Dagur - 24.01.1958, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Föstudaginn 24. janúar 1958
DAGUR
Ritstjóri: ERLINGUR DAVlÐSSON
Afgreiðsla, auglýsingar og innheimta:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum
og laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júli
Prentverk Odds Björnssonar h.f-.

Hvers vegna vinstra samstarf á
Akureyri?
Á AKUREYRI hefur málum verið þánriig háttað
um langa tíð, að enginn einn stjórnmálaflokkur
hefur haft hreinan meirihluta í bæjarstjórn. Hins
vegar hefur bæjarstjórinn jafnan verið úr hópi Sjálf-
stæðismanna. Tveir eða fleiri flokkar hafa ekki held-
ur gert málefnasamninga um að taka völdin í sínar
hendur. Um einstök mál hefur auðvitað verið samið
sitt á hvað milli flokka. Hinar pólitísku línur liafa
því ekki verið hreinar í málefnum bæjarins og sam-
komulag tiltölulega gott innan bæjarstjórnarinnar,
að því er bezt er vitað. Yfirleitt mun fólk ekki hafa
saknað æsifregna af bæjarstjórnarfundum eða ósvíf-
inna flokkadrátta um bæjarmálin, en þó er því ekki
að neita, að nokkur öldurgangur er nauðsynlegur á
þeim tímabilum sögunnar, sem framþróunin ér ör-
ust í landinu, annars er liætt við of mikilli kyrrstöðu,
þar sem lognið er ríkjandi. Því er þó ekki að leyna,
að margt er vel gert á Akureyri, og fjárhagur bæjar-
félagsins hefur verið sæmilega góður.
Við kosningar þær til bæjarstjórnar, sem frani eiga
að fara á sunnudaginn, er viðhoríið á margan hátt
breytt frá fyrri bæjarstjórnarkosningum. Allir stjórn-
málaflokkarnir bjóða að vísu fram nema Þjóðvarn-
arflokkurinn, en vinstri flokkarnir liafa þó tekið
höndurn saman um framkvæmd stærstu mála bæjar-
félagsins. Samkvæmt því samkomulagi birtu þcir
sameiginlega stefnuyfirlýsingu, og vakti liún að von-
um mikla athygli, ekki einasta liér í bænum, heldur
og um land allt.
Hclzta orsök þessara nýju viðhorfa er sú, að á
undanförnum árum liefur oíríkis Sjálfstæðisflokksins
gætt æ meir með ári hverju sem líður. Skefjalaus
áróður hans og misnotkun aðstoðu hans hvarvetna
þar, sem hánn má því við koma, licliir þokað öllum
íhaldsandstæðingum saman. Sem dæmi um þessa
misnotkun í pólitísku skyni eru mannaráðningarnar
við Útgerðarfélag Akureyringa h.f. Þar liefur mynd-
azt eitt hið ógeðslegasta íhaldshreiður og manna-
ráðningarnar farið nær því eirivörðungu eftir póli-
tískum lit. Þar hefur íhaldið eingöngu ráðið, undir
framkvæmdastjórn hinna ötulu íhaldsmanna.
Hin mikla óreiða hjá Útgerðarfélagi Akureyringa,
sem haldið var leyndri fyrir félagsstjórn, almenningi
og lánardrottnum félagsins, verður livergi annars
staðar skrifuð en á reikning íhaldsmanna, og hefur
hún valdið megnri óánægju allra skattþegna bæjar-
félagsins. íhaldið liefur haldið uppi linnulausum
árásum á allt efnahags- og atvinnulíf landsmanna í
hefndarskyni við samtök vinsti manna um stjórn
landsins og einskis svifizt, og er því eðlilegt, að all-
ur almenningur finni sig knúinn til meiri samstöðu
en áður.
Vinstri flokkarnir í bænum munu nú taka að sér
að gera tilraun til þess að koma togararekstrinum á
rekspöl á nýjan leik. Útgerðarfélag Akureyringa er
strandað, en ]>að verður að komast á flot aftur.
Upplýsingar rannsóknarnefndarinnar leiddu í ljós
að efnahagur félagsins er á 7. milljón krónum lakari
en reikningarnir sýndu, og var þó áður talinn í lág-
marki eða undir því, og alger stöðvun hvað eftir
annað yfirvofandi. Enn þá er að sjálfsögðu ckki
rannsakað til neinnar hlítar, hvort bærinn getur
tekið að sér rekstur togaranna, þó að í ráði sé að
það verði reynt. Og ef sú leið cr ekki fær, þá verður
félagið óhjákvæmilega gert upp sem gjaldþrota fyrir-
tæki. — Það hefur vakið eftirtekt í
umræðunum um þetta mál, að
Sjálfstæðismenn vilja ekki viður-
kenna, hvernig komið er og hrópa
hástöfum, að vinstri menn ætli sér
að fara ránshendi um lilutabréfin
í Útgerðarfélaginu. Fullyrða má,
að hver cinasti maður á Akureyri
mundi fagna því allshugar glaður,
ef hlutafélagið Útgerðarfélag Akur-
eyringa liefði ekki þurft eða þvrfti
að leita á náðir bæjarfélagsins um
aðstoð og gæti haldið áfram út-
gerðinni, án aðstoðar bæjarins. —
Þessu er því miður ekki til að
dreifa, og þær leiðir einar fyrir
hendi, að bærinn taki að sér rekst-
urinn að f/llu eða að fyrirtækið
verði sett undir uppboðshamarinn.
Með samkomulagi vinstri flokk-
anna íá hin nauðsynlegustu og
stærstu mál bæjarins öruggt meiri-
hlutafylgi, og það er fagnaðarefni.
Rödd að sunnan.
„Kæri „Dagur“!
Það er víst mál til komið að
senda þér línu, annars er fátt að
frétta héðan, nema það sem þú
veizt. Þú hefur hingað til fylgzt
með öllum markverðum fréttum
og fært þínum mörgu lesendum
margvíslegan fróðleik á öllum
árstíðum.
Nú er komið árið 1958. Hvílík-
ur hraði á tímanum, og undarlegt
til þess að hugsa, að þeir sem nú
eru á bezta skeiði, verða bráðlega
öldungar og ný kynslóð tekur
við. Áður en mann varir er ævin
öll. Dauðinn gerir ekki ávallt boð
á undan sér. Því vil eg minna
bæði mig og aðra á þessu ný-
byrjaða á, að vera viðbúna, en
hvenær er maðurinn viðbúinn?
Þarna stritar hann og stritar og
eltist við ekki neitt, mest allt sitt
líf, og hvað svo? Jú, stundum
hafa þeir, sem eftir lifa, gott af
því. Nei, það er lítið vit í öllu
þessu. Eitt veit eg þó með vissu,
og af reynslu, að það er gott og
nauðsynlegt að eiga sterka, óbif-
anlega trú á Drottinn. Það er hið
eina örugga í lífi og dauða.
Hvernig lízt þér á þessi gervi-
tungl, sem eru farin að flækjast
um himingeiminn, rétt eins og
það þurfi að bæta upp sköpunar-
verkið, eða það sé verið að gera
tilraun til þess? Það hlaut að
vera, að það endaði með því, að
þau bráðnuðp upp til agna. Eg
trúi því ekki að þeir komist
nikkurn tíma til tunglsins. Þú
hefur auðvitað heyrt, að menn
eru farnir að kaupa landskika á
marz, en af hverjum þeir kaupa
veit eg ekki. Það er ekki öll vit-
leysan eins.
En eg held að það sé nú bezt að
fara að snúa sér að veðurfarinu.
Það hafa gengið öll ósköpin á
hér syðra undanfarið. Rok, rok,
rok, nótt og dag, með frosti og
dimmum éljum. „Mamma, það er
rok,“ sagði lítill snáði, sem er ný-
orðinn fjögurra ára, einn daginn.
Hann heyrði ólætin úit fyrir, þar
sem hann stóð við gluggann með
putann í munninum. Já, það hafa
sannarlega verið rokur. Eg hef
líka staðið við gluggann og horft
á hamfarirnar, það er að segja
þegar eg hef séð út um hann fyr-
ir hélu og salti frá sænum. Eg
hef áður sagt þér, að í suðvestan
stórviðrum hellist saltfokið yfir
bæjarhlutann, sem eg bý í, og í
fyrra bar það við, að þarahaugar
lágu inn á lóðinni minni, og þó er
spotti til sjávar, en ekki hefur þó
komið flóð, eins og hjá ykkur á
Akureyri í vetur. Það hefur ekki
verið við lambi ðað leika sér, „en
einu sinni verður allt fyrst“, og
allt getur hent. Já, og jafnvel að
hægt verði að komast til tungls-
ins. Hver veit? Hvers vegna
skyldi eg gerast svo djörf að fyr-
irloka það?
Jæja, góði Þá er nú komið
nærri kosningum hér í borginni
eins og víðar í bæjum þessa
lands. Menn og konur ræða sín á
milli um þau tíðindi, sumir eru
víst búnir að fá hita. Hér á dög-
unum stóð eg niður í bæ og beið
eftir strætisvagni, þar stóð líka
feitlagin, öldruð kina, hún virt-
ist ekki hugsa um neitt annað en
fyrirhugaðar kosningar, allt
hennar tal beindist að þeim.
J afnvel strætisvagninn eignaði
hún þeim flokki, er hún þóttist
fylgja. Eg held að hún hafi verið
heldur grunnhyggin í sinni
„agitation" og spillt fyrir, heldur
en hitt. „Það er tími til að þegja,
og tími til að tala,“ sagði spek-
ingurinn. Og víst er það sann-
leikur. Leitt er það, að menn
skuli þurfa að bítast og berjast í
þessari stjórnmálabaráttu. Það er
eitthvað rotið og óheilt í undir-
stöðu þessara mála. Hvers vegna
geta menn ekki rétt hver öðrum
hjálparhönd með bróðurhug og
velvilja og reynt að greiða úr
þjóðfélagsflækjunum, án þess að
vera að kenna fáeiunm mönnum
um öll vandræðin, mönnum sem
eru svo óheppnir að hafa látið til
leiðast að taka á sig báyrgðina
um skeið. Skyldu þessir menn
ekki allir vilja gera sitt bezta.
Vissulega, en það eru utanað-
komandi öfl, sem ráða í mörgum
tilfcllum. Það eru undarleg álög
í þessum stjórnmálaheimili, að
þeir eru oftast lagðir í einelti,
sem bera þyngstu baggana. Svei
þessu fyrirkomulagi.
Það er víst bezt að kveðja þig
í þetta sinn, kæri „Dagur“.
Rödd að sunnan.“
E. s. Mér datt skyndilega í hug
að pólitíkin væri bezt komin
innilokuð í geimfari.
Hafið þið heyrt í
grænlenzka útvarpinu?
Landshöfðinginn í Grænlandi,
P. H. Lundsteen, hélt ræðu í
grænlenzka útvarpið síðastliðinn
nýársdaag, og var það fyrsta
reynslusending þessarar útvarps -
stöðvar í Godtháb, en í Græn-
landi hefur engin útvarpsstöð
verið áður, eins og kunnugt er,
og hafa Grænlendingar að sögn
hlustað mikið á íslenzka útvarp-
ið til þessa.
Lét ílandshöfðinginn í ræðu
sinni vel yfir þróun grænlenzkra
mála á árinu 1957, fiskveiðaarnar
hefðu gengið vel, en sjóslys orðið
sorglega mörg. Byrjað væri á að
reisa ýmsar fiskvinnslustöðvar,
og vonandi liði ekki á löngu þar
til Grænlendingar gætu með að-
stoð Færeyinga og Dana tekið að
keppa við aðrar þjóðir á djúp-
miðum við Grænland. Þegar svo
væri komið, og tekið væri að
vinna enn fleiri efni en nú úr
hinum auðugu jarðlögum lands-
ins, þá myndu Grænlendingar
áreiðanlega geta rekið hallalaus-
an búskap.

JÓHANNES ÓLI SÆMUNDSSON:
Ólafs þáttur blinda
(Framhald.)
Kastað til kunningjanna.
Trausti glæða kæti kann,
knár er bæði og glaður.
Ytra- ræður -Ási hann,
er það gæða-maður.
Mitt svo hljómar mærðarker,
minn er dómur svona:
Báruhljómabríkin hér,
Björg er sómakona.
Þú ert, Lauga, þægilig,
þrátt mér auga gefur,
en ellin spaugar ei við mig,
ónýtt taugar hefur.
Ágúst slær og áfram rær,
ekru særist maginn.
Korðastærir kaup í fær •
krónur tvær um daginn.
Sperrt fram gengur spjaldarún,
sporið lengi hvetur.
Alla drengi ærir hún,
en engan fengið getur.
Ég þess beið og óska þér,
á lífs skeiði hvar sem fer,
að greiðist leið um grund og ver
og gæfa og heiður fylgi þér.
Lá við tjóni, ef týndist blað,
tók á flónið skaðinn,
en fékk hjá Jóni fyrir það
fagra krónu í staðinn.
Gætin vertu og gáðu þín,
grýtt er stundum vaðið.
Fáðu jafnan, Fía mín,
gegn freistingunum staðið.
Brjóstsins gæðin blíðu þín
blessuð farðu að sýna,
leggðu í ofninn, Lauga mín,
og láttu manni hlýna.
Hringaniftan hýr á brá
haginn stiftar fína,
ama sviftir öllum frá,
ei þó giftist Stína.
Fúsi stöndugt sækir sjá,
þótt söngli í böndum ráa.
Flyðrulöndin fetar á
fokkuböndin gráa.
Vel til happa verður, þó
vindur knappur góli,
meður kappi sækir sjó
Selaklappar-Óli.
Er í gangi ógn lipur,
ofur vangafallegur,
freyrinn spanga, og fjölvitur
fingralangi Hallgrímur.
Gleður lýði, gáfnafjörg,
grennir stríðan trega,
oft og tíðum Ingibjörg,
sem yrkir prýðilega.
Liljan fríða, lifðu hér
laus við stríðan baga.
Alla blíða óska ég þér
ævitíðardaga.
Framhald.