Dagur - 24.11.1948, Page 1

Forustugreinin:
Eftir Alþýðusambands-
þingið.
Dagur
Finunta síðan:
Frá bókamarkaðinum. —
Útilíf og íþróttir.

XXXI. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 24. nóvember 1948
46. tbl.
Síldin kemur og f er
hér á Póllinum
Tilfinnanlegur beitu-
skortur norðanlands
Skömmu áður en blaðið fór í
pressuna í gærkvöldi hafði tíð-
indamaður þess tal af Valtý Þor-
steinssyni útgerðarmanni og
spurðist fyrir um síldveiði hér á
Pollinum og í Eyjafirði, en eitt
skipa hans, Gylfi, hefir að und-
anförnu nokkuð sinnt þeirri
veiði. Kvað Valtýr það rétt vera,
að Gylfi hefði orðið nokkurrar
síldar var á þessum slóðum síð-
ustu dagana. Hefði hann fengið
úm 200 mál og tunnur alls, og
aflinn aðallega verið frystur til
beitu, en þó hefði síldarverk-
smiðja Kveldúlfs á Hjalteyri tek-
ið 70 mál til bræðslu í fyrradag,
því að möguleikar frystihúsa hér
um slóðir að taka síld til fryst-
ingar væru mjög takmarkaðir
eins og stendur. Síldin er aðallega
18—20 cm. löng og allfeit, eftir
því sem gerist á þessum tíma árs,
eða ca. 15—17%. í gærmorgun fór
Gylfi enn í síldarleit um Pollinn
og fjörðinn, en veiði vai- þá sára-
lítil.
— Við höfum þó hug á að
fylgjast með því, hvort hún kem-
ur inn hingað aftur, sagði Valtýr
að lokum, — bæði til þess, ef
verða mætti, að Kvöldúlfur gæti
„sett í gang“ og gert sér einhvern
mat úr síldarslattanum, sem
hann tók af okkur í gær, en þó
fyrst og fremst vegna þess, að
beituskortur er nú tilfinnanlegur
fyrir útveginn liér norðanlands,
og væri það því mikil nauðsyn að
bæta úr þeim vandræðum með
því að hj'emma síldina, ef henni
skyldi skjóta hér upp aftur.
Ekki kvaðst Valtýr hafa frétt
neitt um síldarafla við Faxaflóa,
og lítur fyllilega út fyrir það —
því miður — að „silfur hafsins"
ætli að reynast höfuðstaðarbúum
jafn duttlungafullt og stopult sem
öðrum landsmönnum, þótt mikil
verðmaeti hafi verið sett þar á eitt
spil og af mikilli bjartsýni til
þess að veita síldinniþarverðugar
móttökur, ef henni þóknaðist að
líta upp á þá Skagáströnd.
Umíerðarfræðsla og
bílstjóranámskeið
Námskeið til meira-prófs bif-
reiðastjóra hefir staðið yfir hér
í bænum undanfarið. Hafa um
50 bifreiðastjórar sótt námskeið-
ið. Aaðalkennari er Vilhjálmur
Jónsson. — Síðastl. fimmtudag
var í sambandi við námskeiðið
sýnd umferðakvikmynd í Sam-
komuhúsinu, og þangað boðið
blaðamönnum, auk nemendanna.
Var mynd þessi fróðleg og þörf
hvatning til aukinnar varúðar í
sambandi við umferðarmálin.
S JÁ LFVIR KA S ÍMASTÖDIN :
i fétil stöðvðrinnará
Útgerðarbær í vexti og blóma
HnK
p (
ií b: \ " ■
Færeyingum græddist fé á stríðsárunum, en heir höfðu enga „ný-
sköpunarstjórn“ til þess að fremja kraftaverk eyðsluseminnar á
þeim fjárfúlgum. Þess vegna er Klaksvík og aðrir útgerðarbæir í
vexti og blóma.
Sfórfelldar landþurrkunar-
framkvæmdir í Glæsibæjarhreppi
Verkið stöðvaðist í haust vegna vélabilunar -
varahlutir fengust ekki leysir út í Reykjavík!
Landþurrkunarfélag Glæsibæjarhrepps, sem stofnað var af bænd-
um árið 1945 hefir haft með höndum miklar framkvæmdir að und-
anförnu. Hefir verið unnið með skurðgröfu að landþurrkun í
Kræklingahlíð, en bar er víðáttumikið landssvæði vel fallið til
ræktunar.
Dagur hefir snúið sér til for-
ráðamanna félagsins og fengið
hjá þeim nokkrar upplýsmgar um
starfsemi félagsins.
Franikvæmdir hófust 1946.
Landþurrkunarfélagið fékk
skurðgröfu leigða hjá Vélasjóði
ríkisins haustið 1946 og var þá
þegar hafizt handa um land-
þurrkun í Kræklingahlíð. Byrjað
var syðst í Hlíðinni. Skurðgrafan
starfaði síðan allt sumarið 1947
og sl. sumar, þangað til hún varð
óstarfhæf í september vegna
véiabilunar.
Verkið tæplega hálfnað.
í september sl. var alls búið að
grafa 68000 rúmmetra í stórum
skurðum. Varð víðast að hafa
gröfuna ó flekum vegna votlend-
is, en það seinkar verkinu um
1/4. Lokið hefir verið greftri á
14 jörðum, en eftir er að grafa
skurði á um 20 jörðum á félags-
svæðinu. Að vísu mun óvíða
verða grafnir jafn miklir skurðir
og á sumum þeim jörðum. sem
þegar er búið að ræsa fram, en
þó má áætla, að verkefni félags-
ins sé enn eigi hálflokið. Stafar
það þó að verulegu leyti af því að
grafan bilaði snemma í haust,
sem fyrr segir. Hefði hún, tíðar-
fars vegna, ella getað unnið allt
fram á þennan dag.
Varahlutir fást ekki leystir út.
Þessi töf er sérstaklega gremju-
leg vegna þess að varahlutir í
vélina voi-u til á hafnarbakkan-
um í Reykjavík, en leyfi fékkst
ekki til að leysa þá út! Er sú
ráðstöfun gjaldeyrisyfirvaldanna
lítt skiljanleg og óskynsamleg.
Er hvort tveggja að Vélasjóði
rílcisins er bakað beint tjón með
því að stöðva þessar dýru vélar
og ótækt er að ekki skuli hægt að
endurnýja stykki jafnótt og þau
ganga úr sér, svo og verða bænd-
ur vonsviknir þegar nauðsynleg-
ar ræktunarframkvæmdir ganga
miklu seinna en áætlað er.
Um framkvæmdirnar í Krækl-
ingahlíð má fullyrða, að þær eru
þýðingarmikill liður í ræktun
héraðsins. Landrými er mikið og
lega þess er hagkvæm. Fyrir
bændur þar er þurrkunin einnig
aðkallandi, því að iönd til tún-
ræktar eru ekki fyrir hendi yfir-
leítt fy.iT en þurrkuninni er lokið.
ari
Fjárhagsráð birtir yfirlýsingu, sem sýnir að
neitun um innflutning er byggð á röngum
forsendum
Upplýst, að Hafnarfjörður hefur fengið
500 númera stækkun
Gagnrýni sú, sem birzt hefir hér í hlaðinu og í Tímanum á þeirri
ákvörðun Fjárhagsráðs, að synja um levfi iil innflutniugs á sjálf- ■
virku símastöðinni hér, hefir nú orðið til hess, að hið virðulega ráð
hefir sent blaðinu yfirlýsingu um afstöðu sína og óskað að fá hana
birta í blaðinu. Degi er liúft að verða við beirfi ósk.
Blaðið telur, að yfirlýsing þessi
muni þykja allverulegt innlegg í
þessu máli, því að hún leiðir
ótvíi'ætt í ljós, að
Fjárhagsráð byggir synjun sína
á röngum forsendum, og full-
yrðingar ráðsins um skort á
fjárveitingum hins opinbcra og
samþykki ríkisvaldsins til
framkvæmdanna liér hafa ekki
við rök að styðjast.
Yfirlýsing Fjárhagsráðs.
Fjárhagsráð segir svo:
„Út af ummælum, sem höfð
eru eftir póst- og símamálastjóra
í Tímanum 13. nóv. og greinum
um sama efni í Akureyrarblöð-
unum, vill fjárhagsráð upplýsa
eftirfarandi:
1. Viðskiptaráð og nýbygginga-
ráð veittu aldrei leyfi fyrir
sjálfvirkri stöð á Akureyri, og
hún er því pöntuð í óleyfi.
2. Synjað var um fjárfestingar-
leyfi fyrir stöðinni, og samt er
málum haldið áfram.
3 í synjun fjárhagsráðs um fjár-
festingu á yfirstandandi ári
vai' sagt, að málið yrði tekið
til athugunar í sambandi við
innflutningsáætlun næsta árs,
1949, enda vélarnar ekki enn
tilbúnar.
4. Á fjórlagafrumvarpi fyrir
1949 er engin fjárveiting til
þessarar sjálfvirku stöðvar og
tekið fi-am í athugasemd, að
ekki þyki fært að veita fé til
hennar á því ári.
Stöð þessi er því pöntuð án
innflutningsleyfis og gjaldeyris-
leyfis, án fjárfestingarleyfis og
án þess að fé hafi verið til hennar
veitt,“
Ljótur bannfærÍHgarlisti.
Flestum mun fara svo eftir
lestur þessa bannfæringarlista, að
þeim muni þykja 4em sjaldan
hafi verið stofnað til ólánlegra
fyrirtækis en þessarar sjólfvirku
stöðvar hér. Synjanir og neitanir
nefnda og ráða eru þarna taldar í
fjórum feitum liðum og það rak-
ið, að stöð þessi hafi yfirleitt
engrar fyrirgreiðslu ríkisvaldsins
notið og þær ráðstafanir, sem
gerðar hafa verið til þessa, hafi
allar skort nauðsynlega blessun-
nefndanna, látinna og lifandi!
Það er athyglisvert, að í þess-
ari yfirlýsingu Fjárhagsróðs er-
ekki að finna neinn rökstuðning
fyrir öllum þessum neitunum, né
heldur er gerð nokkur tilraun til
þess að skýra hina skjótu fyrir-
greiðslu, sem sjálfvii’ka stöðin í
Reykjavík hefir notið umfram
stöðina hér. Það eitt að nefnd hafi
neitað, á að vera fullgild skýring
á þessum langa lista-.
Næg rök eru þó fyrir réttmæti
þess að koma hér upp sjálf-
virkri stöð og því að nauðsynin
er jafn rík hér og fyrir stækk-
un stöðvarinnar í Reykjavík og
Ilafnarfirði. Það er ennfremur
ljóst, að hinn langi bannfær-
ingarlisti Fjárhagsráðs er ekki
í samræmi við staðreyndir, og
bæði Alþingi og ríkisstjórnir
liafa gert ráð fyrir og levft þær
ráðstafanir, sem þegar hafa
verið gerðar í sambandi við
stöðina.
Fé á fjárlögum yfirstaudundi árs!
Yfirlýsing Fjárhagsráðs ber það
með sér, -að ráðið hefir leitað án
árangurs að fjárveitingu til sím-
stöðvarinnar á fjárlögum fyrir
1949. Hins vegar virðist hið
virðulega ráð ekki viti það
að á fjáriögum yfirstandandi
árs er að finna heimild til rík-
isstjórnarinnar til þess að
leggja fram eða taka að láni
allt að kr.. 3.3601)00 til ýmsra
símaframkvæmda, þar á meðal
til sjálfvirkrar stöðvar hér (22.
grein, 28. liður).
Það er kunnugt — enda aug-
ljóst — að þessi heimild er þarna
sett af því að gert var ráð fyrir
fiamkvæmdum hér á þessu ári.
Sjálft Alþingi hefir því, með
heimild þessari, vissulega gefið
fyrirheit um stöð þessa og sýnir.
það, að málið hefir ekki til þessa
verið flutt í fullkominni óþökk
líkisvaldsins, eins og Fjárhags-
ráð gefur í skyn.
Þá er og vitað, að sjálfvirka
stöðin var pöntuð 1946 með
(Framhald á 8. síðu).