Alþýðublaðið - 07.08.1968, Blaðsíða 7

V"* 1 IJiV
•>, í t»A i í tM t F T? » »•» «• • « *
FIAT - fyrirmyndarverksmiðja
Hafið þér nokkurn tíma hugsað um hvað nafnið
FIAT þýðir. Það samanstendur af upphafsstöfum
frá Fabbrica ítaliana Automobili Torino (Hin ítalska
bílaverksmiðja í Torino) sem var stofnuð í júlí 1899,
Úr F'iatverksmiðjunum — lærlingar að nema bif reiðasmíði.
Við verksmiðjun'a vinna í dag
147.000 manns, og verksmiðju
Ihallirnar í Torino (þar sem eru
starfasndi um 120.000 manns)
sjást bezt úr glugga strætisvagns
iinis, þegar hann ekuir milli húsa
raðanna.
Það er deginum ljósara, að
svona risa'fyririæki skiapar vel
ferðairvandamál, sérstaklega í
samféiagi, þar sem lítið er um
iðnaðarþróun áður en f.vrirtæk
ið er f tofnað. en mörg fyrirtæki
'h'agnýta sér það vegnia láari
launa cg vöntunar á trygging
um verkafóllís.
En FTAT hefur farið hma
'leiðina. í )-ndi, sem í byrjun
þrc i-r'i” a’dair var vanþróað í
fviel' 1 t trmtálr Þi. íióPt fypijritæk
ið eiáift uöp sitt eigið velferð
'arikerfi og það er enn að þróast
og eflast ár frá ári. FIAT er í
dag sósíalis'-iskt samfélag á ítal
'líu og ve'We'rðairsterfið er víð-
taekt: styrkur við barnsfæðing-
ar, heilbrigði'-ieftirlit, barnaleik
vieMiir, fðf:\-ikó!!lar, þiumiarbústað
ir og 'síðasjt en ekki sízt: ellilíf
eyrir fyrir 'aldraða fólkið.
Það var stofnandi verksmið.i-
unnar, Giovanni Agnelli sem
byrjaði á veiferðairsitiarfinu. Til
að byrja með var það takmark
að eins og verksmiðjan sjálf, en
óx siamihliða fyrirtækinu og hef-
ur þróazt það mikið, að Iþað eru
iraldinir m þ.að séifundir árlega
um leið og að'alfund'uri'nín.
Heilbrigð;i þj ónustan byrj a ði
1921 — með 300 meðlimum. Nú
er tal'an komin upp í 347,000 og
'ailir hafa sitt eigið iskiírteini.
Fyrir utan vanalegt hei'lbrigðis
eftirlit eni stanfrækt 21 heilsu
hæli eða sjúkra'hús m.eð sam-
itails 1600 læknum. Það eru í
kringum 3.5 milljóniir vitjanir
ieða hieirosóikinia á ári að meðal-
tali. Heilbrigði^þjóniuíi'iain s4arf-
ræki-r líka 'endurhæfingarhæli og
itaiugahæti. Það FÍðarnefnda var
upphafj'ega byggt af stofnandan
um sjálfrim og seinna afhent
h eilbri^ði-' b j ónu st unnd.
Þeir sem starfa hjá Fia-t geta
tno'tið góðs af ráðlegging'askrif
stöfu sem er hjálpteg með upplýs
ingar um alit, sem viðkemur
tryggingum og ve’lfierðarmálum.
Verksmiðjan hefur reist fjölda
af da'gheimilum fyrir böm í
Torino. Fólk, sem vinnur hjá
Fiat, og liafa engan stað fyrir
bömin á daginn, geta komið
með þau eða sent þau á slíkt
heimili og náð í þau eftir vinnu
tíma. Litlir strætiisvagnar sjá
um að aka börnunum. Barnið
fær frían mat á barnaiheimilinu
og finnst hann góður. Það er
sagt frá litlum dreng, sem var
iiættur að koma á dagheimilið,
því hann var kominin. á skóla
sikyldualdur. Hann skrifaði —
eða bað einhvern að skrifa —
bréf með sérstöku þakklæti „til
kokksins, sem eldaði svo góð
an mat”.
Fyrir .eldri bömin hefur fyrjr
tækið komið upp sumarbúðum
nokkrum í Olpunum og öðrum
við isjóinn. Sumarbúðirnar eru
notaðar sem skóli fyrir vangefna
yíir ve'urinn, með meira en
500 nemendum.
íbúðabyggingar á vegum fyrir
tækjsins hófusit ekki fyrr en
1955. I>ær 4.300 íbúðir, sem voru
risistar á næstu árum, var þann
ig skipt, að 75% gengu til ve'rka
manna í verksmiðjunni og 25%
til skrifstofufólks. Ráðgert er
að byggja 300 nýjar íbúðir á
þessu ári og frekari byggingar
framkvæmdir eru á döfinni.
FrístundamEnning og mögu-
lei'kar til íþróttaiðkanna eru
stór þáttur í velferðarmálunum
hjá Fiait. Menmingar- og íþr.óíita
miðsitöðin í Torino hefur 45.
000 meðldmi. Miðstöðin á bóka
safn upp á 16.000 bindi til út-
'lána til meðlimanna. Einnig eru
starfræktir frimerkja- og mynda
klúbbar og kvikmynda — og í-
þrólitaklúbbar.
Iðnnám í skóla fyrirtækisins
Giovanni Ag-nelli stofnandi Fiat
verksmiðjanna.
tekur 3 ór og er opinn fyrir
drengi á aldrinum 14-18 ára. ef
þeitr hafa lokið miðskólaprófi í
skólum ríkisins. Skólinn er ný
tízkulegur, með allt það nýj-
asta af vélum og verkfærum og
kennslusalirnir fyrir verknámið
eru b.iartir og rúmgóðir. í skól
anum eru 1100 nemendur í einu,
og meðal kennaranna eru 120 af
verkfræðingum fyrirtækisins og
imargir veirkrtjórar og faglærðir
vcrkf.menn.
Eftir þriggja ára nám við
skólann fá nemendurnir prófskír
teini sem faglærðir verkamenn.
Á meðan á skólagöngunni stóð
höfðu þeir fengið nokkurt kaup,
lítið í fyrstu, en smáhækkandi
í hverjum mánuði.
Skólinn heldur einnig fram-
hialdsnámskeið sem útskrifar
um 400 tæknifræðinga á hverju
ári. Þessir nemendur fá líka
greidd laun meðan á námskeið
inu stendur og þeir geta reikn-
að með fastri ráðningu þegar
'S'kólagöngunini lýkur.
Bftirlaunakerfið hjá Fiat er
scnnilcga það eftinte'ktarveirðasta
hjá fyrirtækinu í sambandi við
ve’lferðarmál og 'einnig það sér
stæðaista. Þar eru allir hlutgeng
ir, sem hafa uninið hjá fyrirtæk
inu í 25 ár. Nú eru meðlimirn
ir þar 23.000 úr öllum starfs-
greinum. Allir starfsmenn hjá
Fiat hafa sama rótit til eftir
launa. Menn, sem hafa 30 starfs
ár að baki og eru orðnir 65 ára
— eða verða óvinnufærir fyrir
þann tiíma — fá ævilangt eftir
laun lijá fyrirtækinu, sem þeir
fá ofan á elli- og örorkulífeyrir
frá rikinu. Kvenfólkið fær
eftirlaun frá sextugsaldri. Sam
anlögð ef tir- og ellilaun eiga að
gera 63 þús. lírur á mánuði eða
kringum sex þúsund krónur is
lenzkar. Efíirlaunin eru greidd
ekkjunni, ef maðurinn deyr og
eru þá lækkuð í 52.000 lírur á
mánuði.
Félagsskapur eftirlaunaþeg-
anna nýtur góðs af mörgu öðru.
Margir halda auðvitað áfram að
starfa þótt þeir séu komnir á
eftirlaunaaldurinn. Þá fá þeir
mánaðarlega uppbót á kaupið
eftir 25 ára þjónustu, sem fer
svo stighækkandi ár frá ári.
Það er greinilegt, þegar rætt
er við ítalina, að þeir eru stolt.
ir af þessu fyrirtæki, og hafa líka
fuTla ástæðu til þess.
Staða lyflæknis
Sjúkrahús Akraness óskar að ráða sérfræðing
í lyflæknis'sjúkdómum næsta haust eða sam-
kvæmt samkomulagi. Umsóknir ásamt upplýs-
ingum uim námsferil og fyrri störf, sendist til
stjórnar Sjúkrahúss Akraness fyrir 1. októ-
ber n k.
Stjórn Sjúkrahúss Akraness.
AUSrÚfSSTR/ETi 20, REYKJAVSK
LJÓSMYNDAVÖRUVERZLUNIN
í HJARTA HÖFUÐBORGARINNAR
Höfum á boðstólum hvers konar ljósmyndatæki og ljós
myndavörur. Ön.numst framköllun og kopieringu.
' Lítið inn og reynið viðskiptin.
VERIÐ VELKOMIN.
TÝLI — Austurstræti
SÍMI 1 4 5 6 6.
7. ’ ágúst' 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ 7