Dagur - 04.09.1934, Síða 1

D AGUR
kenmir út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
iögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
• *••••• • •• • ♦ • ♦
XVII, ár. |
lAfgreiðsian
•r bjá JÖNI Þ. ÞOB.
Norðurgötu 3. Talsími lli.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiöslumanns fyrir 1. dei.
Akureyri 4. september 1934.
101. tbl.
Vestmannaeyingar
SÍLDARAFLI.
Á sunnudaginn var kvað út-
varpið næga síld á Grímseyjar-
sundi og sama fregn barst hing-
að frá Húnaflóa. Komu nokkur
skip til Siglufjarðar hlaðin síld,
enda telja menn að næg síld hafi
undanfarið verið fyrir utan, ef
aðeins hefði gefið til að sækja
hana. — Annars hefir afli verið
mjög misjafn í sumar. Sum skip-
in hafa veitt vel, önnur illa, en
að jafnaði mun hafa veiðzt á skip
um 1000—2000 tunnur, en hlutur
háseta verið frá 60 upp í 400
krónur.
hafa haft í smíðum dýpkunarskip
fyrir höfn sína. Tilboða var leit-
að um smíðið og gengið að tilboði
»Frederikshavn Skibsværft og
Flydedok«. Kostar skipið 120.000
kr. Unnið getur það á 8 metra
dýpi. Hefir ríkissjóður fallizt á
að greiða 1/3 verðs, eða 40,000
krónur.
Hlaup úr Vatnajökli.
Símslit urðu nýlega á Breiða-
merkursandi. Hljóp svo mikill
vöxtur í Breiðá, vestan Jökuls-
ár, að hún braut 7 staura í síma-
línunni. Var þetta bætt á sunnu-
daginn.
Frá Vopnafirði.
barst útvarpinu sú fregn, að af
undanförnum 39 dögum sam-
fleyttum hefði aðeins einn verið
þurr allur. Nýtingin hefir þá
verið eftir því, en grasvöxtur er
óvenju mikill. Fiskur hefir verið
töluverður við fjörðinn, en gæft-
ir mjög stopular.
Að því er fregnritari útvarps-
ins á Siglufiröi hermir, eru nú
40 kýr á Hólsbúinu á Siglufirði,
en voru 33 í fyrravor. Fullrækt-
aðir voru nú í sumar 10 hektarar
og er töðufallið 600 hestar. Þá
hefir og verið smíðuð hlaða, er
tekur 40 kúa fóður og 20 kúa
fjós í viðbót við það er fyrir var,
er tók 28 kýr. 500 hestar eru'
samtals komnir í hlöðu i sumar,
en annað eins á búið úti. Talið er
að um 100 hestar hafi eyðilagzt
sökum hraknings.
Um 250—300 lítrar af mjólk
hafa fengizt af búinu á dag í
sumar. Hefir það allt selzt í
Siglufjarðarbæ, en að auki hefir
búið keypt rúma 1000 lítra á
viku héðan frá Akureyri.
Bær brennur.
Fyrir nokkru brann bærinn á
Krosseyri í Suður-Fjörðum.
Fréttist eigi um brunann fyrr en
I gær, sökum þess hve afskekktur
bærinn er. Mannbjörg varð.
Kviknað mun hafa frá reykháf.
Verkfallið mikla.
Á sunnudagskvöldið var enn
ekkert frétt greinilegt um verk-
fallið gífurlega í Bandaríkjunum,
en fullyrt er nú að um 1,000,000
verkamenn muni taka þátt í því
ef til kæmi. — Leiðtogar baðm-
ullarverkamanna hafa lýst því
yfir, að gersamlega óhugsandi sé
að verkamenn haldi áfram að
vinna við sömu kjör og þeir hafa
átt við að búa undanfarið.
Annars er nú mikið talað um í
Bandaríkjunum, að nauðsynlegt
sé að endurskipuleggja viðreisn-
arstarfið. Er viðreisnarkerfinu
nú helzt fundið það til foráttu,
að afarerfitt sé að fá glöggt yf-
irlit yfir fengna reynslu, vegna
þess að öll skilríki um það séu
saman komin á einum og sama
stað, og illt að átta sig þar- á
hverju einstöku. Er nú í ráði, að
skipta viðreisnarstarfinu milli 22
deilda.
Þá er og talið að stjórninni sé
fyllsta alvara að knýja fram 36
klukkustunda vinnuviku. — Ann-
ars er hermt að försetinn og nán-
ustu aðstoðarmenn hans muni
vera vel ánægðir með þá reynslu,
scm þegar er fengin um viðreisn-
arstarfið. Telja þeir t. d. með
vissu að tala atvinnuleysingja
hafi minnkað um 4 milljónir síð-
an í marz 1933, að Roosevelt tók
við völdum.
Pýzka kreppan.
Annað mesta umtalsefni undan-
farið hefir kreppan í Þýzkalandi
verið, og ræða dr. Schacht, þar
sem hann játar Þýzkaland á helj-
arþröminni og biður lánardrottna
þess um nokkurra ára frest og
þá líka um afslátt á skuldunum.
— Er svo sagt á sunnudagskvöld
að sú bón hans hafi að þeim
tíma fengið mjög daufar undir-
tektir.
Þagnartíminn í Englandi.
Svo vel hefir samgöngumála-
ráðherra Breta getizt að tilraun-
unum með þagnartímann, að
hann hefir nú látið það boð út
ganga, að frá 16. september í
haust skuli enginn bíll þeyta lúð-
ur sinn frá kl. 231/2—7, hvar sem
er á Englandi.
Lestarrán í Manchukuo.
Aðeins 24 mílum enskum fyrir
utan Harbin, eina helztu borgina
í Manchukuo (um 400,000 íbúar),
hafa ræningjar ráðizt á járn-
brautarlest, bylt henni af tein-
unum með því að skrúfa þá
sundur. Talið er að 14 hafi farizt
og um 50 særzt, en 8 mönnum er
talið að þorpararnir hafi rænt til
lausnargjalds. Er einn þeirra
Ameríkumaður, annar Dani, en
hinir sex Japanar.
Miðdagslár í Madrid.
Spánverjar vilja líka gera til-
raun með þagnartíma, að dæmi
Breta og Þjóðverja. En þeir
hugsa sér að gera tilraunina í
Madrid um hábjartann daginn,
frá 2 til 414.
Er þeim auðsjáanlega sárara
um miðdagslúrinn en næturfrið-
inn, enda er illheitt eftir hádegið
á sumrin sunnan Pyreneafjalla.
Guðmundur Karl Pétursson, læknir,
kom hingað til bæjarins í sumarfrí á
fimmtudaginn var. Hraðar hann senni-
lega för sinni, því miður, sökum ótíðar,
eins og flestir gestir, er hér ber að
garði um þessar mundir í sömu erind-
um. , „
Nýbýli. -
Sambýli.
Það er mikið talað og ritað um
viðreisn landbúnaðarins, ekki ein-
asta af bændum sjálfum, heldur
einnig af ýmsum öðrum, svo sem
embættismönnum, kaupstaðabú-
um og öðrum þeim, sem með eft-
irdæmi sínu hafa sýnt bændum
búhyggindi sín.
Flestir þessir menn virðast
vera sammála í því, að halda
einskonar opinberan umræðu- og
blaðaskóla fyrir þá bændur, sem
ennþá halda tryggð við jarðir
sínar í sveitunum. Þeir vilja
kenna ný búvísindi til viðreisnar
landbúnaðinum. Það mætti því
ætla, að landbúnaðurinn kæmist
fljótlega út úr því öngþveiti, sem
hann nú virðist vera kominn í.
Telja má því líklegt, að þeim
bændum fækki, sem telja sig svo
efnalega aðframkomna, að þeir
neyðist til að biðja um eftirgjaf-
ir skulda.
Eitt aðalviðreisnarráð telja
þessir búfróðu menn vera það,
að bændur flytji burt af jörðum
sínum og byggi upp í sameiningu
svo kölluð sveitaþorp, því þá
muni þeir fljótlega geta búið í
góðum og hlýjum húsum á sam-
eiginlegum funda- og skemmti-
stað, haft sameiginlegt leikhús,
sameiginlegan síma og loftskeyta-
tæki, sameiginleg jarðabótaverk-
færi, öll af nýjustu gerð. Sumir
bæta við: Sameiginlegt mötu-
neyti, en um það eru nú samt
skiptar skoðanir, því nokkrir eru
hræddir um, að slíkt geti valdið
ágreiningi, en um það ber öllum
þessum fræðimönnum saman, að
ágreiningur megi ekki eiga sér
stað í svo náinni sambúð, enda sé
tæplega hætt við því, þegar allt
sé sameiginlegt, undantekningar-
laust, allt sameininlegt.
Ekki mun fullráðið enn, hvar
byrjað verður á umbóta- og sam-
byggingum þessum, enda á þing
eftir að segja sitt búvísindalega
álit í málinu. Sumir tala um að
heppilegast sé að setja þær niður
nokkuð langt frá kauptúnunum,
aftur eru aðrir, sem álíta að þau
muni þrífast bezt nærri sjávar-
síðu eða kauptúnum. Þeir eru
hræddir um, að ríkissjóður verði
of naumur á matgjöfum á meðan
að verið er að rækta jörðina, svo
ráðlegra sé að geta náð sér í einn
róður og fá sér í soðið eða atr