Dagur - 23.11.1944, Blaðsíða 1
ANNÁLL
DAGS
rr.æ&t'Hr '
Frá Húsavík.
Sólríkt sumar er liðið. Svalur
vetur genginn í garð. Sjá má líka
þess merki, að vetur konungur sé
tekinn við völdum. Hér hríðar
nú á hverjum degi og má segja,
að með komu sinni hafi veturinn
breytt líkblæju yfir jörðina.
Við hér í Húsavík og nærsveit-
um þurfum þó engu að kvíða, þó
að kalt blási í vetur.
Hinn duglegi og árvakri
framkvæmdastjóri Kaupfélags
Þingeyinga er nýlega búinn að
fá hingað 17 hundruð tonn af
kolum. Eru það meiri kol en áð-
ur hafa komið hingað á einu ári.
Þeirri spurningu hefir líka verið
varpað fram af æði mörgum liér
í bæ að undanförnu, hvar við
hefðu mnú verið staddir með
einar 9—10 ónauðsynlegar verzl-
anir en ekkert kaupfélag. Það
hefði sennliega þá orðið æði kalt
í margri íbúðinni hér í vetur. Er
[retta eitt með öðru, sem sam-
vinnan fær áorkað, en aðrir ekki.
★
Hér eru nú flestir bátar hættir
róðrum og sumir komnir upp í
fjöru. Er þetta eitt með allra
mestu aflaleysissumrum, sem hér
liafa komið lengi. Þegar aflinn
brást í vor, vonuðust menn eftir
því, að fiskur kæmi með síldinni,
eins og oft hefir verið, en þegar
það reyndist ekki, bjuggust
margir við afla í haust, en það
fór á sömu leið ,enda þá miklar
ógæftir. Hér f Húsavík ganga
sjómenn með alvarlega rýran
hlut frá borði.
Margir sjómenn hafa tjáð mér,
að enginn vegur væri að gera
þessa smærri báta út á fisk leng-
ur, þar sem saman færi dýrtíð og
aflaleysi. Enda ekkert fyrir þessa
atvinnugrein gert undangengin
ár, nema það, sem tekizt hefir að
lama hana ár frá ári, með hækk-
andi kaupgjaldi, hækkandi verð-
lagi, hækkandi álögum, en fisk-
verðið staðið í stað.
En það sorglegasta af þessu er
þó það, að sjómenn, margir
hverjir, eiga sinn þátt í því,
hvernig komið er með smáút-
veginn, eða svo er það hér.
★
Seinnipartinn í sumar var hér
rétt úti fyrir stöppusíld, eins og
í raun og veru er á hverju sumri.
Það er eins og síldartorfurnar,
sem vaða hérna rétt framan við
liöfnina, á hverju sumri, séu að
minna á það, hvað nauðsynlegt
það sé að byggja hér stóra síld-
arverksmiðju, en hlaða ekki
hverri verksmiðjunni ofan á
aðra, þar sem skilyrðin eru verri
og framtíðarmöguleikar minni.
Eins og að undanförnu starf-
aði þessi litla síldarverksmiðja
hér í sumar og bræddi 1150z
mál síldar. Var unnið við að
bræða langt fram í september.
í júlímánuði hófst hér vinna
við undirbúning hafnarmann-
virkja, sem byggja á hér á næstu
árum. Verður garður byggður
svo langur, að hann lokar alveg
höfninni fyrir öllum stórsjóum.
Skapast við það ágæt skilyrði
fyrir vaxandi atvinnulíf hér við
höfnina. Auk þess sent það
(Framhald á 8. slðu).
XXVII. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 23. nóvember 1944.
42. tbl.
Dýrtíð og aflaleysi eru að ráða niðurlögum ey-
firzks smábátaútvegs
Fiskveiðar á opnum vélbátum frá eyfirzkum ver-
stöðvum munu leggjast niður að óbreyttum aðstæðúm
Afkoma síðastliðið sumar svo léleg, að sjómennirnir
eru tæpast matvinnungar
4fkoma þeirra manna, sem stundað hafa sjó á opnum vélbát-
um frá verstöðvum hér út með firðinum s. 1. sumar, er svo léleg,
að útilokað er, að þessum atvinnurekstri verði haldið áfram að
óbreyttum aðstæðum. Er nú svo komið fyrir dýrtíðina í landi,
að ef afli bregst að einhverju leyti eins og s. 1. sumar eru hluta-
sjómennirnir og útgerðarmennirnir varla matvinnungar og þótt
vel aflist er kaup þeirra tæpast jafn hátt og það, sem greitt er fyr-
ir landvinnu. Eru því mestar líkur til, að þessi atvinnugrein, sem
verið hefir lyftistöng sjávarþorpanna hér í nágrenninu, leggist
niður, nema ráðstafanir verði gerðar til úrbóta af opinberri hálfu.
36389 nazistar gefast upp
Setulið Þjóðverja í Brest gafst upp fyrir Bandamönnum 20.
september s. 1. Þar tóku Bandamenn nær 40 þúsund fanga.
Aflinn s.l. sumar var lítill og
sú vertíð ein hin lélegasta, sem
hér hefur verið um langt skeið.
Opnu vélbátarnir eyfirzku eru
venjulega gerðir út frá apríl til
september, eða 5 mánuði ársins.
Síðastliðið sumar hættu rnargir
bátanna veiðum er síldarvertíð
býrjaði, þar eð sjómennirnir
gátu fengið skiprúm á síldarskip-
um og bætt hag sinn á þann hátt.
Aðrir bátanna hafa stundað
þorskveiðar allt sumarið og er
liagur þeirra manna, sem þá
veiði stunduðu, mjög bágborinn.
Fiskurinn brást á grunnmiðum
þrátt fyrir 5 ára togarafriðun af
styrjaldarvöldum, og þegar hvort
tveggja lýlgist að, lítill afli og
dýrtíð í landi, er raunar ekki
ótrúlegt, að afkoma fiskimann-
anna sé slæm, en þó munu fæstir
gera sér grein fyrir, hvernig þess-
urn málum 'er raunverulega far-
ið. Því fer mjög fjarri, að sjó-
mennirnir geti framfleytt sér og
fjölskyldum sínum á þessari at-
vinnu. Virðist kominn tími til
þess, að þessi mál verði tekin til
athugunar af opinberri hálfu,
ekki sízt, þar sem nú eru uppi
áætlanir um að tryggja öllum at-
vinnu við sem arðbærastan at-
vinnurekstur, eins og segir í mál-
efnasamningi stjórnarflokkanná,
og forða því að nokkur líði skort.
gLAÐIÐ HEFIR AFLAÐ sér
upplýsinga um raunverulega
afkomu eins 4 smálesta vélbáts,
sem gerður var út úr verstöð hér
við Eyjafjörð mánuðina apríl til
september sl. sumar.. Tölurnar,
sem hér fara á eftir, eru allar
raunverulegar, því að ekki er
völ á skýrslu um afla allra bát-
anna né lieldur meðalafla á
þessu tímabili. Báturinn, sem
hér er greint frá var ekki hæztur
að aflahlut, en lieldur ekki lægst-
ur; líklega verið heldur lakari en
í mfðallagi um afla. Vfst er, að
fjöldi annarra báta aflaði svipað
á þessu tímabili.
Heildaraflinn, fiskur og lifur,
seldist fyrir kr. 21.589.42.
Gjöld voru þessi:
Húsa-, og bryggjuleiga, vatn, raf-
magn o. fl...... kr. 725.00
Línuvinna........... — 3605.90
Beita ..............-- 3154.00
Olía.................. - 1380.00
Vélaviðgerðir og
kostnaður vélar . . — 2484.00
Viðhald á bátnum — 1120.50
Veiðarfærakostnaður — 2130.00
Slysatrygging .......— 700.00
Greiddur hlutur
unglings .*.........— 1000.00
Greiddur hlutur 2
háseta 1812.00
til hvors........ — 3624.00
Eftirstöðvar til útgerð-
armannsins, sem
jafnframt var form.
á bátnum ........... — 1666.02
Kr. 21.589.42
Eins og sjá má af þessu, vantai
mikið á að þessir menn hafi haft
iífvænlega afkomu í sumar og
ekki ér glæsilegt að byggja fram-
íðarvonir á atvinnurekstri, sem
ivona horfir um. Útgerðarmaður
þessa báts .vildi, að vertíð lok-
inni, selja bátinn, sem liann átti
skuldlausan, en fékk engan kaup-
andann. Sama er að segja um
jmarga aðra, sem eiga og hafa
gert út opna vélbáta. Þeir vilja
gjarnan selja þá, en fá ekki kaup-
'endur að þeim.
Það er vert að minnast þess,
að þótt einhverjum kunni að
finnast það lítilsvert, hvort fleiri
jeða færri trillur róa hér til fiskj-
ar, þá voru það einmitt þessir
bátar, sem bezt dugðu á kreppu-
árunurn og gerðtt mörgum fjöl-
skyldum mögulegt að komast yf-
ir þau erfiðu ár. Hinn sjálfstæði
smábátaútvegur héðan úr firð-
inum hefir verið til þessa einn
(Framhald á 8. síðu).
Minningarathöfn
um þá sem fórust
með „Goðafossi“
í dag fer fram í Dómkirkj-
unni í Reykjavík minningarat-
höfn í tilefni hins hörmulega
„Goðafoss“-slyss. — Eru allar
verzlanir og stofnanir höfuðstað-
arins lokaðar frá hádegi. Útvarp
úr kirkjú hefst kl. 2 e. h.
Hér á Akureyri verða allar
sölubúðir og skrifstofur lokaðar
frá kl. 1 til 4 e. h.
__________\________________
ERLEND TÍÐINDI
Eisenhower hershöfðingi ræddi
ið blaðamenn sl. þriðjudag um
;ókn Bandamanna á vesturvíg-
stöðvunum, sem nú er komin í
algleyming, allt frá vígsvæði
Breta í Hollandi til svissnesku
landamæranna. Eisenhower kvað
Bandamenn mundu halda áfram
sókninni, meða vaxandi þunga,
unz varnir Þjóðverja brystu.
Hann taldi líklegt að úrslit orr-
ustunnar um Þýzkaland yrðu
estan Rínarfljóts, því að austan
djótsins hefðu Þjóðverjar ekki
;amfellt virkjakerfi svipað Sieg-
fried-línunni vestan fljótsins. —■
Hins vegar hefðu Bandamenn
slíka yfirburði í lofti, að Þjóð-
verjar myndu vart treysta sér til
þess að hörfa skipulega með her
sinn austur fyrir Rín ,enda gætu
Bandamenn eyðilagt brýrnar á
fljótinu efi,ir vild, ættu Þjóðverj-
ar því vart annars úrkosta, en
berjast til þrautar, þar sem þeir
nú stæðu. Yrðu úrslit Þýzka-
landsorrustunnar því á þeim
slóðum.
•
Sókn Bandamanna færist enn
(Framhald á 8. slðu).
Sleifarlag á póstflutning-
um frá Reykjavík
Mikil óánægja og réttmæt er
ríkjandi hér út af fyrirkomulagi
póstflutninga frá Reykjavík. —
Þótt nær daglegar samgöngur
séu nú og hafi verið um skeið
með flugvélum milli Reykjavík-
ur og Akureyrar, er seinagangur
á flutningi póstsins, því að lítið
eitt af bréfum er sent flugleiðis
og alls enginn blaðapóstur. Mun
þó nægilegt rúm fyrir miklu
meiri póstflutning að jafnaði
með flugvélunum.
Þetta ástand sýnist allsendis
óþarft og óréttmætt. Það sýnist
vera skylda póststjórnarinnar að
koma póstinum til ákvörðunar-
staðar á sem skjótastan hátt, en
að þessu leyti eru tækifærin til
greiðari flutninga hingað norður
(Framhald á 8. síðu).
Akureyringur
í Ameríku
Myndin er af Lórusi Eggertssyni
Stefónssonar kaupmanns héríbæ,
sem nú dvelur með strandvarnar-
liði Bandaríkjanna við nám í
ylysavömum og bjprgun.