Dagur - 11.12.1934, Blaðsíða 1
D AOUR
kemur út á þriöjudögum,
fimmtudögum og laugar-
dögum. Kostar kr. 9.00 árgf
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga,
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
‘Afgreiðslan
er hjá JÖNI Þ. ÞÖK.
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
• •• •
XVII
. ár. j
Akureyri 11. desember 1934.
142. tbl.
DRTJKKISrUN.
Á föstudaginn var, um kl. 14,
lögðu þeir Lárus Jónsson, bóndi
á Staðarfelli og Sveinn Sigurðs-
son úr Stykkishólmi á bát, á leið
heim, sem er um 2—3 stunda
sigling. Var gott veður, er þeir
lögðu af stað. Komu þeir við í
eynni Rifgirðingum og fóru það-
an um kl. 17. Áttu þeir þá að fara
um röstina miklu í Hvamms-
fjarðarmynni. Skömmu eftir að
þeir lögðu frá Rifgirðingum
rauk upp með austanstorm. Eigi
komu þeir félagar heim um nótt-
ina, og var eigi undrast fyrst, en
er seinka þótti úr von komu
þeirra, var tekið að leita um allar
Sogsvirkjunin.
útvarpið sagði þá frétt á
sunnudagsk\ öldið var, að Jóni
Þorlákssyni borgarstjóra í
Reykjavík hefði tekizt að fá lan
tii Sogsvirkjunarinnar. Kvað út-
varpið öll Reykjavíkurblöð hafa
birt fregnina, en eigi segði það
nánar frá lienni fyrr en því hefði
um lánið borizt opinber tilkynu-
ing.
Islenzkur
heimilisiðnaður.
Frú Jónína Sigurðardóttir Lín-
dal á Lækjamóti í V.-Húnavatns-
sýslu, hefir tjáð útvarpinu að
lolcið hafi verið miklu lofsorði á
hina íslenzku deild heimilisiðnað-
arsýningarinnar í sumar. Og sé
starf fröken Halldóru Bjarna-
dóttur mjög rómað í sambandi
við íslenzkan heimilisiðnað.
Hitnar
í Þfóðabandalaginu.
Frá Geneve flytur Þjóðabanda-
iagið þá fregn á sunnudaginn, að
deginum áður hafi verið rætt um
deilur Yugo-Slava og Ungverja í
Þjóðabandalaginu. Hafi fulltrúi
Frakka talað mjög máli Yugo-
Slava, en fulltrúi ftala aftur tek-
ið málstað Ungverja og hafi hitn-
að mjög báðumegin ræðumanna.
— Er þess beðið með eftirvænt-
ing-u, hver málalok þarna kunni
að verða, og eru menn sérstak-
lega hræddir við það, að af þess-
um málum kunni að rísa kröfur
um endurskoðun landamæra hér
og þar um álfuna, en af þeim
aftur kunni að kvikna sá eldur,
eyjar, þar sem talið var hugsan-
legt, að þeir hefðu lent. Fannst
þá vélhús bátsins, krókstjaki og
eitthvað fleira skammt innan við
röstina. Var þó haldið áfram leit-
inni, unz menn voru úrkula von-
ar. Er talið víst, að fyllt hafi bát
þeirra félaga innan við röstina
og hann sokkið, en sjór er þar
afarhættulegur í stormi, er
straum- og vindbárum lýstur
saman. — Lárus var 29 ára gam-
all, kvæntur, sonur Jóns Skúla-
sonar úr Fagurey. Sigurður var
ókvæntur, 21 árs. Þeir félagar
voru systkjnasynir (ÚF. frá Ljár-
skógum og Stykkishólmi).
er Þjóðabandalaginu eigi tækist
að slökkva, og eru hinar mestu
viðsjár með mönnum þar syðra.
Sögur ir byggð og borg.
Eftir Guðmund Friðjónsson.
Höfundur segir í formála, að
sögur þessar hafi þróast á sjö-
unda tug æfi sinnar og séu vaxn-
ar upp úr samskonar jarðvegi og
aðrar smásögur hans. Þess er nú
naumast að vænta, að höf. sé á
framfaraskeiði sem rithöfundur,
kominn á þenna aldur, enda bera
þessar sögur ekki af fyrri sögum
hans, og engin þeirra jafnast á
við »Gamla heyið«. — Sögurnar
eru níu að tölu og auk þess »kast-
ali borgarinnar«, sem er »hálf-
gildings kvæði í sundurlausu
máli«, um kirkjugarð Reykjavík-
urborgar. Flestar sögurnar eru
alveg nýjar, þó hafa tvær eða
þrjár þeirra birzt áður.
Eins og í fyrri sögum höfund-
Alþingi 1933 skoraði á ríkis-
stjórnina að láta fram fara rann-
sókn á hag sjávarútvegsins.
Samkvæmt þessu skipaði stjórn-
in í fyrra haust þriggja maima
íHÍnd, er skyldi taka ~þetta verk
að sér. Nefndarmenn voru Jó-
hann Þ. Jósefsson alþm., Jón A.
Jónsson alþm. og- Kristján Jóns-
son, fulltrúi Fiskifélagsins.
Nefndin virðist hafa leyst all-
ar getur allmjög átaka milli
gamla og nýja tímans. Arnaldur
gamli segir t. d. um tengdadóttur
sína tilvonandi:
»Og þessi manneskja á að taka
við búi hér, sem ekki þolir að
finna lykt af gæru, ekki kann að
bæta skó né sokk, ekki nennir að
fara á fætur og heldur, að hægt
sé í sveit að hafa stássstofu og
allt að tarna«.
»Þelsokkar Þórunnar« er bezta
sagan. Þórunn gamla, húskona t
Sölvavík, er meykerling og ann
tóskap hugástum. Hún tætir þel-
sokka, ætlar að gefa þá frænku
sinni, sem er kaupmannsfrú í
vaxandi þorpi í næstu sýslu. 1
þessa vinnu hafði Þórunn lagt
hjartslátt sinn og blóðrás. En
þegar til kemur, þiggur kaup-
mannsfrúin ekki sokkana, af því
að í borginni gætu engar heldri
konur látið sjá sig í ullarsokkum,
síðan silkisokkarnir komu í búð-
irnar. Þetta var þvílíkt áfelli, að
jafnvægi gömlu konunnar rask-
aðist, og hún barðist lengi við
ekkann, og þó var hún stillt og
tamin og föst í rásinni allajafnan.
Allar persónurnar í sögunum
tala svipað. Það er málfar Guð-
mundar Friðjónssonar yfir öllu
tali þeirra, sterkt en nokkuð
hrjúft. Þetta er galli á sögunum.
Höf. segir í formála, áð hann
hafi »sneitt hjá andstyggðarefn-
um, og þannig haldið á, að eigi
er hirt um að lýsa neðri hluta
fólks eða einstaklingum neðan við
þind«. Það ætti því að vera óhætt
fyrir almenning að kaupa og lesa
þessar sögur vegna hneykslunar-
hættu. En svo má lýsa einstak-
ingum neðan við þind, að engin
andstyggð sé að. Vill ekki Guðm.
Friðjónsson, jafn orðhagur mað-
ur, reyna það í næstu sögum sín-
um?
mikið starf af hendi, og þær nið-
urstöður, sem hún hefir komizt
að, eru hinar óglæsilegustu. Sam-
kvæmt þcim niðurstöðum voru
skuldir sjávarútvegsins haustið
1932 81,8% af matsverði eigna
hans, og kunnugir fullyrða, að
síðan hafi þó ástandið versnað
þannig, að nú muni skuldir og
eignir nokkurnveginn standast á.
Nefndin hefir gert þrjár um-
bótatillögur, sem eiga að bæta úr
vandræðunum, og liggja þær fyr-
ir þinginu í frumvarpsformi.
Fjalla þau um skuldaskilasjóð út-
gerðarmanna, fiskiveiðasjóð og
vátrygg'ingar opinna vélbáta.
I-Ilutverk skuldaskilasjóðs á að
vera að hjálpa útvegsmönnum til
að koma atvinnurekstri þeirra á
heilbrigðari fjárhagsgrundvöll.
Þetta á að gerast með lánveiting-
um úr sjóðnum og með því að
aðstoða útgerðarmenn í því að ná
hagkvæmum samningum við lán-
ardrottna sína.
Ætlazt er til, að stofnfé sjóðs-
ins verði 5 milljónir kr. og skal
þess fjár aflað þannig:
1. Fiskiveiðasjóður leggur fram
250 þús. kr. í reiðu fé.
2. Allt útflutningsgjald af sjáv-
arafurðum 1935—1940 skal renna
í sjóðinn.
3. Allt að 3 millj. kr. lán, sem
ríkið á að útvega og bera á-
byrgð á.
Nefndin skilaði tillögum sínum
til atvinnumálaráðherra 10 dög-
um eftir þingsetningu, og var því
með Öllu útilokað, að þær yrðu
bornar fram sem stjórnarfrum-
vörp.
Ráðherrann sendi því sjávar-
útvegsnefnd neðri deildar tillög-
urnar. Þegar þær voru þangað
komnar, heimtuðu fulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins í nefndinni, þeir
Jóh. Þ. Jósefsson og Sigurður
Kristjánsson, sem hafði starfað í
nefndinni sem varamaður, að
nefndin bæri málið fram í frum-
varpsformi, og það áður en
nef ndarmenn stj órnarf lokkanna
fengju tækifæri til að kynna sér
það. Þeir gátu vitanlega ekki orð-
ið við því að flytja frv., sem þeir
naumast vissu um hvað fjallaði.
Þetta varð til þess, að þeir Jó-
hann og Sigurður fluttu fi*v. ein-
ir, og láta svo blöð sín skýra frá
því, að stjórnarsinnar neiti að
flytja málið. Getur þetta ekki
annað en kallazt ósvífin fram-
koma og sízt til þess fallin að
tryggja framgang þess nauð-
synjamáls, sem íhaldsmenn þykj-
ast bera mjög fyrir brjósti.
Allir eru sammála um að í
þessu efni þ.urfi að bregða fljótt
við og finna leiðir til hjálpar. En
hvernig á að afla fjárins? Nefnd-
in, sem um málið hefir fjallað,
lætur þeirri spurningu ósvarað.
Skipakomur. Brúarfoss kom í gær að
sunnan og vestan og fer aftur í dag
vestur um til Reykjavíkur. i- -
Kreppuhjálp handa sjávar-
utveginum.