Dagur - 17.08.1944, Qupperneq 1
LL
AGUR
XXVII. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 17. ágúst 1944
33. tbl.
Annar þáttur innrásarinnar hafinn:
BANDAMENN GANGA .4 LAND í S.-FRAKK-
ANNÁLL
DAGS
■■■
Frá Vestfjörðum.
Eg kem að vestan og Heilsa þér,
„Dagur“ sæll, sem húsbónda á
þínu heimili hér norðanlands og
vænti þess, að þú virðir gamlan
og góðan sveitasið, að ferðalang-
ur segi fréttir þó fáar séu.
★
Veðráttan í vetur var hvorki
fannfrek né frosthörð, en sann-
aði hið fornkveðna að „fjöld of
viðrar á fimm dögum, en meir á
mánuði“. Umhléypingar hafa
verið með éindæmum. Bændur
fækkuðu flestir fé sínu síðastlið-
ið haust vegna erfiðrar heyöflun-
ar sl. sumar. Vorið var kalt, en
sauðburður gekk alls staðar vel.
Eftir miðjan júní breyttist tíðin
til batnaðar með skúrum og hlý-
viðri, svo að grasspretta á tún-
um varð sæmileg og sums staðar
ágæt og nýting með albezta móti.
★
Aflabrögð hafa yfirléitt verið
góð í verstöðvum öllum vestan-
lands í vetur, en óstöðugleiki
veðráttunnar mjög hindrað sjó-
sókn. Aflatregt hefir þó verið í
vor. Hraðfrystihús eru nú á
hverjum firði, sem taka aflann
og þar að auki hafa jafnan legið
skip á ísafirði, sem flytja „ísað-
an“ fisk. Talsvert af hraðfryst-
um kúfiski, — kúskel — er nú
flutt frá Flateyri.
★ . . *
Rafmagnsmál. Mikill áhugi
ríkir almennt vestra fyrir virkj-
un Dynjanda, en það eru raun-
ar Mjólkurámar í botni Borgar-
fjarðar, sem næst því standa að
verða virkjaðar. Hefir verið
unnið að mælingum þeirra tvö
undanfarin sumur og má vænta
þaðan mikils afls, því fallhæð
vatnsins er 3—400 metrar. Öll
þorpin frá Patreksfirði til Isa-
fjarðar eru þátttakendur í fram-
kvæmd þessa fyrirtækis og vænt-
ir maður að sveitirnar fái þaðan
líka raforku til sinna þarfa. Ef-
laust verður sementsverksmiðja
reist jafnframt virkjuninni. —
ísafjörður er nú að auka sína
virkjun með lítilli á í góðri fall-
hæð. Rafmagnsþörfin er knýj-
andi mjög bæði við sjó og ti
sveita og því ólíklegt að það
verði látið dragast að bæta úr
þeirri þörf, þegar mögulegt er.
Eg geri ráð fyrir að fyrst verði
rafmagnið leitt til kauptúnanna,
þar sem mest er þörfin, líkt og
nú á sér stað um hinar stærri
virkjanir landsins, en óhugsandi
er sveitirnar verði afskiptar því
til lengdar. Það „lífsflóð úr jök-
ulsins serki“ v e r ð u r, þegar
tímar líða, að tengja fólkið við
foldarbrjóstin.
★
Á Núpi er nú verið að auka
byggingar héraðsskólans. Verða
þar sett hreinsitæki fyrir sund-
laugina, rúmgóð gufubaðstofa,
snyrtiklefar og böð. Þá verður
heimavistin aukin allverulega,
bókasöfnin fá gott húsrúm með
lesstofu, ennfremur íbúðir fyrir
kennara, eldhús og borðstofa. —
Aðsókn að skólanum er mikil.
Gistihús er rekið í! skólanum
sumar. Skrúður er fagur ai i
(Framhald á 8. s!8u.)
)anir tóku sjálfir að
sér eyðileggingar-
störfin, sem Banda-
mannaflugherinn
vinnur í öðrum her-
numdum löndum
Frásögn
OLE KILLERICH
ritstjóra.
JJR. OLF. KILLERICH, rit-
stjóri við eitt af hinum
leynilegu, frjálsu blöðum í Dan-
mörku, nú landflótta, kom hing-
að til bæjarins fyrir skömmu og
sagði blaðamönnum og fleiri
gestum frá lífinu í Danmörku
undir oki Þjóðverja, í kaffiboði,
sem danskir menn og menn af
dönskum uppruna, búsettir liér
í bænum, ■ efndu til að Hótel
KEA sl. laugardagskvöld.
í fróðlegu og skemmtilegu er-
indi rakti hr. Killerich það, sem
gerzt hefir í Danmörku síðan 9.
apríl 1940 og fram á þennan
dag. Danir unnu hinn fyrsta sig-
uru sinn í baráttunni gegn inn-
rásarhernum, þegar þeim tókst,
með einbeittri og fórnfúsri bar-
áttu að koma öllum fyrirætlun-
um Þjóðverja, um að gera Dan-
mörku að „sýningarglugga“, —
hinnar nýju, nazistisku skipunar
í Evrópu, fyrir kattarnef. Eftir
það harðnaði baráttan æ rneir,
unz til opinnar mótspyrnu kom
í ágúst í fyrra sumar, er danski
flotinn sökkti skipum sínum,
eða kom þeim undan, og ríkis-
stjórnin fór frá. Síðan hefir
skennndarstarfsemin í Dan-
mörku færzt stórkostlega í auk-
ana. Danir vinna Þjóðverjum
allt það tjón er þeir mega, og
hafa skipulagt skemmdarstarf-
semi sína svo vel,-að rómað er
meðal Bandamanna. Á þennan
hátt hafa Danir sjálfir tekið að
sér að vinna þau eyðingarstörf,
sem flugherir Bandamanna
vinna í öðrum hernumdum
löndum. Dönum hefir með þessu
tekizt að vinna Bandamönnum
ómetanlegt gagn, auk þess að
bjarga eigin mannslífum og
verðmætum.
Erindi hr. Killerichs var mjög
fróðlegt og skemmtilegt, og var
gerður að því góður rómur. —
Balduin Ryel, kaupm., hafði orð
fyrir þeim, er að hófinu stóðu,
en Steingr. jónsson, fyrrv. bæjar-
fógeti þakkaði af hálfu gestanna.
Hr. Killerich er nú nýlega
skipaður blaðafulltrúi við
danska sendiráðið í Reykjavík.
Síldveiðin aj glæðast
*
Síldveiðin var með minnsta
rnóti framan af vertíðinni, en er
nú að glæðast og hefir verið góð
síðustu daga. Veiði skipa frá Ak-
ureyri og við Eyjafjörð, til 12.
ágúst, var sem hér segir:
Eldey, Hrísey, 3943- mál,
Andey, Hrísey, 5982, Bris, Ak.,
6085, Gautur, Ak„ 711, Gull-
toppur, Ólafs., 3795, Gylfi,
Rauðuvík, 3231, Hrönn, Ak„
4069, Kristján, Ak„ 6722, Lív,
Ak„ 1335, Narfi, Hrísey, 8425,
Njáll, Ólf„ 2935, Otto, Ak„
2664, Rúna, Ak„ 6883, Snæfell,
Ak„ 10508, Súlan, Ak„ 7380,
Anna/Einar. Þveræringur, Ólf„
5577, Arngr. J./Jón Stef., Dalv.,
3189, Bj. Jör/Leifur, Dalv„
4907, Egill/Kári, Ólaf„ 3584, G.
Pálss./Nói, Dalv., 3084, H.
Hafst./Helgi Háv„ Dalv., 2735,
Sporður/Sæunn, Árskógsstr.,
2740.
Auk Jress hafa nokkur skip-
anna veitt nokkur hundruð tn.
í salt.
ÖRÆFAFERÐ
FERÐAFÉL. AKUREYRAR.
5. þ. m. efndi Ferðafél. Akureyrar til
skemmtiferðar suður á fjöll á 2 vöru-
bílum. A laugardagskvöld var ekið að
Urðarvötnum og gist þar. En þangað
náðu vegabætur þær, sem félagið
hafði áður framkvæmt. Á sunnudag
var haldið suður Vatnahjalla (austan
Urðarvatna) og varð að ryðja þar
nokkuð til að komast með bílana.
(um 7 km. leið). Kl. 19 var þó kom-
ið suður fyrir Urðarvötn og leiðin þá
greiðfær með því að fara nokkra
króka. Kl. 22 var komið að Geldingsá
og þar gist. — Á mánudagsmorgun
var farið upp á hátt fell, norðan við
Geldingsárdrög, og var þaðan víðsýni
mikið, og sýndist greiðfær leið suður
á Sprengisand. En af ýmsum ástæð-
um var þó snúið heimleiðis. — Næsta
laugardag er ráðgert að fara aðra ferð
sömu leið og þá alla leið að Þjórsá
— Farmiðar verða seldir á fimmtu-
dag og til kl. 4 á föstudag.
ii NÝJA BÍÓ ii
: Fimmtudag og föstudag: 1:
i: Seinheppni - i;
ii fréttaritarinn ;
;I Laugardaginn kl. 6: '■',
i Tvíburasystur j;
;; Laugardaginn kl. 9:
i i Tarzan hinn ósigrandi i i
ii Sunnudaginn kl. 3 og 9: j|
Seinheppni j:
fréttaritarinn
!; Sunnudaginn kl. 5: 1;
i j Tarzan hinn ósigrandi i i
Fjölmenn skemmti-
samkoma Framsókn-
armanna á Hrafna-
gili s.l. sunnudag
Framsóknarfélögin í bæ og
sýslu efndu til skemmtisamkomu
að skemmtistað félaganna á
Hrafnagili sl. sunnudag. Var
veður ágætt um daginn og sótti
margt manna úr sýslunni og
kaupstaðnum skemmtunina.
Bernharð Stefánsson alþingis-
maður setti samkomuna með
stuttri ræðu en aðalræðurnar
fluttu þeir Steingrímur Stein-
grímur Steinþórsson búnaðar-
málastjóri og Jóhann Frímann
skólastjóri. Lúðrasveit Akureyr-
ar, undir stjórn JakobsTrvggva-
sonar, lék ýms lög og að lokum
var dansað í hinum rúmgóðu
skálurn félaganna á Hrafnagili.
Eór samkoman ágætlega fram
í hvívetnr.
Sunnlenzkir listamenn
heimsækja Akureyri
LÁRUS PÁLSSON leikarihafði
upplestrarkvöld'í. Samkomu-1
húsi bæjarins-sl. þriðjudag. Las
hann fyrst 3 þætti leikritsins „Pét-
ur Gautur“ eltir Ibsen, var lestri
hans og leik forkunnarvel fagn-
að af áheyrendum, sem voru
margir. Það er ekki á færi ann-
arra en frábærra listamanna, að
leysa hlutverk sem Jretta þannig
af hendi, að áheyrendur hlusti
hugfangnir á lesturinn allan
tímann. Lárusi Pálssyni tókst að
rækja Jretta hlutverk á ógleym-
anlegan hátt.
Þá eru hingað komnir þeir
Alfreð Andrésson leikari, Jón
Aðils leikari og Sigfús Halldórs-
son píanóleikari. Höfðu þeir
skemmtun í Samkomuhúsinu í
gærkvöldi, við ágæta aðsókn og
viðtökur. — Alfreð Andrésson er
einn hinn bezti gamanleikari á
landinu og aðstoðarmenn hans
á gamankvöldi þessu eru einnig
landskunnir listamenn. Var
skemmtun sú, er þeir veittu bæj-
arbúum ágæt.
Jrýzka herinn og gera sér vonir
um nýjan „Stalingrad-ósigur"
I Þjóðverja í Normandí,
LANDI
Hafa náð öruggri fótfestu
á 160 km. strandlengju
ANNAR þáttur innrásarinnar
í Evrópuvirki Hitlers hófst í
birtingu sl. Jjiiðjudag, er amer-
ískar, brezkar og franskar her-
sveitir gengu á land á RIVERA-
STRÖND Frakklands, á svæð-
inu milli borganna NISSA og
MARSÉILLES. — Búizt hafði
hafði verið við því um skeið, að
mikilla atburða væri að vænta á
M iðjarðarl i afs^væðinu. Chur-
chill forsætisráðherra Bretlands
var fyrir skömmu farinn til ítal-
íu, ásamt Patterson varahermála-
ráðherra Bandaríkjanna og loft-
árásir Bandamanna á Suður-
Frakkland höfðu mjög færst í
aukana urn s. 1. helgi.
Bandamenn notuðu fluglið sitt
óspart til innrásarinnar. — Fyrst
voru fjölmennar fallhlífarher-
sveitir látnar svífa til jarðar að
baki varnarlínu Þjóðverja, síðan
kornu um 14000 fótgönguliðar,
sem fluttir voru í svifflugum inn
yfir ströndina, og loks ruddist
landgönguliðið af skipum upp
á ströndina, meðan herskip
héldu uppi öflugri skothríð á
varnarvirki Þjóðverja. Óstað-
festar fregnir í gær hermdu, að
Bandamenn hefðu þegar náð
hafnarborginni Cannes.
Tilkynningar frá aðalbæki-
stöðvum Sir Henry Maitland
Wilson hershöfðingja, sem
stjórnar hernaðaraðgerðum þess-
um, eru fáorðar ennþá sem kom-
ið er, en af frásögnum fréttarit-
ara er augljóst, að hér hefir ver-
ið um mjög stórkostlegar hern-
aðaraðgerðir að ræða og mót-
spyrna Þjóðverja hefir reynst
mun kraftminni í upphafi, en
gert hafði verið ráð fyrir. Brezk-
ur stríðsfréttaritari hefir skýrt
frá því, að ekki hafi verið hleypt
af skoti* á flugvélarnar, sem
drógu fyrstu svifflugurnar inn
yfir ströndina og að hermenn
Bandamanna hafi komið að
nokkrum virkjum Þjóðverja
mannláusum. Rnnþá þykir of
snemm.t að spá um Jrað, hvort
Þjóðverjar hafi í hyggju að yfir-
gefa Suður-Frakkland, en sá
möguleiki þykir ekki ósennileg-
ur, einkum þar sem hernaðarað-
gerðir Bandamanna í Norður-
Frakklandi ganga nú mjög að
óskum fyrlr hersveitum Eisen-
howers og er búist við stórtíðind-
um af þeim vígstöðvum þá og
þegar, því að Bandamenn eru
um það bil að slá herkví um 7.
(Framhald á næsta d. f. framan).