Dagur - 28.04.1948, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 28. apríl 1948.
DAGUK
5
Kristbjörg Jónatansdóttir,
kennari, sexíug
Hinn 7. marz s. 1. varð frk.
Kristbjörg Jónatansdóttir
sextug. Þann dag var oft,
mannmargt á heimili Jiennar
og margur kaffibollinn drukk-
inn. Nú hylltum við vinir
hennar hana í huganum og
báðum henni blessunar, því
nú er hún vanheil og fjar-
verandi.
Kristbjörg var barnakennari
um þrjátíu ára skeið, og lengst
af þeim tíma fastur kennari
við barnaskólann á Akur-
eyri. Hún á því stóran nem-
endahóp, og það ætla eg, að
fáir kennarar væru vinsælli
en hún. Þeir munu því æði
margir, sem hugsa hlýtt til
hennar á þessum tímamótum. Og
við sem áttum því láni að fagna
að vera starfsfélagar hennar,
minnumst hennar nú með hlýhug
og þakklæti.
Frk. Kristbjörg er að mörgu
leyti óvenjuleg og elskuleg kona.
Hún er ágætlega gefin, þýð í lund
og hvers manns hugljúfi. Og
innrætið óvenjulega gott og göf-
ugt. Hún hefur jafnan þráð að
láta gott af sér leiða. Þessvegna
var svo gott að fela henni verk.
Það var ætíð örugglega í góðs
manns höndum. Barnaskólinn
hér á henni því mikið að þakka.
En jafnframt því að rækja að-
alstarf sitt’ svo sem bezt var á-
kosið, tók hún all mikinn þátt í
félagslífi kvenna héi' á Akureyri.
Hún var um langt skeið ein af
aðalforyztukonum kvenfélagsins
„Hlíf“, er vann hér mikil og
margháttuð líknarstörf um fjölda
ára.- Og hún vai-' SÚ' konan, er
einna fasúist lagði- til að Hlíf
beitti sér fýrir fjál-söfnun til þess
að koma hér' á fót • barnaheimili.
Hún átti'Og á sinni tíð gildan þátt
í fjársöfnun til að reisa Krist-
neshæli, og sat í stjórn Heilsu-
hælis Norðurlands meðan það
starfaði, og hlaut að verðleikum
fyrir það starf Fálkakrossinn.
Form. Samb. norðlenzkra kvenna
var hún einnig um skeið. Að öll-
um þessum félagsstörfum mun
Kristbjörg haf unnið af hinni
mestu kostgæfni og alúð, og
hvergi dregið sig í hlé. Það er
eðli hennar. Og eg minnist þess
nú, með hve miklum áhuga og
einlægni hún vann meðan hún
var formaður Barnaverndar-
nefndai' Akureyrar en það var
hún frá byrjun til 1938. Það var
henni nautn að styðja þá og
hjálpa þeim, sem umkomulaus-
astir voru.
Frk. Kristbjörg Jónatansdóttir
er vel lesin kona og víðsýn. Hún
hefur oft farið utan, hlýtt á merka
menn í kennarastétt og lesið mik-
ið af góðum bókum og er því
prýðisvel að sér um margt, enda
hefur hún ætíð haft yndi af að
ræða hin andlegu og siðferðislegu
vandamál, er jafnan leita á hvern
hugsandi mann.Og það má með
sanni um hana segja, að hún er
sannleiksleitandi sál.
Um leið og eg þakka frk. Krist-
björgu ágæta samvinnu og sam-
fylgd, vildi eg mega í einlægni og
af heilum hug óska henni heillar
heilsu og hamingjusamra daga.
Það á hún margfaldlega skilið.
Sn. S.
Nokknr orð nm glímuea
íslenzka glíman er talsvert á
dagskrá í blöðum og manna á
meðal upp á síðkastið og er það
gott. Svo virðist, sem um hana sé
vaxandi áhugi, og það á tvennan
hátt: meiri þátttaka í æfingum
og vilji til að fegra hana frá því,
sem nú er víða. Rætt er um að
endurskoða glímureglurnar — og
það mun ekki vanþörf — og æ
víðar gætir vilja til að fá á glím-
una léttara, fegurra snið en það,
sem nú er algengast á glímumót-
um a. m. k. þar, sem kapp er
nokkuð með í leiknum.
Því miður gefst hér ekki rúm
til að ræða verulega um glím-
una, en þess skal getið, að hér á
Akureyri hefir glímuflokkur æft
í vetur undir stjórn Har. Sig-
urðssonar íþróttakenanra, og er
i þeim hópi, þótt enn séu flestir
næsta óvanir, en mikill áhugi
fyrir þessari góðu íþrótt. Einnig
er ákveðið að nem. Gagnfræða-
skóla Akureyrar fari að æfa
glímu nú í vor jafnframt frjáls-
um íþróttum, er prófi í fimleik-
um lýkur.
Þá má og minna á það, að KEA
og KÞ hafa gefið sinn verðlauna-
gripinn hvort til að keppa um í
glímu milli Eyfirðinga og S.-
Þingeyinga. Ættu héraðssam-
böndin og ÍBA að taka það til
athugunar sem fyrst, hvenær
heppilegast er að koma við þess-
ari keppni nú í vor eða sumar.
Glíman á erfitt uppdráttar nú,
en hún á ekki að deyja út og
ennþá síður að umskapast í stirð
átök eða „bola-at“.
Tillaga hins ágæta glímu-
manns, Emils Tómassonar, um
það að leggja niður beltið og láta
búa út sérstakar glímubuxur úr
innlendu efni tel eg vel athuga-
verða og líklega til að auka
þátttöku og færa á íþróttina
léttara snið að nýju. — Endur-
skoðið glíniureglurnar! Ræðið
málið. J. J.
Anna Margrét Jóhannsdóttir
frá Ingvörum
— Verzlunarmálin
(Framhald af 1. síðu).
Nokkrum döguin síðar kom svo
úrskurður ríkisstjórnarinnar um
að meirihluti hennar hefði fallizt
á tillögu Viðskiptanefndarinnar
gegn atkvæðum ráðherra Fram-
sóknarf!okksins.“
Af þessum upplýsingum er
ljóst, að fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins hafa
gengið algerlega á móti tillög-
um kaupstaðaráðstefnunnar og
yfirlýstum vilja mikils meiri-
hluta floksmanna sinna úti á
landi. Þeir hafa ennfremur geng-
ið í berhögg við yfirlýstan vilja
Alþingis, sem samþykkti þings-
ályktunartillögu skömmu fyrir
þingslitin, þar sem teknar voru
upp tiilögur kaupstaðafundarins.
Alþýðuflokkur
hlynnii' að heildsölum.
Það fer ekki hjá því, að af-
staða valdamanna þessara flokka
í Reykjavík veki gífurlega at-
hygli úti á landi. Sérstaklega þó
afstaða Alþýðuflokksforingjanna
í Reykjavík, sem í þessu máli,
sem æði mörgum öðrum, styðja
dyggilega við bakið á auðmönn-
unum í Sjálfstæðisflokknum og
hlynna að því, að heilsalarnir fái
enn um sinn að sitja yfir bróður-
partinum af innflutningnum. Það
má fullvíst telja, að þessi af-
greiðsa málanna sé gerð í óþökk
mjög mikils fjölda Alþýðuflokks-
manna og Sjálfstæðismanna úti
úti á landi. Tillögur kaupstaða-
ráðstefnunnai' eru undan þeirra
rifjum runnar ekki síður en
Framsóknarmanna, enda er ekki
farið fram á annað í þeim en að
landsmenn fái jafnrétti við
Reykjavík um innflutning á
nauðsynjarvarningi til landsins.
Þesi málalok hljóta að verða til
þess, að landsmenn yfirleitt sjái,
að þeir ná ekki rétti sínum nema
þeir efli sína eigin fulltrúa til
þingsetu og knýju þannig fram
breytingu. Eins og nú standa sak-
ir eru fulltrúar Framsóknar-
flokksins of fáir til þess að þeir
megni einir að bera þetta mál
fram til sigurs. Öruggasta leiðin
til þess að hrinda fram þessum
réttarbótum er sú, að efla þann
flokk sem einn allra stjórnmála-
flokkanna hefur lýst yfir stuðn-
ingi sínum við málefni dreif-
býlisins í þesu efni sem öðrum.
Á meðan sjónarmið Reykjavíkur
ráða afstöðu hinna flokkanna,
verður þessi afgreiðsla mála, og
aðrar svipaðar, svörin, serp
landsmönnum berast „frá keis-
aranum“ við réttmætum kröfum
sínum.
Sænskur bréfaklíibbur
Blaðinu hefur borizt bréf frá
sænskum bréfaskiptaklúbb, sem
néfnist The International Corr.e-
spondepce Club, Box 12, Malmö,
Svíþjóð. Segir í bréfinu að marg-
ir félagar klúbbsins í Svíþjóð
vilji gjarnan komast í bréfasam-
band við ungt fólk á íslandi til
þess að skipta á þekkingu um
löndin og þjóðirnar og ræða ýms
áhugamál. Þeir, sem hafa áhuga
á þessu, geta snúið sér beint til
klúbbsins, Adr. TIC, Box 12,
Malmö, Sverige..
Hinn 7. júní sl. var til grafar
borin að Tjörn í Svarfaðardal
Anna Margrét Jóhannsdóttir frá
Ingvörum, því nær 84 ára að
aldri. Hún var fædd að Ingvör-
um 30. júní 1863. Voru foreldrar
hennar merkishjónin Jóhann
Jónsson frá Hóli, Jónssonar
bónda þar Jónssonar Rögnvalds-
sonar, og höfðu ættmenn Jó-
hanns búið þar mann fram af
manni og þótt hinir mestu sæ-
garpar og dugnaðarmenn. Móðir
Jóhanns og kona Jóns á Hóli var
Kristín Sigurðardóttir bónda á
Hæringsstöðum Ólafssonar
bónda þar. Eru báðar þessar ætt-
ir merkir stofnar á svarfdælsk-
um meiði, og er afkomendahópur
þeirra orðinn geysilega fjöl-
mennur. Kona Jóhanns á Ing-
vörum var Sezelía Jónsdóttir
Björnssonar bónda í Ytra Garðs-
horni Arngrímssonar Sigurðs-
sonar, og voru þeir Olafur á
Hæringsstöðum og Arngrímur
bræður. Voru því foreldrar Önnu
fjórmenningar að frændsemi.
Kona Jóns Björnssonar og amma
Önnu hét Guðrún Jónsdóttir
einnig af góðum ættstofni.
Anna Margrét ólst upp með
foreldrum sínum og í fjölmenn-
um systkinahópi á Ingvörum til
19 ára aldurs, en giftist þá Svein-
birni Halldórssyni frá Brekku,
en hann var albróðir síra Sopho-
níasar prófasts í Viðvík. Reistu
þau bú að Brekku og bjuggu þar
til 1895 að Sveinbjörn andaðist.
Var Sveinbjörn hinn mesti
myndar- og atorkumaður, ágæt-
lega greindur og smiður góður,
en missti heilsuna ungur og
þjáðist mjög af holdsveiki hin
síðustu ár. Hafði þeim hjónum
því búnast prýðilega, enda hélt
Anna búskap áfram í Brekku til
1897, en þá giftist hún aftur Sig-
urði bónda Jóhannssyni á Selá á
Árskógsströnd, sem þá var
ekkjumaður. Fluttist hún þá að
'Selá og tók þar við búsforráðum.
Var heimilið mannmargt og um-
svifamikið á þeim árum, og varð
húefreyjustarfið þar því veglegt
og vandasamt, en það rækti hún
með slíkri prýði að fór af.
Minnist eg þess nú, er eg var þar
við nám um tveggja mánaða
skeið veturinn 1898, hjá Jóhanni
■ gagnfræðing, syni Sigurðar, síðar
bónda á Selá, hinum ágætasta
manni, hve allt var þar í röð og
reglu og hve heimilið var snýrti-
legt, og hve húsfreyjan naut þar
mikillar virðingar af yngri sem
eldri. Var Selárheimilið jafnan
orðlagt fyrir gesti'isni og mynd-
ai'skap, bæði fýrr og síðar.
Árið 1905 andaðist Sigurður á
Selá, og var þá Anna orðin ekkja
í annað sinn. Fluttist hún þá aft-
ur að Brekku með Jóhanni syni
sínum og Sveinbjarnar, er þá var
nýlega kvæntur frænku sinni,
Sezelíu Jónsdóttur. Og þar gift-
ist hún í þriðja sinn, Ólafi Jóns-
syni barnakennara frá Hallgils-
stöðum og fluttust þau þá að
Ai’nai-nesi og síðar að Sauðanesi,
en til Reykjavíkur fluttu þau svo
1918 og dvöldu þar þangað til
Ólafur missti heilsuna. Fluttist
Anna þá, 1945, til Jóhanns sonar
síns á Siglufirði og andaðist þar,
en Ólafur nokkru síðar í Reykja-
vík.
Börn Önnu og Sveinbjarnar
eru synirnir tveir, Jóhann toll-
þjónn á Síglufirði, og Ti-yggvi,
sendiráðsritari og rithöfundur i
Kaupmannahöfn. Syni átti hún
einnig tvo með Sigui'ði, Tómas,
er drukknaði uppkominn og ný-
kvæntur, og S.veinbjörn, er
einnig dó af slysförum uppkom-
inn. Varð Sveinbjörn fyrir raf-
straumi, er svifti hann lífi á and-
artaki. Varð að báðum þessurn
mönnum mikill mannskaði.
Hjónaband þeirra Ólafs og Önnu
var barnlaust.
Anna Margrét J óhannsdóttir
var kona ágætlega gefin og prýð-
isvel að sér til munns og handa,
eftir því sem þekktist á hennar
tíð. Hún var mesta fríðleikskona
og vel á sig komin, höfðingleg
ásýndum og sköruleg. Hún var
glaðlynd og góðlynd, jafnan hýr
á svip og hlý í viðmóti og fram-
koman öll mótuð af festu og
mildi. Þess vegna varð hún öllum
ástsæl, er kynntust henni, enda
reyndist hún jafnan hin mesta
di’engskapax'kona í hvívetna. Og
þegar hafsjóar harma skullu á
henni æðraðist hún ekki og lét
aldrei bugast, enda hoi’fði hún
jafnan á hið æðsta takmai’k, ofar
tímanlégs hvex-fulleiks. Það gaf
henni þrek í hverri raun.
Sn. S.
MI 27*^1 iii
Síðari hluti heimsmeistara-
keppninnar í skák stendur um
þessar mundir yfir í Moskvu og
eru hoi'fur á að Botwinnik, USSR
verði heimsmeistai’i. Hefir hann
aðeirrs tapað einni skák, gegn
Reshevsky, USA, sem líklegur er
til þess að vei’ða nr. 2. Reshevsky
tapaði einni skákinni gegn Bot-
winnik, 2. vai'ð jafntefli, en hina
þriðju vann hann. Hér fer á eftir
ein skák úr þessari keppni. Tefl-
ir Keres þar við Euwe. Skákin
er gott sýnishoi’n af stíl Keres,
leiftursókn upp úr jafnri stöðu.
Spánskur leikur.
Hvítt: H. Euwc. Svai't: P. Keres.
1. e4—e5. 2. Rf3—Rc6. 3. Bb5—
a6. 4. Ba4—d6. 5. c3—Bd7. 6. d4—
Rge7. 7. Bb3—h6. 8. Rbd2—Rg6.
9. Rc4—Be7. 10. 0-0—0-0. 11. Re3
—Bf6. 12. Rd5—pxp. 13. Rxp—•
He8. 14. RxBf—DxR. 15, f3—Rf4.
16.RxR—BxRc6. 17. Be3—Had8.
18. Dd2—Rg6. 19. Bd4—De7. 20.
Hael—Dd7. 21. c4—Ba4. 22. BxB
—DxB. 23. Dc3—f6. 24. f4—Kh7.
25. b3—Dd7. 26. df3—b5. 27. Dd3
—pxp, 28.Dxp—Hxp! 29. HxH—
d5. 30. Dxa6—pxH. 31. Be3—
Dg4! 32. Dc4—Hd3! 33. Bcl—
Rh4!! 34. Dxe4—f5. 35. Db7—cbl!
36. Dxp—Hc3. 37. Dd5—Hc5. 38.
Dd2—HxB. 39. h3—Dg3. 40. De2
—Dxf4. 41. HxH—DxHý
Euwe gaf eftir nokkra leiki.