Dagur - 16.11.1944, Side 4

4
DAGUR
Fimmtudaginn 16. nóvember 1944.
DAGUR
Rltotjóm: Iaqlmar Eydcxl.
Jóhann Frinxann.
Haukur Snorraaon.
Ai^rolCaiu 09 innheimtu annast:
Marinó H. Pótursson.
Skrifstofa við Kaupvangstorg. — Sími 96.
I __________________
Bloðtð kemur út á hverjum fimmtudegi.
Argangurinn kostar kr. 15.00.
Prentverk Odds Bjömssonar.
En bilið er skammt —.
^AUST FYRIR HÁDE.GI síðastliðinn föstudag
barst til Reykjavíkur fregn þess efnis, að e. s.
Goðafoss, sem von var á úr Ameríkuferð, væri
kominn undir Reykjanes norðanvert og væri
skipsins von inn á höfn höfuðstaðarins að 2 til 3
klukkustundum liðnum. Ættingjar og vinir sjó-
mannanna og farþeganna á skipinu vörpuðu
léttar öndinni, er þeir heyrðu þessa fregn, og
fannst sem af sér væri létt þungri möru áhyggna
og kvíðboga, er þeir höfðu borið fyrir velferð og
afdrifum ástvina sinna, meðan þeir velktust enn
úti á heimshafinu og á hættusvæði styrjaldarinn-
ar. Nú fannst þeim öruggt, að langferðamenn-
irnir myndu ná-heilir í höfn. Örar hendur og
hlýir hugir bjuggust til að fagna eiginmönnum
og sonum, feðrum og bræðrum. Og börn og
barnabörn voru þarna á ferðinni heim til aldaðra
foreldra, — dætur, systur og mæður voru á heim-
leið til átthaganna eftir lengri eða skemmri dvöl
í fjarlægri heimsálfu. Nú skyldi þeim öllum fagn-
að hjartanlega,-er þau stigu á strönd fósturjarð-
arinnar að vörmu spori að kalla.----
£N BILIÐ ER SKAMMT---------------. Fast í kjölfar
þessarar gleðifréttar barst óvænt og átakan-
leg harmafregn: Eftir að komið var inn í íslenzka
landhelgi og skipverjar og farþegar á Goðafossi
uggðu sízt að sér, skutu óðir og blóðþyrstir morð-
ingjar, er létu myrkur hafdjúpanna gæta sín,
ógnþrungnu helskeyti að hinu varnarlausa fólki.
Hljóðlega og fyrirvaralaust — eins og þjófur á
nóttu — kom það utan úr sorta og hafróti og
sökkti hinu fríða, íslenzka skipi í hafið á ör-
skammri stundu. 10 farþegar og 14 skipverjar
létu þar líf sitt, en þeii, sem af komust nauðug-
lega, hlutu margir sár og allir hrakninga. hetta
hervirki var líkt öðrum ,,frægðarverkum“ naz-
istaböðlanna: Ómálga börnum og varnarlaus-
um konum var drekkt og vopnlausir sjómenn
og farþegar vegnir úr launsátri í landhelgi hlut-
lausrar þjóðar. Allur er blóðferill hinna nýju
Húna 20. aldarinnar, skráður slíkum feiknstöf-
um á spjöld samtíðarsögunnar.
■JjESSI VÁLEGU ÓTÍÐINDI — um mesta og
átakanlegasta afhroð, sem þjóð vor hefir enn
hlotið að gjalda af völdum yfirstandandi heims-
styrjaldar — koma mönnum því fremur á óvart
sem talið var, að kafbátahættan væri að mestu úr
sögunni hér í norðurhöfum, enda langt síðan, að
nokkrar slíkar fregnir höfðu af henni horizt. Nú
sjá menn, að því fer víðs fjarri, að sú meinvætt-
ur sé enn að fullu niður kveðin. Sennilega geta
sjófarendur aldrei verið algerlega óhultir fyrir
henni, fyrr en öll hernaðarvél hins þýzka ríkis
h#fir verið mulin mjölinu smærra og síðasta virki
þess jafnað við jörðu. þá fyrst getur mannkynið
vænzt þess að geta aftur lifað lífi sínu að hætti
siðaðra manna — í öruggu skjóli laga og réttar,
þar sem morðingjar og illræðismenn eru tryggi-
lega geymdir undir lás og loku, en skipa ekki
framar hásæti og valdastóla heimsveldanna.
Öll íslenzka þjóðin harmar innilega fall hinna
vösku sona sinna og dætra, er fórnað hefir verið
saklausum á altari herguðsins, og vottar ástvin-
um þeirra og aðstandendum dýpstu samúð sína
og hluttekningu,
VARAFORSETI BANDARÍKJANNA OG FJÖLSKyLDA
HANS.
Myndirt er af Harry S. Truman, öldungadeildarþingmanni, sem kjörinn var
varaforseti Bandaríkjanna um leið og Roosevelt var kjörinn forseti. Kona
varaforsetans og dóttir eru með honum á myndinni.
Hljóðfærin koma aftur á
markaðinn.
JJJÉR í BLAÐINÚ var ekki ^lls fyr-
ir löngu drepið á það, að hljóð-
færi til heimilisnotkunar h'afa lengi
verið lítt fáanleg í landinu nema af
hreinustu hendingu og þá venjulega
við óhóflegu verði. Síðan þetta var
ritað, hefir það borið til tíðinda í
þessum efnum, áð Tónlistarfélag
Reykjavíkur auglýsir nú í öllum dag-
blöðum höfuðstaðarins, að það hafi
nú þegar pantað allmikið af hljóðfær-
um frá Englandi og Svíþjóð, og verði
þau afgreidd samstundis og eitthvað
rýmkvast um útflutning og flutninga.
Verði ef til vill bráðlega hægt að ná
í nokkuð af mjög vönduðum hljóð-
færum fyrir heimili, og þau seld við
hóflegu verði. Lætur félagið þess
getið, að takmark hinnar nýstofnuðu
hljóðfæraverzlunar þess sé „hljóð-
færi( á hvert einasta íslenzkt heimili
í sveit og við sjó“, en ágóðinn renni
óskiptur til byggingar tónlistarhallar
í höfuðstaðnum. Þá hefir það og vak-
ið athygli, að bókaverzlun hér í bæn-
um auglýsti nú nýlega, að hún muni
hafa slaghörpur (píanó) til heimilis-
nota á boðstólum innan skamms —
jafnvel nú þegar fyrir næstu jól.
Mörgum mun að vonum þykja það
góð tíðindi, að almenningur á þess nú
væntanlega bráðlega aftur kost að
kaupa góð hljóðfæri við skaplegu
verði á frjálsum markaði hér innan-
lands.
Heillaóskir og hjónabandserjur.'
gAMFAGNAÐARSKEYTIN,
traustsyfirlýsingarnar, heilla-ósk-
irnar og loforðin um fullan stuðning
og trúnað halda áfram að streyma
inn til nýju ríkisstjórnarinnar frá fé-
lagssamtökum kommúnista og íhalds-
manna víðs vegar á landinu. Munu
engin dæmi þess áður, að nýrri ríkis-
stjórn hafi verið svo hávært fagnað
sem þessari, né heldur, að nokkur
ríkisstjóm hafi áður þótzt þurfa á svo
væmnum og óhóflegum skrumauglýs-
ingum að halda, áður en hún hefir að
kalla hrært nokkurn sinn lim, nema
tunguna eina, til þess að andæfa að-
steðjandi háska og vandræðum. Sam-
tímis eru svo stjórnarblöðin komin í
hár saman út af því, hver stjómar-
flokkanna hafi sett nefið á króann.
Þökk og heiður mun 'ávallt
fylgja minningu þeirra, sem
féllu í þjónustu mannúðarinnar.
Þeir áttu góða heimvon til síns
jarðneska föðurlands. Nú hafa
þeir stigið óhultir á strönd hins
eiHfa friðarríkis.
T. d. þykist „Alþýðublaðið" geta fært
fyrir því óyggjandi rök, að öll helztu
atriði stefnuskrárinnar eða málefna-
samningsins fræga séu mnnin undan
rifjum Alþýðuflokksins, enda hafi
kommúnistar ekki sett nein markverð
skilyrði fyrir stjómarsamvinnunni
önnur en þau að fá að dingla sem
virðulegast og vingjarnlegast aftan í
íhaldinu. Virðist allt benda til þess,
að SjálfstæðÍ6flokkurinn og Sósíal-
istar hafi mjög átt sammerkt í því, að
vilja flest til vinna að komast sem
skjótast í hjónasængina, en hins vegar
hafi Alþýðuflokkurinn verið harla
dýr á séf og gjarnan viljað halda
meydómi sínum, meðan þess var
nokkur kostur fyrir áhlaupum von-
biðlanna.
£JN EKKI ERU ÞÓ öll heillaóska-
skeytin jafn hlýleg né allar
traustsyfirlýsingarnar jafn vafalaus-
ar, er stjóminni hafa borizt frá nán-
asta venzlaliði sínu. Er nú t. d. bert
orðið, að fleiri Sjálfstæðismenn en
þingmennimir fimm, sem neituðu for-
manninum og bústýmm hans um
blessun sína nú á dögunum, hafa sitt-
hvað við ráðahaginn að athuga. Ann-
að aðalmálgagn Sjálfstæðismanna,
dagblaðið Vísir í Rvík, fer t. d. nú
fyrir skemmstu svofelldum orðum
um nýju stjórnina og stefnuskrá
hennar:
„Sé litið á þá stefnuskrá eina,
sem þegar hefir verið birt, virð-
ist hún vera í meginatriðum í
samraemi við kröfur og stefnu
rauðu flokkanna. í henni íelast
stórkostleg þjóðnýtingaráform,
sem sum eru þess eðlis að orka
kann tvímælis hvort ekki brýtur
með öllu í bága við gildandi
stjórnlagaákvæði. Það er ekki
stefna Sjálfstæðisflokksins, sem
þar kemur fram og er engu lík-
ara en að flokkurinn hafi snúið
við henni baki. . . Ritstjóm
þessa blaðs vill enga ábyrgð taka
á þessari stjórnarsamvinnu og
telur sig óbundna með öllu af
meirihluta samþykkt Sjálfstæð-
isflokksins um stuðning við
stjórnina. Blaðið mun gagnrýna
gerðir hennar svo sem rétt þykir
hverju sinni og láta sig engu
skipta önnur sjónarmið en hag
alþjóðar."
Ekki verður um það kvartað, að
„Vísir" sé hér sérlega myrkur í máli:
Stjórnarskrárbrot og svik við yfirlýsta
stefnu flokksins — það er, að dómi
blaðsins, hin veglega morgungjöf for-
sætisráðherrans til flokksmanna
sinna og kjósenda!
Dagur er bezta auglýsingablaðið
VILTU VERA HRAUST?
Við skuium tala saman í hreinskilni.
Þú veizt eins vel og eg, að það er ekkert töfra-
lyf til við æsku, heilbrigði eða sterkum persónu-
leika.
Við getum ekki tekið þetta inn af flösku eða
látið aðra gefa okkur það.
Við verðuni að viniía, til þess að eignast þetta,
erfiða, læra að stjórna geði okkar og nota skyn-
semina.
Þú hefir alltaf vitað þetta. — En hefir þú nokk-
urn tíma gert alvarlega tilraun til þess að gera
líkama joinn að hraustum líkama?
Hve lengi stóð sú tilraun? Viku? Mánuð?
kannske tvo mánuði? Og hefir þú nokkurn tíma
verið fús til að fylgja, þó að ekki væri nema að
liálfu leyti, þeim heilbrigðisreglum, sem þú veizt
með vissu að eru nauðsyn vellíðan þinni og
heilbrigði?
— Líttu á þessar greinir og athugaðu, hve
margar þeirra þú brýtur daglega:
★
1. Dundarðu í herberginu þínu við hitt og
þetta fram yfir miðnætti, og ferð svo á fætur kl.
7.30 eða 8 f. h. næsta morgun? Ef svo er, færð þú
ekki nægan svefn. Konur þurfa meiri svefn en
karlar — einkum eftir þrítugt, a. m. k. 8 eða 10
klst á nóttu.
2. Færðu mest af vökva þínum í kaffi, tei og
súpum, eða drekkurðu átta glös af vatni daglega,
eins og læknirinn þinn hefir ráðlagt? Enginn
vökvi kemur að öllu leyti í staðinn fyrir hreint
vatn. Aðrir vökvar, einkum þeir, sem eru bland-
aðir sykri og rjóma, verða eftir í maganum til
þess að flýta fyrir meltingunni og hreinsa ekki á
móts við hreint vatn.
3. Er búðar-rölt eina hreyfingin sem þú færð
úti?
Súrefni er jafn mikilvægt og vatnið er til þess
að halda ,,húsinu“ hreinu að innan. Úrgangsefni
líkamans losnum við við í gegnum lungun, nýr-
nn og svitaholurnar. Ef þú hefir hugann minna
við lyf (meðul), en hugsar meira um hreint loft
og hreint vatn, þá mun þrek þitt aukast og einn-
ig mótstöðukraftur gegn sjúkdómum.
4. Ertu matvönd? Borðarðu hina fáu eftirlæt-
isrétti þína og lætur hina ósnerta, eða borðar þú
alla rétti og sem fjölbreyttasta fæðu, eins og þú
veizt að þú átt að gera? Líkami þinn þarfnast
kjarngóðrar og fjölbreyttrar fæðu, ef hann á að
starfa happasællega. Þú getur ekki dregið úr fjöl-
breyttni fæðu þinnar, án þess að eiga á hættu
líkamleg óþægindi.
5. Ferðu alltaf út í sólina, þegar færi gefst og
ertu úti eina klst. daglega? Móðir þarf þrjú sól-
skinssumur til þess að endurlífga vefi Hkamans,
eftir hvern barnsburð.
Konur, yfirleitt, þurfa klukkustundar sólskin
daglega, ef vel á að vera.
6. Hve margar sigarettur reykir þú daglega?
Ef þú hefir reykt meir en 1Q á degi hverjum í ár
eða jafnvel lengri tíma, geturðu búizt við að þú
sért með nikotin-eitrun, þó að á vægu stigi sé.
F.f svo er ástatt fyrir þér þá drekktu meira vatn
og borðaðu C-vitaminríka fæðu. — Gerðu svo
líkamsæfingar allra minnst vikulega, til þess að
örfa svitastarfsemina.
★
Þú ert hrein undantekning, ef þú hefir ekki
brotið tvær eða þrjár þessara greina á hverjum
degi árum saman.
Ef þú ert hreinskilin, þá verðurðu að játa, að
þú hefir vanrækt líkama þinn-----heilsu þína.
Svo fórstti að taka inn pillur og meðul, styrkj-
andi eða „stemmandi” á víxl.
Hugsaðu um þetta, góða, og minnztu þess, að
hraustur líkami er dýrmæt eign.