Dagur - 04.01.1958, Blaðsíða 7

Laugardagmi 4. janúar 1958
D A G U R
7
Frá bæjarráði í desember
Afmælisfagnaður að Freyvangi
r '
Arroðinn 50 ára en Arsól 40 ára
Afmælishófið sóttu um 300 manns
Ekki er það nýlunda að fjölmennt sé að hinu nýja félags-
heimili að Freyvangi í Öngulsstaðahreppi síðan það tók til
starfa. En 29. des. sl. var tveggja afmæla minnzt þar á verðug-
an og myndarlegan hátt. Afmælisbörnin voru tvö ungmenna-
félög sveitarinnar, Árroðinn, sem á hálfrar aldar sögu að baki
og Ársól, sem er 10 árum yngri.
Löggæzla:
Fyrir lágu tvö bréf frá bæjar-
fógeta Akureyrar, dags. 13. júní
og 19. sept. síðastl. Er farið fram
á að fjölgað verði lögregluþjón-
um um einn eða tvo. Færir bæj-
arfógeti þau rök fyrir þessari
ósk, að lögr-egluliði hafi ekki ver-
ið fjölgað síðastl. 7 ár, en á því
tímabili hafi íbúafjöldi aukizt
um rúmlega 1000, bifreiðum
fjölgað um röskan fjórðung og fl.
Þá telur bæjarfógeti, að samkv.
lögum um lögreglumenn frá
1950 sé ætlazt til, að einn lög-
regluþjónn komi á hverja 700
íbúa í bænum og ættu því hér
að vera 11—12 lögreglumenn. —
Lögreglumenn eru hér 10 og
greiðir ríkissjóður laun tveggja.
Bæjarráð hefur ekki séð sér
fært að taka á áætlunarfrum-
varpið fjárframlag til fjölgunar
lögreglumönnum frá því sem nú
er, en áætlar fyrir aukamönnum
að sumrinu eins og verið hefur
hin síðustu ár.
Eldvarnir:
Þegar Ásgeir Valdemarsson
var ráðinn bæjarverkfræðingur
var hann leystur frá þeirri
skyldu slökkviliðsstjóra, að vera
ávallt til taks í bænum, jafnt á
frítímum sem öðrum tímum, ef
ekki væri öruggt að varaslökkvi-
liðsstjórinn væri viðbúinn áð
mæta ef kalla þyrfti út til
slökkvistarfa. Hefur Bragi Svan-
laugsson annazt þessa kvöð und-
anfarið, ásamt varaslökkviliðs-
stjóra. Bæjarráð samþykkir að
þessi skipan haldist og fái Bragi
500 króna mánaðarlaun án vísi-
tölu.
Þá upplýsti slökkviliðsstjóri,
að allir fastir varðmenn á slökkvi
stöðinni hefðu nú fengið heima-
síma, enda oft hægt að spara
þann kostnað, að kalla varalið
út, ef strax er hægt að ná í varð-
mann, sem ekki er á vakt. Bæj-
arráð samþykkir að hálft afnota-
gjald af heimasímum hinna föstu
varðmanna verði framvegis greitt
úr bæjarsjóði.
Þar, sem ekki verður séð, að
brunasíminn auki öryggi gegn
brunatjónum, ákváðu slökkvi-
liðsstjóri og bæjarráð að gera
ráðstafanir til, að hann verði
lagður niður, og þannig sparaður
kostnaður af gæzlu hans og við-
haldi.
Bygging safnhúss.
Tekin fyrir eftirfarandi tillaga
Heiðursverðlaim
Samvinnutryggingar hafa ný-
lega veitt Eggert Olafssyni, vél-
stjóra, Eyrarveg 4, Akureyri,
heiðursverðlaun fyrir að koma
með árvekni og snarræði í veg
fyrir stórbruna í Skipasmíðastöð
KEA. Verðlaunin voru skrautrit-
að heiðursskjal og 5 þús. kr. í
peningum.
Verðlaun sem þessi eru veitt
samkvæmt reglugerð um þau
settri af stjórn 'Samvinnutrygg-
inga, en til manna er sannanlega
koma með snarræði og árvekni í
veg fyrir mikil brunatjón á eign-
um tryggðum hjá Samvinnutr.
bæjarfulltrúa Steindórs Stein-
dórssonar, en henni var vísað til
bæjarráðs á bæjarstjórnarfundi
10. des. síðastl.: „Bæjarstjórn
samþykkir að hefja á næsta ári
undirbúning að byggingu safna-
húss fyrir bæinn á líkan hátt og
meðfylgjandi greinargerð gerir
ráð fyrir. í því skyni verði
250.000.00 krónur teknar á fjár-
hagsáætlun næsta árs. Jafn-
framt kýs bæjarstjórn þriggja
manna nefnd til þess að annast
framkvæmdir og undirbúning og
starfi nefndin í samráði við
bæjarráð.“
Greinargerð:
Akureyrarbær á nú tvö söfn,
bókasafn og náttúrugripasafn.
Þótt hið síðarnefnda sé að vísu
lítið, þá er það engu að síður
merkilegur vísir. Enn fremur
hefur bærinn haft samvinnu við
Eyjafjarðarýslu um að efna til
byggðasafns og er þegar kominn
nokkur vísir til þess safns. Þá á
bærinn allmörg málverk, sem
vel gætu verið byrjun á lista-
safni.
Eins og nú er ástatt, eru hús-
næðismál safna þessara í öng-
þveiti. Bókasafnið á að vísu all-
gott húsnæði, en naumast líður
á löngu áður en það vex upp úr
þeim húsakynnum, sem einnig
eru á ýmsa lund óhentug þótt
vel megi við hlíta til bráðabirgða.
Náttúrugripasafnið hefur hús-
næði hjá bókasafninu, og hefur
litla vaxtarmöguleika innan
þeirra veggja, og það því heldur
sem bókasafnið er ört vaxandi.
Byggðasafnið er húsnæðislaust
með öllu og er nú í bráðabirgða-
geymslu, og engin leið til að opna
það almenningi. Málverk þau, er
bærinn á, eru geymd sumpart í
Gagnfræðaskólanum og sum á
skrifstofum bæjarins. Er slíkt
vandræðalausn og að auki er nær
ókleift að taka á móti farandsýn-
ingum myndlistarmanna eða lista
safns rikisins þar sem enginn er
sýningarsalurinn til í bænum. Til
þess að leysa vandamál þessara
safna er undanfarandi tillaga
borin fram. Hér er um að ræða
svo mikið menningarmál, að ekki
má öllu lengur dragast úr hömlu,
að undirbúningsframkvæmdir
hefjist. Á næsta ári mætti þegar
hefja undirbúning, ákveða safn-
inu stað, fá uppdrætti af húsi,
sem þjónað gæti umræddum til-
gangi, en væri jafnframt við það
miðað, að hægt yrði að auka við
það síðar meir eftir því sem
þarfir safnanna ykjust. Lagt er
til, að kosin verði sérstök bygg-
inganefnd. Tel ég það heppilegra
heldur en að bæjarráð eitt hafi
framkvæmdir með höndum, því
að það hefur í mörg horn önnur
að líta. Æskilegt væri að fram-
kvæmdum yrði hraðað svo, að
séð yrði fyrir endann á bygging-
unni á aldarafmæli bæjarins að
fimm árum liðnum.
Vegna fjárhagsörðugleika bæj-
arins hefur meirihluti bæjarráðs
ekki séð sér fært að taka á fjár-
hagsáætlun næsta árs framlag til
byggingar safnhúss.
Veizlustjóri var Árni Jóhann-
esson hreppstjóri á Þverá. Bauð
hann eldri félaga, gesti og aðra
viðstadda velkomna með ræðu og
minnti á, að í sveitinni væru öll
skilyrði til þess að ungmennafé-
lögin sameinuðust, svo að þau
yrðu færari til að inna af hönd-
um ræktun lands og lýðs sam-
kvæmt hinu gamla og nýja boð-
orði ungmennafélaganna.
Tryggvi Sigmundsson bóndi að
Ytra-Hóli rakti sögu Árroðans
og gat þess meðal annars að
fyrstu lög félagsins hefðu bann-
að konum inngöngu í félágið, en
fljótlega hefði því ákvæði verið
breytt.
Aðal hvatamaður að stofnun
félagsins var Árni Jóhannesson,
Þverá. Hið nýstofnaða félag var
litið misjöfnu auga af eldri mönn
um, vegna sumra tiltekta hinna
ungu. íslenzka glíman var eitt af
áhugamálum ungmennafélag-
anna. Þeir vildu fá þinghúsið til
afnota við glímuæfingar. En hin-
ir. eldri og gætnari bændur í
hreppsnefndinni töldu glímuna
fremur til skemmda á mönnum
og húsum og synjuðu beiðninni
lengi vel. Árroðinn gaf út hand-
skrifað blað, hafði málfundi og
gekkst fyrir skemmtisamkomum,
stofnaði aurasjóð til að auka
sparnað, hóf sundstarfsemi um
1910 og hreyfði á þeim tíma líka
skógræktarmálum. Til dæmis um
erfiðleikana, sagði ræðumaður
frá því, viðkomandi skógrækt-
inni, að félagið hefði sótt um
leyfi til stjórnarráðsins um að
hefja skógrækt á einni þjóðjörð-
inni í sveitinni. Með umsókninni
fylgdi góðfúslegt leyfi ábúand-
ans. En yfirvöldin synjuðu. En
Einar Árnason á Eyrarlandi gaf
þá félaginu gott land til þessa, og
þar er nú mjög fagur staður. —
Birkifræ frá þessum skógarreit
festa rætur þúsundum saman
norðan við trjáreitinn, svo að þar
þarf ekki annað en grisja og
girða fyrir nýskóginn. Ung-
mennafélög sveitarinnar byggðu
sundlaug' að Syðra-Laugalandi
og höfðu þar sundnámskeið frá
1922. Árið 1947 hófu ungmenna-
r
- Utvarpsræða Herm.
Jónassonar
(Framhald af 5. síðu.)
lifa og starfa og eiga að njóta gæða
þess og árangurs vinnu sinnar.
Ég veit, að gæfa þjóðarinnar er
mjóg undir því komin, að hún skilji
viðl'angsefni sín á hverjum tíma og
eigi andlegt þrek til að viðurkenna
staðreyndir, hvort sem það er ljúft
eða leitt.
Að lokum óska ég öllum lslend-
ingum, nær og fjær, árs og lriðar.
félög sveitarinnar ráðagerð um
leikvallargerð. Leikvangur þessi
er kominn vel á veg með sameig-
legu átaki ungmennafélaganna
og hreppsins. Var honum valinn
staður að Syðra-Laugalandi,
skammt frá sundlauginni og fé-
lagsheimilinu Freyvangi.
Jónas Halldórsson bóndi að
Rifkelsstöðum rakti sögu Ársól-
ar, hins fertuga félags, sem stofn-
að var á harðindatímum, svo að
segja undir eldgosum og ösku-
falli, hinum mestu frosthörkum
aldarinnar, ægilegri farsótt, sem
lagði mörg heimili landsmanna í
rúst, en jafnframt við sögulegan
sigur í sjálfstæðisbaráttu þjóðar-
innar.
Bolli Sigtryggsson á Stóra-
hamri hafði forgöngu um félags-
stofnunina og var félagi til dauða
dags. Ræðumaður lýsti því með
glöggum dæmum, hvernig hið
nýja félag hefði glætt vonir og
samtakamátt unga fólksins og
drap síðan á nokkra þýðingar-
mestu þættina í starfi félagsins.
Svo sem að líkum lætur voru
áhugamálin svipuð og hjá grann-
félaginu í sömu sveit, enda bæði
félögin stofnuð á sama grunni,
þar sem hugsjónir voru hið
berandi afl í öllu starfi, en
fjármunir af skornum skammti.
Bæði ungmennafélögin eignuð-
ust hús fyrir starfsemi sína. Þau
voru ófullkomin um flest og
svöruðu kröfum breyttra tíma æ
verr, sem lengur leið. En nú hafa
orðð þáttaskil. Hreppurinn hafði
forgöngu um byggingu hins
glæsilega félagsheimilis, en ung-
mennafélögin, fleiri félagasamtök
og einstaklingar tóku höndum
saman um byggingu Freyvangs.
Hin mikla, félagslega orka féll
í sama farveg og húsnæðismál
hreppsins til félagsstarfa var
leyst með myndarbrag og vænt-
anlega fyrir langa framtíð.
'—s
í afmælishófinu að Freyvangi
lék Hörður Kristinsson frá Arn-
arhóli einleik á píanó, Jóhann
Konráðsson söng einsöng með
undirleik Áskels Jónssonar, séra
Benjamín Kristjánsson sóknar-
prestur flutti ferðaþátt úr Ev-
rópuför, sungnar voru gamanvís-
ur og leiknir skemmtiþættir,
Baldur Eiríksson gjaldkeri flutti
kvæði og Jón Bjarnarson bóndi í
Garðsvík kvæði og skrýtlur. —
Félögunum bárust mörg heilla-
skeyti og gjafir. Dans var að síð-
ustu stiginn lengi nætur og
skemmtu menn sér hið bezta.
Formaður Ársólar er Guðm.
Sigurgeirss. bóndi í Klauf, en for
maður Árroðans er Sigurgeir
Garðarsson bóndi að Staðarhóli.
UR BÆ OG BYGGD
□ Kún .5958167 — 1.: H. & V.:
Kirkjan. Messað á morgun í
Akureyrarkirkju kl. 2 e. h. —
K. R.
Jóla- og nýárstónleikar Lúðra
sveitar Akureyrar verða í Akur-
e.vrarkirkju sunnudagskvöldið 5.
janúar kl. 9.
Aðgangur ókeypis.
Jólatrésfagnað halda verkalýðs
félögin í Alþýðuhúsinu 5. jan.
Sjá auglýsingu í blaðinu í dag.
Frá Kristniboðshúsinu Zíon:
Samkoma á sunnudaginn kemur
kl. 8.30. Björgvin Jörgensson
stjórnar. Tekið verður á móti
gjöfum til kristniboðs;
Gunnar Hlíðar látinn. Gunnar
Hlíðar símastjóri í Borgarnesi
andaðist 22. des. sl. Er hann öll-
um harmdauði er til hans
þekktu.
Bæjarfógeti hefur beðið blaðið
að geta þess, að í ráði sé að halda
námskeið fyrir lögreglumenn í
kaupstöðum, í Reykjavík í vetur
og hefst það 15.—20. janúar n. k.
Nánari upplýsingar um þetta
geta menn fengið hjá bæjarfógeta
og yfirlögregluþjóni hér.
Áheit á Akureyrarkirkju frá
N. N. kr. 500.00 og frá Þ. S. kr.
500.00. — Kærar þakkir. — S. Á.
Hjónaefni. Á gamlaárskvöld
opinberuðu trúlofun sína ungfrú
María Jóhannsdóttir, starfsstúlka
í Efnagerðinni Flóru, og Þórir
Magnússon frá Reykjavík.
Hjónaefni. Nýlega opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Kristjana
Björg Pétursdóttir, Vallholtsg. 9,
Húsavík, og Jón Ingvi Sveinsson,
Uppsölum, Glerárþorpi.
Iljúskapur. Sunnudaginn 22.
des. sl. voru gefin saman í hjóna-
band ungfrú Björg Þórðardóttir
og' Kristján Kristjánsson prentari
í P.O.B. Heimili ungu hjónanna
er að Löngumýri 14.
Hjúskapur. 29. des. sl. voru
gefin saman í hjónaband ungfrú
Kristín Sveinsdóttir, afgreiðslu-
mær, og Kristján Oðinn Þór
Valdemarsson iðnnemi í P.O.B.
Heimili ungu hjónanna er í
Fróðasundi 11.
Brúðkaup: Þann 22. des. voru
gefin saman í hjónaband ungfrú
Anna Friði'ika Fi'iði'iksdóttir og
Svavar Konráðsson, bifreiðai'stj.,
Gránufélagsgötu 41. — Þann 24.
des. ungfrú Auður Vox'dís Jóns-
dóttir og Guðmundur Bjai-ni
Guðmundsson, loftskeytamaður.
Heimili Blönduhlíð 16, Reykja-
vík. — Sama dag ungfrú Margrét
Ákadóttir og Jóhann Lárus Jón-
asson, stud. med. Heimili Hafn-
ai'stræti 71. — Þann 25. des. ung-
fi'ú Ei'la Traustadóttir og Eðvald
Eyfjöx'ð Friði'iksson, iðnvei'ka-
maðux'. Heimili Baldursheimur,
Glerárþorpi. — Þann 26. des.
ungfrú Kai-lólína Sveinsdóttir og
Árni Aðalsteinn Sveinsson Bjarm
an, bifvélavii'ki. Heimili Hamars-
stígur 2. — Þann 28. des. ung-
frú Sigurlaug Helgadóttir og
Ragnar Ásgeir Ragnarsson fram-
reiðslumaðui'. Heimili Leifsgata
22, Reykjavík. — Þann 31. des.
ungfrú Jakobína Anna Gunnars-
dóttir og Vilhelm Karl Jensen,
prentari. Heimili Hrafnagilsstr.
19. — Þann 1. janúar ungfrú
Þóra Soffía Ólafsdóttir og Gunn-
ar Héðinn Stefánsson, flugum-
ferðastjóri. Heimili Sigtxxn 53,
Reykjavík. — Flestar hjónavígsl-
urnar fóru fram í Akui'eyrar-
kirkju.
Hjúskapur. Sunnudaginn 22.
desember sl. voru gefin saman í
hjónaband af sóknarprestinum í
Laugalandsprestakalli ungfrú
Sigríður Ái-nadóttir frá Finns-
stöðum í Suður-Múlasýslu og
Jóhann Helgason, ski'ifstofumað-
ui' á Akui’eyi'i (fi-á Þórustöðum
í Kaupangssveit).