Dagur - 20.10.1934, Qupperneq 1
D AOUR
kemur út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
dögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
XVII. ár.
Afgreiðslan
er hjá JÓNI Þ. ÞÓR.
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
Akureyri 20. október 1934.
121. tbl.
Poincaré
Á hæla fregninni um morð
Barthous utanríkisráðherra, kem-
ur fregnin um andlát Poincaré,
er lézt á mánudaginn var, 74 ára
að aldri. Eiga Frakkar þar á bak
að sjá tveimur mjög merkum
stjórnmálamönnum, svo að segja
í sömu andránni.
Jean-Louis Barthou var fædd-
ur 1862. Hann las lögfræði og
var fyrst kosinn á þing 1889.
V erkamálaráðherra varð hann
1894. Forsætisráðherra varð Bar-
thou 1913, og knúði þá í gegnum
þingið frumvarpið til laga um
þriggja ára herþjónustuskyldu, í
stað tveggja, er áður hafði verið.
Var hann þá mjög í andstöðu við
jafnaðarmenn og iðnfélög verka-
manna. Árið 1922 fór hann í öld-
ungadeildina og varð sama ár
formaður í skaðabótanefndinni
(er fjallaði um ófriðarskaðabæt-
ur). Á þeim árum var hann einn
ákveðnasti mótstöðumaður Sovét-
Barnahœli brennur.
Við stórslysi lá í Reykjavík í
gærmorgun, er eldur kom upp í
barnaheimilinu »Vorblóm« á
Grund vestan við Reykjavík.
Voru 24 börn á hælinu frá 3ja
vikna til 15 ára aldurs. Eldri
börnin voru flest komin út en í
stofu einni á neðstu hæð láu níu
vöggubörn. Tókst að rétta þau öll
út um glugga, án þess að þau
sakaði. Starfsstúlka ein og 8 ára
gömul telpa, er voru uppi á lofti,
forðuðu sér með því að hlaupa út
um glugga. Meiddist starfsstúlk-
an á höfði, en telpan í baki og
var komið til læknis. Forstöðu-
kona hælisins, Sigríður Sigurðar-
dóttir (regluboða) var uppi á
lofti og beið þar unz slökkviliðið
bjargaði henni. Beið hún skaða
mikinn, því að nálega alla innan-
stokksmuni og lausafé missti hún
þarna, vátryggt litlu gjaldi.
Úr Rangárvallasýslu
er hið mesta góðæri að frétta.
Heyfengur hefir verið með allra
mesta móti og nýting góð, sér-
staklega austan til, en dálítið mis-
jöfn í vestursýslunni. Garðupp-
skera hefir víðast verið ágæt,
sauðfé með bezta móti til frálags
og að holdum undir veturinn, og
bráðapest hefir varla, eða ekki,
heyrzt nefnd.
látinn.
stjórnarinnar. Síðari árin hefir
verið heldur hljótt um hann unz
hann nú tók við utanríkisráð-
herrastörfum, og réðist þá svo,
að hann varð einna öflugastur
meðmælandi þess, að Sovét-Rúss-
land gengi í Þjóðabandalagið.
Raymond Poincaré var fæddur
í ágúst 1860 og því 74 ára er
hann lézt. Hann varð fyrst þing-
maður 1887 og komst brátt í
fjárlaganefnd og þótti með af-
burðum slyngur fjármálamaður,
svo að Caillaux einn hefir þótt
honum jafnsnjall eða fremri,
meðal landa hans. Þó varð hann
menntamálaráðherra í fyrsta
sinn, er hann gekk í ráðuneyti,
1893. Fjármálaráðherra var hann
1895 og aftur 1906. Árið 1912
myndaði hann stjóm í fyrsta
skipti. Forseti Frakklands varð
Við tekjuáætluninamættiþábæta:
Gengisviðauka á kaffi- og sykur-
tolli kr. 225.000.00 og 40% álag
tekju- og eignarskatts ca. kr.
375.000.00, eða samtals 600 þús.
kr.' Að óbreyttum öllum tollum
og sköttum hefði þá tekjuáætlun-
in orðið um 12.550 milj. og
greiðsluhalliífrv. um 1,2 milj. kr.
Er það nokkuð í samræmi við af-
komu ársins 1933. Þessi upphæð
hefði þá orðið að fást eftir nýj-
um tekjuöflunarleiðum ef eldri
skattalöggjöf hefði átt að standa
óbreytt. Nú er það hinsvegar svo,
að stjórnin lítur á það, sem eitt
af sínum hlutverkum, að færa
skatta- og tollabyrðinaí réttlátara
horf. í samræmi við það leggur
hún nú til þær breytingar á
skattalöggjöfinni til lækkunar, að
gengisviðauki á kaffi og sykri
falli niður og ennfremur að út-
flutningsgjald af síld lækki stór-
lega og útflutningsgjald af land-
búnaðarafurðum falli niður. Eft-
ir fjárlagafrumvarpinu eru tekj-
ur ríkissjóðs áætlaðar um kr.
11.950 eins og áður er sagt, og
er þá eins og venja er til, reikn-
hann skömmu fyrir ófriðinn
mikla, og var hann í opinberri
heimsókn til Rússlands og Norð-
urlanda á vígskipi einu, er ófrið-
urinn hófst, kominn til Svíþjóðar
á heimleið. Forsætisráðherra
varð hann aftur 1922, og gekk
hann þá mjög hart eftir því að
Þjóðverjar stæðu við allar skuld-
bindingar sínar, ekki sízt skaða-
bótagreiðslur. En þó er rétt að
geta þess, að hann greindi mjög
á við Clemenceau um friðarskil-
mála þá, er Þjóðverjum voru end-
anlega boðnir, en þeir voru verk
Clemenceaus meira en nokkurs
eins manns annars. Áleit Poin-
caré að þeir væru alltof harðir
og að fátt gott myndi af þeim
stafa, eins og flestum þótti líka
sýnt eftir stutta reynslu, og öll-
um þykir auðsýnt nú. — Poin-
caré fékk orð fyrir stranga ráð-
vendni meðal landa sinna og
flestum mönnum fremur, svo að
jafnvel óþjált þótti.
að með núgildandi skattalöggjöf
og tollum þeim, sem stjórnin
leggur til að verði framlengdir.
Greiðslurnar eru hinsvegar um
13.750 millj. kr. Er því greiðslu-
halli í frumv., sem nemur um
1.800.000. Hér við bætist tekju-
rýrnun samkvæmt frumvarpi um
útflutningsgjald, ef að lögum
verður, áætluð um kr. 200.000.00.
— Verður mismunurinn þá kr.
2.000.000.00.
Tekjuaukar.
Upphæð sú, sem vegast verður
alveg upp með nýrri tekjuöflun,
til þess að fullur greiðslujöfnuð-
ur fáist, finnst síðan með því að
draga hér frá áætlað 40% álag
á tekju- og eignarskatt, sem er
raunverulega aðeins framlenging
og innifalin í frumvarpi stjórn-
arinnar
eignaskatts og ætla má að nemi
umir. 375.000.00. Verða það þá
um kr. 1.625.000.00 sem hyju
tekjuöflunarfrumvörpin þurfa að
gefa í ríkissjóð. Þar af um 425
þús. kr. vegna lækkunar stjórn-
arinnar á útflutningsgjaldi og
kaffi- og sykurtolli og um 1 milj.
og 200 þús kr. vegna þess að inn-
Lofstir Laxnes§:
Að því er útvarpsfregn hermdi
í fyrrakvöld,. hafa nú borizt 22
ritdómar víðsvegar af Norður-
löndum um bók Halldórs Kiljan
Laxness, »Sölku Völku«, er Gunn-
ar Gunnarsson hefir þýtt á
dönsku, en það er raunar »Þú
vínviður hreini« og »Fuglinn í
fjörunnk, undir einu nafni í þýð-
ingunni. Undantekningarlaust eru
þessir ritdómar fullir af lofi í
garð hins unga skálds, og það
svo, að varla finnst ritdómendum
þess vert að setja út á nokkurn
hlut. Til dæmis um ritdómana,
flutti tíðindamaður útvarpsins
örlítið ágrip af ritdómi Poul la
Cour, sem birtist í októberhefti
hins vel metna tímarits »Tilsku-
eren«. Segir hann meðal annars f
upphafi máls síns: »Og svo kem-
ur frá íslandi hinn mikli bók-
menntaviðburður þessa árs«. Tel-
ur la Cour þarna skáldsagnahöf-
und af guðs náð á ferðinni, ó-
venju stórbrotinn. Annars yrði
hér of langt mál að gera grein
fyrir ritdómnum í heild sinni,
en fregnin telur hann ritaðan af
miklum skilningi á list og vinnu-
brögðum skáldsins.
flutningur vara hlýtur að lækka
frá því sem nú er og tolltekjur
ríkissjóðs að lækka. Stjómin
mun leggja fram frumvörp um
öflun nýrra tekna, til þess að
jafna greiðsluhalla fjárlaganna.
Fjárlagafrumvarpið eitt út af
fyrir sig gefur því ekki hug-
mynd um fjármálatillögur stjórn-
arinnar. Þegar rætt er um tillög-
ur hennar verður að taka tekju-
öflunarfrumvörpin til greina,
þótt tekjur þær, sem þeim er
ætlað að afla, séu ekki færðar á
fjárlögin fyrr en tekjuöflunar-
frumv. eru samþykkt. Tekjuöfl-
unarfrumvöi*p þau, sem nú þegar
hafa verið lögð fyrir Alþingi eru
þessi:
1. Frumvarp um hækkun á
tekjuskatti og eignarskatti. Er
ætlazt til, að sámkv. þessu frum-
varpi hækki skatturinn upp í ca.
1.925.000 kr. Tekjuauki samkv.
hann var innheimtur 1933 og
verður vafalaust í ár (með 40%
álagi), ætti að vera um 450.000,
kr.
2. Frumvarp um hækkun á tó-
bakstolli og tolli á brjóstsykri og
átsúkkulaði. Tekjuhækkun sam-
kvæmt því ætti að nema um
250.000 kr.
Framsöguræða
Eystteins Jónssonar fjármálaráðherra
við 1. umræðii um fruimarp tll íjar-
laga iyrir árið 1935.
(Framh.).
um hækkun tekju- og því, miðað við skattinn eins og