Dagur - 19.07.1918, Blaðsíða 1

*
DAGUR
keraur út tvisvar í mán-
uði og kostar 2 kr. árg.
gjaldd. 1. júlí.
DAGUH
AFGREIÐSLU-
og innheimtumaður:
Ldrus J. Rist. Talsími 31.
Ráðhússtíg 4.

I. ár.
Heilbrigð
stjórnmálastefna.
Samninganefndirnar, sem fjallað
hafa um þjóðasamband Dana og
og íslendinga, hafa Iokið störfum.
Almenningi er enn ekki kunnugt
utp árangur eða niðurstöðu samn-
ingastarfsins. Svo mikið er þó
hægt að fullyrða, að allir nefndar-
menn, bæði fulllrúar Dana og ís-
lendinga, hafa að lokum orðið sam-
mála um fyrirkomulag sambandsins.
Margir voru í fyrstu vondaufir um
að málalokin yrðu þessi, óttuðust
heimtufrekju íslendinga og þver-
girðingshátt Dana, sem ekki yrði
hægt að samrýma. Reynslan hefir
þó orðið þessi. Mega þetta heita
mikil tíðindi, og ettgin ástæða að
ætla annað en hjer sje einnig um
góð tíðíndi að ræða. Enginn skyldi
væna íslensku nefndarmennina þess,
að þeir hafi ekki sjeð sóma og
hagsmunum íslensku þjóðarinnar
borgið við samningagerðina, eða
að þeir hafi fallist á nokkuð, sem
ekki trygði okkur fttllan rjett yfir
málum vorum. Á þessu verður að
byggja og þessu mun vera óhætt
að treysta. En þá getur heldur
ekki hjá hinu farið, að dönsku
nefndarmennirnir hafi sýntsamvinnu-
lipttrð og fullann skilning á rjett-
um málstdð vorum. Ætti það að
vera mikið gleðiefni báðum þjóð-
unum, Dönum og Islendingum.
Skilyrði fyiir því að góð sam-
búð og gott samkomulag geti á
komist milli þessara tveggja þjóða
er sá samba tdsgntndvöllur, sem
Ritstjóri: Ingimar Eydal.
Akureyri 19. júlí 1918.
12. blað.
báðar þjóðirnar geti verið ánægð-
ar með, samband samfara óánægju
leiðir til ills eins og því á að slíta,
sje ekki hægt að nema óánægjuefn-
in burt. Pað sem mest á veltur
er að sambandið sje óþvingað á
báðar síður, en óþvingað getur það
tæpast orðið, nema hvor þjóðin fyr-
ir sig geti sagt því slitið, ef hún
vill og æskir þess einum huga. Rann-
ig lagað samband mundi best
tryggja gott samkomulag milli þjóð-
anna og varna því að ísland leys-
ist úr tengslum við hin önnur Norð-
urlönd, sém talið er og telja verð-
ur að skaði hlytist af.
Eins og áður hefir verið að vikið
í þessu blaði, reynir nú mjög á
þroska íslendinga í þessu máli.
Aldrei hefir meira við legið en nú að
verða samtaka og samhuga. Verða
menn að gera sjer það vel Ijóst, hver-
jar afleiðingar það hefði aðsundr-
ast nú í sjálfstæðismálinu. Kæmi
til þeirrar sundrungar, yrði það á-
reiðanlega það þyngsta stjórnmála-
böl, er þessa þjóð gæti hent. Sum-
um finst, og það ekki að ástæðulausu,
að stjórnmálalífið íslenska sje ekki
vel heilbrigt, en þá fyrst yrði það
fársjúkt, ef við færum á ný að ber-
ast á pólitiskum banaspjótum útaf
sambandinu við Dani. Fjöldi stór-
mála bíður úrlausnar og þolir enga
bið. Sundrung í sambandsmálinu
mundi leiða af sjer herfilegar var.-
rækslusyndir gagnvart þessum stór-
málum. Líftaugar þjóðarinnar ligg-
ja um þessi mál, og að sinna þeim
ekki, eða þá mjög slælega, væri
hið sama og skera þær taugar sund-
ur. Rað slys má engan góðan ís-
fendiúg henda.
Bæru íslendingar gæfu til að
leiða sambandsmálið til farsælla
lykta, þá má vænta þess að upp
úr því skapist heilbrigð stjórnmála-
stefna á þann veg, að þá mynd-
ist ný, föst flokkaskipun um alinn-
lend velferðarmál þjóðarinnar. AII-
ir íslendingar ættu að því að vinna
að þetta megi takast.
Alþingi.
Því var loks slitið 18. þ. m. Hafði
það þá átt setu viku betur en 3
mánuði, eða fullar 14 vikur alls.
Mun það sú lengsta þingseta, er
átt hefir sjer stað hjer á landi og
þó var þetta ekki reglulegt þing.
Rað sem lengdi þingtímann mjög
var fánamálið, sem snerist upp í
meðferð sambandsmálsins í heild.
Regar því máli sleppir, verður naum-
ast sagt að þingið hafi afrekað miklu,
miðað við þenna langa starfstíma
þess. Óánægjan yfir slælegum og
hægfara störfum Alþingis kom víða
í Ijós, bæði í blöðum og manna á
m'illi. Sumir töldu þetta Ijelegasta
og afkastaminsta þingið, er nokkru
sinni hefði háð verið. Hjer skal
enginn dómur á það lagður, að
hve miklu leyti þetta hafði við rök
að styðjast, en hvað sem um það
er, þá eru nú allar horfur á að
þrátt fyrir alt, muni þetta nýafstaðna
þing verða merkasta þingið er háð
hefir verið af íslendingum. Því veld-
ur sambandsmálið.
Pess er getið á öðrum stað hjer
I