Dagur - 17.03.1934, Blaðsíða 1

D AGUR
kemur út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
lögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Afgreiðslan
er hjá JÓNI Þ. ÞÓR.
Norðurgötu3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
• * • • • • • • ♦ • • • •
XVII
. ár. |
Innlendar fréttir.
Akureyri 17. marz 1934.
29. tbl.
HUGHEILAR PAKKIR til allra vina okkar nœr og
fjær, sem sendu okkur hlý/ar kveðjur og sœmdu okkur
veglegum gjöfum á 25 dra hjúskaparafmœli okkar, 13. p.m.
Nikolína Sölvadóttir. Árni fóhannsson.
svemn a nusaviK
Ríkisstjórnin gaf út bráðabirgð-
arlög um gjaldeyrisleyfi, inn-
flutning o. f 1., 8. þ. m. — Gjald-
eyrisnefndina eiga nú að skipa
fimm menn. Skipar fjármálaráð-
herra þrjá, en Landsbanka- og
útvegsbankastjórn sinn manninn
hvor. — Brot gegn lögunum
varða sektum allt að 50,000 kr. —
Lögin eru birt í Lögbirtingablað-
inu, og verður »Dagur« að visa
til þess, þar sem eigi er rúm hér
til þess að birta þau.
Flokksfundur Framsóknar-
manna i Suður-Múlasýslu.
»Nýja dagblaðið« bfrtir eftir-
farandi fundarsamþykktir úr
Suður-Múlasýslu:
»Á fundi Framsóknarfél. Fá-
skrúðsfirðinga 27. febr. var sam-
þykkt eftirfarandi:
Fundurinn tekur hiklaust á-
kveðna andstöðu gegn hinum svo-
Hœsta bygging heimsins
og vafalaust ein hin mesta, er
Sovjethöllin í Moskva, sem nú er
verið að reisa og fullgerð verður
innan skamms. Hæsti tindur
byggingarinnar verður 415 metra
frá jörðu, eða um 85 metrum
hærra en »The Empire State
Building« í New York. Er það
höfuð Lenins, er svo hátt ber, en
stytta hans, er stendur á bygging-
unni sjálfri verður 80 metrar á
hæð. Byggingin er ætluð fyrir
leikhús, fundarsali og fl. Stærsti
fundarsalurinn tekur 20.000 m. í
sæti.
Danmörk.
íSáttasemjari danska ríkisins
hefir um stundarsakir íengið af-
stýrt hinni miklu vinnustöðvun,
er yfir hefir vofað, en hún mundi
taka til 100.000 verkamanna. Hef-
ir hann nú lagt fyrir aðila tillög-
ur sínar í 19 liðum. Er merkast
frá þeim að herma, að hann legg-
ur til, að kaupkjör verði söm og
nú í eitt ár, og að skipuð skuli
sérstök nefnd, er hamli ófélags-
bundnum vinnuveitendum að taka
verkamenn gegn undirboðskaupi,
enda megi eigi félagsbundnir
verkamenn ráða sig hjá slíkum
kallaða Bændaflokki, þar eð öll-
um er kunnugt, að stofnendur
hans eru sömu mennirnir, sem ó-
nýttu hinn glæsilega kosningasig-
ur Framsóknar 1981 með samn-
ingamakki við aðalóvininn, íhald-
ið, um samsteypustjórn, sem af-
söluðu fornum og dýrmætum rétti
bænda með kosningalögunum
nýju, og sem nú loks hafa opin-
berlega lýst fullum fjandskap í
garð samherja og starfsbræðra í
Framsóknarflokknum og ákveðið
að keppa við hann um þingsæti
við næstu alþingiskosningar, sem
bersýnilega verður aðallega í-
haldsflokknum til ávinnings.
Beinir fundurinn þeirri áskorun
til allra fulltrúa á Framsóknar-
þinginu 17. marz n. k., að bindast
öflugum samtökum til þess að
vinna að því, að Framsókn verði
sem minnst tjón að þessum ó-
skipulögðu hermdarverkum«.
(Frh.).
meisturum, pema þeir greiði á-
kvæðiskaup. — Vinnustöðvunin
skyldi hafin 20. þ. m., en er nú
frestað um 10 daga meðan aðilar
ræða með sér tillögurnar.
Bretland.
Viðskiftamagn Breta hefir auk-
izt í febrúar frá því sem var í
janúar, bæði inn og útflutningur.
Telja þeir það enn einn vott um
kreppulétti. Viðskiftasamnings-
nefndir Breta og Frakka settust á
rökstóla á fimmtudaginn í Lun-
dúnum.
* * #
f neðri málstofunni voru flota-
málin á dagskrá á mánudaginn.
Sir B. M. Eyres-Monsell taldi ó-
gerlega þá breytingu, að hverfa
frá stórskipasmíðum, þótt margir
mæltu með því af ótta við að þau
mundu gagnslítil reynast gagn-
vart flugvélunum. Kvað hann
Bretaveldi stórskipin jafn nauð-
synleg og flugvélarnar. Er talið
líklegt, að Bretar muni nú ganga
kappsamlega að vígskipasmíðum
og því fremur, sem þeir hafa und-
anfarin ár ekki smíðað svo sem
samningar þeirra við Japana og
Bandaríkjamenn leyfa.
í sambandi við þá fyrirætlun
standa sjálfsagt geysimiklar
Leikfélag Húsavíkur leikur
þessa dagana hið þjóðkunna og
vinsæla leikrit Skuggasvein, eftir
Matthias Jochumsson, sem um
heilan mannsaldur hefir af og til
verið leikið víðsvegar i kaupstöð-
um og kauptúnum landsins. Leik-
rit þetta er því gamalkunnugt
meðal landsmanna, svo óþarft er
að skrifa um efni þess eða lista-
gildi, enda hefir það oft verið
gert áður.
Á því tímabili, sem leikritið
Skuggasveinn hefir verið á leik-
skrá þjóðarinnar, hefir smekkur
þjóðarinnar fyrir leiklist og
þroski hennar á því sviði, eðlilega
tekið breytingum og aukist. Leik-
ritið er ekki háð neinu vissu lög-
máli eða stefnu, gildi þess er
fyrst og fremst fólgið í mjög
glöggri lýsingu á ákveðnu menn-
ingarsligi íslenzku þjóðarinnar.
Skuggasveinn er einskonar þjóð-
lýsing og sem slíkur hefir hann
hlotið þær vinsældir, sem raun
ber vitni um. Leikendur, sem taka
Skuggasvein til sýningar, verða
að hafa þetta í huga, og þeir
verða að leggja megináherzluna á,
að skilja menningu þess tíma, er
leikiitið er miðað við. Það er
stærsta sporið sem leikendur
Skuggasveins þurfa að stíga, að
því marki að sýna á leiksviði það,
flotaæfingar í miðju Atlantshafi.
Lögðu í þær um síðustu helgi 86
herskip frá Gibraltar, með 14000
manna áhöfn.
Kantötukór Björgvins Guðmundsson-
ar, syngur helgikantötu hans í páska-
vikunni. Verður nánar auglýst um
þetta síðar.
Að gefnu tilefni skal þess getið, að
greinin um kirkjubyggingu, er birtist
nýlega hér í blaðinu, er ekki eftir Sig-
fús Elíasson.
Ritstjóri »Dags«, Ingimar Eydal, tók
sér far til Reykjavíkur með »Island«.
sem sígilt er við þenna leik. Mis-
takist þetta fyrir leikendum, verð-
ur Skuggasveinn á leiksviði ö-
merkilegur skrípaleikur. Segja
má, að þetta gildi um sýningu
allra sjónleikja, að mest sé undir
því komið, að leikendurmr lifi inn
í þann tíma, er leikritið á að hafa
gerzt á, en því má bæta við, að
sjónleikir, sem annar skáldskap-
ur eru mismunandi tímabundnir.
Þungamiðja sjónleiks er oft og
tíðum efni hans eða sú listastefna
sem um er að ræða í hverju til-
felli.
Leikurinn Skuggasveinn til-
heyrir þeirri öld, sem horfin er
sjónum og liðin er úr minni
flestra manna. Margir þykjast
sjá þess glögg merki þegar leik-
urinn hefir verið sýndur nú í
seinni tíð. Enda getur það naum-
ast talizt óeðlilegt, þegar litið er
á hinar hröðu og gagngerðu
breytingar, sem orðið hafa á ís-
lenzku þjóðlífi á síðustu hálfri
öld, að leikendum, sem uppaldir
eru í kaupstöðum, veitist erfitt
að sýna persónur úr gömlu ís-
lenzku sveitalífi, hvað þá lífi lið-
inna kynslóða, svo að vel fari.
Þeir sem leika Skuggasvein á
Húsavík nú, eru lánsamir í þessu
efni. Leikendurnir munu flestir
vera sveitafólk að uppeldi og
standa fyrir það betur að vígi,
heldur en þeir, sem ekki þekkja
sveitalíf af eigin raun. Auk þess
er bersýnilegt að margir leikend-
urnir hafa ótvíræða leikarahæfi-
leika, og margir þeirra gefa í
engu eftir æfðustu leikurunum
hér á landi, að því er mér virðist.
Vil eg með örfáum orðum minn-
ast é meðferð leikendanna á
helztu hlutverkunum í leiknum:
Skuggasvein leikur Sigurgeir
Aðalsteinsson mjög myndarlega.
Tekst honum vel að sýna þessa
hugrökku og karlmannlegu fjalla-
hetju, sem fyrirlítur byggðavæfl-
urnar aumar og úrkynjaðar, og
heldur velli með heiðri og sóma,
þrátt fyrir handtöku og dauða-
dóm. ögrmndur (Sigurður Krist-
jánsson) er sömuleiðis prýðilega
leikinn. Virðist Sigurði veitast
Erlendar fréttir.