Dagur - 23.11.1949, Blaðsíða 1

Forustugreinin:
Myndun þingræðis-
stjórnar.
Fimmta síðan:
Jón Sveinsson, fyrrv.
bæjarstjóri, sextugur.
AXXII. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 23. nóvember 1949
49. tbl.
Stjórnmálanámskeið
F. U. F.
Ollum ungum Framsókn-
armönnum, bæði á Akureyri
og í Eyjafiarðarsýslu er heim-
il þátttaka, hvort sem þeir eru
félagsbundnír eða ekki.
Námskeiðið verður á þess-
um tímum:
I
Laugard. 3. des. kl. 4.30 e. h.
Sunnud. 4. des .kl. 1.15 e. h.
Mánud. 5. des. kl. 8.30 e. h.
Fimmtud. 8. des. kl. 8.30 e. h.
Laugard. 10. des. kl. 4.30 e. h.
Sunnud. 11. des. kl. 1.15, e. h.
Námskeiðið fer fram í „Ro-
tary“sal KEA.
Sendið þátttökutilkynning-
ar til skrifstofu Framsóknar-
flokksins, Hafnarstræti 93,
Akuréyri. Sími: 254.
Skrifstofa
F ramsóknarf éíaganna
í Hafnarstræti 93 (Jerúsalem)
er opin á þessum tímum:
Þriðjud. kl. 9 —10.30 e. h.
Miðvikud. kl. 5.30— 6.30 e. h.
Föstud. kl. 5.30— 6.30 e. h.
Félagsmenn og aðrir, sem styðja
flokkinn, eru hvattir til að líta
inn á skrifstofúna. Sérstaklega er
Framsóknarfólk, sem nýflutt ér
í bæinn ,hvatt til að líta inn.
Hitlers-stríðið kostaði
510 miíjarða marka
Múnchen 9. nóv. (TT—Reuter).
Stríð Hitelrs kostaði Þýzkaland
um 510 milljarða þýzkra marka
eftir því sem reiknað hefir verið
út af „Ekonomiske Forsikrings-
institutet í Munchen". Þetta fjár-
magn myndi hafa nægt til að búa
hvert þýzkt heimili að húsgögn-
um auk trjágarðs kringum hús
og einkabifreiðar.
Þar að auki hefði mátt byggja
60000 nýja bóndabæi á nýtízku
vísu, 50000 lítil iðnaðarfyrirtæki,
6000 íþróttaleikvang'i, 4000 skóla
og nokkur þús. sjúkrahús.
F rainsókmnvhist
Framsóknarfélag Akureyrar
heldur Framsóknarwhist fyrir
félaga og gesti að Ilótel KEA
fimmtudaginn 24. þ. m. kl. 9 e.
h.
Takið spil ög blýanta íneð!
Nánar á götuauglýsingum.
Stjórnin.
og SjálfsfæSisflokkyrinn hindra
menn og virouieg
Síðastliðinn föstudag var Sig-
urður Guðmundsson skólameist-
ari til moldar borinn. Var jarðar-
förin ein hin fjölmennasta; sem
sést hefir í Reykjavík. Bar það
vott hinna almennu vinsælda,
virðingar og viðurkenningar, sem
skólameistari naut meðal nem-
enda og annarra, sem þekktu
hann eða þekktu til hans.
Athöfnin hófst á heimili Sig-
urðar, Barmahlíð 49, kl. 1. — Þar
flutti séra Bjarni Jónsson, vígslu
biskup, stutta bæn.
Steingrímur J. Þorsteinsson,
magister ,flutti kveðju fyrir hönd
nemenda Menntaskólans á Akur-
eyri.
Stúdentar og aðrir nemenduy
Menntaskólans á Akureyri söfn-
úðust saman í Hljómskálagarðin-
um. Fylktu þeir liði undir fána
skóla síns. Munu hafa verið nærri
sex hundruð mannS þar saman-
komin.
Þegar líkfylgdin bar að, lagði
fylkingin af stað norður Fríkirkju
veginn að Dómkirkjunni og stóð
þar. heiðursvörð. Þegar kista
skólameistara var borin inn í
kirkjuna, hófu norðanmenn upp
söng Mentnaskólans á Akureyri
„Undir skólans menntamerki“ og
sungu tvö erindi hans af nliklum
þrótti. Mun margur hafa hugsað
til þess með söknuði, að þetta
skyldi vera hinn síðasti morgun-
söngur i viðurvist hins gamla,
ástkæra vinar og kennara.
Gamlir nemendur Menntaskól-
ans á Akureyri báru í kirkju. Þá
var skólafáninn borinn í kirkju-
kór.
í Dómkirkjunni var hvert sæti
skipað og urðu margir frá að
hverfa. Meðal þeirra, sem við-
staddir voru, var forseti íslands,
herra Sveinn Björnsson. Þórar-
inn Björnsson, núverandi skóla-
meistari, var og viðstaddur.
Séra Bjarni Jónsson flutti í
kirkjunni mjög' hugnæma og
snjalla ræðu.
Dr. Páll fsólfsson stjórnaði
Dömkirkjukórnum.
Ríkisútvarpið heiðraði minn-
ingu skólameistara með því að
útvarpa útför hans. Skólar lands-
ins voru flestir lokaðir í minn-
ingarskyni við hinn látna skóla-
mann.
Margir munu þeir háfa verið,
sem ekki áttu þess kost að vera
viðstaddir, sem þó fýlgdust með
útförinni. Hér í bænum vofu
fánar dregnif í hálfa stöng.
Margir þjóðkunnir menn hafa
ritað eftirmæli, bæði nemendur
og aðrir.
Utför Sigurðar bar þess greini-
lega vott, að með honum hneig til
moldar einn sérkennilegasti per-
sónuleiki samtíðárinnar og senni
qm
Formaður Framsóknarflokksins, Hermann lónas-
son, tilkynnti forseta árdegis á simnudag, að
hann teldi sig ekki geta rnyndað ríkisstjórn, sem
hefði nægan þingstýrk að baki til þess að geta
leyst af hendi þau mörgu vandamál, sem að
þjóðinni steðja
Viðíal við Alþýðuflokkinn.
Eins og kunnugt er fól forseti
Bj
lega mesti skólamaður íslend- ^ Hermanni að gera tilraun til
inga á fyrri helmingi 20. aldar- þingræðisstjórnármyndunar. —
Eðlilega sneri hann sér fyrst til
Alþýðuflokksins. Framsóknarfl.
hefir ætíð álitið og óskað eftir
samstarfi við þann flokk, ef unnt
væri. Það kom hins vegar fljótt
fram, að þeir höfðu „ekkert lært“
við kosnin’garnar. Var helzt lögð
áherzla á langan ög ýtarlegan
stjórnarsamning og yfirleitt
þumbast við og lítill samstarfs-
vilji fyrir hendi. Hyggst Alþýðu-
flokkurinn helzt fara einförum
eftir kosningar.
Ef hins vegar væri vilji fyrir
hendi hjá Alþýðuflokknum til
þess að mynda þingræðisstjórn og
samstarf gæti tekist með honum
og Framsóknarflokknum, væru
miklir möguleikar fyrir því að
slíka stjórn væri hægt að paynda.
Fyrir kosningar var það svo, að
Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæð-
lisflokkurinn gátu myndað stjórn
og unnu saman. Nú er það Al-
þýðuílokkurinn, sem getur hindr-
að myndun þingræðisstjómar og
gerir það. Hermann lagði til, að
reynd yrði myndun tveggja
flokka stjórnar, Alþýðuflokksins
:og Framsóknarflokksins, þannig,
að Sjálfstæðisflokkurinn annað
hvort styddi slíka stjórn eða veitti
henni hlutleysi. Skyldi Framsókn
arflokkurinn hafa forystu stjórn-
arinnar.
Þessu tilboði taldi Alþýðu-
| flokkurinn sig ekki búinn til að
svara, og eins og áður segir vildi
ýtarlega samninga, sem tryggðu
framgang vissra mála í þinginu
fyrir fram.
jörgúnarafrekið
við Látrabjarg
Slýsávarnafélag íslands sýndi
hér uin helgina sérstæða og fróð-
lega kvikmynd af cinstæðu af-
reki: Bjöi'gun skiþbrotsmanna af
ströhdúðu skipi.
í skammdeginu árið 1947, 12
dés., strandaði brezki togarinn
„Dhoon“ við Látrabjarg. Bjargið
fyrir ofan strandstaðinn er 240 m.
hátt, snarbratt. Þrátt fyrir nátt-
niyrkur, fái-viðri og ótrúlega erf-
ið skilyrði, tókst björgunarsveit
frá Hvallátrum að bjarga öllum
lifandi mönnum, sem í skipinu
voi-u.
Myndin er Slysavarnafélaginu
til mikils sóma. Svo og fólkinu,
sem vann að björguninni. Enn
ekki einasta það. Hún er tákn-
ræn manndáða og hetjulundar.
Ber vott um greind og þrek ís-
lenzkrar alþýðu. Afrek þetta hefir
ekki einungis verið rómað hér á
landi, heldur einnig erlendis og
talið með einsdæmum.
Björgunarmenn hlutu sértsaka
viðurkenningu frá konungi
Bretaveldis og öðrum innlendum
og erlendum aðiljum.
Kvikmyndin er, auk þess að
vera stórfengleg, ■ mjög spenn-
iandi.
Haþpdrœtti búsbygg-
ingarsjóðs
Framsókriarflokkurinn hefir
efnt til happdrættis til styrktar
því málefni að reisa sérstakt
flökkshús í Reykjavík. — Margir
glæsilegir vinningar, m. a.: Fer-
guson-dráttarvél (kr. 16.000). —
Dregið verður 15 .des. 1949. —
Miðar fást hér í bænum á skrif-
stofu flokksins, Skóbúð KEA,
Koi-nvöruhúsinu og Bókavei-zlun
Björns Árnasonar. — Styðjið
gott málefni!
Viðtal við Sjálfsfæðisflokkinn.
Þá var snúið sér til Sjálfstæð-
isflokksins og óskað eftir áliti
hans á möguleikum á myndun
tveggja flokka stjórnar á áður
greindum grundvelli. Spurzt var
og fyrir um það, hvort og hvern
stuðning flokkurinn vildi veita
slíkri stjórn, hvort h^nn vildi t. d
tryggjá framgang greiðsluhalla-
lausra fjárlaga o. s. frv.
Svör flokksins voru yfirleitt
ekki ólík svörum Alþýðuflokks
ins. Jú, hann vildi vinna að
myndun þingræðisstjórnar, en
skilyrði væri að vissum málefn-
um væri á vissan hátt tryggt
nægilegt þingfylgi.
Viðtal við kommúnista.
Áð vanda sendu þeir bréf. En.
var yfirleitt á það bent, að þjóð-
in óskaði ekki eftir þeirra stjórn
eða stjói-narstuðningi. — Meðan
Moskvumenn mörkuðu stefnu
flokksins væru þeir ekki fýsilegir
til samstarfs.
Framsóknarflokkurinn lagði við’
stjórnarmyndunartilraunir meg-
ináherzlu á að reyna af fremsta
megni að stuðla að því, að fram-
kvæma þá stefnu, sem hann barð
ist fyrir í kosningunum og sem
þjóðin veitti fulltingi.
Erfitt mun vera að spá um það,
hvort nokkur þingræðisstjórn
verði mynduð, en yfirleitt er
heldur lítill vilji í þá átt hjá of
rnör'gúm.
Ólafur Thörs rcynir
stjórnarmyndun.
Forseti hefir nú falið formanni
Sjálfstæðisflókksins að gera til-
raun til myndunar þingræðis-
stjórnar. Sennilega eru þegai
komin fram ágreiriingsmál borg-
araflokkanna. En, ef Ólafur Thors
gefst upp, hvað tekur þá við?
,,ÁI|)ýðiiniaðiirinn“
Iiagræðir sannleik-
anmii
Við þeirri fulíyrðingu Al-
þýðumannsins, að hugur Her-
irianns Jónassonar hafi helzt
staðið til sósíalista, er rétt að
upplýsa, að Herinann sneri sér
aldrei til þeirra um stjórnar-
myndun. Þeif sendu Fram-
sóknarfl. bréf og óskuðu eftir
viðræðum. Þær viðræður voru
á þá leið, að þeim var tilkynnt,
að stjórn, seni studd væri af
þeim, myndi áreiðanlega ekki
njóta trausts þjóðarinnar.
Én hvað það er leiðinlegt
fyrir Alþýðumanninn að þurfa
alltaf að öfunda Framsóknar-
flokkinn af því að hafa aldrei
haft samstarf við „Moskvu“-
línuna.