Dagur - 08.09.1934, Side 1

D AGUR
kemur út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
iögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Afgreiðslan
or hjá JÓNI Þ. ÞÓB.
Norðurgötu 3. Taistmi 1U.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir I. de*.
> # .
Akureyri 8. september 1934.
14. ping
Alþióðasambands samvinnumanna var sett
i London á þriðjudaginn var.
Alþjóðasamband samvinnu-
manna (Intemational Cooperative
Alliance) var stofnað 1895. Voru
það aðallega enskir og franskir
samvinnumenn er gengust fyrir
undirbúningi stofnunarinnar.
Hvert mannsbarn hér á íslandi
kannast við þær framfarir, er
orðið hafa á sviði samvinnu-
stefnunnar hér á landi síðustu 40
árin. Svipaða sögu er að segja af
því nær öllum menningarlöndum
heimsins. Nú eru í Alþjóðasam-
bandi samvinnumanna 101 sam-
bandssvæði í 36 þjóðlöndum, og
þar starfandi um 100.000 sam-
vinnufélög með rúml. 50,000,000
meðlima.
Þing Alþjóðasambandsins sækja
500 fulltrúar samvinnu-samband-
anna í þessum löndum. Allsherj-
arþing þessarar miklu stofnunar,
það, er haldið var í Basel á Sviss-
landi 1921, var sú alþjóðasam-
kunda, þar sem saman komu í
fyrsta sinni friðsamlega og með
fullri vinsemd, fulltrúar allra
þeirra landa, er þátt höfðu tekið
í ófriðnum mikla.
En einmitt þetta er eitt hið
merkasta einkenni þessa mikla
sambands: Að ekki starfar það
eingöngu að því að auka við-
skiptafrelsi og velmegun félags-
bundinna meðlima sinna og
tryggja þeim lífsnauðsynjar gegn
sannvirði, heldur hefir það jafn-
an, síðan það tók til starfa, veriö
mjög virkur þáttur í alþjóðlegri
friðarstarfsemi, og beint miklum
kröftum að eflingu alþjóðlegs
bræðralags, skilnings og samúð-
ar.
Forseti Alþjóðasambands sam-
vinnumanna er Vaino Tanner.
Hann er af flestum tvimælalaust
talinn merkasti samvinnumaöur
Finna ásamt Hannesi Gebhard
prófessor, brautryðjanda sam-
vinnustefnunnar í Finnlandi, og
að vísu er Tanner talinn einn
gagmerkasti samvinnumaðui’, er
nú er uppi.
Fyi-ir hönd Sambands íslenzkra
Samvinnufélaga mætir á Lund-
únaþinginu hr. Sigursteinn Magn-
ússon, framkvæmdastj óri í Leith.
S. H. f. H.
ar til þess að fylgjast með þessu
starfi.
Að því er helzt má x’áða af
»Alþýðubiaðinu«, má telja lík-
legt að Alþýðuflokkurinn ætli sér
aö leggjast á móti banni, er á
þing kemur. Hefir flokkurinn þó
bannið á stefnuskrá sinni, en mun
þó álíta að taka verði afleiðing-
um atkvæðagreiðslunnar í haust
er leið.
Viðgerð á „Esfu“.
Að því er »Nýja Dagblaðið«
hermir hefir Pálmi Loftsson,
forstjóri skipaútgerðar ríkisins,
nýlega samið um kaup á kötlum
í strandferðaskipið »Esju«. Hafði
hann leitað tilboða og fengið þau
frá fimm löndum: Noregi, Sví-
þjóð, Danmörku, Þýzkalandi og
Englandi. Voru tvö tilboðin lægst,
35 þús. kr., og var annað þeii’ra
cekið, frá Bui’mester & Wain í
Kaupmannahöfn. Það felst í
þessu verði, að taka görnlu katl-
ana úr skipinu og setja þá nýju
í þeirra stað. Er talið að katla-
103. tbl.
smíðið muni vinnast á 16 vikum,
en 3 vikur muni þurfa til að
setja þá í skipið.
Gert er ráð fyrir að »Esja«
fari héðan seint í nóvember.
Verður þá einnig framkvæmd á
henni sjótjónsviðgerð, og taka
vátryggjendur þátt í ferðakostn-
aðinum að hálfu leyti.
Kemur skipið líklega ekki aft-
ur hingað fyrr en í febrúar. Er
gert ráð fyrir, í því sambandi, að
áætlun »Súðarinnar« verði eitt-
hvað breytt, það sem eftir er af
árinu, á hvern veg sem það verð-
ur. —
Fyrsti bill frá Akur>
eyri til Flfótsdals.
Á fimmtudagskvöldið var lögðu
þeir nafnar Guxxnar Eiríksson,
vél- og bílstjóri og Gunnar Jóns-
son lögregluþjónn af stað héðan
frá Akureyri, með 14 farþega
bíl. í föriixni voru: Árni Jóhaxms-
son, gjaldkeri K. E. A., Helgi
Skúlasoix augnl. og kona hans
og Sigfús Halldórs frá Höfnum
skólastjóri, frétfaritstjóri Dags.
Islendingar í Kappskák
NorðUrlandð. Góður irangnr.
,Skipulags laef'aid isi‘.
Misskilnings muix keixna í
fregnum »Dags« og flestra aixn-
arra blaða um valdsviö eftirlits-
nefndar þeirrar, er atvinnumála-
ráðhei’ra skipaði nýlega. T. d.
mun nefndin ekki hafa með er-
indisbréfinu fengið vald til þess
að heimta skýrslur af einstakling-
um eða félögum. Kveður »Nýja
Dagblaðið« svo að orði, 31. f. m.,
»að í erindisbréfi ráðherrans er
það skýrt fram tekið, að nefndin
eigi því aðeins að gera tillögur
um opinberaix rekstur, að »fyrir-
sjáanlegt yrði, að einlcarelcstur
ekki nægir til að fullnægja kröf-
um þjóðarinnar eða kann að öðru
leyti að vera varhugaverður fyr-
ir almenningsheilk. Og neðan-
máls bætir blaðið við þessari
skýriixgu: »Það er líka misskiln-
ingur hjá Alþýðublaðinu í fyrra-
dag að nefndiix hafi »mjög við-
tækt vald,ssvið«. Nefndin hefir
ekkert vald, heldur eingöngu til-
lögurétt«.
Annars þykir oss eigi auðséð
að nefndin eigi auövelt með að
dæma um hveixær t. d. einka-
rekstur kunni að vera vai’huga-
verður fyrir almenningsheill,
xxema að hún geti krafizt íxauð-
synlegra upplýsinga unx rekstui’-
inn, er henni þurfa þykir.
Héðinn Valdim&rsson er for-
maður nefndariixnar, eins og áður
var sagt, eix ritara hefir hún kos-
ið sér Steingrím Steinþórsson,
skólastjóra.
Áfengislöggföllia.
Til viðbótar því senx sagt var
um daginn hér í blaðinu um und-
irbúning áfengislöggjafar, skal
það tekið fram, að auk Þórðar
Eyjólfssonar, prófessors, hefir
dónxsmálaráðherra fengið Guð-
brand Magnússon forstjóra til
þess að vinna að frumvarpi til
áfengislöggjafariixnar uixdir sínu
eftirliti og emxfremur boðið
Goodtemplurum að tilnefna ein-
hvern þeirra þriggja Friðriks A.
Brekkans, Sigfúsar Sigurhjartar-
soxxai’ eða Felixar Guðmundsson-
Nýlega fór fraxxx í Kaupmamxa-
höfn kappskák Noi’ðui’landa í
þi’emur flokkum. Fimm ísleixdiixg-
ar kepptu á þessu móti.
Svo fóru leikar, að í »laxxds-
flokknum« náði Eggert Gilfer
í 2(4 vinniixg af 8 mögulegum.
í »meistaraflokkixum« náði Jón
Guðixxuixdsson í 3(4 vinning af
10 skákum tefldum. En hann
Bíý frímerki.
. Laugardaginn 1. þ. m. komu ný
frímerki ísleixzk í umferð. Verð-
nxæti þeiri’a er frá 10 aurunx að
tveinxur krónum. Friðrik Guð-
jónsson í verzluninni »Katla« í
Pveykjavík, fékk verðlaunin fyrir
teikningai’nar af þessum frí-
merkjum. Þykja þær smekklega
gerðar. 10 aui’a frímerkin eru
blá, en 20 aura græn, og er á
þeim mynd af flugvél yfir Þing-
völlum. 25 aura fjólublá og 50
aura rauðfjólublá, eru með mynd
af flugvél í norðurljýsum yfir
jökli. Einnar krónu grábrún og
fékk 2. verðlaun fyrir sixjalltefli
(40 kr.), en fyrir það hlaut 1.
vei’ðlauix Niemzowitsch, — Rússi,
búsettur í Danmörku — líklega
4. bezti taflmaður í heimí. í þess-
um sama flokki náðu þeir Árni
Snævarr og Guðm. Guðmundsson
5(4 vimxiixgi hvor.
í »1. flokki« hlaut Baldur Möll-
er 5 vinninga af 10.
tveggja króixu gulbrún, eru með
mynd af flugvél yfir íslandi.
Þessi frímerki eru sérstaklega
ætluð á flugsendiixgar, en gilda
þó sem almenn frímerki.
Dáncurdægur. Síðastl. fimmtudags-
morgun andaðist að heimili sínu hér f
bæ Guðmundur Ólafsson frá Skógum,
tæpra 69 ára að aldri. Guðmundur sál.
var, meðan heilsan entist, mesti dugn-
aðar- og skerpumaður og tryggur í
lund. Síðustu árin var hann farixm að
heilsu. — Hjartabilun varð honum að
bana.
Kirkjcm. Messað í Lögmannshlíð á
sunnudaginn Id. 12 á hádegi.