Dagur - 20.05.1948, Side 1
Fimmta síðan:
Sveinn suðræni skrifar
um lífið í höfðuborginni.
Forustugreinin:
Skæruhernaður málgagna
Sjálfstæðisflokksins gegn
málstað byggðanna.
XXXI. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 28. maí 1948
20. tbl.
Kosningar í Tékkóslóvakíu
Kosningar eiga að fara fram í Tékkóslóvakíu, siálfsagt hær „lýð-
ræðislegustu í heimi“ eins og kosningarnar í Rússlandi að sögn
kommúnistablaðanna, því að að eins einn listi verður í kjöri, skipað-
ur kommúnistum og samferðafólki þeirra. Undanfari þessara lcosn-
inga var atkvæðagreiðsla í tékkneska þinginu skömmu eftir valdarán
kommúnista þar. þar sem þingmenn voru neyddir til þess að greiða
atkvæði með stjórn Gottwalds eða vera reknir af þingi ella. Myndin
sýnir hvemig erlendur skopteiknari hugsar sér að bessi „lýðræðis-
lega“ kosning hafi farið fram að skipan Gottwalds forsætisráðherra
og lögregluharðstjórnar lians.
KEA undirbýr stofnun fiskimjöls-
verksmiðju í Dalvík
Mun viiifiá ór blautum beinum og síld
Kommúnisfar búast fil atlögu viS ríkis-
sfjórn m síldveiðifímann
Álþýðusantband Norðurlands mun
krefjast Siærra kaups af síldar-
verksffliðjum ríkisins
Kaupfélag Eyfirðinga er nú að
undirbúa stofnun fiskimjölsverk-
smiðju í Dalvík. Er þess vænzt að
verksmiðjan geti tekið til starfa í
haust eða vetur. Byggingafram-
kvæmdir munu hefjast bráðlega.
ííappreiðar Léttis
á sunnudaginn
Hinar árlegu kappreiðar Hesta-
mannafélagsins Léttis fara fram á
skeiðvelli félagsins í Stekkjar-
hólma á sunnudaginn kemur og
hefjast kl. 2 e. h. Forráðamenn
hestamaijnafélagsins hafa tjáð
blaðinu að væntanlega komi fram
á þessum kappreiðum nýjir og
glæsilegir gæðingar, sem ánægja
muni að horfa á og líklegir séu
til veðmála. Bílferðir verða frá
ferðaskrifstofunni, Strandg. 5.
Engir skeiðhestar.
Þótt þátttaka verði góð eru
horfur á því, að engir skeiðhestar
verði reyndir að þessu sinni.
mundu það hafa þótt tíðindi hér
fyrir 30—40 árum að Eyfirðingar
og heilt hestamannafélag efndu til
kappreiða án þess að reyna þar
skeiðhesta. Hér í Eyjafirði mun
vera ágætt hrossakyn, þótt kunn-
áttumenn telji nú orðið þörf á að
leggja aukna áherzlu að rækta
það, en skeiðið hefir að heita má
lagzt niður hin síðari ár. Telja
hestamenn það miður farið.
Verksmiðjan á að geta unnið
úr 25—30 tonnum af blautum
beinum á sólarhring eða um 200
málum af síld. Vélar til fyrirtæk-
isins eru fengnar frá Englandi og
eru þær þegar komnar. Flutti
„Súðin“ þær til Dalvíkur nú eftir
helgina og var þeim skipað í land
þar.
Lá viS slysi.
Er verið var að lyfta einum
stærsta kassanum upp úr lestinni
snemma á þriðjudagsmorguninn,
vildi það óhapp til, að kassinn,
sem var mjög þungur, féll úr
stroffunni og niður í lest skipsins.
Hafði getað hlotizt stó'rslys af
þessu, en enginn maður varð
undir kassanum og ekkert slys
varð af. Ekki varð heldur séð að
hið aldna skip hefði hlotið neitt
tjón af þessu.
Farið varlega með eld
í nágrenni skóglendis!
Skógræktarfélag Eyfirðinga
beinir þeim vinsamlegu tilmælum
til almennings að fara varlega
með eld í námunda við skógrækt-
arreiti félagsins. Sinubrennsla
innan girðinga félagsins er
stranglega bönnuð, enda öll um-
ferð um reitina óheimil án vit-
undar starfsmanna félagsins eða
stjórnar þess þar til trjágróður-
inn hefir náð þeim þroska, að
áhættulaust sé að opna reitina
fyrir almenning.
„SnæfelF4 gerði
góða ferð
Si 1. mánudag seldi Snæfell
bátafisk héðan úr Eyjafirði í
Grimsby. Náði skipið ágætri sölu,
seldi 1977 kit fyrir 7.314 sterlings-
pund. Þessi ferð skipsins var á
vegum Fisksölusamlags Eyfirð-
inga. M. s. Pólstjai'nan hleður nú
fisk hér í firðinum til útflutnings.
r
Islenzku bankarnir
skulduðu í apríllok
9,4 raillj. kr. í erlend-
um gjaldeyri
í lok síðasta mánaðar nam inn-
eign bankanna erlendis, ásamt
erlendum verðbréfum o. fl., 23.2
millj. kr„ að frádreginni þeirri
upphæð, sem bundin er vegna
togarakaupa. — Ábyrgðarskuld-
bindingar bankanna námu á
sama tíma 32,6 millj. kr., og voru
bankarnir því í lok sí'ðasta mán-
aðar komnir í 9,4 millj. kr. skuld
við viðskiptabanka sína erlendis.
— Við lok marzmánaðar var
gjaldeyriseign bankanna 2,9 kr„
að frádregnu togarafénu og
ábyrgðarskuldbindingunum, og
versnaði því aðstaða bankanna
út á við um 12,3 millj. kr. í apríl-
mánuði.
Hafin bygging
hraðfrystihúss
í Hósavík
Um þessar mundir er verið að
hefja byggingu nýs hraðfrysti-
húss á Húsavík. Hefir ekkert
hraðfrystihús verið þar, er annar
því orðið að taka við öllum báta-
fiski, sem þangað berst. Hefir
verið að þessu hinn mesti bagi.
Húsið er byggt í bakkanum beint
upp af nýju skipabryggjunni. —
Eigandi þessa nýja hraðfrysti-
húss er Fiskiðjusamlag Húsavík-
ur, sem starfrækt verður á sam-
vinnugrundvelli og er Kaupfélag
Þingeyinga stærsti þátttakandi
en hreppsíélag'ið næststærsti. Var
grafið fyrii' grunni hússins í haust
sem leið, en nú verður bygging
þess hafin og er fjáríestingarleyfi
fengið.
Tveir togbátar hafa byrjað
9
veiðar frá Húsavík og hinn þriðii
mun byi'ja þær innan skamms.
Leggja þeii- afla sinn upp Hér við
Eyjafjörð á vegum Fisksölusam-
lagsins.
Þótt kommúnistar hefðu stór
orð um að beita verklýðssam-
tökunum fyrir sig í hinni póli-
tísku baráttu gegn ríkisstjórn-
inni, um það leyti er dýrtíðar-
lögin voru sett, hafa þeir, þó til
þessa að mestu látið stóru orðin
duga. Sæmilcgur vinnufriður
hefur verið í landinu í vetur og
vor, þótt kommúnistar hafi rekið
skæruhernað á einstöku stöðum.
Hefur leikið grunur á því, að
„stóra átakið" skyldi geymt þang-
að til þjóðfélaginu og framleiðsl-
unni væri mest hætta búin af at-
lögunni, eða þangað til síldar-
vertíðin væri um það bil að hefj-
ast. Þennan leik léku kommún-
istar í fyrra. Komu þeir því til
leiðar með pólitísku verkfalls-
brölti, að síldveiðiflotinn varð
síðbúnari á veiðarnar en ella,
undirbúningsvinna verksmiðj -
anna tafðist og fleira tjón hlaust
af. Nú er undirbúningur sama
leiksins að hefjast.
Þáttur Alþýðusambands
Norðurlands.
Mjölnir, málgagn kommúnista
í Siglufirði, birti nú fyrir helg-
ina „ályktanir og tillögur sam-
þykktar á fundi Alþýðusam-
bandsstjórnar Norðurlands" nú
fyrir skemmstu. Tillögur þessar
geyma venjulegan áróður komm-
únista í ýmsum greinum, en ein
þeirra fjallar um kaupgjaldsmál-
in í sumai’ og sýnir hvert hugur
kommúnista stefnir um þessar
mundir. í ályktun þessari segir,
að setning dýi'tíðai'laganna á síð-
asta Alþingi hljóti að verða til
þess að verklýðsfélögin segi upp
núgildandi kaupsamningum og
hækki grunnkaup sitt ,.sem svari
launalækkunum þeim, sem leitt
hafa eða leiða kunna af lagasetn-
ingu þessari". M. ö. o.: Það á að
nota verkfallsréttinn til þess að
brjóta niður löggjöf Albingis. Enn
segir í ályktuninni, að stjórn
Sambandsins telji nauðsynlegt
að verklýðsfélögin hefji undir-
búning að nýjum samningum.
Leitað verði eftir því fyrst við at-
vinnurekendur, og þá sérstak-
lga síldai'verksmiðjurnar, að „fá
nauðsynlegustu lagfæringar á
gildandi samningum án þss að til
uppsagnar komi.“ Samkvæmt því,
sem áður segir í ályktun þessari,
munu þessar lagfæringar eink-
um vera þær, að hækka grunn-
kaup sem nemur vfsitöluskerð-
ingu dýrtíðarlaganna, eða m. ö. o.:
brjóta dýrtíðarlögin og tilgang
þeirra á bak aftur. Augljóst má
það vera, að fyrirtæki ríkisins,
þ. e. síldarverksmiðjurnar, muni
ekki semja við kommúnista um
eyðileggingu lagasetningar síð-
asta Alþingis. Þá munu kommún-
istar hugsa sér að leggja til at-
lögu við ríkisstjórnina og reyna
að knýja þetta eyðileggingarstarf
fram með pólitískum verkföllum
þegar þjóðarbúið á mest í hættu
við upphaf síldarvertíðar.
Á að ryðja varnargörðunum
burt?
Það mun ekki koma neinum á
óvart, þótt kommúnistískir for-
sprakkar ástundi nú slíkt ráða-
bi'ugg. Hinu verðui' vart trúað að
óreyndu, að verkafólk almennt
telji hag sínum bezt borg'ið nú
með pappírskauphækkunum og
afnámi þeirra varnargarða gegn
hóflausri dýrtíð, sem hlaðnir hafa
verið að undanförnu. Ymislegt
hefði að sjálfsögðu mátt- betur
fara í framkvæmd dýrtíðarlag-
anna, en þau hafa þó staðið í vegi
fyrir framrás dýrtíðarflóðsins.
Með því að eyðileggja þau, ætla
kommúnistar líka að eyðileggja
efnahagsundirstöður þjóðfélags-
ins og koma öllu í botnlaust fen
dýrtíðar og framleiðslustöðv-
unar, en slíkt hlýtur að bitna
þunglega á verkafólki sem öðrum
stéttum þjóðfélagsins. Vinnu-
ófriður um aðalbjargræðis- og
framleiðslutímann er bein ógnun
við efnahag og sjólfstæði þjóðar-
innar eins og nú standa sakir,
þegar allt veltur á því að þjóðin
nýti hvert tækifæri til sjálfbjarg-
ar og gjaldeyrisöflunar. Vonandi
reynast verkamenn svo þrosk-
aðir að sjá þessa hættu.
Félagsstofnim mu
dráttarbraut hér
Undirbúningsnefnd að stofnun
dráttaibrautar á Oddeyrartanga
auglýsir í blaðinu í dag fund til
þess aö stofna hlutafélag til þess
að leigja og starfrækja dráttar-
braut er Akureyrai'bær lætur
starfrækja og byggja á Oddeyrar-
tanga. Nokkur skriður er nú
kominn á dráttarbrautarmálið. —
Er þess vænzt, að járn í brautirn-
ar fáist frá Noregi í sumar.