Dagur - 29.11.1951, Side 8
8
Dagur
Fimmtudaginn 29. nóvember 1951
Kantötukór Akureyrar
heldur hljómleika laugardaginn 1. des. á vegum Tónlistarfélagsins hér
Með þessum hljómleikum Kantötukórs Akureyrar vill Tónlistar-
íélag Akureyrar heiðra tónskáldið Björgvin Guðmundsson I sain-
bandi við sextugsafmæli hans á síðastliðnu vori. Væntir félagið, að
þeirri ráðstöfun verði tekið með skilningi og fögnuði.
Yallakirkja í Svarfaðardal 90 ára
Klukkan mikla vígð
Söngför Kantötukórs Akur-
eyrar á Norðurlanda-söngmótið
mikla í Stokkhólmi síðastl. sum-
ar varð mikill viðburður og
minnisstæður á marga vísu.
Fluttu íslenzk blöð all-ýtarlegar
fréttir af för þessari, bæði meðan
á henni stóð og eins eftir á, enda
reyndist fötin eitt hið fegursta og
glæsilegasta sumar-ævintýri,
auðvitað fyrst og fremst kór-
félögunum sjálfum, en einnig
þjóðinni allri, því að hún hlaut
einnig sinn þátt í þeirri sæmd og
gleði, sem kórnum hlotnaðist
með för sinni. —
Hér skal í stuttu máli drepið
á nokkur helztu ummæli sænskra
og norskra blaða um söng Kan-
tötukórsins og frammistöðu í
söngför sinni:
Svíþjóð: „Morgon Tidningen“:
„.... Svo tærum og ljúfum
samhljómum, og samtímis vold-
ugri tónfyllingu ó breiðu sviði og
með ríkum blæbrigðum hefur
tæplega náð nokkur hinna
mörgu kóra, sem eg hef haft
tækifæri til að hlusta á síðustu
tvo dagana.... og tónskáldið
reyndist ágætur söngstjóri. . . .‘
„Stockholms Tidningen“
um „Strengleika":
„.... Tónsmíðin birtist á al-
þýðlegan hátt, látlausan og frísk-
85 ARA: SIGURGEIR JÓNSS.
(Framhald af 1. síðu).
unarfulltrúi. En í Reykjavík eru
Gunnar söngstjóri, Vigfús ljós-
myndasmiður og frú Hermína
píanóleikari. í Vestmannaeyjum
er einnig búsettur einn sonur
þeirra hjóna, Hörður ljósmynda-
smiður. Má vissulega fullyrða, að
góðar gáfur og þá ekki sízt rík
listhneigð og næmleiki á liti og
tóna sé einkennandi arfleifð, sem
þessi stóri hópur hefur hlotið í
heimanfylgju úr föðurgarði.
Dagur óskar Sigurgeir og öllu
fólki hans til heilla í tilefni þessa
merkisdags.
an, og öðru hvoru dettur Svía ef
til vill í hug A. F. Lindblad. —
Hæst ber tónskáldið í lokaþætt-
inum, þar sem samandregin eru
nokkur hinna sorlegu og áhrifa-
miklu atriða. — Kórinn er ágæt-
lega þjálfaður, með hljómfögrum
röddum, og einsöngvarar áber-
andi góðir og athyglisverðir. . .. “
„DjurhoJms Tidning":
„. . . . Kórinn söng framúr-
skarandi vel og með afburða
leikni (algerlega nótnalaust) og
með feiknamikilli aðlöðun og
hlýðni við söngstjórann... .“
„Ny Tid“, Gautaborg:
„. . .. Séi’staklega voi’u sópr-
ani-addii’nar bjartar og blæfagr-
ar. Samræmingin var fullkomin,
og kórinn fylgdi tilvísun söng-
stjóra og öllum blæbrigðum með
leikni og nákvæmni. Kórinn
hafði einnig mjög góða einsöngv-
ara... . “
Noregur: „Verdens Gang“:
„Kórinn hefur ágætar raddir
og syngur frískt og fallega. í
stei’kum söng verða þó sópi’an-
raddirnar of skarpar. Oðru
hvoru nær hljómur kórsins
undi’averðri fegui’ð. . .. “
„Arbeiderbladet“ (Erling
Werther):
„.... úrvals blandaður kór,
eftir efniviði í’addanna að dæma.
Er í’addgæðunum dreift jafnt um
einstaka hluta kórsins, og heild-
artónninn er mjúkur og hríf-
andi. . ..“
„Morgenbladet" (Eling Kjelsen):
„Kóx-inn.... stendur ó háu,
listrænu stigi, með ferskum, ber-
andi í’öddum og fáguðum sam-
hljómum á öllum styi’kleikasvið-
um.... „Strengleikar“ gáfu hin-
um bráðsnjalla kór ríkulegt fæi’i
á að bii’ta sínar beztu hliðar í
fallegum kórsamhljóm, og hann
leysti viðfangsefni sitt af hendi
með sanm-i og einlægri söng-
gleði. . .. “
„Folket":
„. . . . Samsöngurinn hófst með
nokkrum þjóðlögum, undir stjórn
Áskels Jónssonai’. Það var óðar
auðheyi’t, að hér voru söngvai’ar
á ferð, sem risu allhátt yfir
venjulega kói’a. Hér var skilyi’ð-
islaus og óhlédræg ákveðni í öll-
um átökum, með hái’vissri og
hreinni framfærslu. Ef til vill var
einna ' eftirtektarverðast hið
stei’ka sami-æmi, sem hér réði.
Hvergi nokkurt „sig“ né „ein-
i’æmi“ radda. Hér voru hreinar
raddir, sem mikið mátti bjóða.
Það mun hafa verið síðari hluti
samsöngsins, sem vakti mesta at-
hygli áheyrenda. Þar heyrðum
við hluta „Strengleika" Björg-
vins Guðmundssonar, óratóríum,
þar sem efnið er ástarsaga, sorg
og hugleiðingar. Hér stjói’naði
söngnum höfxmdurinn sjálfur, en
hann er eitt kunnasta tónskáld
íslands og stofnandi Kantötu-
kói’sins. Hér heyrðum við hina
dásamlegustu kórsamhljóma með
frískum, litauðgum blæbrigðum,
sem í upphafi vöktu undrun
áheyrenda, en lyftu oss smám
saman að því mai’ki, þar sem
viðurkenna verður: Svo mikilli
tækni ræður þá söngkór yfir!
Sennilega má annars viðui’kenna,
að í slíkum tilfellum vekur tón-
smíðin sjálf svo mikla athygli og
eftirvæntingu, að næi’ri liggur að
telja sem sjálfsagt að hún hljóti
að fá hinn bezta flutning. — En
hamingjan góða, hve þessar
kvenraddir voru blæbrigðaríkar,
og hve tenóramir fylgdu þeim,
frá mýksta soi’dín til áköfustu
átaka. Bassai-nir voru hljóm-
hreinir og þýðir eins og organ-
raddir. ..."
Meðal ummæla kórfélaga eftir
heimkomuna má nefna, sem lítið
dæmi af fjölmörgum: Eftir sam-
sönginn í Stokkhólmi 17. júní:
Áheyrendur voru hrifnir af
„Strengleikum". — „Þetta var að
allra dómi ein hátíðlegasta stund
mótsins, svo mikil var hx’ifning
áheyi’enda... . “
Eftir samsönginn í Dómkirkj-
unni í Ósló: Eftir á þökkuðu
hlustendur mai’gir „fyrir góðan
söng og yndislega fagurt tón-
vei’k. . .. “
Vestur-íslenzki iðjuhöldurinn
og Svarfdælingurinn, Soffonías
Þorkelsson frá Hofsá, hefur
reynzt sveit sinni góður sonur.
Hann hefur m. a. gefið henni
gildan sjóð, sem verja skal til
skógræktar í sveitinni, og Valla-
kii’kju hefur hann géfið mikla
klukku, sennilega þá stærstu,
sem til er í landinu. Hefur söfn-
uðurinn nú gera látið veglegt
klukknapoi’t framan við kii-kjuna
fyrir hina nýju klukku.
Síðastliðinn sunnudag var svo
hvort tveggja gert, að minnzt var
90 ára afmælis kirkjunnar, og
jafnframt vígð hin mikla klukka.
Var allmai-gt fólk samankomið
að Völlum þennan dag, þar á
meðal vígslubiskupinn, sr. Frið-
rik J. Rafnar, og tveir prestar
aðrir, auk sóknax-prestsins, þeir
si’. Benjamín Kristjánsson og sr.
Sigurður Stefánsson. Þar voru og
staddir nokkrir Svarfdælingar,
búsettir utan sveitar.
Hófst athöfnin kl. lxálf tvö e. h.
með því að sunginn var sálmur.
Þá gerði oddviti sóknarnefndar-
innar gi-ein fyrir gjöf Soffoníasar
Þorkelssonar, klukkunni miklu,
og þeim framkvæmdum, sem
söfnuðurinn hefði staðið að í
sambandi við hana. Fór þá næst
fram vígsla klukkunnar. Flutti
vígslubiskup ræðu í kórdyrum,
og að henni lokinni gekk hann út
úr kii’kjunni ásamt söfnuðinum,
og vígði klukkuna, og var henni
hringt meðan söfnuðurinn gekk
aftur í kii’kju að lokinni vígslu.
Er í kirkju var aftur komið
hófst minningai’hátíð hinnar ní-
í’æðu sóknarkirkju með söng og
í-æðu sóknai-prestsins, sr. Stefáns
Snævarx’s. En höfuðdrætti úr
sögu kii’kjunnar flutti Valdimar
V. Snævarr, fyrrv. skólastjóri, og
hefur hann áður ritað þá í
Kii’kjublaðið. Þá minntist hinn
aldni merkisbóndi, Gísli Jónsson
á Hofi, þein’a Vallnapresta, er
þjónað hafa síðan þessi kirkja var
byggð, en þeir eru sr. Páll Jóns-
son, sr. Hjörleifur Guttoi-msson,
sr. Tómas Hallgi’ímsson, sr. Stef-
án Kristinsson, og núvei-andi
prestur, sr. Stefán Snævarr. Þá
söng Jóhann Koni’áðsson einsöng,
og Jakob Tryggvason lék einleik
á orgel kirkjunnar. Þar næst
tóku ýmsir til móls, meðal þeirra
Rögnvaldur Þórðarson, fyrrum
bóndi í Dæli, sem gaf kirkjunni
_500 krónu gjöf, Filippía Ki’ist-
jánsdóttir (Hugrún), er flutti
fi’umoi’t kvæði, Þór. Kr. Eldjárn
lxreppstjóri á Tjöi’n, sr. Benjamín
Kristjánsson, o. fl. Þá var lesið
ávai-p fi’á Svarfdælingum, búsett-
um í Reykjavík, og fylgdu því
um 7 þúsundir króna í pening-
um, og er slík rausn og tryggð
lofsverð og gefendum til mikils
sóma.
Að lokum endaði þessi ein-
stæða athöfn á því, að sóknar-
prestur flutti prédikun af stóL, en
sr. Sigurður Stefánsson á Möðru-
völlum sleit athöfninni með hinu
alm. messuformi frá altari.
Að þessum hátíðahöldum lokn-
um var setzt að kaffidrykkju í
boði sóknarnefndai’, og voru þar
hiiiar rausnax-legustu veitingar.
Oll var þessi athöfn bæði há-
tíðleg og virðuleg og öllum til
sóma, er hlut eiga að máli.
Nú mun hljómur klukkunnar
miklu óma um Svarfaðardal á
komandi tíð, kalla menn til tíða
og minna þá á tign lífsins og al-
vöru þess, minna þá á kirkju og
guðs-kristni í landi þeirra, og
skyldunnar við hana og sjálfa þá.
Og klukkuhljómurinn, sem ber-
ast ætti yíir dalinn einu sinni dag
hvern, mun varpa tiginni ró og
hátíðablæ yfir hina fögru sveit.
Frá Mæðrastyrktar-
nefnd
Eins og. kunnugt er hefur
Mæðrastyrksnefnd Akureyrar
stai’fað í mörg ár hér í bæ að því
að styrkja þreyttar mæður til
hvíldar og hressingar í sveit að
sumi’inu og gleðja fátækar og
einstæðar mæður fyrir jól.
Nú er farið að styttast til jóla
og hinn venjulegi undirbúning-
ur hafinn, sem tilheyrir jólafagn-
aðinum, en því miður munu í
þetta sinn vera fleiri en verið
hefur undanfai-in ár, sem hafa af
litlu að taka til umframeyðslu, til
að gleðja sína og gera sér daga-
mim um jólin, sökum hinnar
feykilegu dýi’tíðar og atvinnu-
leysi þess, sem nú gerir svo til-
finnanlega vart við sig. Því snýr
nefndin sér til þeirra bæjai’búa,
sem betur mega, í þeirri von að
þeir bregðist vel við og styrki
stai-f hennar með gjöfum, eins og
oft undanfarið. Fyrir utan pen-
inga tekur hún þakksamlega við
fatnaði, ef hann er lítið slitinn og
hi-einn. Ef einhverjir vilja láta
föt, eru þeir vinsamlega beðnir
að koma þeim á ski’ifstofu nefnd-
arinnar, Strandgötu 7, sem er
opin á mánudögum og föstudög-
um, fi-á kl. 5—7, eða til einhverra
eftirtalinna kvenna: Ingibjargar
Eiríksdóttur, Þingvallasrtæti 36,
Margrétar Antonsdóttur, Skóv.
Hvannbergsbræðra, Soffíu Stef-
ánsdóttur, Laxagötu 4, Jensínu
Loftsdóttur, Eiðsvallagötu 7,
Ingibjargar Benediktsdóttur,
Hafnarstræti 33, Laufeyjar Bene-
diktsdóttur, Brekkugötu 10,
Guðrúnar Melstað, Bjai’mastíg 2,
Sigríðar Söbeck, Brekkugötu 13,
Soffíu Thorarensen, Sti’andg. 25.
EIRÍKUR EINARSSON
2. þingm. Árnuesinga látinn.
Nýlega lézt í Rvík Eiríkur
Einarsson alþ.m., 66 ára að aldri,
vinsæll og velmetinn maður,
skáldmæltur vel og gáfaður, svo
sem hann átti kyn til.