Dagur - 24.03.1948, Blaðsíða 2

2
DAGUR
Miðvikudaginn 24. marz 1948
Fréttaflu tningur „Þjóðviljaiis“
frá verldýðsfélögunum:
snua staoreynaum
vi og reyna þannlg é
dylja ósigra sína
Kommúnistar bíða nú hvcrn ósigurinn á fætur öðrum í verklýðs-
félögunum úti um land. Þeir urðu að setja ofan á Eskifirði, fengu
hina herfilegusíu útreið í Húsavík og í Ólafsfirði töpuðu þeir kosn-
■ingunni í vcrklýðs- og sjómannafélaginu við lítinn orðstír. Þessir
ósigrar hafa komið illa við kaun Moskvakommúnistanna sem skrifa
•Þjóðviljann og Verkamanninn og hafa heir gert ítrekaðar tilraunir
tii hess að breiða yfir há með röngum fréttaflutningi. Þjóðviljinn
birti t. d. 29. febr. sl. mjög rangar og villandi fregnir af kosningunni
í Ólafsfirði til þess að breiða yfir ósigur sinna manna þar. Nú hcfir
fyrrv. formaður Verklýðs- og sjómannafélags Ólafsfiarðar, Randver
Sæmundsson, skrifað blaðinu greinargerð um ósigur kommúnista í
Ólafsfirði og hrekur hann þar fregnir Þjóðviljans. Randvcr segir:
í Þjóðviljanum, 29. febr. þ. á.,
er birt fregn frá aðalfundi Verka-
lýðs- og sjómannafélagi Olafsfj.,
er haldinn var 22. febr. sl. í fregn
þessari er skýrt mjög rangt og
villandi frá gerðum fyrrv. félags-
stjórnar í sambandi við umrædd-
an fund og get eg, sem fyrrv. for-
maður félagsins og fundarstjóri
á fundi þessum, ekki látið hjá
líða, að leiðrétta missagnirnar,
hvort sem fréttaritarinn hefir, af
ásettu ráði, sent ósannar fregnir
af fundinum, eða Þjóðviljinn hef-
ir tekið það upp hjá sjálfum sér.
Er kosning var að hefjast, kom
fram fyrirspurn um hvort allir,
er inni voru hefðu kosningarétt.
Þessari fyrirspurn svaraði eg með
því, að lesa upp úr lögum félags-
ins þá grein er um þetta fjallaði,
en þar stóð meðal annars, að
unglingar innan 16 ára aldurs
hefðu ekki kosningarétt og til-
kynnti eg þetta, en lét að því
búnu hefja kosningu formanns.
Þegar búið var að kjósa for-
mann og birta atkvæðatölur, er
mér tilkynnt, að nokkrir ungling-
ar innan 16 ára hefðu kosið, þrátt
fyrir þaðað eg var búinn að lýsa
því yfir, að slíkt væri ekki leyfi-
legt. Og er eg hafði fullvissað
mig um að rétt væri frá skýrt,
lýsti eg því yfir, að eg teldi kosn-
inguna ógilda og yrði því kosiö að
nýju. Þessu næst. skipaði eg öll-
um þeim unglingum, er ekki
hefðu kosningarétt, að standa
upp og færa sig út að vegg húss-
ins, og urðu þeir við því.
Um þennan þátt fundarins seg-
ir Þjóðviljinn orðrétt: „Þegar
talningu var lokið og sósíalisti
hafði sigrað, þótti stjórninni mál-
ið taka að vandast, greip hún þá
til þess ráðs að ógilda kosninguna
á þeirri forsendu, að einhver inn-
an 16 ára myndi hafa greitt at-
kvæði, en meðan þvælt var um
þetta voru sendir út smalar til að
ná í atkvæði." Þarna skrikaði
Þjóðv. fótur á sannleiksbraut-
inni. Stjórnin gerði engar sér
stakar ráðstafanir vegna þess, að
sósíalisti var kosinn, þvert á
móti. Hún gat vel unnt sósíalist-
um þess „sigurs“ að koma Axel
Péturssyni í formannssæti, þar
hæfði prýðilega hvað öðru for-
ingi og fylgismenn. Hins vegar
fannst henni skylda sín, þegar
vitað var að nokkur atkvæði voru
ógild, að láta kjósa upp að nýju,
enda komu fram ákveðnar raddir
um það frá fundarmönnum sjálf-
um. Þjóðviljamenn hefðu e. t. v.
haft einhverjar aðrar aðferð,ir.
Að það hafi verið sendir út
smalar er mér alveg ókunnugt
um, og að stjórnin hafi staðið fyr-
ir því, eru helber ósannindi. Ann-
ars ætti Þjóðv. að tala sem minnst
um smalamennsku í sambandi
við fundi verkalýðsfélagsins hér
í Olafsfirði og spursmál hvort
liðsmönnum hans er nokkur
greiði ger með því að minna á
slíkt, og væi'i freistandi að rifja
upp nokkur atriði í því sambandi,
ef frekara tilefni gæfist.
Þegar kosning hafði farið fram
að nýju, kom í Ijós, að formanns-
efni „samfylkingar stjórnarflokk-
anna“, eins og Þjóðviljinn kallar
það, hlaut 45 atkv., en „samein-
ingarmaðurinn1:, Axel Pétursson,
hlaut 44 atkv. „Nú var stjórnin
ekki sein á'sér að lýsa kosning-
una lögmæta,“ segir Þjóðviljinn.
Svo mörg eru þau orð, enginn
skildi efast um sannleikann!! Áð-
ur en eg byrjaði að lesa upp at-
kvæði í seinna skiptið, gerði eg
þa fyrirspurn. hvort nokkur hefði
við kosninguna að athuga, og var
það ekki, og á þeim forsendum
taldi eg kosninguna lögmæta og
geri það enn. Var nú kosningu
haldið áfram og fór hún þannig,
að „sameiningarmenn11 fengu
einn mann kosinn í stjórnina af
fimm. Kl. 11.30 varð samkomulag
um að fresta fundi vegna þess,
hve fundarmenn voru orðnir fáir.
Næstu daga á eftir þessum
sög'ulega fundi gengu þær sögur
um bæinn, að „sameiningar-
menn“ væru óánægðir með úrslit
kosninga og myndu ætla sér að
fara fram á ógildingu þeirra, en á
hvaða forsendum vissu menn
ekki.
Fimm dögum seinna fór eg fil
Reykjavíkur. Bregða þá „sam-
einingarmenn“ við og senda hin-
um nýkjörna formanni áskorun,
undirritaða af 25 félögum, kon-
um og körlum, þar sem þess er
krafizt, að boðað verði til nýs að-
alfundar og gerðir fyrra fundar
gerðar ógildar, að öðrum kosti
verði Alþýðusambandi íslands
sent málið til úrskurðar. For-
maður kallaði strax sarnan
stjórnina og var samþykkt að
verða við þessum kröfum. Það
sem einkum mun hafa ráðið því
er að nýja stjórnin mun
þótzt sjá fyrir, að „einingar-
menn“ mundu nota þetta tæki-
færi til árása á hana og á allan
hátt reyna að torvelda störf
hennar. Þá mun stjórnin einnig
hafa séð í hendi sinni, að úr-
skurður stjórnai' Alþýðusamb.
ísl. myndi vafalaust verða „ein-
ingarmönnum“ í vil, eins og hún
(það er stjórn Alþ.sam.) er nú
skipuð, án tillits til málefna.
Síðan var boðað til nýs fundar
og hann haldinn 2. marz sl. og
fór kosning á þann veg, að Gunn-
ar Steindórsson, formannsefni
lýðræðisflokkanna, hlaut kosn-
ingu með 89 atkv., en formanns-
efni „sameiningarmanna“, Krist-
inn Sigurðsson, hlaut 59 atkv., að
öðru leyti fór kosning þannig, að
lýðræðisflokkarnir fengu fjóra
menn kjörna, en „sameiningar-
rrtenn“ einn.
Eftirtektarvert við þessa kosn-
ingu er það,. að formannsefni
þeirra „einingarmanna" frá fyrri
fundinum er nú hvergi nefndur,
og ekki stungið upp á honum í
eina einustu trúnaðarstöðu í fé-
laginu.
Sennilega hefir „einingarmönn-
um“ fundist, þegar þeir fóru að
athuga sinn gang, að framkoma
hans á fyrri fundinum hafi eklci
verið beinlínis sigurstrangleg.
Að endingu vil eg fara nokkr
um orðum um kröfur hinna 25
„einingarmanna" um nýjar kosn-
ingar, en þær eru byggðar á eft-
irfarandi:
1. Að fleiri atkvæðaseðlar hefðu
verið í umferð, en kjósendur
voru, er kjósa skyldi formann
seinna skiptið. Þetta er rétt, það
sem það nær, og það eina, sem
rétt er í áskorunarskjalinu.
Þannig var, að á meðan verið var
að lesa upp atkvæði í formanns-
kosningu í fyrra skiptið, lét eg
útbýta seðlum til kosningar á
gjaldkera, en þar sem margir
höfðu kosið gjaldkera á sinn miða
er ákveðið var að endurtaka
kosningu formanns, og varð því
auðvitað að láta þá fá nýja miða,
en eg taldi, og lýsti því yfir, að eg
teldi engan er inni var, svo mik-
inn ódreng, að hann færi að kjósa
formann á tvo miða, og það eitt
veit eg, að fram að þessum tíma
hafa sósíalistai' í Olafsfirði ekki
talið ólaffirzka verkamenn lík
lega til svoleiðis athafna.
2. Bréfritarar haldá því fram
að riokkrir utanfélagsmenn hafi
verið staddir inni, þegar kosið
var. Eg skora á þá að gefa upp
hverjir þeir utanfélagsmenn hafi
verið, og hvort þeim hafi veríð
úthlutað atkvæðaseðlum.
3. Að eg hafi ekki orðið við
eindreg'num tilmælum eins fund-
armanns um að láta telja kjós-
endur og kjörseðla. Þetta eru
ósannindi. Það komu engin til-
mæli fram um slíkt. Hins vegar
kom fram fyrirspurn frá Kristni
Pálssyni, hvort ekki væri réttast
að láta telja fundarmenn og at-
kv.seðla og sá eg ekki ástæðu til
að láta gera það, enda hefir það
ekki verið venja við kosningar
félaginu, og minnist eg þess ekki,
að sósíalistar hafi látið fram-
kvæma slíka talningu, meðan
þeir voru einir við völd.
Með framanrituðu hefi eg sýnt
fram á, að frásögn Þjóðviljans um
afskipti fyrrv. stjórnar Verka-
lýðs- og sjómannafél. Olafsfjarð-
ar, af formannskosning t í nefndu
félagi, svo sem að stjérnin hafi
tekið það upp hjá sér að ógilda
kosningu formanns að ástæðu
lausu, er uppspuni einn, og ætti
Þjóðviljinn að sjá sóma sinn í þv
að afla sér ábyggilegri heimilda
næst þegar hann fer að láta mál
efni verkalýðsins i Ólafsfirið til
sín taka.
Randver Sæmundsson.
Gróandi jörð:
- hinn mikli fjársjóður
þjóðarinnar
Eftir JÓN H. ÞORBERGSSON
LANDIÍÚNAÐUR. — Það felst mikill ónotaður fjár-
sjóður, í hinni óhreyfðu mold. Aðeins lítið brot af bví landi,
sem hér er auðunnið til ræktunav er komið í rækt. Frændur
okkar í Noregi — sem eru ákaflega duglegir jarðræktarmenn
— segjast öfunda okkur af hinum miklu, óræktuðu, jarðvegs-
ríku víðlendum. Þeir stríða mest, í sinni nýrækt, við grjótið
og jarðvegsleysið. Þá vantar moid í jarðveginn og grjótruðn-
ingurinn er nriklu crfiðari og dýrari, heldur en nokkur
framræsla.
Ef íslenzka þjóðin á langa framtíð fyrir höndum, fær að
vera í friði í sínu eigin landi, hlýtur liún, fyrr eða siðar, að
læra að meta ræktunarskilyrði landsins, samkvæmt verðleik-
um, langsamlega betur heldur en hún kann nú að meta þau.
Þegar nytjalítið eða nytjalaust land er tekið til ræktunar,
myndast höfuðstóll, sem með umhirðu og viðhaldi, gefur góð-
an arð, hvort heldur er í heyi eða garðmat, og bessi höfuðstóll
er, við venjuleg skilyrði, varanlegur um aldir. Ein fjölskylda
getur lifað góðu lífi á aðeins 10 ha. af ræktuðu landi, þar sem
sæmileg aðstaöa er til beitar búpeningi. Hér í landi eru skil-
yrði fyrir mikla landnámsstarfsemi. Ræktaða landið veitir
viðurværi og æfinlegt öryggi í varanleikanum. Með ræktun er
aukin fegurð landsins og með engu öðru fremur. Þótt víða sé
fagurt um að lilast á landi liér, er þó ræktað land, í bláma
sumarsins, fallegast af öllu. Það, sem ekki er þó minnst um
vert í ræktunarstarfinu er, að það er mannbætandi. En öll
okkar framtíð, sem menningarþjóðar byggist á því, að fólkið
sé gott og batnandi. Heiðarleg og nauðsynleg störf göfga
manninn, en engin störf eru jafnvel til þess fallin, sem jarð-
ræktarstörf. Maöurinn uppsker ekki úr skauti jarðar án þess
að offra kröftum sínum. En offrið er stór dyggð, sem hlýtur að
verða samgróin jarðyrkjumanninum. Við ræktun jarðar og
uppskeru verður hugur þess, sem framkvæmir, að vera vel á
verði, vel vakandi, en það þroskar greindina. Ilann íinnur að
ábyrgðin hvílir á honum sjálfum, hann getur ekki velt henni
yfir á aðra og læíur sér ekki detta það í hug. Það eykur mann-
skap hans og' gerir hann að sterkum og nauðsynlegum þjóð-
félagsborgara. En hversu sterk yrði ekki bjóðin, ef allir væru
þessu líkir. — Eins og sálin þroskast vel og verður styrk lijá
jarðyrkjumanninum, þannig verður og líkaminn styrkur og
þolinn, við hæfilega vinnu og áreynslu. Ekkert starf, eins og
jarðyrkjan, gefui' manninum eins góða aðstöðu til þess að liug-
leiða dásemdir skaparans, sem er mikilsvirði til þroska. —
Þeir, sem temja sér að offra fyrir góðan málstað, verða jafnan
hæfastir til tillitssemi við aðra, sem er stór dyggð. Þannig get-
ur starf jarðyrkjumannsins leitt hann inn á æðri lögmálssvið,
er verði til framkvæmda á mikilsverðum fyrirætlunum eins og
t. d. þessum: Berið hver annars byrðar og neytið braúðsins í
sveita yðar andlitis. — En með því kemur skyldutilfinningin,
að lúta æðra valdi, og skyldutilfinningin við sjálfan sig, land
sitt og þjóð. En sá sem stjórnast af henni er vel þjálfaður. —
AUKIN JARÐYRKJ gefur höfuðstól, veitir lífsviðurværi,
skapar öryggi — sjálfstæði — eykur fegurð, miðar fólkinu,
sem vinnur jarðyrkjustörfin, áfram í áttina að háleitu menn-
ingarmarki. En um leið styrkir það aðstöðu allrar þjóðarinnar,
eins og hvert annað þjóðholt starf.
HÉR HEFIR VERID vikið lítillega að memiingarlegu gildi
jarðyrkju og landþúnaðar. En um leið eru þetta meginatriði í
menningarbaráttu hinna siðuðu þjóða. Það er leitast við að
aulta höfuðstólinn. lífsviðurværið og öryggið í hverju landi og
það á að gerast á þennan hátt en ekki með vopnum — það er
reynt að fegra lífið og umhverfið. Fólkið í bæjunum, sem hefir
engan gróinn blett til umráða, skreytir stofur sínar og her-
bergi, sumir telja það hégóma, en aðalástæðan fyrir því er
löngun fólksins eftir fegurð. Það er sótt fram til meiri siðfág-
unar ,til meiri þekkingar, en bekkingin, sem vinnzt í sam-
bandi við hina lífrænu náttúru, er hin dýrmætasta.
LANÐBÚNAÐURÍNN er marghliða grundvöllur, menningu
þjóðanna til vaxtar. — Að hverfa frá landbúnaði er að van-
rækja eftirsóknarverð lífssldlyrði og hafna tækifærum til auk-
innar menningar.
Æskulýður, sem elzt upp við iðjuleysi, er á hættulegri leið,
þess verða hinir eldri að gæta. En æskan á að bæta framtíBina.
(Framhald á 6. síðu).