Dagur - 10.08.1944, Side 1

XXVII. árg. . Akureyri, fimmtudaginn 10. ágúst 1944 32. tbl.
Greinargerð símamálastjóra um hraðsímtölin:
Símtalðþörfin helir vaxið örar en fjölgun símasambandanna
Núverandi ástand óviðunandi
Hraðsamtölin kunna að verða afnumin
Fyrir nokkru var rætt um ástandið í símamálunum
hér f blaðinu. Var bent á það, að raunverulega hefði
Landssíminn þrefaldað gjaldskrá sína, þar sem al-
menn símtöl fengjust nú yfirleitt ekki afgreidd nema
tekið væri hraðsamtal. Þessi grein hér í blaðinu hefir
orðið til þess, að sunnanblöðin flest hafa einnig tekið
að ræða málið og símamáj.astjóri hefir^sent blöðunum
greinargerð Landssímans um málið. — Viðurkennir
símamálastjóri þar féislega, að ástandið sé óviðunandi
og boðar ráðstafanir til úrbóta. Greinargerð símamála-
stjórans fer hér á eftir:
ANNALL
DAGS
■ ■ ■ ■ ■■'&=-' ■"'
Hin opinbera heimsókn íor-
seta íslands, hr. Sveins lljörns
sonar, liingað til bæjarins, fór al-
gerlega fram eftir áætlun þeirri,
sem frá var skýrt hér í síðasta
blaði. — í árdegisverðarveizlu
þeirri, er bæjarstjórn Ak. og
sýslunefnd Eyjafjarðarsýslu hélt
forsetanum til heiðurs í Sam-
komuhúsi bæjarins kl. 1 á föstu-
daginn, ávarpaði Steinn Steinsen
bæjarstjóri lieiðursgestinn með
ræðu, en forsetinn þakkaði með
nokkrum orðum. Kl. 4 þá um
daginn hafði mikill mannfjöldi
safnazt saman í Lystigarði Ak.,
er forsetinn kom þangað með
fylgdarliði sínu. Sigurður Egg-
ers bæjarfóeti flutti snjalla ræðu
fyrir minni Islands og bauð for-
setann velkominn, en forsetinn
ávarpaði síðan mannfjöldann
með nokkrum vel völdum orð-
um. Fleiri ávörp voru flutt, en
þess á milli lék Lúðrasveit Akur-
eyrar og karlakórar bæjarins
sungu nokkur lög. Hátölurum
hafði verið komið fyrir víðs veg-
ar um garðinn, og máttu því all-
ir gerla fylgjast með því, sem
fram fór, enda var veður liið feg-
ursta. — Kl. 11 árdegis á laugar-
daginn lagði forsetinn af stað
héðan með m.s. Ægi áleiðis til
Siglufjarðar. Hafði mikill mann-
fjöldi enn safnazt saman á
bryggjunni til þess að kveðja for-
setann. Lúðrasveit Akureyrar lék
nokkur lög. Er forseti var kom-
inn á skipsfjöl, ávarpaði hann
fólksfjöldann og þakkaði bæjar-
og sýslubúum hlýjar viðtökur og
árnaði þeim allra heilla.
★
Nýtt stórfyrirtæki, sem hefir
vatnsboranir, iðnað, bygginga-
starfsemi og verzlun á stefnu-
skrá sinni, hefir verið stofnað í
Reykjavík með 600.000 kr.
lilutafé, að því er segir í Lögbirt-
ingablaði 30. júní sl. — Meðal
stofnenda og stjórnenda eru
Sigurður Jónasson, forstjóri í
Reykjavík og Kristján Krist-
jánsson, forstjóri, Akureyri. —
Framskvæmdastjóri er Sigurður
Jónasson.
★
Olafsfirðingar hafa nýlega tek-
ið i notkun hina nýju sundlaug
þorps og sveitar. Er lokið við að
steypa sundlaugarkerið, en eftir
að ganga frá búningsklefum,
böðum o. s. frv. Vatnið er leitt 4
km. veg, ofan frá Skeggjabrekku-
dal, en þar er jarðhiti. Sundlaug-
in er í sambandi við væntanlega
hitaveitu Ólafsfirðinga. Er nú
unnið að greftri hitaveituæða
um þorpið. Sýnist fullvíst, að Ól-
afsfjarðarþorp verði sá bær á
landinu er fyrstur fetar í spor
liöfuðborgarinnar um fullkomna
hitaveitu.
★
Elín Gunnlaugsdóttir frá Ósi
í Hörgárdal varð 80 ára sl.
þriðjudag. Elín er Þingeyingur
að ætt, fædd að Fagraneskoti í
Aðalreykjadal. Elín ólst upp
með móður sinni, að föður sín-
um látnum, í Þingeyjarsýslu, en
fluttist síðan að Nesi í Höfða-
í nokkrum blaðanna var tal-
símaafgreiðslan milli Norður- og
Suðurlands nýlega gerð að um-
talsefni og yfir því kvartað, að
tæplega sé nú unnt að fá af-
greiðslu samdægurs á símtölum
með venjulegu símtalagjaldi á
þessari leið og.séu símnotendur
því tilneyddir að panta hrað-
símtöl með þreföldu gjaldi. í
þessu ýambandi hefir jafnvel
orðum þannig liagað, að Lands-
síminn væri nú að innleiða stór-
fellda hækkun á símtalagjöldum
milli Norður- og Suðurlands.
Þetta er náttúiiega misskilning-
ur eða rangfærsla. Töxtum eða
afgreiðslureglum Landssímans
hefir í engu verið breytt nú.
Hraðsímtölin hafa æfinlega ver-
ið afgreidd á undan öðrum sím-
tölum. Hins vegar er það rétt, að
ástándið er óþolandi til lengdar,
og árangur hraðsímtalanna verð-
ur lítið annað en verðþólga,
þegar mikill þorri manna fer að
heimta hraðsímtöl. Ástæðan til
Jressa er vitanlega sú, að sítmtala-
þörfin hefir vaxið örara en fjölg-
un símasambandanna. Á þessu
eru hraðsímtölin engin lækning,
Aukning Laxárvirkjunar-
innar væntanlega full-
gerð í þessum máunði.
Rafveitustjórinn, Knut Otter-
stedt, hefir tjáð blaðinu, að
væntanlega verði aukning Lax-
árvirkjunarinnar, sem búin er
að vera á döfinni nú um langt
skeið, lokið í þessum mánuði.
Verkið hefir tafizt vegna þess, að
amerískir sérfræðingar, sem líta
áttu eftir uppsetningu vélanúa
hér voru bundnir við Ljósafoss-
virkjunina og fengust ekki norð-
ur.
heldur' aðeins kapphlaup um
símann, og símanum eru þau
óvelkomin, því að þau gera frek-
ar að trufla og tefja símaaf-
greiðsluna, heldur en hitt, og
hlutverk símans er þó að af-
greiða sem mest og íullnægja á
þann hátt, sem bezt að hægt er,
símaþörf landsmanna. Auk þess
er nú svo komið, að það eru ekki
alltaf þeir, sem mesta hafa síma-
þörfina, er flest heimta hraðsím-
tölin. Fjárhagsástæður eða fjár-
hagskringumstæður rnargra eru
nú jDannig, að þeir hirða lítt um,
þótt þeir greiði þrefalt símgjald,
enda hafa símgjöld hækkað
minna en verðlag almennt.
Þar sem nú er svo háttað, að
ekki er, sem stendur, hægt að
fjölga símasamböndum og á
þann hátt koma í veg fyrir mis-
notkun hraðsímtalanna, hefir
komið til athugunar, að afnema
Jrau í bili eða takmarka þau, t.
d. þannig að ekki megi tala
nema 1 eða 2 viðtalsbil í einu.
En á þessu eru einnig ýmsir a.pn-
markar og mundi líka valda óá-
nægju.
Einasta leiðin og hin ejna rétta
leið til að fyrirbyggja að slíkt
ástand skapizt, er að fjölga
símasamböndunum um leið og
fleirum og fleirúm og síðast öll-
um landsmönnum er gert fært
að notfæra sér þetta hagkvæma
tjáningartæki, og í því skyni
verður að leggja jarðsíma með
nægilega mörgum línum um all-
ar helztu símaleiðir. Byrjunin
að slíku símakerfi var hafin 1939
með iagningu jarðsímans yfir
Holtavörðuheiði. í honum eru
46 vírar eða 32 talasambönd. Það
verður hlutverk Landssímans
frá Reykjavík^strax og hið rétta
efni fæst, að leggja slíka jarð-
síma frá Reykjavík til Akureyr-
ar og á aðrar aðalsímaleiðir, þar
sem margra talsambanda er
(Framhald 4 8. síðu.)
Þýzkur hermaður
gefst upp
Þessi þýzki fallhlífarhermaður er ekki
hættur að trúa á Hitler, þótt, illa gangi
í stríðinu. Hann ber nazistafðna á leið
til fangabúðánna.
KEAsefuruppsér-
staka vétrygg-
ingadeild
«
Hefur aðalumboð fyrir
Almennar Tryggingar h.f.
Kaupfélag Eyfirðinga hefir ný-
lega stöfnað sérstaka vátrygging-
ardeild, sem ætlað er að annast
hvers konar tryggingar fyrir fé-
lagsmenn og aðra viðskiptamenn
K. E. A. Vátryggingardeildin
hefir aðalumboð hér á Akureyri
og við Eyjafjöi’ð fyrir vátrygg-
ingarfélagið Almennar Trygg-
ingar li.f.'og tekur fyrst um sinn
að sér brunatryggingar, sjótrygg-
ingar, bílatryggingar og rekst-
ursstöðvunartryggingar. — Skrif-
stofa hinnar nýju deildar er í
Hafnarstræti 101, 2. liæð og er
framkvæmdastjóri hennar Stefán
Árnason.
Þessi breyting á vátryggingar-
starfsemi K. E. A. hefir Jiað í för
með sér, að öll minni háttar tjón
fást nú uppgerð og greidd hér og
þarf ekki að leita til Reykjavík-
ur eins og fyrr tíðkaðist. Er Jietta
mikið hagræði fyrir vátryggjend-
ur hér um slóðir. Rétt er að
minnatmenn á, í sambandi við
(Framh. á 8. síðu).
Útlit fyrir, að nýjar ísl.
kartöflur verði ekki á
markaðnum fyrr en í
haust.
Nauðsynlegar árstíðar-
verðsveiflur hafa ekki
verið leyfðar.
Kartöflulaust er nú hér í bæn-
um, en auðvitað míkil eftirspurn
eftir þeirri nauðsynjavöru. í til-
efni af þessu kom blaðið í gær að
máli við einn af stærri kartöflu-
framleiðendum hér um slóðir,
Kristinn Sigmundsson á Arnar-
hóli, og spurðist fyrir um Jiað,
hvort ný kartöfluuppskera muni
ekki væntanleg á markaðinn
innan skamms.
— Eg tel það mjög vafasamt,
svo að ekki sé xneira sagt, svaraði
Kristinn. — Atvinnumálaráðu-
neytið liefir nýlega auglýst, að
sama verð skuli gilda á kartöfl-
um eins og síðastliðið haust, Jj.
e. 64 kr. pr. 100 kg. í heildsölu
og 80 kr. í smásölu — eða sama
verð og jafnmikið magn af töðu
er nú selt á! Jafnframt er Græn-
metiseinkasölu ríkisins falið að
kaupa kartöflurnar fyrir 106 kr.
pr. 100 kg., en það er sama verð
og bændur áttu að fá í íyrra-
haust samkv. tillögum ,,6 manna
nefndarinnar“ og vísitölusam-
komulaginu, sem þá var gert.
Óvíða er enn svo sprottið í görð-
um, að ekki megi gera ráð fyrir
því, að kartöfluuppskeran muni
tvöfaldast til liausts frá Jiví sem
nú er, og er þá ljóst, að bændur
myndu stórskaðast á því að rífa
nú upp úr görðum sínum og
selja við sama verði.og þá verð-
ur á boðstólum, og er Jró sízt of
hátt miðað við Jrann árátíma og
kartöfluverð fyrir stríð. Þá var
fyrfta uppskera oftast seld fyrir
50—60 kr. pr. 100 kg. í smásölu
og ítalskar kartöflur fyrir allt að
því 80 aura pr. kg. eða sama verð
og nú er leyft á nýjum ísl. kar-
töflum á sumarmarkaðinum.
Hins vegar var haustverðið þá
ekki nema 16—20 kr. pr. 100 kg.
Má á Jiessu nokkuð marka sam-
ræmið í þessum ráðstöfunum.
— Eg geri því fastlega ráð fyrir
því, segir Kristinn að lokum, að
bændur muni yfirleitt ekki hafa
nýjar, ísl. kartöflur á boðstólum
fyrr en í haust, og þá einkum
selja til Grænmetiseinkasölu rík-
isins, en ekki beint til neytenda.
(Framh. á 8. síðu).