Dagur - 04.05.1944, Page 4

4
DAGUR
DAGUR
Ritstjóm: Inqimar EydciL
Jóhmm Frimonn.
Hcrakur Snorraoon.
AígreiCslu oq innheimtu annast:
Siqurður Jóhannessom.
Skriístofa við Kaupvangrstorg. — Sími 96.
BlaðiS kemur út á hverjum fimmtudegi.
Argangurinn kostar kr. 15.00.
Prentverk Odds Björnssonar.
Inn á spítala með þá!
þJÓÐLÝGIN“, grein Halldórs Kiljans Lax-
ness, sú er gerð var lítilsháttar að um-
ræðuefni hér í síðasta tbl. „Dags“, hefir vakið
mikla athygli og umtal, þótt vafalaust hafi sú-at-
hygli verið mjög á aðra lund en höfundur grein-
arinnar og flokkur hans hefir ætlazt til. Það fer
ekki fram hjá mönnum, að flekksblöð kommún-
ista hafa gert þessum nýjasta boðskap skáldsins
óvenjulega hátt undir höfði og látið hann sam-
tímis á „þrykk út ganga“ bæði sunnan lands og
norðan. Hið blygðunarlausa, ósmekklega og
ósvífna níð í garð íslenzkra sveitamanna, sem
þar kemur fram, getur því engan veginn skrifast
á einkareikning orðháksins, sem fært hefir þessa
dólgslegu hugsun í letur, heldur er nú vafalaust
orðið, að þarna er lýst á skilmerkilegan og ótví-
ræðan hátt stefnu og viðhorfum ráðandi manna
kommúnistaflokksins íslenzka í garð vinnandi
fólks í sveitum landsins.
£RFIÐISMÖNNUM SVEITANNA hefir að
vonum veitzt torvelt að átta sig á því, að
harðsnúinn og allfjölmennur flokkur manna í
landinu hefir þegar fyrir nokkrum árum síðan
hafið skipulagsbundið starf í þá átt að leggja
sjálfstæðan atvinnurekstur þeirra í rúst og
smala þeim saman á mölina við sjávarsíðuna.
Bændurnir hafa nefnilega talið, að hið gagn-
stæða hlyti einmitt að vera hagsmuna- og
áhugamál þeirra manna, er telja sig sérstaklega
vinna í þágu verkalýðsins í bæjunum. Hags-
munum hans og framtíð hlyti ávallt að vera
það fyrir beztu, að sveitir landsins gætu á
hverjum tíma létt sem mest á hinum yfirfyllta
vinnumarkaði við sjávarsíðuna, — að sem
flestum mönnum væru búin menningarvænleg
og sæmileg skilyrði til að rækta landið og fram-
leiða nauðsynlegar og ágætar neyzluvörur
handa þjóðinni um alla framtíð. Þeir hafa í
lengstu lög ekki viljað trúa því, að þetta er
ekkert aðalatriði, heldur þvert á móti mikill
galli í augum byltingarmanna, sem telja sér og
pólitískum hagsmunum sínum bezt borgið í
þjóðfélagi, þar sem hver höndin er uppi á móti
annarri, fullkomin ringulreið og upplausnar-
ástand ríkjandi í öllum atvinnumálum, tor-
tryggni og hatur eitrar sambúð stéttanna og
hleður ókleifar víggirðingar milli þeirra, sem
við sjóinn búa og hinna, sem ennþá leita sjálf-
stæðrar atvinnu og afkomuskilyrða í sveitum
landsins.
£N NÚ ÆTTI ekki framar að þurfa frékari
vitna við: 1. maí-boðskapur kommúnista
til íslenzkra bænda hljóðar á þessa leið: Sú
stétt, sem á hinum verstu hallærisárum, sem
yfir þjóðina hafa gengið, hélt líftórunni í þeim,
sem af hjörðu, og stóð — jafnvel á mestu nið-
urlægingartímum sínum — ein allra stétta
„undir ótrúlegum auði“ — er nú allt í einu —
eftir að framleiðsluhættir hennar hafa þó færzt
í stórum hagnýtara horf — orðin svo gersam-
lega þýðingarlaus í þjóðarbúskap íslendinga, að
Jrá þjóðhagslegu sjónarmiði mundi borga sig
betur fyrir ríkið að kosta íbúa sumra þessara
staða á spítala og láta mata þá þar árið um
kring, heldur en kosta fé og orku í að flytja
þeim nauðsynjaf'.
Geta menn búizt við, að þessi félega stríðs-
yfirlýsing kommúnista í garð landbúnaðarins
verði ollu skýrar og skilmerkilegar orðuð?
ÆÐSTI MAÐUR BANDARÍKJAHERSINS.
Myndin er af GEORGE C. MARSHALL yfirhershöfðingja (t. h.), þar sem
hann er að afhenda JOHN J. PERSHING skírteini fyrir því, að hann sé liðs-
loringi í Bandaríkjahernum. Faðir unga mannsins, Pershing hershöfðingi,
stjórnaði Bandaríkjahernum í Frakklandi í fyrri heimsstyrjöld.
Skrítið frímerki.
pRÍMERKJASÖFNURUM og öðr-
um sérvitringum, sem hafa gaman
að því að eignast fáséða og skrítna
prentaða miða, skal á það bent, að
hér á Akureyri er gefið út blað, er
nefnist „Alþýðumaðurinn", og er öll-
um þeim kostum búið, er að ofan
getur. Þeir ættu því sizt að láta svo
sjaldgæfan hlut vanta í safn sitt.
Auk þess er lesrnál þessa blaðs oft
býsna skemmtilegt og því bæði synd
og skömm, að prentararnir og rit-
stjórinn skuli næstum því einir njóta
þeirrar ánægju að lesa það. í síðasta
tbl. þessa ágæta málgagns er t. d.
grein er nefnist „Drýldni Dags“.
Þykir blaðritaranum það hart, að
„Dagur“ skuli leyfa sér að halda því
fram, að öll landsmálablöð hafi látið
ýfingar og égreining út af lýðveldis-
stofnuninni niður falla. Bendir blað-
ið á í þessu sambandi, að „Skutull" á
ísafirði telji „möguleika fyrir því, að
stjómarskráin verði felld við at-
kvæðagreiðsluna 20.—23. þ. m. Og
það þarf enginn að ætla, að þetta sé
sagt út í loftið", stendur þar, enda sé
„Alþ.m.“ og á sama máli!
Við þessa „leiðréttingu" er raunar
engu að bæta öðru en því, að það er
misskilningur, að „Dagur“ hafi full-
yrt, að ÖLL þjóðmálablöð íslenzk séu
orðin samtaka um að láta ýfingar og
ágreining um lýðveldisstofnunina
niður falla. Þar stóð nefnilega aðeins:
öll þau þjóðmálablöð, „sem nokkurt
minnsta mark er á tekið“. Um af-
stöðu „Alþýðumannsins" (og „Skut-
uls“) til þessa máls var hins vegar
ekkert fullyrt í þessu sambandi. Frí-
merkjasafnararnir munu á sínum
tíma kynna sér, hvað þar muni
standa um lokaþátt sjálfstæðisbar-
éttu íslenzku þjóðarinnar.
„Fagrar heyrði eg raddir“ —
Verkamannsins. Myndalaus sér-
útgáfa handa blaðinu!
p^ÉR í BLAÐINU var nýlega
minnzt lauslega á útgáfu „Máls
og menningar" á hinu égæta þjóð-
kvæðasafni „Fagrar heyrði eg radd-
irnar“. Var farið lofsorðum um út-
gáfu þessa, að öðru en því, að mynd-
irnar í bókinni séu smekklausar og
leiðinlegar og sízt prýði að þeim á
nokkurn hátt. — í síðasta tbl. „Verka-
mannsins" birtist svo ein skamma-
klausan enn í tilefni af þessari árás é
íslenzka listamenn (!) „En“, stendur
þar orðrétt, „vegna þeirra. sem ennþé
hafa ekki lært að varast andlega og
efnalega pólitík „Dags“, verður að
leiðrétta vitleýsurnar“. „Bók þessa
keypti eg strax og út kom. í henni
eru ENGAR myndir. Aðeins á káp-
unni er smekkleg „vigndtt«“.“ Síðar
er í tilefni af þessu farið mörgum og
ófögrum orðum um lyganáttúru og
óvandaðan málflutning „Dags“ og
þetta fyrirbrigði tekið sem einkenn-
andi dæmi um bardagaaðferðir blaðs-
ins .yfirleitt.
j^JÓT ER SAGA ÞÍN, JÓN“
” mætti um þetta segja, ef satt
væri. Ekki hefir almenningi hingað
til verið um það kunnugt, að tvær
ólikar útgáfur hafi verið gefnir út af
þessari ágætu bók. Nú kemur hins
vegar í ljós, að hið sparsama útgáfu-
félag „Mál og menning" virðist hafa
leyft sér þann óheyrilega „lúxus“ að
gefa út myndalausa sérútgáfu handa
stuðningsblaði sínu, „Verkamannin-
um“ hér á Akureyri, svo að hann gæti
á svona auðveldan hátt sannað lygar
og blekkingar upp á „Dag“ út af
þessu smémáli. Ætla má, að þetta
eina, myndalausa eintak hafi kostað
félagið ekki svo fáa tugi þúsunda
króna. Má svo sem hugsa sér, hverju
til muni kostað, þegar meira liggur
við! — A þeirri útgáfu bókarinnar,
sem sauðsvörtum almúganum er
ætluð, stendur nefnilega skýrum stöf-
um á titilblaðinu, að Gunnlaugur
Scheving listmálari hafi gert mynd-
irnar. Á blaðsíðu XV. er ennfremur
sérstök skrá yfir myndirnar og þess
getið, hvar í bókinni þeirra sé að
leita. Og viti menn: Þær eru þá þar,
allar með tölu, nákvæmlega á þeim
stöðum, sem til þeirra er ætlað að
vera — sjö heilsíðumyndir — hvorki
meira né minna! — „Dagur“ kallaði
að vísu persónur þær, sem myndum
þessum mun vera ætlað að sýna,
„þokuverur". — Kannske engin sér-
útgáfa hafi nú annars verið gefin út
handa „Verkamanninum", heldur hafi
myndirnar reynzt svo þokulegar, að
ritarar blaðsins hafi alls ekki komið
auga á þær, þegar þeim lá á að sanna
það, að „Dagur" fari að jafnaði með
eintómar Iygar og blekkingar! Það
hefir sem svo sem komið fyrir áður,
að þeir herrar hafa reynzt fullsjón-
daprir á því auganu, sem snúið hefir
að raunveruleikanum!
Takið ofan!
Leikhússgestur skrifar blaðinu á
þessa leið:
G BRÁ mér í leikhúsið eins og
margir fleiri eitt kvöldið í vik-
unni sem leið til þess að sjá „Gullna
hliðið", sem eg hafði heyrt svo mikið
látið af. Eg verð að segja það, að eg
varð ekki fyrir neinum vonbrigðum,
tel sýninguna yfirleitt égæta, og öll-
um aðstandendum til hins mesta
sóma. Eg skemmti mér þar ágætlega
og svo sýndist mér vera um alla leik-
(Framhald á 8, »íðu.
ÚR ÝMSUM ÁTTUM.
■ Giftu þig ekki einungis til þess að betra ein-
hvern mann. Betri hann sig ekki á undan gift-
ingunni, er ólíklegt að hann geri það til hlítar á
eftir. Engar vonir bregðast ungum átúlkum
sárar en sú von, að þær geti breytt gjálífum
ungum manni í áreiðanlegan og trúfastan eigin-
mann.
Giftu þig ekki einungis af því að þú hafir orð-
ið svo „dauðskotin" allt í einu. Slíkt skot er ekki
ást, og mjög óvíst að það breytist nokkurn
tíma í einlæga ást, þótt svo geti farið. Slíkur
möguleiki er. ekki traustur grundvöllur undir
gæfu þinni ævilangt.
Giftu þig engum, sem á öllum stundum sver
og sárt við leggur, að hann elski þig um fram
allt, geti ekki lifað án þín o .s. frv. Ástin er ekki
fólgin í tómu orðaglamri. Góður eiginmaður
þarf að hafa ýmsa eiginleika, sem eru nauðsyn-
legri gæfu þinni en mælgi. Þú þarfnast líka að
hann hafi gott höfuð og hjarta, að hann geti
stutt þig, hughreyst og hjálpað þér, og sé þér
tryggur vinur á lífsleiðinni. Það er betra en allir
ástar eiðar.
Giftu þig ekki til þess að þurfa ekki að hafa
sjálf ofan af fyrir þér. Nú á tímum eru nógir
aðrir vegir fyrir stúlkur til þess að komast
áfram en það, sem eru miklu betri, vissari og
heiðarlegri.
Giftu þig engum, sem hótar þér að drepa sig,
ef þú neitar honum. Þess konar hótanir sýna að-
eins siðferðislegt þrekleysi. Og sá, sem lýsir yfir,
að hann sé vís til alls án einhverrar stúlku, get-
ur verið vís til alls, þótt hann fengi hennar.
Giitu þig ekki einungis af því, að biðillinn er
fallegur og vel klæddur. Fríðleikurinn og meist-
araverk skraddaranna verða sjaldan meistara-
verk í hjónabandinu.
Giftu þig engum einungis til þess að sýna
öðrum manni, að þú kærir þig ekki um hann.
Sá, sem grefur öðrum gröf, fellur oft í hana
sjálfur.
Giitu þig engum, af því að hann er sá fyrsti,
sem biður þín, og þú ert hrædd um að „pipra“,
ef þú neitar honum. — Til eru gamlar „pipar-
jómfrúr“, sem eru eins ánægðar og sumar gift-
ar konur.
★
EPLAHÝÐI.
Nú eru eplin komin á markaðinn, og er það
öllum fagnaðarefni. En ekki eru þau gefin, og
ættum við því að nota þau, sem við kaupum, til
hlítar. Þeir, sem ekki borða hýðið með epliinu
geta borðað það á annan hátt: Þvo skal hýðið
vandlega og sjóða síðan vel í vatni. Þetta verð-
ur ágæt súpa, hvort heldur er með sagógrjón-
um eða hrísgrjónum.
★
— Hvað gerir það til, þó að við eyðum nokkr;
um mínútum til óþarfa á degi hverjum? —
Svar: (Reiknum árið 313 virka daga; 8 tíma
vinnu á dag), 5 mín. eyddar á dag, gerir um ár-
ið 3 daga, 2 tíma og 5 mín.
10 mín. á dag, verða 6 dagar, 4 tímar og 10
mín.
20 mín. á dag, verða 13 dagar og 20 mín.
30 mín. á dag, verða 19 dagar, 4 tímar og
30 mín.
60 mín. á dag, verða 39 dagar og 1 tími.
★
Leiðrétting: í viðtalinu við Jón Rögnvalds-
son garðyrkjumann, í síðasta dálki, er prént-
villa, sem eg vil leiðrétta: iberushör (ein) á að
vera iberis, hör (lín). Engin planta heitir iberis-
hör, en ein heitir iberis, önnur hör, öðru nafni
lín.
„Puella“.
★
mm._______w Fagrar hugsanir fegra and-
^ ^ litið, bæta heilsuna og lengja
Hfið.