Dagur - 20.12.1950, Blaðsíða 31

JÓLABLAÐ DAGS
31
mögulegt verður og engar ófyrir-
sjáanlegar hindranir mæta sumar-
ið 1843), þó með því skilyrði að
presturinn, séra Sigurður Jóns-
son á Staðastað, leggi til þá tíu
ríkisdali, sem liann hefur skrifað
sig fyrir. Þar hjá óska bændurnir
þess hér getið, að þeir við næstu
prestaskipti í Goðdölmn hafi í
liyggju að sækja um að kirkjan fái
að njóta tíunda og ljóstolla af sókn-
inni svo hún með tímanum geti
öðlast nokkra portion, en að þeir
þó undir eins leggja henni til vín,
bakstur og ljós.
artum ut supra
H. Jónsson, /. Benediktsson,
Jóhannes ]ó)isson, Halldór
Halldórsson, Guðm. Guð-
mundsson vegna móður sinn-
ar, Jón Jónsson.
Séra Sigurður Jónsson flutti frá
Goðdölum vestur að Staðastað árið
1838. Hann átti þá Ábæ og næstu
árin á eftir. Undirbúningur að
kirkjusmíðinni hefur verið hafinn
áður en prólastur kom að vísitera,
þar sem að séra Sigurður hafði lof-
að 10 ríkisdölum, að sjálfsögðu
vegna Jress að hann var eigandi
jarðarinnar.
Ekki mun Jrað vitað nii, hvort
þessi kirka heíur verið byggð árið
1843, eins og ákveðið var, eða það
hefur dregizt eitthvað lengur. All-
ur kirkjuviðurinn var rauðaviður,
og stóð kirkjan í miðjum kirkju-
garðinum, á sama stað og sú, sem
á undan var. Hún var 6 metrar á
lengd innan veggja, en t;epir 3 rii.
á breidd. Þilstafnar voru og skar-
súð, en hliðveggir og þak úr torfi.
Tveir l'jögurra rúðu gluggar voru
á kórstafni, sinn hvorum megin við
altarið. Þá var og gluggi á suður-
lilið nálægt prédikunarstól. Hann
var minni en kórgluggarnir, en þó
með fjórum rúðum. Klukkur voru
yfir kirkjudyrum og fyrir ofan
þa?r, uppi undir burslinni lítill,
tveggja rúðu gluggi. Þrír bekkir
voru í kirkjunni hvorum megin, og
komust þrír á hvern, og þó naum-
lega. Auk [ress var bekkur með kór-
þili að framan norðan kórdyra og
hringbekkur í kór. Prédikunar-
stóllinn var sléttur, rauðmálaður,
með mörgum rósum, gerðum með
gráu steinmáli.
Árið 1920 var Jressi kirkja, sem
nú liefur verið sagt frá, orðin mjög
hrörleg, og var þá um tvennt að
velja: að leggja Ábæjarkirkju niður
eða endurreisa hana. Hinn síðar-
nelndi kosturinn var valinn. Kirkj-
an var endurreist árið 1921, Jnátt
fyrir erliðar aðstæður. Byggingar-
efrii varð að flytja 75 km. vega-
lengd. Auk þess var almenn fjár-
þröng hjá bændunr eftir verðfallið
og harðindin 1920. Þann G. ágúst
1922 var Ábæjarkirkja vígð að við-
stöddu fjölmenni. Prólasturinn-,
séra Hálfdan Guðjónsson, vígði
kirkjuna og þakkaði söfnuðinum
fyrir trúnað við sið feðranna. Hann
lét Jress getið, að Austdælir helðu
ekki getað til Jress lrugsað, að jafna
við jörðu Jrað altari, sem leðtir
Jreirra og mæður hefðu kropið fyr-
ir í blíðu og stríðu, mann fram al
manni. Þeir hefðu viljað heyra
hljóm kjrkjuklukkunnar kalla til
tíða enn sem áður.
Ábæjarkirkja er lítið eitt stærri
nú, en hún var áður. Sæti eru fyrir
30 manns. .Veggir eru steyjrtir, Jrak
úr torfi, en gólf og livelfing úr
timbri. Gluggi er yfir kirkjudyrum
og annar stærri á kórstafni yfir
altarinu.
Söfnuðurinn sér ltiminirin livelf-
ast yfir háum fjallatindum. Ef til
vill á engin kirkja á landinu altaris-
töflu jafn merkilega og ljóslilandi.
Engir aðrir en Jjeir, sem hal'a
dyalið langdvöhun í Austurdal,
þekkja fegurð hans alla. Þeir, sem
hafa vakað Jrar vornótt um Jóns-
messu, verður það ógleymanlegt.
Það verður einnig ógleymanlegt,
Jjegar máninn gægist upp yfir
fjallsbrúnina á fögru skammdegis-
kvöldi og varpar sínum töfraljcrina
á fannir í fjallshlíðum. Það verður
einnig ógleymanlegt, þegar austan-
stormurinn æðir, sandurinn rýkur
'Og grösin blakta. Og áin niðar.
Jökulsá er Jrað stórveldi, sein ekki
lætur hasla sér völl.
— í miðjum dalnuni stendur
Ábæjarkirkja, eins og hún hefur
staðið um aldaraðir, á bakkanum
við Ábæjará.
Bjurn Egilsson.
Fallegiir telpukjóll
Þenrtai< telpukjól er auðvelt að sauma
heima, —- éí efni fæst.