Dagur - 04.06.1934, Blaðsíða 2

172 DAGUR
er. jarðskjálftinn reið yfir. Var
konu og hvítvoðung bjargað í
gegnum brakið í annað hús og
talið að hvorugt hafi sakað. H ú s
í s m í ð u m, eig. Ragnheiður
Baldvinsdóttir, gjörfallið. B j örk
Að sögn þorpsbúa hafði tjón
orðið svipað í nágrenni Dalvíkur.
Það helzta, er vitað var um, var
þetta:
K a r 1 s á, stafnar skemmdir
og útihús löskuð eða fallin. H á a-
gerði, ríkissjóðseign, ábúandi
Lárus Frímannsson, penings- og
útihús öll kolfallin á gólf, bað-
stofa hangir aðeins uppi. Á
Böggversstöðum og Hrappsstöð-
imi voru mikil og falleg hús stór-
skemmd, jafnvel gjörónýt talin, a.
m. k. á Hrappsstöðum. Á G u 11-
bringum og í H r a p p s-
staðakoti flest eða Öll hús
ónýt. Árgerði, hús Sigurjóns
iæknis Jónssonar, var illa leikið,
steingrurmur mjög sprunginn,
mest kurlmölvað í lyfjabúð og
annað það sem brothætt var. Brú
á Holtsá er alveg fallin niður og
ófarandi. —
Annars þarf naumast að taka
það fram, að skemmdir innanhúss
eru óskaplegar, jafnvel þar semhús
þó stóðu að mestu. Sáust þess
augljós dæmi á Árgerði og Sogni
pg á nokkrum öðrum stöðum, þar
sem eg kom inn. Pappi á veggj-
um og í lofti hékk í tætlum, vegg-
ir, gólf og skilrúm snöruð, lamp-
ar, leirílát, biómpottar, vegg-
myndir, víðvarpstæki, ofnar,
eldavélar og miðstöðvar kurlbrot-
ið, sumstaðar allt þetta, víða
flest. Húsgögn önnur víða brotin,
t. d. bókaskápar og stólar. Þungt
og stórt eikarborð sá eg, er hafði
kastazt svo að fætur stóðu upp.
Píanó í húsi Baldvins kaupfé-
lagsstjóra háfði flutzt til nær fet
frá vegg og sajíaði þó eigi húsið,
eitt af örfáum. Enda var aðal-
kippurinn svo harður, að fullorð-
ið'fólk réði sér ekki og fékk vart
staðið, en kindur duttu og lágu
afvelta, að sögn skilríkra manna.
Megna brennisteinsfýlu var að
finna eftir kippinn, og á járn, t.
d. reiðhjól, er var undir beru lofti
settist móða, að því er margir
fullyrtu.
Manntjón ekkert. Fólk
ber sig sem hetjur.
Þótt einkennilegt megi virðast,
varð ekkert manntjón. Aðeins ein
stúlka, Rósa Sigurðardóttir á
Svalbarði; meiddist á handlegg,
en þó ekki til muna, að því er
héraðslæknir sagði. Og eigi vissi
hann heldur til, að taugasturlun
(taugaslag, »chok«, en það nefna
orðabókahöfundar vorir »skell«,
»áfall«, »riddaraáhlaup«), hefði
komið yfir nokkurn mann, og má
undravert kallast, í slíkum ósköp-
um. En óhugur er vitanlega afar-
mikill í flestum, þótt rólegir væru
og æðrulausir,' enda varð vart við
kippi allan daginn við og við, og
hefir svo haldizt fram að því er
eig. Elinór Þorleifsson og Gestur
Hjörleifsson, stafnar báðir mjög
sprungnir, svo að inn sér. Á s-
g a r ð u r, eig. Fjóla Guðmunds-
dóttir, karsprungið hús svo að
rétt lafir uppi. —
þetta er skrifað, bæði á Dalvík, f
Hrísey og hér, og þá sjálfsagt
víðast um fjörðinn. Hér á Akur-
eyri varð vart við lítinn kipp í
dag (sunnudag) rétt eftir hádegi,
snöggan kipp um kl. iy%, og
nú, er þetta er skrifað, aðfara-
nótt mánudags, kom annar kipp-
ur harðsnöggur, kl. 12.59.
Að ekkert manntjón hlauzt af
má sjálfsagt þakka því, að menn
hafa setið að máltíð og börn því
verið, inni, én þeir hlutar húsa er
féllu, hrundu út, en eigi inn í her-
bergin.
Mikið hugrekki og snarræði
sýndi 11 ára drengur, Gestur Júlí-
usson, Jónssonar (ættaður úr
Skagafirði), er hljóp inn í fisk-
húsið »Valencia«, eign Þorsteins
Jónssonar kaupmanns, þá er aðr-
ir þustu út, og slökkti eld, er
kviknaður var þar inni.
Vart við landskjálftann
á sjó.
Bátur, er var á sjó frá Dalvík,
varð landsskjálftans fyrst var á
Stórtjón
í Hrísey hafa einnig orðið
geysimiklar skemmdir. Fer hér á
eftir hið helzta úr frásögn Hreins
Pálssonar, á sunnudaginn:
Kl. 12.45 e. h. á laugardag hófst
hér jarðskjálfti og stóð yfir með
miklum skakstri á að gizka hálfa
mínútu. Tvö stór hús sprungu
svo, að eigi eru íbúðarhæf. Reyk-
háfar brotnuðu á flestum húsum
í eynni. Skemmd eru talin 48 hús,
meira eða minna, og eftir mati
hreppsnefndar og Sveinbjarnar
Jónssonar byggingameistai-a á
Akureyri nema þær frá 50 og allt
að 12000 krónum á hverju húsi.
Kirkjan er öll karsprungin og sit-
ur nálega laus á grunni (alveg
laus öðrumegin). Peningshús eru
meira og minna fallin og skemmd.
Fólk flýr í tjöld úr flestum hús-
itm. óhugur er mikill í fólki, eink-
um konum og börnum. Slæmir
kippir komu kl. 2, 4 og 6 aðfara-
nótt sunnudags og kárnaði þá um
skemmdimar. Og fram að þess-
um tíma, kl. 5*4 e. h. á surinudag,
hafa kippir fundizt við og við.
Tjöld send til Dalvikur
og Hriseyjar.
Á laugardaginn var þegar
brugðið við hér á Akureyri að
smala saman tjöldum, og var mik-
ið sent um kvöldið til Dalvíkur.
Fóru með þau Þorlákur Jónsson,
settur í fjarveru bæjarfógeta og
Steinn Steinsen bæjarstjóri.
Tjaldasendingar héldu áfram á
sunnudag, þvi að eðlilega vogar
þann hátt, að báturinn hjó, sem
tæki hann niðri. Var rétt aðeins
stætt á bátnum. Sáu þeir og flóð-
öldur myndast og töldu . stefnu
þeirra frá Hrólfsskeri á ólafs-
fjarðarmúla, eða frá suðaustri til
norðvesturs, og skullu á Múlann
méð miklu róti. Eigi risu þær sem
vonj ulegar öldur, heldur var sem
sjórinn hnyklaðist í óreglulegar
rastir. Til lands var mikilfenglegt
og ógurlegt að líta. Var þar í
þykka móðu að sjá til beggja
stranda, af moldroki og aurskrið-
um, er féllu úr fjöllunum, sam-
fara gneistandi grjótflugi. Ber
þessu saman við sagnir erlendra
fiskimanna, er voru á sjó í fjarð-
armynninu, að • því er Hreinn
Pálsson hefir skýrt frá, en togar-
ar þeir er þar voru á fiski, sáust
bráðlega hafa sig til hafs.
Annars bar öllum Dalvíkingum,
er ég hafði tal af, saman um það,
að stefna landsskjálftans hefði
verið frá suðvestri til norðaust-
urs. Láu og flestar jarðsprungur,
er ég sá á Dalvík í þessar áttir.
Sama hermir mér Gunnar Jóns-
son lögregluþjónn, er var úti
staddur hér uppi á brekkunni, er
kippurinn reið yfir. En aðrir hér
telja stefnuna hafa verið frá suð-
austri til norðvesturs.
* * *
Að áliti skilvisra manna nem-
ur tjónið á Dalvík einni ekki
minna en 200,000 krónum.
í Hrísey.
flest fólk ekki að sofa í húsum á
Dalvík né í Hrísey, meðan nokk-
urs kipps verður vart. Er reynd-
ar mikil mildi hve hlýtt hefir ver-
ið í veðri síðan á laugardag.
Aðrar fregnir.
Landsskjálftans hefir orðið
vart um allt Norðurland a. m. k.
Um frekari skemmdir hefir enn
eigi heyrzt, aðrar en þessar:
í Reykjadal (eða Aðalreykja-
dal) kvað fallið hafa hús á ein-
um bæ. Á S k a r ð i í Fnjóska-
dalsmynni féll heyhlaða og fjós.
Kúm hafði þar verið hleypt út
þenna dag i fyrsta sinn og sakaði
því eigi. Á Grenivík kvað hafa
skemmzt peningshús og mikið í
lyfjabúð læknisins Jóhanns J.
Kristjánssonar.
Stjðrnin bregðnr við.
Samskot haíin.
Samkvæmt útvarpsfregn á
sunnudagskvöld hefir ríkisstjórn-
in skipað nefnd til að ráðstafa
hjálp til þeirra er verst eru leikn-
ir af jarðskjálftanum og athuga
hvað gera megi til léttis þeim, er
ekki eiga lengur í byggileg hús að
venda. Skipa nefndina Bernharð
Stefánsson bankastj., Stefán pró-
fastur Kristinsson á Völlum og
Sveinbjörn Jónsson bygginga-
meistari á Akureyri. Eru þeir
þegar farnir úteftir,
62. tbl.
Frá forstjóra K. E. A., Vil-
hjálmi Þór, hefir »Dagur« fengið
þær fregnir, að samkvæmt viðtali
við menn hér nyrðra er stofnuð
fimm manna nefnd í Reykjavík,
er í samráði við þriggja manna
nefnd hér, seildir allsherjar á-
skoi'un til landsmanna allra, að
bregða við svo fljótt sem unnt er
til samskota handa þeim, er tjón
hafa beðið við landsskjálftann.
Fimm marna nefndina í Reykja-
vík skipa: Ásgeir Ásgeirsson, for-
sætisráðherra: Hallgrímur Bene-
diktsson stórkaupmaður, formað-
ur Verzlunarráðs íslands; Jón
Baldvinsson bankastjóri, formað-
ur Alþýðusambands Islands; Sig-
urður Kristinsson, forstjóri S. í:
S. og Valtýr Stefánsson ritstjóri.
Þriggja roanna nefndina hér á
Akureyri skipa: Steingrímur
Jónsson bæjarfógeti; Steinn
Steinsen bæjarstjóri og Vilhjálm-
ur Þór, forstjóri K. E. A.
Vill »Dagur« taka undir áskor-
un þesara manna að landsmenn
allir bregðist nú vel og fljótt við,
til að létta sem auðið er þeim
hörmungum er gengu yfir menn
á Dalvík og í Hrísey á þessum
sviplegu 80 sekúndum, er lögðu
aleigu margra þeirra í rústir.
Konungshjónin
senda samúðarskéyti.
Samkvæmt útvarpsfregn hefir
Kristján konungur sent þeim, er
tjón hafa beðið, samúðarskeyti í
sínu nafni og drottningarinnar.
Síðustufregnir
Skemmdir víðar.
Auk þess, sem hér er að framan tal-
ið, hefir í dag heyrzt um skemmdir á
HJALTEYRI og frekari skemmdir á
GRENIVfK. —
Frá Hjalteyri er hermt að Sxborg,
hús Kristjáns Pálssonar muni vera
mjög illa farið, eða jafnvel eyðilagt til
íbúðar. Frá Grenivík herma fregnir, að
sláturhús KEA sé mjög mikið skemmt,
talið hálfónýtt. — Á Möðruvöllum í
Hörgárdal hafa skemmdir orðið á íbúð-
arhúsi Eggerts Davíðssonar. Á Skálda•
læk, Ölduhrygg, Bakkalcoti, Jarðbrú,
Brautarhóli, Hofi og Hofsá í Svarfað-
ardal kvað hafa skemmzt meira og
minna íbúðar- og peningshús. —
KIPPIR ENN.
Eftir símtali við Hrísey í morgun
hhlda kippir stöðugt áfram þar ytra.
Um tvo kippina í nótt hafði munað,
sérstaklega um þann, er fannst kl. 5 í
/ ' , ‘ ‘
morguri.
ÁÆTLAÐ ER NÚ AF KUNNUG-
USTU MÖNNUM, AÐ TJÓNIÐ I
ÞORPUNUM DALVÍK OG HRfSEY
EINUM SAMAN MUNI NEMA 3—
400,000 KRÓNUM.
ÚTVARPIÐ.
Þriðjud. 5. júní: Kl. 20.30 Gunnlaugur
Briem verkfræðingur. Útvarp til
Marz. Erindi. Kl. 21 Emil Thorodd-
sen: Píanóleikur. Síðan grammófón-
tónleikar. Danslög.
Miðvikud. 6. júní: Kl. 20.30 Þórhalhrr
Þorgilsson: Lýðveldi á Spáni, Erindi.
Kl. 21 Útvarpstónleikar. Síðan
Grammófóntónleikar.
Prentsmiðja Odd* Björaasonar, ”
Svipað tjón í Dágreoni Dalvíbur.