Dagur - 14.08.1934, Qupperneq 1

DAOUR
kemur út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
iögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Arni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
XVII
I. ár. |
Akureyri 14. ágúst 1934.
Afgreiðslan
•r hjá JÓNI Þ. ÞOB.
Norðurgötu3. Talslmi 1U.
Uppsögn, bundin við 4ra-
mót, sé komin til af-
greiöslumanns fyrir l. dea.
92. tbl.
-#• • • • • • •••
Hraðfryst íslenzk matvæli.
Ingólfur G. S. Espholin hefiv
fyrirfarandi verið í markaðsleit-
arferð víðsvegai- í Evrópu. Hefir
hann notið 3000 króna styrks frá
ríkinu til þessa ferðalags.
Aðallega hefir hann verið að
rannsaka markaðsmöguleika á ís-
lenzkum afurðum svo sem kjöti,
íiski og skyri, hraðfrystum eftir
hinni nýju uppfyndingu sinni.
Hann hefir nú gefið skýrslu um
árangur ferðar sinnar, og álítur
hann að yfirleitt séu mjög miklir
möguleikar á sölu afurða okkar
með þessari aðferð, sérstaklega í
Sviss. Þó leggur Espholin áherzlu
á það, að nýir markaðsvinningar
muni hafa í för með sér bæði
mikið starf og kostnað. Bendir
hann á að heppilegasta leiðin
muni vera sú, að kenna hinu
Víðsvegar um Sovét-Rússland
hefir komizt upp um gífurlega
spillingu meðal embættismanna
stjórnarinnar. Hafa þeir ýmist
stolið af matvælabirgðum er
verkamönnum voru ætlaðar, eða
útbýtt skemmdum fæðutegundum.
Undir eins og Sovétstjórnin
komst að þessari spillingu, gaf
hún lögreglunni fyrirskipanir um
að rannsaka málið eins ýtarlega
og hægt væri, og þyrma engum,
er sannur yrði að svikum. Einna
mest hefir kveðið að þessu í U-
kraine. Þar voru nýlega 10 em-
bættismenn dæmdir til dauða, og
þremur tímum eftir dauðadóminn
voru þeir skotnir, án þess að þeir
fengju nokkuð tækifæri til á-
frýjunar eða náðunar. í Lenin-
grad hefir lögreglan ljóstað upp
um geysilegar svívirðingar við
miðstöð matvælaútbýtingarinnar
og hafa 42 háttsettir embættis-
menn verið teknir fastir.
Eitt hryllilegt dæmi um spill-
inguna hefir komið í ljós við ó-
vænta rannsókn á verkamanna-
bústöðunum í Putilofverksmiðj-
unni í Leningrad. Þessi verk-
smiðja hefir 10 þúsund manns i
þjónustu sinni. Rannsóknin leiddi
í ljós, að vikum saman hafði öllu
nauta- og kálfakjöti verið haldið
til baka, og selt fyrir ránverð, en
verkamönnum útbýtt kjöti af
sjálfdauðum húðarbikkjum.
3tjórnin gerir allt sem í hennar
»fínna« fólki að eta og meta
þessar vörur, og muríi þá fólk al-
mennt taka upp neyzlu þeirra.
Einnig bendir hann á að ákaf-
lega mikilsvert sé að umbúðir
séu sem hagkvæmastar og útlits-
beztar-
Á ferðalögum sínum hafði hann
hvarvetna með sér hraðfryst sýn-
ishorn og sendi þau, auk þessa,
til fjölmargra annara fjarlægra
landa og jafnvel til Afríku.
Reyndust sýnishornin allstaðar ó-
skemmd, og má þar með heita að
sönnun sé fengin fyrir gildi hrað-
frystingaraðferðar Espholins.
Er þetta mjög mikilsvert mál
og þess vert að allt sé gert til
þess að reyna að hagnýta sér
hina merkilegu uppfyndingu Esp-
holins sem bezt.
valdi stendur, til þess að komast
fyrir rætur á spillingu þessari,
og hefir lýst því yfir, að enginn
þurfi að vænta sér miskunnar, og
öllum verði hegnt með hlífðar-
lausri hörku. Eru þessir glæpir
álitnir þeim mun alvarlegri og ó-
fyrirgefanlegri, þar sem þeir
vekja andúð alþýðu gagnvart
stjórninni. Skilur alþýða manna
ekki í, hvers vegna stjórnin ekki
hafi haldið loforð sín um að út-
býta nægilegri og góðri fæðu, og
kastar allri sökinni á hana. Sér-
stakur dómstóll hefir verið stofn-
aður til þess að rannsaka og
dæma í málum afbrotamannanna,
og er fyrirfram hægt að ganga
út frá því, að flestir þeirra verði
dæmdir til dauða.
Mari Dressler,
hin heimsfræga leikkona, er flest-
ir kvikmyndagestir hér munu
kannast við, er nýlega dáin.
ÚTVARPTÐ.
Þriðjud. 14. ágúst: Kl. 20 Piano-sóló.
Emil Thorodtlsen. Kl. 20.30 Erindi.
Tennisknattleikur. Kl. 21.30 Grammó-
fóntónleikar. Islenzk lög. Danslög.
Miðvikud. 15. ágúst: Kl. 20 Útvarps-
tríóið. Kl. 20.30 Erindi um síldveiði
og síldarsölu. Jón Bergsveinsson.
Kl, 21,30 Grammófóntónleikar.
t
Poriijörg á Pvera.
Fallvalt er lífið
ferðamanns á jörðu.
Dauðinn um eilífð á alheims völd.
Sá, er í morgun
svall af gleðifjöri,
liggur máske lík í kvöld.
Heyrir þú, lýður,
hljómabylgjur stíga?
Kveður við skjálfandi klettaþröng.
Vakna þú, lýður!
vikna þú í hjarta-
Heyr þú dauðans huldusöng!
Horfin er heimi,
Heljar undir voðum,
fornjurt úr skrúðgarði fljóðavals,
sú er með sönnu
segja má að væri
ein ítrust kona öxnadals.
Bækur.
»HeIzt er stunda-stytting af
stef um hrund að smíða:
Láta bundinn stuðla-staf
steypa’ úr lundu kvíða«.
(J. Frímann).
Svo hefir gáfaöur maður eitt
sinn sagt, að þroskuð sál leitaði
listar, en óþroskuð sál trúar. —
Hvað sem í þessu er hæft, þá er
það víst, að ekki er menntun svo
almenn enn, að almenningur njóti
listar svo sem æskilegt væri. —
Einkum á »orðsins list« örðugra
uppdráttar hér á landi, en fyrr,
síðan menn kynntust öðrum teg-
undum lista, svo sem: málaralist,
tónlist, leiklist o. s. frv. Leikur
það ekki á tveim tungum, að fs-
lendingar eru ekki eins ljóðelsk
þjóð, eins og á meðan ljóðlistin
sat hér í öndvegi. Er þetta áð
sumú leyti eðlilegt, en gerir hins-
vegar ljóðskáldum vorum erfið-
ara að ná hylli almennings, en áð-
ur, er menn lærðu ljóðabækur
þeirra spjaldanna á milli.
í vor kom út ný ljóðabók hér á
Akureyri: »Nökkvar og ný skip ,
eftir JóJmnn Frímann. Þetta er
önnur bók hans. Mörg góð kvæði
eru í bókinni og sýna að skáldið
hefir fullt vald bæði á efni og
formi. Af stærri kvæðum bókar-
innar má nefna »Gróttasöng hinn
nýja og »Moliére , sem eru hvort
tveggja ágæt kvæði, kjarnyrt og
Þorbjörg á Þverá,
þessi látna kona
með ágætum vaxtaði ævi-pund.
Húsfreyja heilsteypt
hún var og móðir
fram að sinni síðstu stund.
Frægum hún líktist
fornaldarkonum:
Hreinlegásvipinn og hrein í gerð,
falslaus og fastlynd,
fögur kona sýnum;
aumum hlíf og hárbeitt sverð.
Víðsýn og vitur
valdi beina götu,
eins þó að hinzt gjörðust augun
Síunga sálin blind.
sjónum skörpum renndi
upp á heimsins hæsta tind.
Magnþrungnar minjar
mikilkonu tendra
Ijósbjarma hulinn í hugarsal. —
Þorbjörg ei gleymist,
Þó að tímar líði.
Lofstír hennar lifa skal. —
J. Ö. J.
markviss. Af ljóðrænum kvæðum
má nefna »Konungur næturinn-
ar«, sem er mjög laglegt, og
kvæðið ».4 Rín«.
Hér eru tvö erindi úr »Konung-
ur næturinnar«:
»Nú r-fbtu tindar litast ekki lengur
af ljóma aftanroðans bjarta nátt.
Á túngaró einum situr sveitadrengur
og syngur, dreymir, hlustar — eins
og gengur —
á ungra drauma djarfan vængjaslátt.
í vatninu er sef með silungsklaki,
og svanir fljúga yfir dökkum straum,
en drengsins ríki er hóll að húsabaki,
og’ hásætið er prýtt með grænu laki,
þar felur hann sinn fyrsta ástadraum«.
Og um þennan ástadraum vöku-
drengsins má lesa framhaldið í
bókinni.
Þá ber mikið á öðrum flokki
kvæða. Það eru söguleg kvæði.
Og þegar allt kemur til alls, býst
ég við, að þau séu veigamestu
kvæði bókarinnar. Kvæðin
»Kveldúlfur«, »Bergþóra« og »út
vil ek« eru hvert um sig prýði-
lega ort. Er það vel, að eitthvað
af skáldum vorum yrkir slík
kvæði, en ekki eintómar ljóðræn-
ar »stemningar«. Söguljóðin eru
alltaf vinsæl, og þau skilja marg-
ir bezt.
Ég vil ljúka þessum línum með
því að taka hér upp tvö erindi úr
kvæði sem skáldið hefir ort til
Fjársvik í Sovét-Rússlandi.