Dagur - 28.07.1948, Blaðsíða 1

7h iiiiiumiimmiiiiniiiiiiiiiiuiiiiiiiiiniiiiiiiiniiniiiiinmiiiiiiuiiiiiiiini
F orustugreinin:
Verzlunarmálin og „nýja“
reglugerðin viðskipta-
málaráðherrans.
XXXI. árg.
Kommíinistar telja |
þögnina geyma bezt \
Rússaumboð Áka f
Jakobssonar \
i
Þegar það vitnaðist að =
rússneski síldveiðileiðangur- =
inn heíði fengið íslenzka =
síldveiðimenn til þess að \
leiðbeina sér á fiskimiðun- \
um hér við land og líkur \
bentu til að þeir bræður Áki \
og Jakob Jakobssynir hefðu I
verið í ráðum með Rússum i
um ráðninguna, birti Þjóð- i
viljinn hverja greinina á fæt- i
ur annarri þar sem orðrómi i
þessum var harðlega mót- i
mælt. Áki Jakobsson neitaði =
því og eindregið í blaðinu, i
að hafa haft nokkur afskipti \
af þessu og taldi leiðangur- i
inn sér og sínum algjörlega i
óviðkomandi. Líklega hefði \
reynst erfitt að sanna þenn- i
an greioa við íslenzku þjóð- i
ina á þessa þokkapilta, ef i
svo óheppilega hefði ekki i
tekizt til fyrir þá, að eiit i
rússnesku skipanna var tek- i
ið í landhelgi og flutt hing- i
að til Akureyrar, eins og i
lauslega var greint frá í i
.síðasta blaði. Hlaut skipið \
3500 kr. sekt fvrir ólöglegan i
umbúnað veiðarfæra. Var i
það vel sloppið þar sem i
Rússinn hafði auk þess að i
brjóta landhelgislögin sýnt i
þrjózkti og mótþróa við varð- i
skipið. Er hingað kom og i
málið gekk til dóms, mun i
rússneski skipstjórinn hafa i
veitt þær uplýsingar að i
„herra Jakobsson" væri um- =
boðsmaður rússneska veiði- í
flotans. Eftir þessa yfirlýs- =
ingu heíur verið grafarþögn \
í Þjóðviljanum um mál þetta i
og ekki hafa fleiri yfirlýsing- i
ar frá Áka Jakobssyni verið i
látnar á þrykk út ganga. i
Munu kommúnistar hyggja, e
að þögnin geymi þennan =
þátt hínnar þjóðlegu baráttu =
þeirra bezt. — Það vakti sér- =
staka athygli hér, er rússn- =
eska skiplð var hér í höfn- =
inni, að sjómennirnir þar um i
borð komu ekki í land eða i
höfðu neitt samneyti við i
land eins og sjómenn ann- i
arra erlendra þjóða gera i
venjulega í höfn. Siglufjarð- i
arblöðin hafa vakið athygli =
á hinu sama, er rússneskt í
ikip Ieitaði hafnar þar fyrir i
nokkru. Segja þau auk held- í
ur, að svo hafi virtst, sem !
einkennisbúnir varðmenn =
gættu þess, að sovétsjó- i
mennirnir hefðu ekki óholl =
samskipti við íslenzka sjó- i
menn. Hvort skyldi þetta i
minna frekar á „friðsamt i
ríki verkamanna og bænda" i
eða kúgun í hervalds- og i
i einræðisríki?
tlll IIIMIIIIMI tll< llllll IIIII lltllMIMItttlltll 1111(111 IIII Itll*
Fimmta síðan:
Framhaldið af greinar-
flokki Jóns H. Þorbergs-
sonar, „Gróandi jörð“.
Alaireyri, miðvikudaginn 28. júlí 1948
29. tbl.
1 landsþing Sambandsins, sem háð
var hér á Akureyri rnn helgina.
Um sl. helgi var háð hér í bænum 3. landsbing Sambands ísl. sveit-
arféíaga. Þingið var sctt í Samkomuhúsi bæiarins á sunnudags-
morguninn og lank bví á mánudagskvöld. í gær fóru fuiltrúrrnir til
Vaglaskógar og Mývatns í boði bæjarstjórnar Akureyrar, en flestir
aðkomufulltrúarnir munu halda heimleiðis í dag.
„Kaldbakur“ búinn
radarlækjum
Togarinn Kaldbakur er nýlega
kominn hingað frá Reykjavík, en
þar var skipið tekið í slipp. Fór
fram botnhreinsun á því. Var
Kaldbakur fyrsti togarinn, sem
tekinn var í hinn nýja slipp í
Reykjavík. Þá var sett hlífðarþil-
far í skipið, ofan á sjálft þilfarið,
til þess að varna sliti á því. En
merkasta endurbótin á skipinu er
þó sú, að í þessari ferð suður voru
sett ný Cossor-radartæki í skipið.
Er Kaldbakur 6. togarinn, sem
fær slík tæki. Telur skipstjórinn,
Sæmundur Auðunssen, mikinn
feng að tækjunum. Radar þessi
er búinn 12-mílna sjónskala, og
mun þessi skali verða aukinn í
30-mílna útsýn áður en langt um
líður. „Kaldbakur“ fór á veiðar
aftur í gærkveldi.
Skipið mun væntanlega halda
áfram að sigla á Þýzkalands-
markáð, en þó mun það fara eftir
því, hvaða fisktegundir aflast og
horfum á Bretlandsmarkaði. •—
Afli íslenzku togaranna hefir ver-
ið heldur rýr að undanförnu.
Um miðnætti á máuudagskvöld
sáu flugmenn í síldarleitarflugvél
margar, álitlegar síldartorfur
innarlega á Húnaflóa, en fá skip
voru þar nálægt. Veiðiflotinn
mun mestmegnis hafa verið hér á
Grímbseyjarsundi og á svæðinu
allt austur f.vrir Langanes. Mörg
skip munu þegar hafa lagt af stað
vestur á bóginn, en ekki munu
þau hafa fengið neinn verulegan
afla á þriðjudagsnóttina eða í gær,
enda snerist vindur þá til norðurs
á ný og veður varð óhagstæðara.
Þessar torfur á Húnaflóa munu
vera mesta síldarmagn, sem sést
hefir hér fyrir norðan á vertíð-
inni og mun það nú von sjómanna
að veiðin taki að glæðast. Hér úti
fyrir var nálega engin veiði á
mánudaginn né í gæv. Eitt skip,
Njörður héðan frá Akureyri, fékk
sæmilegt kast við Giímsey, en
önnur skip fengu lítið sem ekkert.
Á austursvæðinu varð nauinast
síldar vart nú um og eftir helgina.
Heildaraflinn l/5 aflans í fyrra.
Á iaugardagskvöld var heildar-
HorfinFi af sjónar-
sviðimi
við stjórnarmyndun í l'rakklandi.
Er stjórn hans samsteypustjórn,
án þáíttöku kommunista. —
GEORGES BIDAULT. sem verið
hefir utanríkisráðherra Frakka
síðan 1945, hverfur nú af stjórn-
málasviðinu, en við embætti hans
tekur Robert Schumann, forsæt-
isráðherra fyrrverandi stjórnar.
aflinn orðinn rúmlega 127000
hektólítrar af bræðslusíld og
sáralítið hafði verið saltað. Er
þetta ekki nema tæplega fimmti
hluti aflans í fyrra, sem þá þótti
mjög lítill. Þa var auk þess búið
að salta í 12500 tunnur. Á laug-
ardagskvöld var Flelga úr Rvík
aflahæst með 1916 mál, en næsta
skip var Narfi frá Hrísey með
1749 mál. Afli eyfirzkjj skipanna,
þeirra er hafa meira en 500 mál,
var þessi: Auður, Ak , 594 mál,
Bjarmi, Dalvík, 623 mál, Einar
Þveræingur, Ólafsf., 605 mál,
Garðar, Rauðuvík, 1306 mál,
Gylfi Rauðuvík, 1355 mál, Narfi,
Hrísey, 1749 mál, Niörðui- Ak„
589 mál (fékk um 300 mál á
mánudag), Pólstjarnan, Dalvík,
1939 mál, Snæfell, Ak., 1331 mál,
Stígandi, Ólafsf, 711 mál,
Straumey, Ak., 571 mál, Súlan,
Ak„ 1195 mál, Sædís, Ak„ 675
mál, Sævaldur, Ólafsf.. 556 mál,
Vörður, Grenivik, 582 mál, Þor-
steinn, Dalvík, 556 mál.
Þing' þetta sóttu um 60 fulltrúar
sveitarfélaganna, en í samband-
inu eru nú 96 sveitarfélög, þar á
meðal allir kaupstaðir landsins.
Hafði meðlimum fjölgað um 20 á
árinu 1947. Þingið sóttu 4 erlend-
ir gestir ,fulltrúar sveitarstjóina-
sambanda í Danmörku, Noregi og
Svíþjóð. Frá Danmörku komu C.
E. Christiansen, landslnngsmaður
og M. Edelberg fulltrúi í utanrík-
isfáðuneytinu. Ffá Noregi Rudolf
Hedemann, form. norska sveitar-
stjórnarsambandsins, og frá Sví-
þjóð Martin Andersen forstjóri
frá sænska sveitarstjórnarsam-
bandinu. Voru þeir allir gestir ís-
lenzka sambandsins. Allir hinir
erlendu gestir fluttu ávörp á
þinginu og kveðjur frá sambönd-
um sínum.
Skýrsla formannsins.
Þingið hófst árdegis á sunnudag.
Var Jónas Gúðmundsson, form.
Sambandsins, kjörinn forseti
þingsins, en Þorst. M Jónsson,
forseti bæjai'stjórnar Akureyrar,
varaforseti. Eftir að kosið hafði
verið í þingnefndir, hlýddu full-
trúarnir messu í Akureyrar-
kirkju, en síðdegis hlýddu þeir á
ávarp forsætisráðherra, Stefáns
Jóh. Stefánssonar. Á sunnudaginn
flutti Jónas Guðmundsson
skýrslu sína um starf Sambands-
ins á árinu 1946. Rakti hann þar
helztu mál, er Sambandið hefir
tekið til meðferðai’. Þar á meðal
þessi: Utsvarslögin. Á síðasta
landsþingi var stjórninni falið að
athuga útsvarsmálin í Ijósi þeirra
tillagna, er fram komu á því
•þingi. Stjórnin gerði sér far um
að fylgjast vel með þeirri endur-
skoðun útsvarslaganna, sem fram
fór á sl. ári og nú liggur fyrir í
frumvarpi milliþinganefndar.
Stjórnin kom ýmsum ábending-
um á framfæri við milliþinga-
þinganefndina. Hefir frumvarpið
nú verið birt í tímaritinu Sveitar-
stjórnarmál og var óskað eftir
breytingartillögum frá sveitar-
stjórnum. Ríkisstjórnin hefir
mjög eindregið óskað eftir sam-
vinnu við sveitarstjórnirnar um
setningu nýrra útsvarslaga og
lausn þessa vandasama máls.
Hæli fyrir vandræðafólk. Rætt
var trm nauðsyn þess að koma á
fót hæli fyrir vandræðafólk.
Nefnd hafði starfað í málinu í
milli þinga, og flutti Ólafur B.
Björnsson á Akranesi ýtarlegt
erindi um störf hennar. Nauðsyn
fyrir slíkt hæli er augljós, en eigi
fullunnið úr þeim gögnum, sem
borizt hafa frá sveitarfélögunum.
Mun nefndin hafa ýtarlegar til—
lögur í máli þessu fram að bera í
haust
Samstarf um menningarmál.
Sambandið hefir unnið að því að
koma á traustara samstarfi sveit-
arfélaganna í mennir\garmálum,
m. a. með því að stoínaðar yrðu
menningarnefndir innan hvers
héraðs. Hafa slíkar nefndir þegar
verið stofnsettai' í nokkrum
kaupstöðum.
Sveitarstjórnarmál. Sambandið
hefir haldið úti tímai'itinu Sveit-
arstjórnarmál, sem ræðir málefni
sveitarstjórna og flytur skýrslur
er þær varða. Samþykkt var á
þinginu að halda útgáfunni áfram
og fela hana sérstökum ritstjóra.
Löggæzlumál. Ríkisstjórnin er
nú að vinna að nýju frumvarpi til
löggæzlulaga og munu lögreglu-
stjórar hafa gert tillögur varðandi
framtíðarfyrirkomulag þeirra
mála. Ríkisstjórnin hefir heitið
því, að stjórn og fulltrúaráð Sam-
bandsins skuli fá að fjalla úm
frumvarpið áður en það vei'ður
lagt fyrir Alþingi. Gefst sveitar-
félögunum þannig tækifæri til
þess að fylgjast með málinu og
koma breytingai'tillögum á fram-
færi.
Innheimta opinberra gjalda.
Sambandio hefir unnið að því að
sett yrð ulög um innheimtu opin-
bei-ra gjalda' til þess að draga úr
Framhald á 7. síðu.
„111“ úr fiskiúrgangi
■
í síðasta hefti norska blaðsins
,.Tekstiltidende“, sem er málgagn
vefnaðarvöruframleiðenda, ritar
kunnur norskur framleiðáodi
grein um nauðsyn þess að koma
á fót rannsóknarstofnun í Bergen,
ei' einkum hafi það hlutverk með
höndurn að hagnýta fiskúrgang á
sem hagkvæmastan hátt. Telur
hann langt komið að f’nna aðferð
til þess að vinna nokkurs konar
„ull“ úi' fiskúrgangi og .affalli frá
lýsisherzlustöðvum, úr síldarúr-
gangi ng xnakríl.
Nesfa síldarmagn, sem enn liefur
sésf á Éiyrmm, á fiúnafféa í
fyrrekvöld
SíWarafliim alls tæpL fimnvti hliiti
aflaos i fyrra