Dagur - 27.10.1948, Blaðsíða 8

8
'1
Rússar færa aðal-
vígstöðvar
„kalda stríðsins“
Athyglisverð ábending
brezks blaðs
Hið kunna in-ezka vikurit
,,Tinie and Tidc“ flutti nú um
helgina athyglisverða grein
uni Berlínardeiluna og átökin
í Frakklandi. Segir blaðið, að
diplómatar þeir, sem bjart-
sýnastir hafi verið um lausn
Berlínardcilunnar í París á
dögunum, séu orðnir á eftii"
tímanum. Þeir geri sér ekki
Ijóst, að Kússar hafi flutt mið-
stöðvar vígstöðvanna í „kalda
stríðinu“ frá Berlín til Frakk-
lands. Telur blaðið auk held-
ur líklegt að Berlínardeilan
muni leysast á næstunni, þar
sem miðpunktur átaka komm-
línista og lýðræðisaflanna sé
ekki lengur þar, heldur í
Frakklandi, þar sem komm-
únistar eru nú að lama fram-
leiðslukerfi landsins með póli-
tískum verkföllum til þess að
fyrirbyggja endurreisn lands-
ins á grundvelli Marshall-
áætlunarinnar. Er því spáð, að
að lamandi verkföll muni
reynd víðar í Marshall-lönd-
unum, þar sem kommúnistar
geta komið því við. Með þeim
hætti eigi nú að eyðileggja
Marshall-áætlunina í byrjun.
Þessar hugleiðingar hins
brezka blaðs varpa e. t. v.
nokkru ljósi á átökin í Al-
þýðusambandskosningunum
hér og það, hversu kommún-
istar taka nærri sér ósigurinn.
Er ekki ósennilegt, að Komin-
form hafi ætlað þeim að leggja
fram sinn skerf með pólitísk-
um verkföllum, til þess að
fyrirbyggja árangur af áætl-
unum ríkisstjórnarinnar í
sainbandi við efnahagssam-
vinnu Bandaríkjanna ogVest-
ur-Evrópu. Er nú óhægara um
vik fyrir kommúnista eftir
ósigurinn í Alþýðusamband-
„Kaldbakur44 seldi
síðast í Bretlandi
Akureyrartogarinn „Kaldbak-
ur“ seldi afla sinn nú síðast í
Bi-etlandi, samtals 4678 kit fyrir
12.596 sterlingspund, sem er góð
sala. Er þetta fyrsta sala skipsins
á Bretlandsmarkaði síðan Þýzka-
landsferðir togaranna hófust á sl.
vori. Skipið seldi í Grimsby á
fimmtudaginn var. Ráðgert var
sð skipið færi í slipp í Bretlandi
til eftirlits og tefðist við það 1—2
daga. Þeir Guðmundur Guð-
mundsson framkvæmdastj. Út-
gerðarfélagsins og Þorsteinn
Auðunsson, er verður skipstjóri
á „Svalbak“, fóru til Bretlands
með „Kaldbak". Munu þeir hafa
ætlað til Aberdeen til viðræðna
við skipasmíðastöðina, sem er að
smíða „Svalbak“.
Dagub
Miðvikudaginn 27. október 1948
Ríkissjóður orðinn langt á eftir um framlög til nýja sjúkrahússins
Nýja sjúkrahúsið. (Ljósmynd: Guðni Þórðarson).
Mdarafmælis Möðruvallakirkju
minnzt hátíðlega sl. sunnudag
Kirkjan á eina merkilegustu altaristöflu, sem
nú er til á landinu, frá 15. öld
Síðastliðinn sunnudag, 24. okt.,
fór fram hátíðleg guðsþjónustu-
gerð í Möðruvallakirkju í Eyja-
firði í tilefni af hundrað ára af-
mæli kirkjunnar.
Auk sóknarprestsins, sr. Benja-
míns Kristjánssonar, vóru við-
staddir athöfnina, sr. Friðrik J.
Rafnar, vígslubiskup á Akureyri,
sem flutti prédikun af stól, sr.
Sigurður Stefánsson, Möðruvöll-
um í Hörgárdal, sem þjónaði fyr-
ir altari og sr. Pétur Sigurgeirs-
son, Akureyri, sem flutti bæn
fyrir og eftir messu.
Sr. Benjamín Kristjánsson
rakti í erindi, sem hann flutti,
nokkra þætti úr sögu kirkju og
staðar frá landnámsöld. Kirkju-
söng önnuðust kirkjukórar
Möðruvalla-, Saurbæjar- og
Grundarkirkna undir stjóm Jóns
Kristjánssonar organleikara. —
Hvert sæti í kirkjunni var full-
skipað.
Á Möðruvöllum í Eyjafirði
hafa löngum búið auðugir menn
og höfðingjar allt frá dögum
Guðmundar ríka, enda var kirkj-
an fram yfir siðaskipti ávallt
forkunnarvel búin að góðum
gripum, eins og sjá má af forn-
um máldögum. Af forngripum er
nú ekki annað eftir í henni en
altarisbrík sú hin fagra af ala-
bastri, sem frú Margrét Þorvarð-
ardóttir Loftssonar lagði til
kirkjunnar 1461. En hún er ein
hin elzta og merkilegasta altaris-
tafla, sem nokkurs staðar er til í
kirkju hér á landi.
Kirkjuhús það, sem nú stend-
ur, var reist af Magnúsi Ásgríms-
syni kirkjubónda og var bygg-
ingin hafin vorið 1847 en eigi
lokið við hana að fullu fyrr en
1848. Yfirsmiðir vcwu Flóvent
Sigfússon, Kálfskinni, og Friðrik
Möller, Möðruvöllum. Var kirkj-
an fallega byggð í upphafi og er
hún enn hin stæðilegasta. Höfðu
kirkjueigendur, Valdimar Páls-
son, hreppstjóri, og Jóhann
Valdimarsson, bóndi á Möðru-
völlum, látið mjög fegi’a hana og
prýða í tilefni af afmælinu. Með-
al annars hefir verið byggð í hana
foi'kirkja og kirkjan síðan öll
máluð utan og innan. Annaðist
það verk Haukur Stefánsson,
listmálari á Akureyri, og hefir
leyst það svo frábærlega vel og
smekklega af höndum, að eftir-
tekt mun vekja. Er kirkjan nú
hið fegursta guðshús.
Að lokinni guðsþjónustugerð
var öllum kirkjugestum boðið til
kaffidrykkju heima á kirkju-
staðnum, þar sem veitt var af
mikilli rausn af hinum glæsilegu
ungu hjónum, Jóhanni Valdi-
marssyni og frú Helgu Kristins-
dóttur, sem nú reka. þar stórbú
með meiri myndarbrag í húsa-
kosti og mannvirkjum, en dæmi
eru fyrr í sögu staðarins.
Akureyrar-revýan
sýnd aftur,
nokkuð breytt
Akureyrarrevýan „Taktu það
rólega“, sem Leikfélag Akureyr-
ar sýndi hér á s. 1. vori, er nú
komin á dagskrá aftur og var
frumsýning á henni í nokkuð
breyttri mynd s. 1. sunnudags-
kvöld. Var húsfyllir í leikhúsinu
og leikendum ágætlega fagnað.
Nokkrum brögum hefur verið
bætt inn í, en aðrir felldir úr. Þá
hefur samtölum verið breytt tals-
vert og atriðum sleppt. Eru
breytingai’nar allar tvímælalaust
til bóta og revýan, eins og hún
nú er, fjörleg og skemmtileg og
líkleg til vinsælda. Leikendur eru
þeir sömu nema Anna Tryggva
fer nú með hlutverk Fríðu Fix
og kvenlögregluþjóns, og María
Sigurðardóttir með hlutvei-k af-
greiðslustúlku á Grand Hóteli.
í ár f ást aðeins 200 þús. kr., þrátt fyrir
300 þús. kr. veitingu á f járlögum
Akureyrarbær fær 800 þíisund króna lán til
byggingarinnar
1 sumar liefir vcrið unnið sleitu-
laust við nýju sjúkraliússbygg-
inguna hér á Akureyri, en verkið
hefir gengið seinna en eðlilegt er
vegna þess að miðstöðina í liúsið
vantar. Hafa gjaldeyrisyfirvöldin
verið óafsakanlega seinlát um
leyfisveitingar fyrir miðstöðinni,
að því er Gunnar Jónsson fram-
kvæmdastjóri nýbyggingarinnar
sagði í viðtali við blaðið í gær.
Þessi leyfi eru nú loksins
komin að mestu leyti, en mið-
stöðin sjálf ekki. Verður ekki
hægt að ljúka innanhússhúðun
og arjnarri slíkri innanhússvinnu
fyrr en miðstöðin er komin.
Sjúkrahússnefndin hefir ákveðið
að láta vinna að innréttingu
hússins í vetur og hefja það starf
af fullum krafti strax og mið-
stöðin er uppsett. Ekki kvaðst
framkvæmdastjórinn geta fullyrt
neitt um það, hvenær nýja
sjúkrahúsið yrði tilbúið, en upp-
haflega var ráðgert að taka mætti
það í notkun árið 1950. Vegna
þess hve gjaldeyrisyfirvöldin
hafa seinkað ýmsum fram-
kvæmdum er vafasamt að hægt
verði að standa við þessa áætlun,
einkum þar sem enn er eftir að
útvega mikið efni eilendis frá og
er það að sjálfsögðu háð leyfis-
veitingum hér á hverjum tíma.
Fjármál byggingarinnar.
Um fjármál byggingarinnar
sagði framkvæmdastjórinn m. a.,
að byggingin væri nú skuldlaus,
eins og hún stendur, og hefir þá
verið varið til hennai’ um 2,3
milljónum króna. Eins og kunn-
ugt er greiðir ríkið 3/5 bygg-
ingarkostnaðar, en Akureyrar-
bær 2/5 kostnaðar. — Á síð-
ustu fjárlögum var gert ráð fyrir
300 þúsund króna fi-aml'agi til
byggingarinnar, en ekki hefir
fengist nema 200 þúsund krónur.
Hefir fjármólaráðherra ákveðið
að notfæra sér heimild í lögum
um 35% niðurskurð til verklegra
framkvæmda. Mun ríkið því ekki
leggja fram nema 200 þús. kr. í
ár. Var þó raunar þörf á miklu
meira framlagi, því að ríkið er
orðið langt á .eftir um greiðslur
fyrir sína 3/5 hluta stofnkostn-
aðar. Byggingin kostar nú um
2,3 millj., þar af hefir bærinn
greitt 1,3 millj., en ríki 1 millj.
Ætti ríkið þó að hafa greitt hátt
á aðra millj. Enda þótt framlag
ríkisins sé 3/5 lögum samkvæmt,
þarf að óætla fé á fjárlögum
hverju sinni til byggingarinnar.
Eru horfur á að erfitt reynist að
fá nægilegt framlag úr ríkissjóði
til þess að ljúka byggingunni á
skömmum tíma, svo sem nú er
ætlað, og hefir því verið athug-
aður sá möguleiki að fá lán sem
svarar ríkisframlaginu, er greið-
ist af fé því, er ætlað er á fjár-
lögum hverju sinni til byggingar-
innar. Er það mál óútkljáð, en
nokkrar horfur á að það muni
leysast. Um framlag bæjarins er
það að segja, að aldrei hefir
staðið á því. Sem fyrr segir hefir
bærinn þegar lagt 1,3 millj. til
byggingai-innar, og áætlað er að
hann þurfi að leggja a. m. k. 800
þúsund kr. fram til viðbótar.
Naumast verður ætlað að öll sú
upphæð verði tekin á fjárhags-
áætlun bæjarins á næstu 2—3 ár-
um, og með það fyrir augum leit-
uðu þeir Gunnar Jónsson fram-
kvæmdastj. og Steinn Steinsen
bæjarstjóri fyrir sér um lán til
byggingarinnar á dögunum, er
þeir voru á ferð í Rvík. Hefir
slíkt lán fengist, um 800 þús. kr.,
og greiðist það jafnótt og framlag
bæjarins fellur til útborgunar, en
bærinn greiðir lánið síðan með
árlegum greiðslum, eftir því sem
tekið verður upp ó fjárhagsáætl-
un framlag til byggingarinnar.
Með þessum aðgerðum hefir ver-
ið reynt að tryggja það, að
byggingin .stöðyist ekki vegna
fjárskorts hér, þótt hún sé vita-
skuld eftir sem áður háð leyfis-
veitingum Fjárhagsráðs og Við-
skiptanefndar. Hefir Fjárhagsráð
hingað til veitt öll nauðsynleg
leyfi greiðlega, en mjög hefir
staðið á Viðskiptanefnd.
Innanhússbúnaður.
Um búnað sjúkrahússins sagði
Gunnar Jónsson, að ekkert af
honum væri pantað ennþá, enda
gjaldeyrisleyfi ófáanleg á þessu
ári. .Hins vegar er búið að gera
áætlun um innflutning efnis til
allra deilda sjúkrahússins og
verður hafizt handa um útvegun
alls búnaðar eins fljótt og kostur
er. Sjúkrahúsið er, sem kunnugt
er, 123 rúm, að meðtalinni geð-
veikradeildinni, sem þegar er
tekin í notkun.
F ramsóknarf élagið
opnar skrifstofu
Framsóknarfélag Akureyrar
hefir fengið leigt skrifstofupláss í
Hafnarstræti 93, III. hæð, fyrir
skrifstofu. Verður skrifstofan op-
in fyrst um sinn tvisvar í viku’ á
mánudögum og miðvikudögum,
kl. 8.30—10.30 e. h. Ágúst Steins-
son verður til viðtals þar á þess-
um tíma.
BYLGJULENGD
útvarpsstöðvarinnar í Rvík
hefir verið breytt úr 1107 metrum
í 1648 metra, frá og með degiiuun
í dag að telja. Er þetta sama
bylgjulengd og útvarpsstöðinni
var úthlutað árið 1933, en því var
síöar breytt í 1107 metra.