Dagur - 07.03.1953, Blaðsíða 8
8
Baguk
Laugardaginn 7. marz 1953
Laxaseiði úr sunnlenzkri á látin
í Eyjafjarðará n. k. sumar
Samningurinn um leigu á ánni kemur
til framkvæmda í næsta mánuði
Eins og áður er lauslega greint frá hér í bla'ðinu hefur tekizt sam-
vinna með Stangveiðifélaginu hér í bæ og félagi landeigenda að
Eyjafjarðará, sem stofnað var á sl. ári, um að reyna að gera Eyja-
fjarðará að góðri stangveiðiá með friðun og fiskirækt.
10 ára samningur.
Hinn 7. janúar sl. var undirrit-
aður hér í bænum leigusámning-
ur í milli þessara aðila og tekur
Stangveiðifélagið ána og vatna-
svæði hennar á leigu til 10 ára,
frá 1. apríl næstkomandi að telja.
Fyrstu fimm árin gengur öll
leigan til fiskiræktar og er Stang-
veiðifélagið skuldbundið til að
verja á þeim tíma 30 þúsund kr.
til fiskiræktarstárfsins og er
ákveðið að efnt verði til laxa-
ræktar. Jafnframt taka leigutak-
arnir að sér að sjá um friðun ár-
ósanna, en þar hefur á undan-
förnum árum verið stunduð
netaveiði með þeim afleiðingum
■— ásamt fyrirdrætti í ánni sjálfri
— að fiskur er mjög genginn til
þurrðar í ánni og fer ástand
hennar versnandi.
Ný friðunarlína.
Leigutakarnir hafa látið fram-
kvæma mat á árósnum sam-
kvæmt fyrirmælum lax- og sil-
ungsveiðilaganna og er grunn-
línan dregin frá sv. horni hússins
Hafnarstr. 6, yfir Leiruna, til
staðar, sem er 100 m. norðan við
lækinn, sem er næst sunnan við
sýslumörkin hér fyrir handan
Pollinn. Frá þessari línu er friðað
svæði fyrir allri netaveiði 500 m.
til norðurs eða nokkuð norður
fyrir Höepfnersbryggjur Akur-
eyrarmegin. Er öll netaveiði
ólögleg á þessu svæði og hyggjast
leigutakarnir að hafa vörzlu við
ósana í vor. Gert er þó ráð fyrir
að mæla með því að ráðuneytið
veiti undanþágu til smásíldar- og
loðnuveiði skv. undanþáguákvæð
um um það efni í gildandi lögum.
Laxaseiði að sunnan.
Engin klakstöð er nú á Norð-
urlandi og verður að sækja laxa-
seiði suður á land, sem er bæði
erfitt og dýrt. En Stangveiðifélag-
ið er nú að ganga frá samningum
um kaup á öldum laxaseiðum frá
Siglfirðingar bíða eftir
úrslitum héraðsbanns-
málsins á Akureyri!
Bæjarstjórn Siglufjarðar hef-
ur afgreitt erindi um að láta
fram fara þar atkvæðagreiðslu
um héraðsbann með nokkuð
sérkennilegum hætti. Var sam-
þykkt að stofna til atkvæða-
greiðslunnar eftir að hún hef-
ur fram farið hér á Akureyri
og eftir að úrslit hennar eru
kunn!
EFTIRMAÐUR STALÍNS
fiskiræktarstöð Skúla Pálssonar
fiskiræktarmanns á Laxalóni við
Reykjavík og er ætlunin að
sleppa þeim í Eyjafjarðará í
ágústmánuði næstk. Verða þau
þá búin að vera í eldi í nokkra
mánuði og eiga að vera betur fær
um að bjarga sér en pokaseiðin.
Laxastofn þessi er úr Laxá í
Hreppum á vatnasvæði Ölfusár
og er sá stofn stórlax. Er ætlunin
að láta nokkurt magn af seiðum
úr eldi í ána næstu fimm árin í
þeirri von, að þannig megi koma
upp litlum stofni, sem síðan geti
aúkizt í ánni sjálfri. Gild ástæða
er til að ætla að Eyjafjarðará
geti veitt laxi allgóð lífsskilyrði
og að árangur hafi orðið af þeirri
tilraun til fiskiræktar, sem gerð
var árið 1938 að forgöngu Vil-
hjálms Þór forstjóra. Hefur síðan
orðið vart við lax í ánni.
Friðunin mikilvæg.
En ekki er síður mikilvægt
fyrir gildi árinnar, að friðun fyrir
netaveiði takizt vel. Það er álit
kunnáttumanna, að bleikjustofn-
inn í ánni muni ná sér á nokkuru
árabili ef netaveiði verður alls
staðar aflögð. Á undanförnum
árum hefur það hent, að smásil-
ungurinn, sem uppalinn er í ánni
og leitar sjávar í fyrsta sinn
snemma á vorin (niðurgöngu-
fiskurinn) hefur verið drepinn
hér við innri bryggjurnar í
hundraða eða þúsunda tali. Þessi
fiskur er gljáandi og fagur og
sýnist ókunnugum vera sjó-
genginn, en hann er horaður og
einkenni hans er að fiskurinn
sjálfur hið innra er ekki bleikur
eins og á sjógengnum fiski, held-
ur hvítur og hvapalegur. Fólk hér
í bæ keypti mikið af slíkum nið-
urgöngufiski á sl vori á torginu,
en komst að raun um að hann er
tæpast mannamatur. Stærðin er
20—30 cm. að jafnaði. Slíkur
veiðiskapur er auðvitað hin
mesta fásinna. Með eðlilegum
hætti mundi þessi fiskur leita í
ána aftur eftir að hann hefur vax-
ið og fitnað stórlega í sjó. Stang-
veiðifélagið, sem hér leggur
verulegan kostnað af litlum efn
um, væntir þess að allir aðilar,
stangveiðimenn, landeigendur og
áhugamenn um fiskirækt, leggist
á eitt að halda friðunarreglurnar
í heiðri. Samkvæmt samningnum
eru allar aðrar veiðiaðferðir en
viðurkenndar stangveiðiaðferðir
bannaðar og Stangveiðifélagið
eitt hefur rétt til stangveiðinnar.
Þó geta bændur fengið stang-
veiðidaga keypta á nettóverði, ef
þeir óska og snúa sér til félags-
stjórnar sinnar.
Moskvaútvarpið tilkynnti í gær-
kvöldi að Grigory Malenkov hefði
verið kjörinn eftirmaður Stalíns.
En Molotov tekur við sínu fyrra
embætti utanríkisráðherra.
Dráttarvélanámskeið
á Fosshóli
Dráttarvélanámskeið á vegum
Búnaðarsambandsins stendur yfir
á Fosshóli undir Ieiðsögn Eiríks
Eylands. Kennir hann hirðingu
dráttarvéla. Koma menn með
dráttarvélar þangað, og eru þær
athugaðar, ventlar slípaðir og vél-
ar teknar sundur, ef þarf. Eru
menn ánægðir með að fá tækifæri
til að fá tilsögn í hirðingu og
allri meðferð vélanna. Góð tíð er,
svolítill snjór en fært milli Húsa-
víkur og Akureyrar, og bæði
Fljótsheiði og Vaðlaheiði eru
færar.
Bæjarúfgerð Siglufjarðar
fapaði 2,8 millj. króna
á síðastliðnu ári
í nýkomnum „Siglfirðingi" er
grcint frá því, að tap bæjarútgerð-
ar Siglufjarðarkaupstaðar, sem ger-
ir út 2 togara, muni nema 2,8 milj.
kr. á árinu 1952. Tap útgerðarinnar
árið 1951 nam um 2 milj. kr. Segir
blaðið að útgerðin hafi tapað sem
svarar öllum álögðum útsvörum í
kaupstaðnum s. 1. tvö ár. Þá segir
í sama blaði að tap á síldarverk-
smiðju bæjarins, Rauðku. á s. 1.
ári muni nema um 1 millj. kr., enn-
fremur að rafveita Siglufjarðar
skuldi nú ríkissjóði 4,5 millj. fyrir
afborganir og vexti fastra lána fyr-
irtækisins.
Hæsta sekt fyrir meiðyrði, sem
dæmd hefur verið hér á landi
Rógsögu um Vilhjálm Þór og SÍS hnekkt
í desembermánuði 1951 höfðuðu Vilhjálmur Þór forstjóri og Sam-
band íslenzkra sainvinnufélaga mál gegn Agnari Bogasyni, ritstjóra
og ábyrgðarmanni Mánudagsblaðsins, vegna nafnlausrar greinar,
sem birtist í 44. tölublaði 4: árgangs Mánudagsblaðsins með aðalfyr-
irsögninni: „Ljótasti reikningurinn í Iandsbankanum“, og undirfyr-
irsögninni: „Þcgar Jón Árnason reif ávísun Vilhjálms Þór í sundur.“
Miðvikudaginn 25. f. m. var á
bæjarþingi Reykjavíkur kveðinn
upp dómui' í máli þessu. Voru
meiðyrðin um Vilhjálm Þór og
SÍS í nefndri grein, sem dómar-
inn taldi „verulega“ meiðandi og
móðgandi fyrir stefnendur“,
dæmd dauð og ómerk og Agnar
Bogason dæmdur fyrir þau í 2500
króna sekt, en 20 daga varðhald
komi í stað sektarinnar, ef hún
greiðist ekki innan 15 daga frá
lögbirtingu dómsins. Þá var Agn-
ar dæmdur til að greiða Vilhjálmi
Þór miskabætur, að upphæð kr.
3000.00. Um bótakröfu Sambands
íslenzkra samvinnufélaga segir í
dómnum, að rétturinn geti fallizt
á það með stefnanda, að hin um-
stefndu ummæli séu til þess fallin
að baka SÍS fjárhagstjón, en telji
hins vegar að SÍS hafi ekki leitt
nægileg rök að því, að um slíkt
tjón hafi raunverulega orðið að
ræða. Loks var Agnar dæmdur til
að greiða Vilhjálmi og SÍS 1200
krónur í málskostnað og 100
krónur til þess að standast kostn-
að af birtingu dómsins.
Sekt sú, sem Agnari var gert að
greiða, er hin hæsta, sem dæmd
hefur verið hér á landi í einka-
máli út af meiðyrðum. Og miska-
bætur þær, sem Vilhjálmi Þór
voru dæmdar, eru hinar hæstu,
sem dæmdar hafa verið af ís-
lenzkum dómstólum vegna meið-
yrða.
Guðmundur Ásmundsson hdl.
flutti málið fyrir Vilhjálm Þór og
Samband íslenzkra samvinnu-
félaga, en Guttormur Erlendsson
hi'l. fyrir Agnar Bogason.
Græðir, Magni og Móði heita fram-
leiðsluvörur áburðarverksmiðjunnar
Áburðarverksmiðjan auglýsti
síðastliðið sumar eftir tillögum
um nafn á framleiðsluvörur sínar.
Bárust tillögur hvaðanæva, alls
183. Var leitað aðstoðar Halldórs
Halldórssonar dósents við að
velja úr tillögum, og varð óskorað
samkomulag um, að nafninu
Magni skyldi veitt fyrstu verð-
laun. Voru tillögumenn séra Gunn-
ar Árnason á Sóleyjarbakka í
Kópavogi og Þorsteinn Jakobsson
í Þingnesi í Andakíl.
Önnur verðlaun fékk nafnið
Græðir, og voru tillögumenn
Elísabet Jónsdóttir, Grettisgötu
43 í Reykjavík, Guðmundur Jón-
atansson á Litla-Hamri í Eyja-
Þjóðfánar yfir Kóreu
firði, séra Gunnar Árnason á Sól-
eyjarbakka, Kristján S. Fjeldsted,
Bergþórugötu 20 í Reykjavík og
Sigríður Hannesdóttir í Djúpadal
i Skagafirði.
Þessi nöfn verða send vöru-
merkjaskrárritara til skráningar,
og auk þess nafnið Móði, en um
það nafn hafði engin tillaga verið
send.
Til skýringar má geta þess, að
synir hins forna goðs Ásatrúar-
manna, Þórs, hétu Magni og Móði.
Allir Akureyrartogar-
arnir á veiðum
Allir Akureyrartogararnir fjór-
ir eru nú á veiðum fyrir sunnan
land Halda íslenzku togararnir
sig aðallega á Eldeyjarbanka og
Selvogsbanka. Jörundur veiðir í
herzlu, en hinir þrír salta aflann
og munu leggja hér upp.
.Vv.v : A: :-a .
Margar þjóðir eiga hcrflokka í Kóreu, í liði Sameinuðu þjóðanna,
sem þar bcrst gegn árásarherjum kommúnista. Þessi mynd er frá
! nágrenni víglínunnar þar eystra, og sjást fánar Bandaríkjamanna,
I Suður-Kóreumanna og Kolombíu í Suður-Ameríu.
Framboð Framsóknar-
manna í Arnessýslu
Framboðslisti Framsóknarfl. í
Árnessýslu við kosningarnar í
sumar hefur nú verið ákveðinn
og skipa þessir menn listann:
Jörundur Brynjólfsson, alþm.,
Hilmar Stefánsson, bankastj.,
Þorsteinn Sigurðsson, bóndi í
Vatnsleysu og Gunnar Halldórs-
son, bóndi á Skeggjastöðum í
Flóa.