Dagur - 08.12.1934, Blaðsíða 1

D AGUR
kemur út á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugar-
dögum. Kostar kr. 9.00 árg.
Gjaldkeri: Arni Jóhanna-
son í Kaupfél. Eyfirðinga-
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
XVII
. ár. |
Afgreiðsían
er hjá JÓNI Þ. ÞÓR.
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
Akureyri 8. desember IQ34.
Einar H. Kvaran 75 ára.
í fyrradag varð skáldið og rit-
hdlundurinn Einar H. Kvaran 75
ára. Um langt skeið var hann
helzta og ástsælasta sagnaskáld
þjóðar sinnar, enda sumar sögur
hans sígild snilldarverk, er tæp-
lega, eða ekki, verða betur gerð.
Kvæðakver örlítið, en þungt á
metunum, gaf hann eitt sinn út.
Það hefir lengi verið ófáanlegur
kjörgripur ljóðelskra manna, en
verður í tilefni af afmælinu gef-
ið út að nýju og þá vonandi með
einhverjum viðauka.
Blaðamennsku og ritstjórn
fékkst Einar H. Kvaran við
Að þvi er útvarpsfregn frá
Norðfirði hermdi í fyrradag og
gær, eftir heimild lögreglustjór-
ans þar, urðu róstur, með ægileg-
um afleiðingum þar í kaupstaðn-
um 1. dezember. Var þá danzleik-
ur í barnaskólahúsinu og voru
þar tveir lögregluþjónar til gæzlu,
Jón Baldvinsson og Vilhelm Jak-
obsson. Vildi þá maður nokkur,
Randver Bjarnason frá Ekru, er
lögregluþjónarnir töldu vera við
skál, brjótast inn í danzsalinn,
Eins og lauslega var getið í
siðasta blaði, snerist seinni hluta
vikunnar sem leið deilan, sem
lengi hefir staðið um Goos-eign-
irnar á Siglufirði, til h'fns mesta
sigurs fyrir Þormóð Eyjólfsson
og þá, sem honum hafa fylgt í
þessu máli í bæjarstjórn Siglu-
fjarðar.
Dagur gat í haust um þessa
deilu, er þá virtist hafa ráðizt
til mjög óhagstæðra lykta fyrir
Siglufjörð. — Mun það minnis-
stætt, að talið var að bærinn
mundi hafa fengið Goos-eignim-
ar til kaups fyrir um 100,000 kr.,
hefðu eigi einstaklingar hlaupið i
kapp við bæinn og sprengt eign-
irnar upp í 180,000 krónur. Og
varð tæplega annað séð, en að það
lengi; í Winnipeg, í Reykjavík og
hér á Akureyri, og bar af flestum
samtíðarmönnum sínum um rit-
snilld og málafærslu. — Án þess
að stíll hans væri yfirtak fjöl-
skrúðugur að orðum, var hann
meistaraverk, sem læsti sig um
allra hugi, er lásu, enda enginn
efi, að mjög margir standa þár,
vitandi vits og óvitandi, í mikilli
þakkarskuld við meistarann. ó-
ven j ulegur menningarf römuður
hefir hann verið með ritverkum
sínum, meðal íslendinga í tveim
heimsálfum.
en þeir vörnuðu. Fékk Randver
þá skjótt liðsstyrk, svo að lög-
regluþjónarnir voru ofurliði
bornir, Vilhelm sleginn í rot, en
hinum fleygt niður 21/2 metra
háan stiga. Greip hann þá til
skammbyssu, er hann bar, og
skaut fyrst einu, en síðan tveim-
ur skotum, að hann taldi í sjálfs-
vörn. Særðust þrír menn af kúl-
unum, en sem betur fór, aðeins í
útlimi, og að læknisáliti ekki svo,
að til líftjóns eða örkumla horfi.
boð væri skyndilega til komið
sökum þess að eitthvað hefði kvis-
azt af lokuðum fundi bæjar-
stjórnar. Þótt málinu væri nú svo
komið, þá fékk Þormóður Eyj-
ólfsson bæjarstjórnina til þess að
samþykkja að neyta forkaups-
réttar síns til hins ýtrasta, og á
þeim grundvelli semja um eigna-
kaupin við þessu verði við full-
trúa »Handelsbanken«. En 30.
október skeður það, er »Dagur«
þá gat um, að meiri hluti bæjar-
stjórnar Siglufjarðar samþykkir
að afsala sér forkaupsrétti á
eignunum að miklu leyti, í hend-
ur Sigurðar Kristjánssonar kaup-
manns og Snorra Stefánssonar,
er höfðu hlaupið í kapp við bæ-
inn um eignirnar, og þurftu nú
eigi að sækja um kaupléyfi til
ráðuneytisins, er bærinn ekki
hafði fest kaupin.
Föstudaginn 23. nóv. liggja
svo fyrir bæjarstjórninni samn-
ingar milli bankans og bæjarins
öðrumegin, en bankans og Sig.
Kr. og Sn. St. hinsvegar, og er
þar tekið fram, að fyrir skuld
þeirra Sigurðar fyrir rauðu verk-
smiðjunni (»Rauðku«) og um-
hverfi hennar, — þessari eignt
sem bærinn hafði afsalað sér for-
kaupsrétti að til þeirra Sig. Kr.,
— skuli bærinn setja bankanum
að veði »Grúmi« (hina verksmiðj-
una — eða það af Goos-eignun-
um, er bærinn hélt þó eftir eign-
arrétti að) — með fyrsta veð-
rétti.. — Var þessi ábyrgð bæjar-
ins fyrir þá Sigurð samþykkt
með 6:4 atkv. —
En réttri viku síðar, ■— á
föstudaginn var — snýst skyndi-
lega og algjörlega veður í lofti.
Kemur þá fyrir bæjarstjórnar-
fund skrifleg yfirlýsing frá þeim
Sigurði og Snorra, og á þá leið,
að þeir afsala sér öllum kauprétti
á öllum eignunum og vilja vera
lausir við alla samninga. fhaldið
í bæjarstjórninni vildi fyrst halda
þeim félögum við samningana,
virtist vilja allt annað fremur en
að bærinn tæki aftur forkaups-
róttinn í sínar hendur, en eftir
að Þormóður Eyjólfsson hafði i
ræðu hastað ofurlítið á íhalds-
menn, sefuðust þeir fljótlega, sátu
aðeins hjá, er samþykkt var að
leysa þá Sigurð. frá kaupunum,
með 7 samhljóða atkvæðum, og þá
um leið auðvitað að bærinn skyldi
kaupa, eins og fyrst hafði verið
samþykkt fyrir 180.000 kr.
Og nú er Þormóður Eyjólfsson
þegar farinn utan til þess að
ganga endanlega frá kaupunum
við »Handelsbanken«.
Kynnu menn að furða sig á
þessari snöggu breytingu hjá
þeim Sig. Kr., er mjög hart hafði
barizt til þess að festa kaup á
mergnum úr Gooseignunum, þá
er ekki óhugsandi að þetta verði
nokkru skiljanlegra er menn
heyra, að á bæjarstjórnarfundi,
er haldinn var 20. nóvember, fékk
Þormóður Eyjólfsson samþykkta
tillögu um að skora á stjórn
Landsbankans aö setja upp um
áramót útibú á Siglufirði, er
starfrækt verði allt árið. Svipuð
tillaga hefir undanfarin ár verið
samþykkt umræðulaust í bæjar-
stjórn Siglufjarðar, en nú barðist
íhaldið gegn henni sem ljón. Til-
lagan var þó samþykkt með 7
I • ••••••
í 141. tbi.
atkvæðum gegn 1 (Sveins Hjart-
arsonar) en flokksbræður hans
tveir sátu hjá.
Og þá ber ekki síður að gá að
hinu, að á þessum sama fundi bar
Þormóður Eyjólfsson fram ýtar-
lega tillögu um áskorun til stjóm-
arinnar um að breyta lögum nr.
44, frá 3. nóvember 1915, um
sparisjóði. Gerði Þ. E. mjög ræki-
lega grein fyrir tillögunni, er vér
höfum því miður eigi getað fengið
í hendur. En aðalefni hennar og
greinargerð er það, að í þessi lög
vanti gersamlega ákvæði um
kosningar í stjórnir sparisjóða,
er þó sé vitanlega hin mesta
nauðsyn, enda skuli nú úr því
bætt með breytingu, er fyrirskipi
hlutfallskosningu. Ennfremur
skuli ákveðið að framkvæmda-
stjórn þeirra sparisjóða, er
geyma meira en 200,000 krónur
fyrir innstæðueigendur, skuli eigi
skipuð mönnum, er reki aðra at-
vinnu á nokkum hátt. Þessi till.
náði þó eigi fram að ganga fyrr
en á næsta fundi, 23. nóv., er hún
var samþykkt með 6:4 atkv.
* * *
Þormóði Eyjólfssyni hefir með
fádæma dugnaði, festu og þraut-
seigju tekizt að leiða til farsælleg-
ustu lykta fyrir Siglufjarðar-
kaupstað — fyrir hið opinbera —
þetta mál, er virtist orðið von-
laust að snúa bænum í hag. Hefir
hann af þessu hina mestu sæmd,
og væri vel, að allstaðar væri
staðið svo á verði um skýlausan
rétt sveita- og bæjarfélaga, sem
hér gerði hann og fylgismenn
hans í bæjarstjórn Siglufjarðar.
Hroðalegt slys
varð í gærdag, í Hafnarstræti 33,
er eldur læsti sig í föt Svövu
Pálsdóttur Vatnsdal, ungrar létta-
stúlku hjá þeim hjónunum Magn-
úsi Þorsteinssyni og frú Jónborgu
Þorsteinsdóttur. Hafði Svava
staðið fyrir framan miðstöð, er
opin var að neðan og mun drag-
súgurinn hafa sogað kjólfaldinn
í eldsglóðina. Varð stúlkan auð-
vitað frá sér af kvölum, svo að
hún var í ofboði komin ofan á
næstu hæð, áður en Magnúsi Þor-
steinssyni, sem til allrar ham-
ingju var heima, tókst að ná
henni og slökkva eldinn í klæðum
hennar. En þá hafði hún brennzt
alvarlega.
AKUREYRARKIRKJA: Messað á
morgun (sunnud, 9. des.) kl. 2 e. h. ,,
S. H. f. H.
Dæmalaus atburður
á Horðíirði.
Siglufjaiðaideilan.