Dagur - 24.12.1948, Blaðsíða 2
2
JÓLABLAIJ DAGS
mest var vandað til tíðagerðar,
sjálfu biskupssetrinu í Skálholti.
Hefði hann naumast verið tii bisk-
ups kjörinn að Hóluin, næstur cftir
Jón'Ögmundsson 1121, ef tíðahald
hans hefði eigi þótt vera með merki-
legum hætti, enda var liann bæði
vitur maður og höfðingi i skapi.
I’.r þannig gengið fr.í Ijárhag
kirkjunnar ;i hinum foiam m.ildög-
um, að kirkjan skyldi ciga 1/3 úr
heimaiandi og svo mikið í skógum,
cr þurfti. til húsabóta. Sá skógúr
óx þá allt um kring og voru leifar
al: honum lengi fram eftir öldum.
Kirkjan var frá öndverðu lielguð
Marteini bi/kupi frá Tours, sem
var dýrlingur mikill ,i rniðiildum
og höfðu Möðruvallarmenn lengi
á honum ástríki mikið. Er ekki
ósennilegt, að kirkjan liafi einmitt
fyrst verið vígð á Marteinsmessu
(11. nóv.) árið 1000 eða 1001.
Hver næstur tekur við staðar-
íorráðum á Möðruvöllum eftir að
með vissu. En ekki cr þó útilokað,
að Runólfur prestur, sonur hans,
liali þ.i verið svo ti! þroska kominn,
að liann liafi tekið við búi 1121,
þótt ungur hljóti hann ]j;i að hala
verið. En talinn er hann í presta-
skránni 1143 með öðrum prestum
í Eyjafirði, og er þá ekki að efa, að
liann hefur cinmitt verið prestur
á Möðruvöllum. Hann anda.ðist
1180. ’Eengdasonur hans hefur
sennilega verið Ilallúr prestur
Gunnarsson lögsögumanns Úlf-
héðinssonar, er uin getur á Möðrti-
völlum á seinni hluta aldarinnar.
Er Einar sonur Halls órðinn goð-
orðsmaður og larinn að búa á
Möðruvöllum 1187. Búa þeir feðgar
þar Iram um aldamót 1200. í þeirra
tíð brann bærinn á Möðruvöllum
árið 1184.
Ekki er vitað hvað varð um
Einar Hallson, en scnnilega hefur
hann ekki orðið gainall tnaður.
Hinir fornu annálar geta þess, að
faðir lians, h.ifi anda/.t 1201. Er
þá Hallur Kleppjárnsson orðinn
ábúandi á Möðruvöllum. Átti hann
goðorð hállt móti Ögmundi sneis
horvarðssyni sem um getur í .Guð-
mundarsögu biskups, en kona hans
var Ingibjörg, dóttir Guðinundar
dýra á Bakka í Öxnadal af ætt
Möðruvellinga og hefur Elalhir
þannig komi/.t að staðnum. Átti
liann í deilum við Guðmtind bisk-
up Arason á lyrsta tug 13. aldar og
bannfærði bizkup hann a. m. k.
cinu sinni. Flutti hann búlerhun
í Hrafnagil um 1209 og var veginn
þrem árum síðar af Kálli bónda
Guttormssyni á Grund, svo sem
skýrt er frá í Sturlungasögu:
Skömmu seinna verður Jón Örn-
óllsson bóndi á Möðruviilluin.
Hann var sonur Örnóífs bónda í
Miklagarði Jónssonar prests I’oi-
varðssonar h'klega af ætt Ljósvein-
inga. Hefur liann seniiifega verið
kvæntur dóttur Ilalls prcsts Gunn-
arssonar og þannig fengið heimildir
á staðnum. Hann dó 1222. E.n ætt-
leggur hans bjó síðan ;i Möðru-
völlum um langan aldur.
Hallur hét son Jóns Örnóllsson-
ar, höfðingi mikill og goðorðsmað-
ur. Hann var friðsamur maður og
vinsæll og reyndi hvarvetna að
forða vandræðum. Um hann hefur
géym/.t forn vísa, cr bei honum
fagran vitnisburð. Hún hljóðar
þannig;
Öll uutia hjú Halli,
Hallur er bliður vid alla,
gelur ei slika i sveitum
svcit, jjó viða leili.
Kyunitt mörgum manni.
mannbaldur jreviri alclri,
full er ölvccrð öllum
öll á Möðruvöllurn.
Eftir Hall Jónsson bjó á Möðru-
völlum sonur hans: Þórður Halls-
son riddari, nafnkunnur höfðingi
og sæmdarmaður. Hann \ar kvænt-
ur Guðnýju, systur Árna biskups
Helgasonar. Þórður ahdaðisi 1312.
Ketill verður biskup, er ekki vitað
Hiö myndarle&a íbáðarlws kitkjubóndans að Möðruvöllum.