Dagur - 21.04.1948, Blaðsíða 2

2
D AGUR
Miðvikudaginn 21. apríl 1948
Kommúnistar og Marshall
áætlunin
Eftir hina ægilegu styrjöld við
þýzka nazismann voru flestar
þjóðir Norðurálfunnar efnislega
og andlega særöar. Fórnir þær,
sem þjóðirnar höfðu orðið að færa
fyrir sigri sínum og frelsi undan
ánauðaroki því, sem þeim var
búið af heimsyfirráðastefnu naz-
ista, voru svo stórar, að þær voru
í miklum nauðum staddar. Jafn-
vel Bretar, sem fyrir stríðið voru
auðug þjóð, voru að því loknu
orðnir fátækir. Þeir höfðu líka
um sinn orðið að standa einir
geg'n vopnavaldi nazista og berj-
ast fyrir frelsi sínu og annarra
þjóða. Þá sýndu Bretar aðdáun-
arverða þrautseigju, sem ekki má
gleymast. Við þá brezku þraut-
segju réðu nazistar ekki. En þá
var það, sem íslenzkir kommún-
istar lögðu það til, að íslendingar
tækju sér fyrir hendur að svelta
brezku þjóðina, til þess að tryggja
nazistum sigurinn, en snúa fisk-
flutningum okkar til Rússa, sem
þá voru í vinfengi við þýzku naz-
istana. Þessi framkoma komm-
únista í frelsisstríði Breta má
heldur ekki gleymast.
Uppsigling rauða fasismans.
En einn var sá stríðsaðili gegn
nazismanum, sem var aflögufær.
Það voru Bandaríkin. Marshall
samdi sína alkunnu áætlun, sem
við hann er kennd. Hún beinist
að því að hjálpa bágstöddum
Evrópuþjóðum til þess að rétta
við fjárhag sinn og atvinnulíf og
koma því að réttan kjöl. Banda-
ríkin vilja veita Evrópuþjóðun-
um aðstoð við að geta hjálpað sér
sjálfar. Sextán þjóðir hafa tekið
þessu hjálpartilboði Bandaríkj-
anna fegins hendi og bundizt
samtökum um að koma fjárhag
sínum á fastan grundvöll. Lögin
um aðstoð Bandaríkjanna við
endurreisnarstarfið hafa nú ver-
ið afgreidd frá þingi þeirra, og
glæða þau vonir manna um bjart-
ari framtið í Vestur-Evrópu.
En nú var stjórnarherrunum í
Moskvu nóg boðið. Rússar höfðu
átt veigamikinn þátt í að ráða
niðurlögum nazismans, eftir að
Þjóðverjar réðust á þá. Raunar
urðu bandamenn þeirra í vestri
að birgja þá upp að vopnum og
vistum í varnarstríði þirra. En
þegar bandamenn höfðu gersigr-
að nazismann, fylltust rússnesku
stjórnarherrarnir slíkum ofmetn-
aði, að þeir þökkuðu sér einum
sigurinn, og létu svo sem Vestur-
veldin hefðu verið dáðlaus og
duglaus í stríðinu við nazista.
Létu nú forráðamenn kommún-
ista í Rússlandi hið dólgslegasta,
heimtuðu ótakmörkuð fríðindi
sér til handa og að þeim væri á-
tölulaust leyft að ráðsmennskast
í öllum löndum Evrópu og skipa
þar öllu að eigin vild. Nærliggj-
andi smáríki lögðu þeir undir
sín yfirráði og sviftu íbúa þeirra
frelsi til sjálfsstjórnar.
Ollum fór nú að verða ljóst,
að í stað brúna fasisma var í upp-
siglingu rauður fasismi, sem ógn-
aði frelsi þjóðanna. Það leyndi
sér heldur ekki, að í öllum lönd-
um átti hinn rauði fasismi 5. her-
deildir, sem voru boðnar og bún-
ar til þjónustu við valdhafa Rúss-
lands í einu og öllu. Ein slík her-
deild er hér á íslandi, og stóð hún
betur að vígi en í nágrannalönd-
unum, vegna þess að nokkrir
forystumenn Sjálfstæðisflokks-
ins höfðu hossað kommúnistum á
örmum sér á undanförnum árum
og eflt þá til yfirráða í verká-
lýðsfélögum og til valda í ríkis-
stjórn. ■
Molotováætlunin.
Rússar harðbönnuðu þjóðun-
um á yfirráðasvæði sínu að gefa
sig nokkuð að Marshalláætlun-
inni og þiggja hjálp Bandaríkj-
anna til endurreisnar í löndum
sínum, og þær urðu að hlýða. í
Moskvu var gerð eins konar á-
ætlun, sem stefndi að því að
koma í veg fyrir, að hjálp Banda-
ríkjanna kæmi Vestur-Evrópu-
þjóðunum að gagni. Kommúnist-
ar í öllum þessum löndum voru
að venju þæg verkfæri Moskvu-
valdsins og hafa ekki legið á liði
sínu að spilla fyrir viðreisnar-
starfinu með því að vinna ötul-
lega að sem mestu öngþveiti og
upplausn, hver flokkur þeirra í
sínu landi. Á þenna hátt reyna
kommúnistar að undirbúa þann
jarðveg, sem hæfur reyndist til
valdatöku fyrir flokksdeildir
þeirra í fyllingu tímans.
Það hefur ekki getað farið fram
hjá mönnum, að kommúnistar í
hinum ýmsu löndum haga séi'
nákvæmlega eins í baráttu sinni
fyrir austrænu einræðis- og of-
beldisstefnunni. Er þetta vottur
þess, að þeir fá fyrirskipanir frá
æðri stöðum um að fylgja á-
kveðinni línu í það og það skipt-
ið. Allir eru þeir samtaka um að
hamast gegn fjárhagslegri við-
reisn Vestur-Evrópu með hjálp
Marshalláætlunarinnar. Allir
túlka þeir hjálp Bandaríkjanna á
þann hátt, að með henni sé verið
að egna til styrjaldar. En hverju
er verið að egna? Ekki vestrænu
þjóðirnai', því að áreiðanlega þrá
þær ekkert eins mikið og frið við
uppbyggingarstarf sitt heirtia fyr-
ir. Það gétur því vart verið öðr-
um til að dreifa en Rússum. Með
fjasi sínu um styrjaldarhættu eru
kommúnistar að drótta því að
herrum sínum í austri, að þeir
þoli ekki fjárhagslega viðreisn
Vestur-Evrópu og blómgun at-
vinnulífsins þar, þetta sé Rússum
svo viðkvæmt mál, að það kosti
styrjöld frá þeirra liendi.
Kommúnistar hóta stríði.
Ef það kostar styrjöld frá hendi
Rússa gegn Bandaríkjunum, að
þau rétti bágstöddum þjóðum
hjálpai'hönd fjárhagslega, eins og
kommúnistar gefa í skyn, þá er
þa það ekki annað en sönnun fyr-
ir verulega lélegu innræti vald-
hafanna í Rússlandi En til þessa
mun ekki koma. Þetta er bara
hótun frá kommúnistum, til þess
að reyna að hræða menn til und-
irgefni og fylgis við stefnu sína.
Þess ahótunaraðferð notaði Einar |
Olgeirsson í síðustu útvarpsum-
ræðum á eldhússdegi. Hann þótt-
ist allt í einu verða altekinn af
hryllingi, gerði sér upp skjólfta í
röddinni og sagðist sjá í anda allt
Reykjavík í rústum eftir atom-
sprengjuórás. Eina ráðið væri því
að gera viðskiptalegt og stjórnar-
farslegt vináttusamband við
Rússa, reka stjórnina frá völdum
og taka upp nýja stefnu bæði í
utan- og innanríkismálum undir
stjórn og leiðsögu kommúnista,
líklega Brynjólfs, Áka og Einars
Olgeirssonar.
Mikið vanmat má það vera á
hyggindum og hugsunarhætti fs-
lendinga yfirleitt að bjóða þeim
annað eins þrugl og þetta og teljó
það muni beina þeim í áttina til
kommúnista og Rússlands. Það
verkar í þveröfuga átt; það munu
kommúnistar sanna.
Eilt af því, sem kommúnistar
halda fram, er í því innifalið, að
Bandaríkin ætli að gera þær
þjóðir, er þátt taka í Marshall-
áætluninni, sér háðai' og lönd
þeirra að nýlendum sínum, þar á
meðal íslands. Hvaðan hafa
kommúnistai' upplýsingar um
þetta? Vissulega ekki frá ráða-
mönnum þeirra þjóða, sem að
Marshalláætluninni standa. —
SannleikUrinn um þessa banda-
rísku nýlendustofnun er aðeins
eins og hver annar skáldskapur
eða heilaspuni, sem kommúnistar
gefa út á strætum og gatnamót-
um um þessar mundir, til þess að
reyna að spilla -fyrir góðu sam-
komulagi við okkur vinveitt
stórveldi og draga athygli manna
frá sívaxandi yfirráðastefnu og
valdadraumum stórhöfðingjanna
í Sovétríkjunum.
Tvö öfl.
Það eru tvö öfl, sem togast á
um viðreisnina í Vestur-Evrópu.
Bandaríkin vilja með fram-
kvæmd Marshalláætlunarinnar
styðja að því, að sárin eftir síð-
ustu heimsstyrjöld læknist. Þeim
fylgja að málum allir fjálshuga
menn. Kommúnistar allra landa
vilja ýfa sárin, svo að valdhafar
Rússlands eigi hægra með
færa út yfirráð sín. Þess vegna
berjast þeir með vopnum lyga og
svika gegn framkvæmd Mars-
halláætlunarinnar.
NÝJA P>íÓ................i
i sýnir á morgun, 1. sumar- \
I dag, kl. 3—5 og 9:
| HÁTÍÐASUMARIÐ |
i („Céhtennial Summer“) \
\ Amerísk litkvikmynd frá i
20tli Century-Fox.
i Leikstjóri: i
Otto Preminger. \
i Yfirkyikmyndari: i
f Ernest Palme.
i Kvikmyndaleikritið byggði j
i Michael Kanin á sögu eftir i
Albert I. Idell.
i Aðalhlutverk: i
JEANNE CRAIN
CORNEL W1I.DE
LINDA DARNELL
• IIMIIIIM ■ ••••••• illllimillr

Gróandi jörð:
Of fáar hendur vinna
framleiðslustörfin
Eftir JÓN H. ÞORBERGSSON
óþekkt (t. d. sláttuvélin sást vart hér í landi fyrri en 1910). j
Fólkið var bá margt í sveitunum og lifði víða við þröngan kost, j
af því að jarðyrkjan var svo mjög án umbóta. Verkafólk bar j
þá lítið úr býtum og húsmennskufólkið lifði sultarlífi svo og \
fjöldi bænda. Var því raunar eðlilegt að fólk flytti þú burt úr j
sveitunum, begar rýmkaðist um atvinnu til sjávarins. |
En nú er bessi fólksstraumur, úr sveitunum í kaupstaðina, =
kominn út í hinar mestu og hættulegustu öfgar. Þjóð, þar sem i
nær 70% af fólkinu hefir heimilsfang í kaupstöðum, þarfnast j
allt of mikils innflutnings frá erlendum bjóðum. — Nýlega var j
Finnlendingum talið bað til gildis, að um 70%, af þjóðinni j
væru bændur og búalið. — Jafnvel þótt eitthvað yfir 20% af j
þjóðinni sé talið að stunda ýmiss konar iðnað, er suint af hon- j
um óbarft og ótryggt og byggður á erlendri hrávöru. Enn- j
fremur, þegar á það er litið, að aðeins um 15% af þjóðinni =
stundar framleiðslu til sjávarins, er það auðsætt að hinir „óá- j
byrgu“ borgarar þjóðarinnar eru orðnir ískyggilega fjölmenn- j
ir. Þeir eru hættulegir, bæði vegna fjárhags og siðmenningar i
með þjóðinni, þegar starfsemi þeirra er neikvæð. — Off jölgun j
fólks í borgum og kaunstöðum er talið þióðanna böl. Mun j
nokkur þjóð þjást meira af slíku böli heldur en íslendingar? j
Mun nokkur bjóð eiga svo stóra höfuðborg eins og við í hlut- j
falli við fólksfjölda landsins? Vegna ofmikilla fyrirráða í j
landsmálum hinna óábyrgu (sem ekkert framleiða), er tala j
launamanna, lifnaðarhættir óábyrgra, laun og kaup þeirra allt, i
keyrt svo úr hófi fram, að slitið er úr réttu samhengi við fram- i
leiðsluskilyrði landsins og möguleika til afkomu og sölu inn- i
lendrar framleiðslu á erlendan markað. Þessu til sönnunar i
má benda á flóttann frá framleiðslunni, kapphlaups manna um i
að komast á opinber laun, meðgjöf úr ríkissjóði með útflutt- j
um framleiðsluvörum og margt fleira. i
í HINUM MANNMÖRGU kaupstöðum liér, og þá einkum i
höíuðborginni, er nú margt fólk á fleytingi, vegna stríðspen- j
inganna, sem nú eru að fjara út. En hvað tekur þá við fyrir i
því? Síðan um aldamót má telja að árgæzka hafi verið mikil j
hér í landi, ísaár vart nokkur og öflun mikil til lands og sjávar. i
Hvernig mundi verða umhorfs í þessum ofstóru bæjum, nieð j
hina allt of mörgu „óábyrgu“, ef að bæru ísaár og aflaleysi til i
sjávarins í stórum stíl og bað ef til vill fleiri ár í röð? Ef at- I
vinnuleysi fellur á, fljótlega, ofan í dýrtíðina, hvernig ætla þá i
hinir „óábyrgu“, þeir, sem ekkert framleiða, ekki eru á föst- i
um launum, að lifa? Eða hvernig verður bá hægt að fram- |
fleyta öllum þeim fjölda, þegar tneðalfjölskylda telur sig þurfa i
30—40 þús. kr. á ári, til að halda sér uppi? Eða hvað verður þá |
um börnin, sem fæðast í „bröggum“ og smáskúrum í útjöðrum I
höfuðborgarinnar, bar sem varla, og ekki rúmast eitt lítið §
barn til viðbótar? Húsaskotrurinn hlýtur að fylgja höfuðborg- 1
inni um ófyrirsjáanlegan tíma og, á venjulegum tímum, hlýtur i
atvinnuleysisbölið að bjá hessa allt of mannmörgu bæi, eins =
og t. d. Reykjavík, ekki sízt þegar svo óvænlega horfir, að i
framleiðendum fækkar (prósentvís) og iðnaðurinn verður að i
byggjast á innlendri framleiðslu, fyrst og fremst. j
VEGNA OFSTREYMIS fólks úr svcitum landsins og of litla j
framleiðslu bar, eru árlega fluttar inn fyrir milljónir króna i
landbúnaðarafurðir, sem hægðarleikur er að framleiða hér j
heima. Má þar til nefna smjör og garðmat. Ýmsar aðrar land- i
búnaðarvörur eru fluttar inn í stærri stíl, vegna bess að inn- j
lenda varan er ekki fyrir hendi. Það er vitað, að til er margt i
fólk í kaupstöðum landsins er smakkar varla nokkurn tíma j
nýmjólk, sem heitið getur, og vöntun á garðmat og smiöri er i
ákaflega mikil hrátt fyrir innflutninginn. Nú er þjóðin í gjald- 1
eyrisvandræðum — og hlýtur að verða áfram. — Hún þjáist i
af oftrú á aukna verzlun, viðskinti við aðrar bjóðir, á öllu j
mögulegu, ætu og óætu. — Eina leiðin, sem varanlega má e
telja ,til þess að eignast gjaldeyrir er að auka framleiðsluna í I
landinu sjálfu. Auka framleiðsluna til Iands og sjávar. Það I
verður að gerast, ef bjóðin á að verða langlíf í landinu, sem i
sjálfstæð þjóð. Hún verður að læra að meta að verðleikum að- \
alatvinnuvegi sína landbúnað og sjávarútveg. Ilvort tveggja i
hefir sína sérstöðu um eitt og annað til gengis og affalla. — j
Skipin — bújarðirnar á sjónum — eru innflutt vara, sala sjáv- i
(Framhald á 6. síðu). j
mniiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiniíiiiiiiiiiiiiHiniiiiiiiiiiiifiiiiiiiiii