Dagur - 03.04.1934, Page 1
DAGUR
kemur út á -þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
iögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Afgreiðslan
er hjá JÖNI Þ. ÞÖR.
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
-• • • •••
XVII. ár
•T
-• • • # • • • #-# • • • »-
Akureyri 3. apríl 1934.
Stórkostlegt eldgos í
Stórflóð í
Á páskadagsmorgun, er menn
vöknuðu, hvíldi allþykk mistur-
móða yfir héraðinu og hélzt allan
páskadaginn. Veður var annars
hið fegursta. Gátu menn sér þeg-
ar til að um eldgos væri að ræða,
er stæði í sambandi við Skeiðará,
er útvarpsfregnir höfðu sagt
hlaupna.
Nú hafa fengizt nokkuð greini-
legri fregnir af eldgosinu.
Gosið hefir sennilega brotizt út
á föstudag. Hefir síöan til þess
sézt úr flestum héruðum landsins,
en mið víðast orðið nokkuð ó-
glögg. Frá Reykjavík virtist
mökkinn bera norðanvert við
Mosfell eða um 11° norður; frá
Vestmannaeyjum yfir hábungu
Eyjafjallajökuls; frá Þjórsártúni
yfir sömu stöðvar og gosið 1913;
frá Akureyri sést gosið yfir
Byggðarfjalli syðst; frá Reykja-
hlíð yfir Sellandsfjall austanvert,
þar sem fjallið tekur fyrst að
lækka; frá Grímsstoðum yfir
Kollóttu Dyngju; frá Möðrudal
yfir Herðubreiðartögl syðst.
Eftir öllum þessum miðum,
hafa þeir Pálmi Hannesson rek-
tor og Steinþór Sigurðsson,
stjörnufræðimeistari á Akureyri,
ályktað, að gosið hljóti að vera
í Vatnajökli, alllangt norðan
Grænuvatna, í stefnu milli þeirra
og Kistufells, sem næst miðja
vega.
Stavisky-hneykslið.
Ný stórkostleg fjársvik ?
Ekki verður enn hljótt um Sta-
visky-hneykslið mikla. Sérstaklega
hamast nú helzta blað konungs-
sinna á Frakklandi »L’Action
Francaise« að Chautemps, fyrr-
verandi forsætisráðherra, svo að
jafnvel þykir dæmalaust á Frakk-
landi, þar sem menn kalla þó ekki
allt ömmu sína í ádeiluskrifum og
þingræðum. Morðingi og þjófur
er^Chautemps þar daglega kall-
aður, auk annars góðgætis. Er
krafizt af Cheron dómsmálaráð-
herra, að láta taka Chautemps
fastan og telur blaðið að borið
Skeiðará.
»Dagur« hefir haft tal af Stein-
þóri Sigurðssyni og þykir honum
sennilegt að gosið sé á langri
sprungu eða gígjaröð í jöklinum,
og hafi heldur færzt til norðurs.
Iíæð mökksins gizkar hann á að
muni hafa orðið um 16 kílómetr-
ar yfir sjávarmál. Bendir það til
þess, að hér sé um mikið gos að
ræða.
Engir jarðskjálftar hafa enn
orðið þessu gosi samferða, svo
kunnugt sé og öskufall enn eigi
mikið í byggðum. Sporrækt hefir
þó orðið í Hornafirði og Breið-
dalsvík og því nær sporrækt í
Mývatnsveit. Hér á Akureyri hef-
ir aðeins orðið vart við ösku, svo
að botnfall varð í vatnsíláti, við
athugun Steindórs Steindórsson-
ar, menntaskólakennara.
f dag er vindur suðlægur og
leggur gosmökkinn norðuryfir.
Er þó álitið, að eigi muni að
tjóni verða hér norðanlands, auk-
ist eigi gosið því meira. Sunnan-
lands væri auðvitað frekar hætt
við tjóni, ef áttinni sneri í norðr-
ið.
Dansknr jarðfrœðingur
kemur til rannsókna.
Dr. Niels Nielsen, danskur
jarðfræðingur, er allmikið hefir
hafi verið undir Doumergue for-
sætisráðherra og hann lofað að
verða við þeirri kröfu. En svo
hafi hann á síðasta augnabliki
séð sig um hönd, af því, að ef
hróflað væri við Chautemps, þá
myndi Herriot verða svo flekkað-
ur og með honum mestur hluti
hins frjálslynda flokks hans, að
eigi væri framar viðreisnar von.
— Ritstjóri L’Action Francoise,
er Leon Daudet, sonur skáldsins
fræga Alphonse Daudet, er
margir íslendingar kannast við.
— Leon Daudet er mjög
gáfaður maður og þykir með af-
brigðum pönnafær, jafnvel á
Frakklandi, gróðurstöð ritsnilld-
arinnar, en að sama skapi illvígur
Vatnajökli.
ferðast hér á íslandi og mörgum
er hér kunnur, hefir með skeyti
tilkynnt komu sína hingað og hef-
ir æskt samvinnu við fornkunn-
ingja sína Stei'nþór Sigurðsson
meistara og Pálma rektor Hann-
esson. Mun hann hafa í hyggju
að reyna að komast á gosstöðv-
arnar.
Skeiðarárhlaupið.
Samkvæmt útvarpsfregnum fór
Skeiðará vaxandi vikuna sem leið,
og er af þeim helzt að ráða að
hlaupið hafi orðið mest á föstu-
dag eða laugardag. Hefir flóðið
orðið afarmikið, samfeldur vatns-
flaumur um 16 kílóm. á breidd.
Símasamband slitnaði auðvitað
fljótlega og vita menn það eitt,
að mjög miklar skemmdir hafa
orðið á símalínunni, en hversu
miklar þær hafa orðið, vita menn
auðvitað eigi fyrr en svo er hlaup-
ið úr ánni, að fært verði um
sandinn. Frá Skaftafelli barst út-
varpinu sú fregn á páskadag kl.
16,40 (4,40 síðdegis) að frá kl.
HVz á laugardag hefði hlaupið
fjarað óðfluga.
Eins og áður er sagt stafar
hlaup þetta frá eldgosinu. Er há-
bunga Vatnajökuls vestan við
gosið svo að vatnsaginn frá hin-
um bráðna jökli hefir fallið fram
austan við Skeiðarárjökulinn og
þá í farveg Skeiðarár..
Nú segist Daudet hafa komizt
fyrir nýtt fjársvikahneyksli, þar
sem aðalmennirnir séu Chau-
temps og fyrrverandi skrifstofu-
stjóri hans, Dubois. Sé þar um að
ræða hvorki meira né minna en 1
milljarð og 800 milljónir franka.
Hafi þeir stolið þessu af ríkinu í
sambandi við hervarnirnar.
Kveðst Daudet hafa óræk sönn-
unargögn í höndunum fyrir þessu
og muni fylgja þessu máli eftir til
hins ýtrasta.
Að því má ganga vísu, að Dau-
det færi eitthvað til »betra máls«
fyrir Chautemps og þeim félögum
en þetta er nú eitt helzta umtals-
efni blaða um allan heim.
-----o...
»lsleiidiif r« 09 Marinó.
Blaðið íslendingur á Akureyri
er lítið þekkt hér norður í sveit-
unum, en þó helzt að því, er það
flytur stundum skammir og sví-
virðingar um beztu menn héraðs-
ins. í sambandi við það blað kem-
ur því helzt í hugann gamla vís-
an um annað blað: ... Hann er
bara blað, sem brúkast ætti á
vissum stað; en sá er galli á hon-
um einn, að hann er varla nógu
hreinn.
í islendingi frá 16. f. m. birtist
greinarkorn með fyrirsögninni:
»úr Norður-Þingeyjarsýslu«, og
er eftir Marlnó ólason íhalds- og
útgerðarmann í Þórshöfn. Aðal-
efni þessa pistils á að vera um
stjórnmál, en þau eru ekki nefnd,
heldur er ritsmíð þessi mest rót-
arskammir og svívirðingar um
vinsælasta mann þessa héraðs, al-
þingismann okkar, Björn á Kópa-
skeri. En skrif þetta er í þeim
anda samansett, að það dæmir
sig að mestu sjálft, því þar er
öllu snúið svo öfugt, enda höf-
undurinn alþekktur að því hér
um pláss, að sjá »ekki neitt frá
almennu sjónarmiði«.
Eitt er þo í þessu skrifi, sem
kjósendur Björns geta ekki látið
ómótmælt. Það, að Björn hafi
sagt sig úr þingflokki Framsókn-
armanna, til þess að geta verzl-
að með atkvæði sitt, náð sér í
bita og svikið kjósendur sína.
Þetta er margendurtekið í grein-
inni, en að þessum ummælum öll-
um vil ég lýsa Marinó ólason op-
inberan, vísvitandi ósanninda-
mann, því ég veit, að þótt hann
vanti ekki vilja til, getur hann
ekki bent á, að Björn hafi reynt
að fá, eða fengið, borgun fyrir
nokkur aukastörf sem alþingis-
maður.
Björn Kristjánsson verður þing-
maður okkar vorið 1931, við hinn
glæsilega sigur Framsóknar-
flokksins þá, eftir djarfa og
drengilega áhlaupið hans Tryggva
Þórhallssonar með þingrofinu um
vorið. Framsóknar- og samvinnu-
menn þessa kjördæmis treystu
Birni þá bezt allra til að fram-
fylgja með festu og alvöru þeirri
stefnu, er þjóðin kvað upp í
kjördæmamálinu og stærri stefnu-
málum, er þá var kosið um. Það
kom líka fljótt í ljós, að Björn
átti traustið skilið, því þegar
hann sá að þingflokkur Fram-
sóknar sem heild hélt of linlega á
málefnum héraðanna og bænd-
Erlendar fréttir.
og miskunnarlaus
sínum.
andstæðingum