Dagur - 26.06.1934, Blaðsíða 2

108
DAjGmtt
71. tbl.
Umferðar-
reglur.
Á síðustu árum, og þó einkum
nú í vetur, hafa slys á akvegum
og götum (í Reykjavík) verið tíð-
ari en gerzt hefir fyrr.
Almenningur skellir venjulega
skuldinni allri á'ógætni og skeyt-
ingarleysi ökumanna bifreiðanna,
og það jafnt hvort ástæða er til
eða ekki. Það er satt, að flest
slysin henda í sambandi við bif-
reiðaumferð, en þó svo sé, geta
bifreiðastjórarnir ekkert að gert,
og eiga enga sök á í mörgum til-
fellum. í hvert sinn sem slys
hendir, er sjálfsagt að rannsókn
fari fram, til þess að komast að
raun um hver ástæðan er, með
tilliti til skaðabóta fyrir fólk eða
fargögn. Sannleikurinn er sá, að
ökumennimir eru umferðareglun-
um miklu kunnugri, og haga sér
eftir þeim, öllum öðrum fremur.
Fjöldinn allur bæði í sveitum og
bæjum — og þó einkum í sveit-
unum — hefir enga hugmynd um
umferðarreglur eða svo lítur út
að minnsta kosti. Flestir munu þó
vita, að víkja ber til vinstri; en
þegar kemur til bæjanna verður
málið. flóknara, þar sem götur
mætast, aðalgata er skorin af
þvergötu o. s. frv. Mönnum þarf
að vera það ljóst, að hjólreiða-
menn, hestvagnar og fótgöngu-
menn eiga að hlýða umferðarregl-
um eins og bifreiðarnar. Ég hefi
gengið eftir gangstéttum bæði í
Reykjavík og á Akureyri og sí-
fellt verið að stangast við menn
og konur á öllum aldri, sem löbb-
uðu eftir eigin höfði, þvert ofan
í og á móti. viðteknum reglum.
Hið' sama er að* segja á akvegum
út um sveitir. Þar geta sjálfsagt
margir sagt þá sögu, að hestvagn
eða önnur farartæki stöðvist á
rangri hlið vegarins meðan bif-
reið er neydd til að aka og víkja
til hægri. Þessi óvani þarf að lag-
ast, og það sem fyrst, og það
þarf að taka ómjúklega á þeim
sem brjóta þvert á móti lögum og
venju. Erlendis eru umferðarregl-
ur kenndar í barnaskólum, og ég
sé ekkert á móti því, að barna-
skólarnir á íslandi taki upp þá
reglu, bæði í sveitum og kaup-
Gleymiö ekfci að endurnýja hluta-
mlða yðar tii 5. Ilokks. Dað oetur
kostað yður kr. 3,750,00.
Þér, sem flytjið burtu úr bæn-
um lengri eða skemmrí tíma,
ættuð að gera hlutamiða yðar
að ársmiðum, eða fela endurnýj-
unina vini yðar eða vandamanni.
Og þér, sem enn eigið ekki miða,
ættuð nú að reyna heppnina.
Eftir er að draga enn þá 4000
vinninga fyrir kr. 861,400,00.
Porsi. Thorlacius
bóka og riífangaverzlun
stöðum. Lögum samkvæmt eru ís-
lenzkar umferðarreglur ekki svo
margþættar, sem annarsstaðar
gerist, og get ég ekki betur séð,
en að slíkt nám gæti verið æfður
leikur í frímínútum milli kennslu-
stunda. Virðist mér að sú þekk-
ing sé nauðsynleg þegar á barns-
aldri, ekki síður en margt af því,
sem á borð er borið fyrir börnin.
Börn verða fyrir bifreiðum eins
og fullorðnir, og það sem ennþá
er verra: þau sjást stundum
hanga á þeim, og eru undur, að
ekki hafa oft hlotizt stórslys af
þeim ástæðum einum. Þessi atriði
vildi ég mælast til að allir kenn-
arar tækju til meðferðar, þótt
engin skylda knýi þá til þess.
Fótgöngumaður og hjólreiða-
maður, hvort sem er barn eða
fullorðinn, getur orðið valdur að
slysi, þótt eigi hendi hann sjálf-
an. Star.di maður á miðjum vegi,
og bifreið kemur akandi með lög-
legum hraða, er eðlilegt, að ek-
illinn stýri fram hjá manninum.
Fari svo ? því tilfelli að vegur-
inn springi. ef ekið er út á röð,
eða bifreiðín renni útaf, velti um,
og skémrmst meira eða minna, er
sökin þess manns, sem fyrir var,
því hann hefir ekki rétt á nema
hálíúm vegi.
Þess eru ótal dæmi erlendis, að
slys hafa hlotist af að skyndilega
hefir þurft að stöðva bifreið, af
því að hjólað hefir verið eða
stanzað fyrir framan hana á ó-
löglegan hátt. Dómar í slíkum
málum falla ætíð á einn veg, ef
bifreiðin dæmist í löglegu ástandi
er sök í þeinr tilfellum ekki bif-
reiðarstjórans.
öll þau atvik, sem fyrir geta
komið, er ekki hægt að greina í
stuttu máli, enda skiftir það
minnstu, en hitt skiftis mestu, að
allir fylgi settum lögum í þeim
atriðum, sem umferðareglur
snerta.
Enn er rétt að minnast á eitt
atriði, sem mjög er frá allra
hálfu vanrækt eftirlit með, en
það er, að menn aka bifreið án
ökuleyfis. Það er skylda hvers
manns, að kæra tafarlaust til
hreppstjóra eða sýslumanns,
hvern þann, sem ekur án ökuskír-
teinis.
Hvers vegna? mun margur
spyrja, og bæta við, að menn geti
ekið alveg eins vel án ökuleyfis.
Því er auðsvarað.
Enginn, sem ekur án leyfjv,,
hefur rétt til vegarins, og öll ■&-
byrgð, bæði gagnvart bifreið, j'ar-
þegum og vegfarendum er á hans
herðum. Ekkert vátryggingarfé-
lag greiðir skemmdir eða slys,
sem fyrir kunna að koma, ef ekið
er í óleyfi. Og hvenær henda ó-
höpp? Þau sér enginn fyrir. Eg
hefi þekkt dæmi þess í Danmörku
að maður ók bifreið skírteinis-
laust. Það óhapp skeði, að fyrir
vagninum varð maður, sem slas-
aðist, svo að hann missti fót, og
varð um leið óhæfur til þess
starfa, sem hann áður hafði. —
Honum voru dæmdar 20 þúsund
kr. í skaðabætur, og það varð
skírteinislausi ökumaðurinn að
borga, Vátryggingarfélagið neit-
aði af eðlilegum ástæðum.
Eg þekki mörg dæmi af sama
tagi, en eg efast um að þeir, sem
aka bifreið án leyfis, geri sér
Ijóst, hverja ábyrgð þeir taka á
sínar herðar. Og séu menn ekki
skynsamlega hugsandi í þeim efn-
um, vil ég leyfa mér að skora á
hvern þann þjóðarþegn, er veit
um mann, sem ekur án leyfis, að
kæra hann tafarlaust. Það er fyr-
ir alla miklu meiri greiði, en ó-
greiði, sem með því er gerður. ís-
lendingar eru viðurkenndir ólög-
hlýðnir menn. Sennilega mest
vegna þess, að verðir laganna eru
flestir lélegir starfsmenn, og því
er allskonar lögleysa framin (má
þar minnast heimabruggunar og
sölu óleyfilegs áfengis sem dæm-
is). Lögbrot eru alltaf lögbrot,
en í þeim tilfellum, sem mönnum
getur stafað stór Iiætta af frömd-
um lögleysum, eins og á sér stað
með óleyfilega bifreiðameðferð,
er sérstök ástæða’ til að ganga
hreinlega að verki.
Auðvitað henda slysin flest í
i ýmsum kjordæmtim verða at-
kvæði talin í dag. Svo mun verða
í Dalasýslu, V estur-ísafjarðar-
sýslu, Árnessýslu, Borgarfjarðar-
sýslu, Barðastrandarsýslu og
Skagafjarðarsýslu. Á rnorgun fer
talning fram í Gullbringu- og
Kjósarsýslu, Strandasýslu og ef
til vill víðar. Það, sem til hefir
frétzt, hefir kjörsókn að öllu
samanlögðu verið góð og víða á-
gæt, enda var veður gott kosn-
ingadaginn.
Ritstjóri: Ingimar Eydal.
Fréttaritstjóri:
Sigfús Halldórs frá Höfnum.
Prentsmiöja Odds BjpmsBOíMur,
bæjunum, þar sem umferðin er
mest, og þar eru lögregluþjónar,
sem daglega eru á verði, svo gera
má ráð fyrir að gæzlan sé þar
góð. En hættur geta víðar verið
við vegarjaðarinn, jafnvel á miðj-
um, greiðum og góðum akvegi, úti
í sveit. Umferð fer sívaxandi og
er því að mínu áliti ekki ástæðu-
laust, að gera kröfur til þess að
hver einasti þjóðarþegna viti
hvernig hann á að haga sér á vegi
eða götu, hvort sem hann er ak-
andi, hjólandi, gangandi, ríðandi,
eða standandi bjargfastur á á-
kveðnum bletti. Þau slys, sem
hent hafa, ættu að kenna mönn-
um þá varfærni, og umfram allt,
þau lög og reglur, sem öllum ber
að haga sér eftir, svo afstýrt
verði því tjóni, sem hægt er að
búast við, meðan regluleysið rík-
ir.
Gísli B. Kristjánsson.
Góður reiðhestur til sölu
Upplýsingar hjá Á. Jóh. KEA.
úr þeim kjördæmum, sem
komnar erur fréttir, eru úrslit-
in í Rangárvallasýslu einna eftir-
tektarverðust. Frambjóðendur
Bændaflokksins hafa þar nálega
ekkert fylgi, en þó nóg til þess,
að fella frambjóðanda Framsókn-
arflokksins og gefa íhaldinu kjör-
dæmið óskift áfram. Framboð
Bændaflokksins eru hvai-vetna í
þjónustu íhaldsins, enda til þeirra
stofnað í því skyni einu.
Talning atkvæða úr Eyjafjarðarsýslu
fer fram á Akureyri á fimmtudaginn
kemur og mun hefjast um eða aflíð-
andi hádegi.