Dagur - 29.11.1934, Síða 1

D AGUR
kemur út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
dögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga
Gjalddagi fyrir 1. júlf.
Afgreiðslan
er hjá JÓNI Þ. ÞÓR.
Norðurgötu3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
XVII.
I. ár. j
Akureyri 29. nóvember 1934.
137. tbl.
Frá Vestur-íslendingum.
Heimskringla nýkomin telur
þessi vera nöfn íslendinganna er
fórust í slysinu mikla á Winni-
pegosisvatni: ólafur Jónsson 7ö
ára, Wilbert Goodman 40 ára og
kona hans Svánhildur 37 ára,
börn þeirra þrjú ólafur, Valla
(Valgerður) og Vera, 8, 5 og 3ja
ára og Gísli Árnason 30 ára. Son
Ólafs Jónssonar, þann er af
komst, nefnir blaðið William. Að
öðru leyti er fregnin eins og
»Dagur« birti hana eftir útvarp-
inu hér.
Rafslöð brennur.
Aðfaranótt mánudags kom upp
eldur í rafstöðvarhúsinu áHólma-
vik og skemmdust vélar svo, að
þorpið héfir verið Ijóslaust síðan.
Vaxfalækkun.
í tilefni af fyrirspurn til
stjórnar Landsbankans frá sjáv-
arútvegsnefnd neðri deildar Al-
þingis hefir bankinn svarað á
þessa leið, að því er »Nýja dag-
blaðið« skýrir frá :
»... út af bréfi háttvirtrar
sjávarútvegsnefndar Alþingis,
dags. 15. þ. m,. skal nefndinni hér
með tjáð, að vér höfum ákveðið
að lækka vexti af nýjum fisk-
veiðilánum í 5(4% og að fram-
lcngingargjald af þeim víxlum
verði ekki reiknað fyrr en liðnir
eru sex mánuðir frá stofnun
skuldarinnar. Verði slíkir víxlar
eldri en níu mánaða, reiknast af
þeim venjulegir forvextir að við-
bættu framlengingargj aldi...«
Vextir af þessum lánum hafa
verið 6% og að auki (4% fyrir
framlengingu.
ölduti||ur láifinu.
Að því er útvarpsfregn hermir
lézt fyrir réttri viku á Blönduósi
Lárus Erlendsson á 101. aldurs-
ári, fæddur á kyndilmessu, 2.
febrúar, 1834, að Engihlíð í
Langadal. Hann var giftur Sig-
ríði dóttur Bólu-Hjálmars;
Bjuggu þau í Holtastaðakoti í
Langadal og eignuðust tíu börn.
Meðal þeirra voru Hjálmar hinn
oddhagi og Jón kvæðamaður,
Ingibjörg og Guðný á Blönduósi,
en hjá þeim dvaldi Lárus þrjátíu
og þrjú síðustu ár æfi sinnar, og
lézt þar eftir þriggja ára legu.
Fylgdist hann þó með öllu til hins
SÍðasta og las blöð og bækur. —
* * *
iSama blað getur þess, að vestur
sé kominn, eftir ákjósanlega ferð
séra Jakob Jónsson frá Norðfirði.
* * *
Ekki alls fyrir löngu er látinn
í Winnipeg frú Sigríður Jónas-
dóttir Jóhannsson, kona hins góð-
kunna Vestur-íslendings Ásmund-
ar P. Jóhannssonar bygginga-
meistara frá Bjargi í Miðfirði;
ágæt kona, er allir sem þekktu
sakna á bak að sjá.
OitircliiII og
Þjóðverfar.
Að því er útvarpsfregn hermir
í gærkvöldi, hélt Winston Chur-
chill ræðu í parlamentinu brezka,
þar sem hann lýsti skorinort
þeirri hættu, er hann taldi að
Bretum og reyndar allri Evrópu
stafaði af Þýzkalandi, sérstaklega
af flugher Þjóðverja. Taldi hann
skyldu ensku stjórnarinnar, að
vígbúa svo flugflotann, »að vér
getum ætíð unnið óvinum vorum
meira tjón en þeir oss«. En eins
og nú horfðu sakir mætti víst
telja að Þjóðverjar hefðu hálfu
sterkari flugflota en Bretar árið
1937, ef ekki væri að gert. Kveðst
Churchill ekki vilja fara dult með
það, að sér stæði hinn mesti beig-
ur af Þjóðverjum, — ekki þó af
þjóðinni sjálfri, er myndi vin-
veitt Bretum, fremur en hitt,
heldur af því, að nú réðu þar lög-
um og lofum örfáir menn. Enda
væri á allra vitorði að Þjóð-
verjar vígbyggjust nú á ný, þvert
ofan í alla samninga.
Stanley Baldwin varð fyrir
svörum af stjórnarinnar hendi.
Kvað hann stjórnina leggja flug-
flotafrumvarp sitt fyrir þingið i
febrúar. Eigi kvaðst hann svo
mjög hræddur við Þjóðverja,
enda myndu þeir bráðlega til
neyddir, sökum viðskiptasamn-
inga við aðrar Evrópuþjóðir, að
svipta af sér hulu þeirri er um
hríð hefðu þeir slegið á aðgerðir
sínar.
Ofsaveður
gekk yfir suðvesturland á laugár-
dagsnóttina. Hermir útvarpið, að
skemmdir hafi orðið á lendingum
og bátum á Akranesi, Höfnum og
ólafsvík.
Frakkar vígbúasf
sesai o«5así.
Á fjárlögum Frakka skal nú
verja £40,000,000 til hermála, eða
886 milljón krónum, mk £20,000-
000 til flotans, eða samtals um
1330 milljónum króna. Stefnuna
í flugflotamálum kvað hermála-
ráðherrann þá, að smíða ei meira
af flugvélum en brýnasta nauð-
syn bæri til, því að þær væri sí-
felldum breytingum og bótum
undirorpnar, heldur hafa jafnan
nóg efni til í takmarkalausan
flugflotabúnað, ef ófrið bæri að
höndum, og að allt mætti þá
byggja í hendingskasti samkvæmt
nýjustu tízku. Þá skoraði ráð-
herrann á sem allra flesta miga
menn, að gefa sig fram til flug-
hersins; þar væri sérstakiega
þörf á ungam, ógndjörfum mönn-
um, er jafnan væ'ru reiðubúnir að
^eggja allt í söhcrnar.
Hvað verður á Rret-
landt?
Nýja-Bíó ■
Föstudags-, laugardags- og
sunnudagskvöld kl. 9.
Hawaii-
blómið.
Þýzk Operettumynd í 10 þáttum.
Aðalhlutverkin Ieika :
Martha Eggerth, Ivan
Petrowitch, Hans Junker-
mann, Ernst Verbes og
Hans Fidesser.
Gullfalleg og hrífandi söngmynd
og ástarsaga, sem gerist að mestu
á Hawaii. — »Hawaii-blómið<
leikur hin vinsæla söngkona
MARTHA EGGERTH Hans
Fidesser, ágætur söngvari, leikur
Hawaii-prinsinn. Af öðrum leik-
urum má nefna hina skemmti-
legu leikara Hans Junkermann
og Ernst Verbes og síðast, en
Þess spyrja margir er þeir
hugsa til næstu þingkosninga þar
og þess, er nálega allar auka-
kosningar, er um langt skeið und-
anfarið hafa þar fram farið, virð-
ast benda til, að verkamanna-
flokkurinn stórsigri í kosningun-
um og myndi næstu stjórn, ann-
aðhvort þegar á næsta ári, eða á
tilsettum þingkosningatíma, 1936.
Hversu róttæk verður þá hin
nýja stjórn?
Margir hafa verið þeirrar
skoðunar, að hún muni verða
töluvert róttækari en síðasta
j af naðarmennskust j órn Ramsay
MacDonalds. Er vitanlegt, að
þróttmesti maður flokksins, Sir-
Stafford Cripps, er mjög róttæk-
ur, en hann hefir ekki fengið
meirihluta flokksins á sitt mál,
og kom það bert í ljós á flokks-
þinginu fyrir mánuði síðan. —
Urðu þar mikil átök milli vinstri
og hægri jafnaðarmanna.
Forystu »vinstri«-manna á
þinginu hafði Sir Stafford Kröfð-
ust þeir þess að þrjú meginatriði
væru tekin á ætlunarskrá flokks-
ins fyrir næstu kosningar: 1)
Samvinna við kommúnista; 2)
að leggja tafarlaust niður lá-
varðadeildina og 3) eignanám
iðnfyrirtækja , banka og höfuð-
bóla, án þess að fullt gjald komi
í staðinn.
Forystu »hægri«-manna höfðu
Herbert Morrison, (fyrrv. sam-
göngumálaráðherra), sem aí
ekki sízt, kvennagullið IVAN
PETROWITCH, sem ekki hefir
séðst hér í kvikmynd um lengri
tíma. - HAWAII-BLÓMIÐ hef-
ir hvarvetna hlotið feikna aðsókn
og miklar vinsældir.
mörgum er talinn vænlegastur
forsætisráðherra flokksins og
»Arthur frændi« Henderson, sem
nú lét af 25 ára starfi sem rit-
ari flokksins. — Höfðu þeir að
baki sér mikinn meiri hluta
verkamannaflokksins, er telur
6.500.000 meðlimi. Sendu af þeim
2.500.000 bréfspjöld á þingið til
mótmæla þessum kröfum Sir
Staffords og fylgismanna hans.
Lét Sir Stafford Cripps þá undan
síg'a, svo ekki yrði rofinn friður-
inn og var þá samþykkt Hender-
son-Morrison-áætlunin. — En
hún er á þessa leið:
1) að vísa kommúnistum al-
gjörlega á bug. 2) að afnema ef
til vill lávarðadeildina, en gera þó
því aðeins bráða gangskör að því,
að lávarðarnir reyni að tefja fyr-
ir þjóðnýtingarstefnu sósíalista.
3) að þjóðnýta öll stóriðnaðar-
fyrirtæki, og þá fyrst járnbraut-
irnar, en »bera sig þó fyrst sem
bezt saman við iðnstéttarfélögin«
og gegn fullu endurgjaldi.
Aðalröksemdir Herberts Mor-
rison gegn eignanámi án endur-
(Framh. á 4, sfÖu)v