Dagur - 15.01.1934, Síða 1
D A O U R
kemur útá hverjum fimtu-
deg'i. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Gjaldkeri: Arni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
t • • a • • • • • •-•
XVII. ár. |
•-•-• • •-• • ••-••-• ■•
Afgreiðslan
er hjá JÓNI Þ. ÞÓR.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
Norðurg'ötu 3. Talsími 112.
Akureyri 15. janúar 1934.
••-••-•• ••-••• ••••••
►-• ••••-••-
• • •-• • ♦• ♦ •
j 3. tbl.
► ♦••-•♦ • • • •-•♦
Bæjarstjórnarkosningar standa nú
fyrir dyrum. Einn dag fjórða hvert
ár hafa kjósendurnir völdin i bænum,
og það er kosningadaginn, en hina
1460 dagana samfleytt ráða fuiitrú-
ar borgaranna, binir svonefndu
bæjarfulltrúar, öllu um stjórn bæjar-
máiefnanna einir, með þeim takmörk-
unum. sem landslðg setja.
Pað veltur þvf ekki á fitlu, að
val þessara fulitrúa takist vel, þar
sem þeim eru fengin svo mikil
völd í hendur. P«ð er sannariega
áríðandi, að þeir einir, sem trausts
eru verðir, nái kosningu, þeir einir,
sem kunnir eru og liklegir til á-
buga og ósérpiægni. Og staifhæfni
og hyggindi ásamt fjölþættri þekk-
ingu þutfa að fylgjast að.
Sjaldan eða aldrei hefir jafnmik-
ill glundroði og fiokkagreining átt
sér stað f bæjarstjórnarkosningum
hér og einmitt nú. Pað er talað
manna á meðai um stéttalista og
félaga og einstakra manna. En
hver sá bæjarfulitrúi, sem ber að-
e i n s hagsmuni einnar stéttar, eins
manns eða einnar stofnunar fyrir
brjósti, en engra annara f bæjar-
félaginu, er rojög óheppilegur ráðs-
maður bæjarfélagsins.
Pað er skylda hvers bæjarfulltrúa
að styðja, að þvf leyti sem í hans
valdi stendur, að heilbrigðri og
samræmilegri þróun atvinnuveganna
hlutdrægnislaust og á þann hátt,
að ðllum geti liðið sem bezt. Hon-
um ber að sjá fólkinu fyrir sem
fullkomnustum menningartækjum i
satnræmi við þarfir þess og rétt
mætar kröfur tfmanna, eftir þvf
sem kraftar bæjarfélagsins Ieyfa.
Hann verður að ætla samborgurum
sínum af fjárbagslega. — Pað er þreyt-
andi að vinna með þrðngsýnum
flokkshyggjumönnum fyrir þá, sem
Ifta á hag bæjarheildarinnar. Allra
lakastir eru þó þeir, sem seint og
snemma vaka yfir hagsmunura ein-
staks manns eða fárra einstaklinga
og kæra sig kollótta um hag heild-
arinnar eða þvi sem næst.
Eg hefi kynnst mörgum mönn-
um f bæjarstjórn Akureyrar undan*
farin fimm ár, og eg hefi sannfærst
um það, að meðal fulltrúanna voru
nokkrir ágætir menn, sem létu flokks-
hyggjuna hverfa fyrir annari æðri
byggju. umbyggjunni fyrir sönnura
þörfum heildarinnar. Pessir menn
höfðu rfka ábyrgðartilfinningu. En
eg hefi Ifka kynnst f þessu ráði
fólki af öðrum anda.
Ein stétt getur ekki án annarrar
iifað I voru þjóðfélagi.
Samvinnan og framtak einstakl-
ingsins á hvorttveggja að eiga sinn
skeiðvötl f mannlifinu, til þess að
geta orkað frjóvgandi hvort á ann-
að til sameiginiegra hagsmuna þjóð-
félaginu.
Lifsskoðsnir manna hljóta alltaf
að verða mismunandi, en því bet-
ur og kröftugar, sem lifskoðunin
styður samfé!agshyggjuna, þvf
heilbrigðari tel eg hana.
D listinn er skipaður nrönnum,
sem telja sig eindregið fylgjandi
hag samféiagsins. Eg álit eigi að
siður ýmsa þá menn, sem fremst
standa f þeim flokki, sem blað
þetta hefir nefnt sérhyggjumenn,
bæði nú og áður, f alla staði nýta
borgara og góða ráðsmean.
Meðal svonefndra hægfara jafn-
aðarmanna má nokkra telja, sem
stutt hafa vel þróun þjóðfélagsins
undir merkjum heiibrigðra framfara,
en þeim hættir flestum til að láta
leiðast alltof mikið af röddum og
kröfum ákaflyndra manna i liði
sfnu og þá olt þeirra, sem Iftt skeyta
um ábyrgð gerða sinna.
Um kommúnista hér skal eg
ekki fjötyrða. Eg er ekki tiúaður á,
að stefna þeirra og starfsaóferðir
hnigi til hamingju, heldur miklu
fremur til ógæfu fyrir þjóðfélagið.
Peir fara heldur ekki dult með það,
að þeir vifji kveða niður til Heljar
þjóðfélagsskipun vora.
Allur þessi rígur milli borgara-
legra flokka hér á Iandi og erlend-
is vlða, einkura i bæjarmálum,
er meira persónulegs eðlis milli
foringjanna og svo niður eftir
f raðir óbreyttra liðsmanna, heldur
en að svo stórkostlega mikið beri
f milli. I bæjarmálum gætir þessa
munar fremur litið hér, eða svo
hefir verið undanfarin ár. Pegar
nú listarnir D, E og F koma tii á-
lita, þá er stefnumunurinn milli
þeirra ekki stórvægilegur, og verða
þá kjósendur að ráða við sig, hverjir
eru bæfastir til starfs í bæjarstjórn
þeirra einstaklinga, er á þeim standa.
— C-listann tel eg ekki hér með,
af þvf að til har.s er stoínað af
umhyggju fyrir afkomu eins manns
f bænum, eftir því sem bezt verð
ur séð. Eg skal játa. að það er
vorkunn, þó að núverandi bæjar
stjóri reyni að tryggja sig hér til
frambúðar á þann hátt. Pað er í
alla staði mannlegt og mjög skiij
anlegt. En það er álit mjög margra
og mætra borgara bæjarins, að við
verðum nú að fá nýjan bæjarstjóra,
sem hefir meiri áhuga og dugnað
um bæjarmál og djarfari, einbeittari
og markvfsari forustu en núverandi
bæjarstjóri hefir haft. - Jón Sveins-
son hefir ýmsa kosti, en lífsvenjur
hans og skspgerð eru þannig, að
við getum ekki vel unað því, að
bann sitji áfram i þvf sæti, er hann
hann hefir nú bráðum skipað i
fimmtán ár. .
Peir menn, sem skipa D-iistann,
og líkur eru til að verði kosnir, eru
ráðnir í að kjósa nýj3n mann fyrir
bæjarstjóra. Álfir peir, sem öska pess-
ara skiKa, gela treyst pví, að tulitrúar
D lístans eru öruggir i pessum einum. -
Eg efast um, að t. d. E-listinn sé
trausts verður þeirra manna, sem
þessara skifta óska. Pað er fullyrt
manna milli, að Stefán Jónasson og
Axel Kristjánsson séu ráðnir fylg-
ismenn Jóns Sveinssonar, við bæjar-
stjórakosninguna. Petta segir al
mannarómur. Að visu er óvíst
mjðg um kosningu Axels.
— Um A listann er engin
trygging f þessu efni heldur.
Pað er t. d. vitað um annan mann
á þeim lista, að hann er eindreg-
inn fylgismaður Jóns Sveinssonar.
>íslendirgurt segir á föstudsg-
inn var, að eg hafi reynst nýtur
bæjarfuiltrúi. Eg þakka Kompli-
mentin! En það kveður við annan
tón, þegar kemur að öðrum manni
á D listanum, Vilhjálmi Pór fram-
kvæmdastjóra. Aðalmótbáran gegn
honum er sú, skilst mér, að bann
sé vel gefinn og ilklegur til mikilla
áhrifa f bæjarstjórn, og að hann
muni beita hæfileikum sínum og
áhrifum einhliða í vil sfnu Kaup-
félagi og hlunnfara bæinn, svikja
bæinn, sem bann hefir gerst fulf-
trúi fyrir. Pað er eins og bærinn
og Kaupfélagið séu tvær andstæður,
í augum blaðsins — óg að V. P.
muni ódrengilega farast við bæjar-
félagiði Eg veit ekki, hvort grein-
arhöf., sem er að mörgu leyti hinn
bezti drengur, hefir gert sér Ijóst,
hve Ijótar getsakir það eru, sem
hann fer hér með.
Vilhj. Þór hefir reynzt hinn á-
gætasti ráðsmaður í sinni stöðu,
svo að hann er talinn meðal hinna
allra fremstu, ef ekki langfremst-
ur, allra sinna stéttarbræðra á
landi hér, um dugnað, áhuga,
hugkvæmdasemi og hyggindi.
Haldið þið nú, góðir hálsar, að
þessi maður mundi reynast svik-
ull, latur, ónýtur og ráðlaus ráðs-
maður bæjarins? Viljið þið gera
svo vel og úthýsa ekki skynsem-
inni alveg, þó að við séum rétt að
kosningum komnir.
Um útsvar á Kea fer eftir sér-
stökum lögum. Ekki getur bæjar-
stjórn breytt þeim.
Um önnur bæjargjöld hlítir Kea
auðvitað sömu töxtum og önnur
fyrirtæki og einstaklingar í bæn-
um. Eg sé ekki, hvernig eða á
hvaða vettvangi hættan liggur,
sem kunningi minn Aspar er að
tala um. —*)
Sannleikurinn er sá, að Kea er
orðið verzlunarstórveldi í bænum.
öllu því, sem vex og blómgast,
fylgir öfund svört. Kaupfélagið
er morgunstjarnan, sem svarta
öfundin heimtar, að byrgð verði
sem fyrst. Það er mannlegt kann-
ske, en hyggilegt er það ekki fyr-
ir bæjarfélagið.
Við tölum um þörf á víðsýnum
fjármálamönnum í bæjarstjórn.
Allir eru sammála um hana. Þessi
dugmikli maður er áreiðanlega
langfærastur á því sviði okkar
allra, sem nú erum í kjöri við
þ essar bæ j arst j órnarkosningar.
Þið megið vera viss um, að Vil-
hjálmur Þór getur búið vel, bæSi
fyrir bæinn og Kaupfélagið. Ef
þið viljið ekki hæfustu mennina
til trúnaðarstarfa, þá búið þið
svo um, að allt drafnar niður og
drepst í þessum bæ, sem vænlegt
er til viðreisnar og þroska.
Um þriðja manninn á lista
Framsóknarmanna og samvinnu-
manna, Jóhannes Jónasson, er
það að segja, að hann hefir
reynzt framúrskarandi hæfur yf-
irfiskimatsmaður. Kristján Ein-
arsson, einn af forstjórum Fisk-
sölusamlagsins, sagði mér í haust,
að síðan Jóhannes tók við þess-
ari stöðu hér nyrðra, hafi norð-
lenzkur fiskur orðið fyrsta flokks
vara, bezta vara af öllwn íslenzk-
um fiski, og var þó fyrirrennari
Jóhannesar í stöðunni samvizku-
samur og góður starfsmaður.
Þetta sagði Kristján, að ég mætti
hafa eftir sér á prenti og munn-
lega. Við öll störf hefir Jóhannes
reynzt farsællega. Væri vel farið,
fyrir útgerðarmenn og sjómenn,
að hann næði kosningu, og um
leið fyrir allt bæj cxx. xt. Jð að
að njóta svo góðra starfskrafta.
Báðir eru þeir Vilhjálmur og
Jóhannes prýðilega starfhæfir í
nefndum og vanir félagslegri
starfsemi, og er það mikill léttir
fyrir starfið í bæjarstjórninni að
hafa slíkum mönnum á að skipa.
Þá ér það ánægjulegt að hafa
fengið Snorra Sigfússon skóla-
stjóra í fjórða sætið á þessum
óháða lista. Hann er þaulvanur
sveitastjórn, var hreppsnefnd-
aroddviti langa hríð vestra og
*) Það er að vfsu hættulegt fyrir
sinnuleysi, óreglu og ragmennsku að
fá dugandi menn inn í bæjarstjórn.
SteinnSteinsen
ræoinpr i wi
revri