Dagur - 29.12.1944, Qupperneq 1

•' iVlBT l'T?!i^»SS8M|y4J
ANNALL
DAGS
Það sorglega slys varð við
Reykjanes á’Þorláksdagsmorgun,
að vélskipið „Búðaklettur" frá
Hafnarfirði strandaði við sunn-
anvert Reykjaries. Áhöfnin
bjargaðist íl land við illan leik,
en tveir farþegar, sem með skip-
inu voru, fórust. Hétu þeir
Björn Benediktsson, aldraður
verkamaður úr Reykjavík og
Friðrik Sigurjónsson, ungur sjó-
maður úr Vestmannaeyjum. —
Versta veður var, er skipið
strandaði og algjör hafnleysa,
þar sem það bar að landi. „Búða-
klettur“ var 100 smálestir að
stærð, hét áður „Skagfirðingur“
frá Sauðárkróki. Skipið var gam-
alt, en vélar þess nýlegar. Skipið
er gjörnóýtt.
★
Tíð hefir verið mjög um-
hleypingasöm að undanförnu. Á
annan jóladag og aðfaranótt 28.
þ. m. kingdi niður snjó, en í gær
gerði asahláku og stórrigningu.
í morgun gerði norðan hríð á
nýjan leik.
Síðasta förin.
Fljúéandi virki steypist brennandi til
jarðar, eftir að það hefir orðið fyrir
þýzku loftvarnaskeyti yfir Merseburg
í'Þýzkalandi.
6640 stk. alls konar fatn
aðar bárust Noregssöfn-
uninni hér í bæ, fyrra
sunnudag
Fatásöfnun sú, er Akureyrar-
deildir Norræna félagsins og
Rauðakrossins efndu til meðal
bæjarbúa, til að hjálpa bág-
stöddu fólki í Noregi, bar hinn
glæsilegasta árangur. Fatnaður-
inn var sendur héðan með Esju
fyrir jólin til Reykjavíkur. Við
sundurgreiningu gjafanna kom
í ljós, að alls höfðu safnazt hér,
6640 stk. af hvers konar fatnaði.
Nánar tiltekið voru gjafirnar
þessar:
349 stk. kvenpeysur,
369 — karlmannapeysur,
337 — barnapeysur,
100 — karlmannaskyrtur,
784 — karlmannasokkar,
530 — barnasokkar,
(Framhald á 4. slðu).
XXVII. árg.
Akureyri, föstudaginn 29. des. 1944.
49. tbl.
Stjórnarmyndunin hrein „kollsteypa" í slefnu Sjálfstæðisfl.
Rafmagnsskortur á Akureyri um jólin
af völdum vafnsþurrðar í Laxá
Stjórnarsamningurinn líkastur „víxli,
sem kommúnistar hafa fengið meirihluta
Sjálfstæðisfl. til að ábyrgjast greiðslu á“.
Nauðsynlegt að byggja stíflugarða við
upptök árinnar
Rafveita Akureyrar brást bæjarbúum herfilega um jólin. Á að-
fangadag og jóladag var spenna svo lág, að tæpast var lesljóst aí
ljósunum og rafmagnssuða var illmöguleg víða. Ástæðan til þessa
var vatnsþurrð í Laxá, er stafaði af stíflu, þar sem áin rennur úr
Mývatni. Var vatnsmagnið í ánni svo lítið á tímabili, að vélar vtrkj-
unarinnar stöðvuðust því nær alveg. Þetta atvik leiðir ótvírætt í
ljós, að nauðsynlegt er að gera varnarráðstafanirviðupptökárinnar.
Mun stjórn rafveitunnar hafa gert sér það ljóst fyrir nokkru og
lreíir látið framkvæma mælingar og annan slíkan undirbúning við
árupptökin með það fyrir augum, að byggja þar stíflugarða til
Ur bréfum 5-menninganna til kjósenda sinna.
Talsvert hefir verið um það rætt, hver væri afstaða hinna svo-
kölluðu fimmmenninga í þingflokki Sjálfstæðismanna til ríkis-
stjórnarinnar, en þeir hafa lýst því einu yfir opinberlega, að þeir
styddu ekki stjórnina og væru óbundnir af stjórnarsamningunum.
Þar sfcm þeir hafa enga opinbera grein gert fyrir þessari afstöðu
sinni, hefir ýmsum sögusögnum verið haldið á loft, og það jafnvel
komið fram í stjórnasrblöðunum, að þeir væru stjórninni og stefnu
hennar frekar hliðhollir en hitt.
Nýlega er kunnugt orðið um bréf, sem tveir þessara þingmanna,
Gísli Sveinsson og Pétur Ottesen, hafa sent kjósendum sínum. Þau
taka af allan efa um þetta og þykiir því rétt að birta úr þeim nokkra
kafla, þar sem sérstaklega er vikið að stjóminni og stefnu hennar.
varnar.
Nánari atvik að vatnsþurrð-
inni um jótin eru þessi, sam-
kvæmt fregnum sem blaðið hefir
frá forráðamönnurn rafveitunn-
ar:
Þar sem Laxá rennur úr Mý-
vatni eru grynningar, sem tak-
markast af tveimur nesjum frá
aðalvatninu. Nefna Mývetningar
grynnsli þessi Breiðu. Þegar svo
ber við, að aftaka veður gerir af
vestri er eins og vatnið á Breið-
unni blási í aðalvatnið, og stóðv-
ast þá að miklu leyti rennsli í
Laxá. Aðfaranótt 24. þ. m. gerði
vestan hvassviðri mikið við Mý-
vatn og stöðvaðist aðrennsli ár-
innar þá svo mjög, að um morg-
uninn varð vatnið í ánni mikils
of lítið fyrir stöðina. Þegar lægði,
frysti, og safnaðist þá krap og
klaki í Breiðuna, svo að úr-
rennslið stíflaðist og varð vatns-
skorturinn þá engu minni en
fyrr. Starfsmenn rafveitunnar
fóru með sprengiefni upp eftir á
jóladag og jtókst þeim að
sprengja stífluna burtu. Þar sem
frárennsli Mývatns liafði verið
stöðvað svo langa ntíma, hafði
vatnið hækkað eitthvað og varð
því vatnskrafturinn í frárennsk-
inu mikill eftir sprenginguna.
Sópaði áin krapinu og klakanum
með sér og varð það till þess að
stífla aðrennslið í þrýstipípur
stöðvarinnar. Þetta olli raf-
magnsskortinum á þriðja í jól-
um, en þann dag unnu margir
menn við að leiða krapið trá
innrennslinu og tókst það, svo
að sæmileg spenna var komin á
að kvöldi þess dags. Má svo heita
nú, að þetta sé komið í lag og
hættan á stöðvun liðin h já í bili.
Hins vegar er ljóst, að gera
þarf ráðstafanir ti'l þess að fyrir-
byggja endurtekningu þessara
atburða. Mun það vera hægt
með því, að byggja stíflu við
kvíslarnar allar til þess að hækka
vatnsborðið á Mývatni. í veðr-
um og frostum, sem þeim, er nú
hafa gengið yfir, mundi þá vera
hægt að veita nægilegu vatni í
ána, þótt einhverjar stíflur
mynduðust á Breiðunni. Raf-
veitan lét gera mælingar og
teikningar um þessi mannvirki á
sl. sumri, en ekki var hægt að
hefja framkvæmdir þá. Er aug-
!jóst, að ekki verður hjá því
komizt, að leggja í þær fram-
kvæmdir. Þótt þær komi til með
að kosta talsvert fé, tjóar ekki að
horfa .í það. Það er brýn nauð-
syn að búa svo um hnútana, að
bæjarbúar geti haft fulll not raf-
magnsins með eins litlum töfum
og truflunum og frekast er unnt.
Að því verður að vinna þegar á
’iæsta vori.
Eldur í Húsavíkur"
kirkju á aðfanga-
dagskvöld
Laust fyrir klukkan 6 á að-
fangadagskvöld, þegar hringt
hafði verið tvisvar til messu í
Húsavíkurkirkju og fólk var að
streyma til kirkjunnar, varð
þess vart, að eldur var laus í lík-
húsinu, sem er áfast kirkjunni.
Var þegar brugðið við og náð í
slökkvitæki. Tókst slökkviliðinu
að ráða niðurlögum eldsins. —
Kirkjan fylltist af reyk og féll
guðsþjónustan niður. Skemmdir
urðu engar á kirkjunni sjálfri,
en líkhúsið skemmdist mikið. —
Óv.íst er um dldsupptök. Viðgerð
er þegar hafin og verða ekki
guðsþjónustur í kirkjunni fyrr
en henni er lokið.
Bréf Gísla Sveinssonar, sem er
%
dagsett 24. okt., hefst á allræki-
legum inngangi um nauðsyn á
samvinnu borgaralegra viðreisn-
arafla, en síðan er vikið að
stjórnarsamvinnunni nýju. Gísli
segir ni. a.:
,,Það þarf vart að taka fram,
að þetta stjórnarmyndunartil-
tæki meirihluta þingflokks Sjálf-
Breyting á ritstjórn
„Dags“
pRÁ 1. jan. næstk. verður sú :
breyting á ritstjórn
„Dags“, að Haukur Snorra-;
son verður einn ritstjóri blaðs-
ins, en Ingimar Eydal' og Jó-;
hann Frímann láta af störfum ;
sem ritstjórar. Báðir hafa þeir;
þó, Ingimar og Jóhann, lofað :
að skrifa í blaðið framvegis:
svipað og verið hefir.
Útgáfustjórn blaðsins þakk-;
ar þeim báðum fyrir ágæta;
ritstjórn og á allan hátt;
ánægjulega samvinnu og von-;
ar að hún megi sem lengst!
njóta aðstoðar þeirra við 1
blaðið.
Vonar blaðstjórniin jafn-;
framt, að blaðið njóti hér eftir ;
sama vaxandi álits . og vin-;
sælda og það hefir notið und-;
anfarið. Mun öll áherzla verða \
á það lögð, að gera blaðið svo 1
læsilegt, f jölbreytt að efni og;
myndarlegt, sem föng frekast
standa til.
Útgáfustjórn „Dags“.
Jakob Frímannsson.
Þorsteinn M. Jónsson.
Guðmundur Guðlaugsson.
Bernharð Stefánsson.
Hólmgeir Þorsteinsson
Elías Tómasson.
stæðismanna, er hrein kollsteypa
í stefnu og starfi flokksins,
hvernig svo sem það kann að
verða gyllt af hlutaðeigendum i
áróðri og blöðum. Gefur þetta
einnig að líta í sjálfri starfsskrá
hinnar nýju ríkisstjórnar, því að
þar er svo sem algerlega gengið
inn á stefnuskrár, rauðu flokk-
anna og munu þeir þó ýta enn
meira á en orðin greina, enda
þykjast þeir nú „ráða yfir“
miljónum fjár (innstæðum lands-
manna), um ileið og tugi miljóna
vantar í ríkissjóðinn vegna fjár-
laga-útgjalda, sem nú verður að
afla með nýjum sköttum — og þó
er þar svo sem ekkert talið af
þeirri ógnarbyrði, sem þau stór-
málefni ýms krefja af opinberu
fé og af einstaklingum, er stjórn-
in hefir nú bundizt fyrir að
framkvæma. Öll þessi tekjuöflun
er gersamlega óundirbúin af
stjórninni. Svo mikið lá á að
komast saman, að aðstandendur
hennar gáfu sér engan tlíma til
að ákvarða einu sinni neitt um
það, hvernig nýir stópskattar
skyldu ílögleiðast og leggjast á,
blátt áfram vegna eðlilegs jafn-
aðar á fjárlögunum, sem þingið
verður nú að afgreiða, hvað þá
fyrir annað. Og nú er komið
fram á vetur.
Það er að okkar dómi því mið-
ur áreiðanlegt, 5-menninganna
og fleiri, að menn mega vera við
ýmsum ófarnaði búnir, vegna
þessarar stjórnarmyndunar, sem
eg tel að orðið hafi með undar-
legum og nærri óskiljanlegum
hætti, og á þetta allt eftir að
draga örlagaríkan dillk á eftir sér,
bæði fyrir flokkana og þjóðina
í heild....“
I bréfi Péturs Ottesen, sem er
dagsett 1. nóv., segir svo um
stjórnarsamningana:
(Framhald á 4. slðu).