef fólki finnst þetta ekki broslegur mál-
íiutningur, þá veit ég ekki livað það er.
Sem borgarbúi hef ég að vísu
lengi verið þeirrar skoðunar, að við íslendingar
þurfum að endurskoða stefnu okkar í landbúnaðar-
málum. Auðvitað verðum við að hafa landbúnað,
án hans er þetta land ekki byggilegt. Um það þarf
ekki að ræða. En hitt er svo annað mál, að ég
er ekki viss um að allar opinberar ráðstafanir í
landbúnaðarmálum hafi verið jafnskynsamlegar,
þótt ég viti, að áreiðanlega mundi verr standa í
þessum málum á allan veg, ef Framsóknarmenn
hefðu haft þau á sinni könnu.
Ég held að það sé kominn tími
til að öll heildarstefna í þessum málum verði
tekin til endurskoðunar og það sem fyrst.” Karl.
mmmm
ALÞÝÐUBLAÐIÐ