Dagur - 20.05.1948, Blaðsíða 6

D AGUK
Fimmtudaginn 20. maí 1948
t>

MAGGIE LANE
Saga eftir Frances Wees
__________________ 20. DAGUR ____________________________
(Framhald.)
Hann stóð seinlega á fætur. „Eg skal kenna yður,“ sagði hann.
„En eg get ekki sagt að eg sé sérlega hamingjusamur yfir því hlut-
skipti. Þegar maður er ungur og álitlegur fer lífið sína eigin braut.
Einhvern daginn komið þér kannske til mín og segið, að þér hafið
fundið hamingjuna. Þá verður mesti broddurinn af skapinu og
kannske verður þá til einskis að reyna að halda áfram. Kannske
verður þá mesta sveigjan úr bakinu á yður.“
„Eg fer mínar götur,“ sagði Maggie. „Má eg æfa mig hér?“
„En því ekki heirna?"
„Nei, heldur hér.“
„Eg skal reyna að gera það mögulegt. Þér eigið mikið starf fyrir
höndum og margt að læra.“
„Mér gengur vel að læra,“ sagði Maggie.
Síðan Maggie kom heim í húsið, hafði Georg reynt að ná tali af
Helenu hvað eftir annað. En hún vildi ekki heyra hann né sjá.
Kannske var það bezt, eins og á stóð. Hvað gæti hann svo sem sagt
við hana? Kvöld eitt hafði hann lagt sig mjög fram um að ná tali
af Helenu einslega, og kom svo heim seint, án árangurs. Hann fann
engan heima við nema Díönu. Hún opnaði fyrir honum. „Eg hefi ver-
ið að bíða eftir þér,“ sagði hún, og hann heyrði strax, að henni var
mikið niðri fyrir. „Eg þarf að tala við þig, Georg.“ Hún fylgdi hon-
um eftir upp í herbergið hans. „Mér hefur komið nokkuð í hug,“
sagði hún. „Það er um Maggie."
„Mér hefur sjálfum dottið ýmislegt í hug um hana,“ sagði GeOrg,
og fleygði jakkanum sínum á stólbak.
Díana horfði spurnaraugum á hann. „Þú ert þó ekki orðinn skot-
inn í henni?“
Geörg hló. Hatln tók af sér hálsbindið og skoðaði það gaumgæfi-
lega. „Nei,“ sagði hann.
„Langar þig ennþá til þess að losna við hana?“
„Talaðu ekki eins og heimskingi, Díana.“
„Nú, því skyldi maður ekki spyrja? Hún er lagleg og aðlaðandi á
sinn hátt, eins og stúlkurnar í kvikmyndunum eða skáldsögunum.
Menn hafa fallið fyrir minna. Og hefur ekki oft komið fyrir, að mað-
urinn verður yfir sig ástfanginn í konunni eftir nokkurra mánaða
óhamingjusama sambúð?“
„Ekki held eg nú að allir mundu falla fyrir hennar týpu.“
Díana settist á rúmið. Þetta féll héhni vel í geð. „Satt er það,“
sagði hún. „Þó gæti það verið, ef þeir hefðu tíma til þess, eg á við
eins góðan tíma og þú hefur.“
„Meinarðu að ekki sé um annað að gera fyrir mig en verða ást-
fanginn af henni?“
„Nei, nei,“ sagði hún áköf. „Mig langar til þess að losna við hana
héðan eins og þig. Eg þoli hana ekki. Og þú ert búinn að heyra þetta
um Helenu? Það er ekkert líklegra en að hún giftist Paul Avery.
Við verðum að gera eittbvað og það án tafar. Maggie á ekki von á
barni, er það?“
„Eg hefi aldrei trúað sögum hennar um það. En það tjóaði víst ekki
annað en gera ráð fyrir möguleikanum.“
„Jæja, eg er viss um að ekkert slíkt er á seiði. Hún notar þá sögu
bara til þess að halda okkur niðri. Hefur þér ekki dottið í hug að
beita sömu aðferðínni við hana?“
„Það væri fljótlegra að telja upp það sem mér hefur ekki dottið
í hug að gera gagnvart henni heldur en hitt. En hvernig getum við
haft í hótunum yið hana þegar við höfum ekkert til að hóta með —
vitum bókstaflega ekkert um hana?“ Hann horfði hvasst á hana.
„Eða veiztu kannske'eitthvað?11 bætti hann svo við.
„Kannske getum við komizt á snoðir um eitthvað?" sagði Díana.
„Eg komst nýlega á dálítið spor, sem ástæða væri til að rekja. Það
er ekki víst að það gagni okkur neitt, en það má reyna það. Eg
heyrði að Maggie hefði eitt sinn sést í Penfield og þá dulbúin. Skrít-
ið er það. Finnst þér ekki?“
„í Penfield? Dulbúin?"
„Svoleiðis heyrði eg söguna. Hún var á gangi á götu þar, með
skýluklút um höfuðið og með dökk gleraugu. Og maðurinn, sem sá
hana þar, kallaði til hennar, en hún svaraði ekki.“
„Hvaða maður?“
„Sá, seni sá hana. Sama hver það er, man það heldur ekki.“
„Eg held að lítið sé á þessu að græða,“ sagði Georg. „Penfield er
bara smáþorp. Davíðssonfjölskyldan býr þar. Eg var þar einu sinni
heima hjá þeim með Hugh. En hann tolldi þar aldrei. Ekkert hægt
pð gera þar. Fyrir stúlku, sem starfar í næturklúbb, er bærinn bara
rólegur staður til hvíldar."
„En eg held að samt ætti að rannsaka þetta,“ sagði Díana þrá-
(Framhald.)
— Stúlkuynar á jakanum
(Framhald af bls. 5).
þessu fólki hafi ekki kunnað önn-
ur ráð sér til bjargar ef í sjóinn
kom, en að teygja tærnar niður á
móti botninum. Jakinn gat hæg-
lega oltið til við árekstur af öðr-
um jaka, eða með vaxandi flóði,
og einnig var hugsanlegt að
snörp vindhviða eða sjávaralda
gæti þvegið fólkið burtu, af hál-
um ísnum. Að sjá ekki þessa
hættu, er eigi ósvipað því, er ég
þekkti á mínum yngri árum, að
menn, sem ekki kunnu sund, en
vildu láta á sér bera fyrir rösk-
leik og dugnað, státuðu af því að
sundríða ár og vötn, og heyrt hefi
eg merkan háskólaborgara í
embættisþjónustu, hælast um yf-
ir því, hve oft hann hefði sund-
riðið og aðeins í eitt skipti oltið
af hestinum og hefði það þá orðið
honum til lífs að hann náði í
stertinn á klárnum, og hékk í
honum til lands. Slíkur hugsun-
arháttur verðskuldar ekki neina
vægð og er sem betur fer óðum
að þverra með vaxandi sund-
kunnáttu. Vona eg að mér verði
fyrirgefið þó að eg fari svo langt
frá efninu, að benda á að það er
fleira en sundtökin sjálf, sem
vinnst við námið. Slysunum
verður bezt bægt frá með því að
þekkja hætturnar og vera ætíð
við þeim búinn.
Læt eg mér svo á sama standa,
hvaða dóma eg fæ fyrir að hafa
■tekið atvik þetta, sem víti til
yarnaðar.
Hveragerði á sumardaginn fyrsta
1948.
Lárus J. Rist.
Deiluaðilum þessa máls er
heimilt rúm enn fyrir örstuttar
athugasemdir, ef þeir óska, en að
öðru leyti er umræðum um þetta
mál lokið hér í blaðinu. — Ritstj.
— Fokdréifar
(Framhald af 4. siðu).
Það mun sönnu nær, að mörg-
um þyki nú ljóð sumra hinna
yngri skálda nokkuð loftkennd
og áhrifasnauð. — Eg tel því, að
vísa þessi eigi nokkurn rétt á sér,
og sé þess verð, að hún haldi lífi.
Vil eg því biðja Dag að lofa
henni að fjúka með því, sem hann
kann sjálfur að senda út í veðrið
og vindinn á næstunni.
Frá
Almannatiyggingunum
í þessum mánuði fer fram end-
urnýjfln umsókna um lífeyri frá
almannatryggingunum. — Næsta
bótatímabil hefst 1. júlí næstk. og
leggja verður fram umsóknir um
eftirtaldar tegundir bóta: Ellilíf-
eyri og örorkulífeyri, barnalífeyri
og fjölskyldubætur, ekknalífeyri
og makabætur, og örorkustyrki.
Skrifstofa Sjúkrasamlags Alc-
ureyrar hefir beðið blaðið, að
minna alla á, sem notið hafa líf-
eyris eða annarra bóta, og ætla
sér að leggja fram umsóknir á
ný, að gera það í þessum mánuði.
Umsóknareyðublöð fóst á skrif-
stofu sjúkrasamlagsins.
BRÉF:
SpjaEI um þjóSfé!agsvandamá
Kr. S. Sigurðsson hefur ritað
blaðinu alllangt bréf um eitt
helzta vandamál þjóðfélagsins:
ALLIR HUGSANDI menn
hljóta að viðurkenna að ofvöxtur
Reykjavíkur er að verða alvar-
legt vandamál. Á hernámsárun-
um flykktist fólkið þangað í
stríðum straumum í atvinnuleit.
Ekki þó fyrir það að ekki væri
nóg að gera heima, heídur fyrir
það, að sögur gengu um fljóttek-
in gróða þar, því setuliðið greiddi
hátt kaup. Og þar var völ á fjöl-
breyttum skemmtunum, og alls-
konar ævintýrum. Jafnvel bænd-
ur ginntust á gróðavoninni, seldu
bú sín og fluttu þangað. Þeir, sem
heima sátu á jörðum sínum, urðu
svo að draga saman bú sín fyrir
fólksleysi. Hvað sem í boði var,
var ómögulegt að fá fólk til að
vinna að landbúnáði. Fjöldi af
húsum standa nú hálftóm eða
altóm víðsvegar um landið, en
hundruð eða jafnvel þúsundir er
húsnæðislaust í Reykjavík, eða
það verður að gera sér að góðu
að kúldrast í lélegum skúrum
eða kjöllurum, sem þeim þætti
varla skepnum bjóðandi heima í
sveit.
HVAÐA ÚRRÆÐI hefir svo
þetta húsvillta fólk til að fá húsa-
skjól? Það hrópar til þings og
bæjarstjórnar um verkamanna-
bústaði. Reykjavík og ríkissjóður
verða að leggja fram miljónir á
miljónir ofan, í hús handa þessu
fólki. Og þó að fjöldi íbúða séu
byggðir á hverju ári, hrekkur
ekkert til. Og alltaf er haldið á-
fram að heimta fleiri zbúðir.
Margir munu hafa vonast eftir
að sumt af þessu fólki mundi
hvei'fa heim aftur eftir að setu-
liðið fór, og hætti að veita því
atvinnu, en sú von hefur brugð-
ist. Enn heldur straumurinn á-
fram, og virðist vera óstöðvandi.
Hvað lengi getur þetta haldið
svona áfram? Eg held að. varla
geti liðið á löngu þar til straum-
urinn snýr við, og liggur aftur til
sveitanna. Það er mjög ólíklegt,
eins og atvinnuhorfur eru núna,
að yfir 50 þús. manns geti haft
lífsuppeldi þar til lengdar. En
möguleikar til góðrar afkomu
eru meiri í sveitunum nú en
nokkru sinni áður.
NOKKRIR UNGIR MENN sem
fluttu bui't úr Mývatnssveit til að
leita gæfunnar í höfuðstaðnum
og annai’s staðar, eru nú komnir
heim aftur. Þeir hafa tekið stórt
land, sem þeir ætla að rækta
sameiginlega. Enn þó líklega fá-
ar sveitir jafn illa fallnar til rækt-
unai' sem Mývatnssveit. Þarna
er dæmi til eftirbreytni, og von-
andi er að fleiri fari sömu leið,
því nóg er af óræktuðu landi á
íslandi. Enda ætti hver heilvita
og hugsandi maður að sjá það hve
mikill munur er á því, að vera
sinn eigin húsbóndi heima í sveit
sinni, eða að vera sísnapandi eft-
ir vinnu á mölinni í Reykjavík.
Vita oft á tíðum ekki hvort þeir
fái nokkuð að gei-a á morgun, eða
næstu daga, og sí og æ húsvilltir.
Heima er ætíð nóg að gera fyrir
mann sem nennir að vinna, og
farsælt er það að framleiða sjálf-
ur sínar eigin nauðsynjar, og að
geta miðlað öðrum af afurðum
vei'ka sinna. Því miðui' er það að
færast í vöxt hér á landi að
heimta allt af öðrum, en ekkert af
sjálfum sér. En þetta er hræðileg-
ur hugsunarháttur. Fyz’sta skylda
hvez's manns er að kz’efjast nógu
mikils af sjálfum sér. Hvez'nig
yrði það þjóðfélag statt, þar sem
engin vildi framleiða? Hver og
einn heimtaði að ríkið skaffaði
nóga atvinnu. Hvar ætti ríkið að
taka peninga til að gz’eiða allri
þjóðinni kaup, ef enginframleiddi
zieitt? Það er gamall og góður
málsháttur, að hver sem ekki vill
vinna, eigi heldur ekki mat að
fá. Mér finnst það nálgast það,
að menn vilji ekki vinna, þegar
alltaf er verið að stytta vinnu-
tímann, og heimta þó sífellt hærra
og hærra kaup.
NÚ STENDUR FJÖLDI góðra
jarða í eyði, og bíða eftir því að
þær séu zzytjaðar á ný. Vegir og'
aði-.ar sazngöngur hafa batnað svo
síðustu áz'in, að ólíkt er nú betra
að koma afurðum búanna á
mai'kaðinn. Og markaður fyrir
framleiðsluvörur bænda er
óþz-jótandi. Reykjavík heimtar
meizú mjólk, meira smjör og
meiri ost og skyr. Mjólkurbú rísa
upp hvert af öðru. Auðséð er því
að mikið má auka framleiðslu á
mjólkurvörum. Þá held eg að
kartöfluframleiðslan megi aukast
til znikilla muna. Það ætti ekki að
eiga sér stað að nokkui-n tímari
þyrfti að flytja inn útlendar kar-
töýflur. Það er hreinasta skömrn
fyrir þjóðina að geta ekki ræktað
sínar eigin kartöflur.
AUÐVITAÐ VANTAR enn
maz'gt í sveitunum til þess að
mezm geti almennt lifað eins
þægilegu lífi og í stæz’ri kaup-
stöðum. En þetta kemur 'smátt og
smátt. Sérstaklega er það raf-
magnið, sem víðast skortir. Og eg
hygg að það tefji ekki alllítið fyr-
ir þeim framkvæmdum hvað
sveitirnar eru að verða fáznenn-
ai'. Það ei' mikill munur á að
koma upp rafmagnsstöð í sveit
sem er þéttbyggð, og fólksmörg,
og er í vexti, eða í sveit sem er
fámenn, og máskeönnurhverjörð
í eyði. Ef aftur færi að fjölga í
sveitunum, mundi þan ýta undir
það að hvei’ju sveitaheimili yrði
séð fyrii' nægu rafurmagni.
ÞAÐ ER MIKIÐ ritað um þetta
vandamál í blöðin nú, og bendir
það ótvírætt á að margir eru
áhyggjufullir af þeirri hættu,
sem landbúnaðinum stafar af
flóttanum úr sveitunum. Það eru
heldur ekki auðfundin ráð sem
duga til að hindra þann flótta.
Og líklega duga engin ráð ef
hugsunai'háttuz' fólksins breyt-
ist ekki, þannig að fólkið, fyrst og
fz-emst ungt fólk, sem alið er nú í
sveit og kann öll vez-k til land-
búnaðar fari að finna til þess, að
heppilegra væri fyrir það reisa
bú heima í sveitinni sinni, og vera
sinn eiginn húsbóndi, en að vera
sífellt háður öðrum um atvinnu
og húsaskjól. Að hann geti skap-
að sér atvinnuna sjálfur, og orðið
frekar veitandi ezi þiggjandi.
Framhald þessara hugleiðinga
Kristjáns mun birt szðar.