Dagur - 19.03.1958, Blaðsíða 2

D AGUR
Miðvikudaginn 19. marz 1958
Kaupir þú „Kirkjuriíið"
i
Eins og alþjóð veit hefur
Prestafélag íslands haldiS
„Kirkjuritinu“ út í 23 ár sam-
fleytt og gjörir það enn. Mun það
nú orðið langlífasta kirkjulega
málgagnið, sem komið hefur út
hér á landi, ef eg man rétt. Nú
síðari árin hefur það komið 10
sinnum út á ári og hefur hvert
hefti þess verið um og yfir 45
'blaðsíður lesmáls. Hver árgang-
ur. hefur þannig verið hátt á
fimmta hundrað lesmálssíður, og
mun yfirstandandi árgangur vart
.minni verða. — Ritið er fallegt.
Pappírinn er góður og prentið
laglegt. Fjöldi ágætra mynda
prýðir það. Verður ekki annað
með sanni sagt, en að útgáfan sé
vönduð. — Ritstjórar þess eru:
Dr. Ásmundur Gúðmundsson,
’biskup, og sr. Gunnar Árnason
frá Skútustöðum, báðir þjóð-
kunnir rithöfundar. Nöfn þeirra
tel eg fulla tryggingu fyrir góðu
efni og frágangi. í ritið skrifa,
auk ritstjóranna, ýmsir góðkunn-
ir. rithöf. svo sem séra Benjamín
Kristjánsson, dr. Magnús Jóns-
son, prófastarnir séra Gísli
Brynjólfsson og séra Friðrik A
Friðriksson, skáldið Jakob J.
Töskur - Vcski
Nýjar sendingar
vikulega.
POKAR
hentugir lil
fermingargjafa
teknir upp á
morgun.
Verzl. Asbyrgi h.í.
íbúð óskast
Vantar 2ja herbergja íbúð
14. maí.
Uppl. i síma 1986.
Nylon-teygju slankbelti
Nvlon korselett
Hlý ralaus brjóstaböld
Ný tegund.
Nylon tindirkjólar
Nylon mittispils og
pcrlonsokkar,
með saum og saumlausir.
ANNA & FREYJA
Smári, séra Jakob Jónsson, séra
Oskar J. Þorláksson o. fl. o. fl. —
Má því óhætt fullyrða, að ritið
flytur árlega ýmsar framúrskar-
andi greinar, og fjölbreytt efni er
á boðstólum. Eg verð að láta þá
skoðun mína í Ijósi, að erfitt
muni vera að fylgjast fyllilega
vel með því, sem gjörist í kirkju-
málunum og efst er þar á baugi
hverju sinni, án þess að kaupa og
lesa „Kirkjuritið“. Það flytur
allar kirkjulegar fréttir og
ályktanir kirkjulegra funda auk
annars. Nú er það svo, að mál-
eíni kirkjunnar snerta hvern
einasta mann, hvort sem því er
játað eða neitað og hvort sem
menn vilja það eða ekki. Næst
lægi því, að ritið væri keypt og
lesið á hverju einasta heimili á
landinu. „Kirkjuritið“ ætti að
kornast „inn á hvert einasta
heimiii,“ eins og Þórhallur bisk-
up ætlaði gamla „Kirkjublaðinu
sínu forðum daga. En það er víst
síður en svo, að það hafi enn tek-
izt. Eg hygg, að það vanti tilfinn-
anlega kaupendur, hvað sem því
veldur. En ef eg ætti nokkuð um
orsakii-nar að tala, þá myndi eg
telja, að það kynni að nokkru
leyti að stafa af því, að það sé of
lítið auglýst. Menn þekki það
ekki svo vel og almennt sem
skyldi.
Eg skrifa þessar línur ótil
kvaddur í þeim tilgangi, að vekja
athygli manna á þessu tímariti
sem eg tel bæði gott og þarflegt
Vildi eg mega vona og óska þess,
að þær yrðu til þess, að ein-
hverjir gerðust kaupendur rits-
ins. Þá væri tilgangi mínum náð
Kaupir þú „Kirkjuritið1?1 — Ef
ekki, þá gjörðu það nú. Með því
styrkir þú útgáfuna, þó að í litlu
sé, og gjörir sjálfum þér gagn,
vona eg.
„Kirkjuritið“ má fá hjá prest-
unum víðast hvar og eins hjá
afgreiðslu þess: Hringbraut 44,
Reykjavík. Ennfremur hjá út-
sölumönúum þess úti um sveit-
irnar,
Vakl. V. Snævarr.
Sú prentvilía var í síðasta blaði
„Dags“, í minningargrein um
Steingrím Pálsson. Þar segir: og
þar ólst Steingrímur upp ásamt 2
systkinum sínum, átti að vera
ásamt 4 systkinum sínum o. s.
frv.
HEIMA ER BEZT
Marzhefti „Heima er bezt“ er
komið út og á leið til kaupenda.
í það skrifar G. G. Hagalín um
Þórð Jónsson á Látrum, ritstjór-
inn þáttinn Ur vesturvegi o. fl.
Lúðvík R. Kemp Á skammri
stund skipast veður í lofti, Hólm-
steinn Helgason um dularfulla
ferðamenn, Stefán Jónsson Varist
hætturnar og Heilabrot, sögur
Magnúsar á Syðri-Hóli, þá er
framhaldssaga Guðrúnar frá
Lundi og Jenný (skáldsagan
hollenzka) o. fl.
Forsíðumynd er af Þórði Jóns-
syni á Látrum. Margt mynda er í
þessu hefti, sem í hinum fyrri.
Og ekki má gleyma getraunun-
um og ísskápnum.
BANDARIKIN
StaÓbœílir og land-
kostir
Útgefandi: Upplýsingaþjónusta
Bandaríkjanna, Reykjavík. Þórð-
ur Einarsson íslenzkaði.
Bók þessi segir í myndum og
stuttu máli frá loftslagi, gróðri,
aýralífi, auðlegð landsins og
íbúunum í ríkjunum 48, sem
mynda hina voldugu stórþjóð,
læknilegri þróun atvinnuveg-
anna, jarðrækt, námugreftri,
siglingum og hinum ótrúlegu en
sönnu andstæðum í hinu víð-
lenda ríkjasambandi.
Mikill fróðleikur er hér saman
kominn í 120 blaðsíðna bók og
myndirnar, sumar í litum, eru
yfirleitt mjög góðar og tala sínu
máli. Hún er góð og skemmtileg
landkynning og sannarlega
ómaksins vert að lesa hana.
Leiðrétting. í minningargrein
um Brynleif Tobiasson í næstsíð-
asta tölublaði Dags hafði frásögn
ruglast þannig, að svo leit út sem
Hver er maðurinn og íslendinga-
ævir væru tvær bækur, en þetta
er ein og sama bókin. íslendinga-
ævir er aðeins undirtitill hinnar.
í afmælisgrein um Kristbjörgu
Jónatansdóttur í síðasta blaði
hafði fallið úr ártal. Hún tók
gagnfræðapróf vorið 1908, en
kennaraprófi vorið 1910.
Gvven Terasaki:
Þstf land er mitt land
(Framhald.)
5.
Seinna á þessu sama ári flutt-
um við til Havana, en þar var
Terry gerður að konsúl og yfir-
manni sendisveitarinnar. Terry
hafði verið innrætt það frá
blautu barnsbeini, að Japani
skyldi ætíð vera dulur og fá-
skiptinn, en öll samskipti hans
við hina hreinskilnu og léttlyndu
Mið-Ameríkumenn gengu þó
prýðilega. Þar við bættist, að
starfið var létt, og dvölin á Kúbu
varð okkur því ánægjuleg og
áhyggjulítil. En því meira brá
okkur, er við vorum- send aftur
til Shanghai tveim árum seinna.
Hin glaðlega borg hafði hörmu-
lega breytzt til hins verra.
Japan var nú kominn í styrj-
öld við Kína. Hernaðarsinnarnir
höfðu komið í kring landamæra-
árekstrum til þess að knýja hina
borgaralegu kínversku stjórn til
þess að grípa til vopna. Japansk-
ur her hafði tekið Shanghai og
var nú á leið upp Jangtsedalinn.
FI
TUGUR:
Þann 17. þ. m. átti Guðmundur
Guðmundsson, Helga magra
stræti 43 hér í bæ, fimmtugsaf-
mæli.
Guðmundur fæddist í Reykja-
vík, og voru foreldrar hans þau
hjónin Guðmundur Kr. Bjarna-
son togaraskipstjóri, af kjarn-
miklum, vestfirzkum ættum, og
Solveig Stefánsdóttir, ættuð úr
Mýrdalnum. Guðm. Kr. Bjarna-
son var m. a. skipstjóri á Frey,
Otri og Gulltoppi. Hann lézt 1927,
en Solveig í janúar síðastliðnurn.
Guðmundur Guðmundsson
byrjaði snemma að sækja sjóinn
— eða 14 ára gamall. Var hann
fyrst á togaranum Kára Söl-
mundarsyni með hinum lands-
kunna skipstjóra Aðalsteini
Pálssyni, og síðan á ýmsum öðr-
um togurum, bæði íslenzkum og
enskum, í meira en tug ára. Árið
1932 lauk hann fiskimannaprófi
frá Stýrimannaskólanum, dvaldi
síðan um skeið í Noregi og kom
þaðan 1934 með línuveiðarann
Olav hingað til Akureyrar. Var
hann skipstjóri á því skipi í sam-
fellt 8 ár og hefur æ síðan átt
heima hér í bænum. Auk skip-
stjórnarstarfsins stundaði hann
áttavitaréttingar um langt árabil.
Guðrnu.ndui' vai' hvatamaður
að stofnun tögaraútgerðar á Ak-
ureyri. Var honum falinn undir-
búningur að stofnun Utgerðarfé-
lags Akureyringa h.f., og ráðinn
var hann forstjóri þess fyrirtækis
frá upphafi og hefur gegnt því
starfi síðan. Var þetta algjört
brautryðjandastarf, og almennt
var því ekki trúað áður, að unnt
væri að gera út togara héðan
frá Akureyri. — Guðmundui' tók
þátt í félagsstörfum í bænum,
áður en hann réðst til Útgerðar-
félagsins, var t. d. um skeið for-
maður Skipstjprafélags Norð-
lendinga og fyrsti formaður Sjó-
mannadagsráðs, en í meira en
áratug hefur hann dregið sig í
hlé og gengið óskiptur að hinu
erfiða starfi sínu.
Ekki get eg dæmt um útgerð-
armál fremur en blindur maður
um lit, en þó veit eg, að þar er
hægra um að tala en í að komast,
og um þann kóng hafa margir
þeir talað undanfarna mánuði,
„sem hvorki hafa heyrt hann né
séð.“ Guðmundur var svo óhepp-
inn að standa vanheill við stjórn-
völinn í því efnahagsóveðri, að
ekki varð varizt áföllum — og
þess geldur hann nú. Hins, sem
vel tókst, og alls þess, sem hann
gerði ágætlega af dugnaði og
trúmennsku, á hann að fá að
njóta. Annað er ekki vanzalaust.
Guðmundur er mikill og mynd-
ai'legui' að vallarsýn, orðhvatur
stundum og hefur utan um sig
.skel, allharða. Mér leizt satt að
segja ekkert sérlega vel á hann í
fyrstu. En eg átti því láni að
fagna að búa í húsi hans í mörg
ár, og höfðinglyndari, hjartabetri
og heiðarlegri manni hef eg aldr-
ei kynnzt. Hef eg þó þekkt og
þekki enn margt af ágætu fólki.
Þeíta er ekkert afmælisoflof.
Mér er fyllsta alvara.
Guðmundur er kvæntur Guð-
rúnu Jónsdóttur héðan úr bæn-
um, hinni ágætustu konu, og eiga
þau tvö börn. Eg óska Guðmundi
til hamingju með afmælið, þakka
honum vináttu, og bið honum og
fjölskyldunni blessunar á ókomn
um árum.
Grn Snorrason.
Hann hagaði sér ruddalega, og
hernaðaryfirvöldin gáfu út slíkar
fyrirskipanir, að Terry varð æfa-
reiður. Sérhver Kínverji, hversu
gamall, sem hann var, eða hvaða
stöðu, sem hann gegndi í þjóðfé-
laginu, skyldi lúta til jarðar, ef
hann gengi fram hjá Japana,
jafnvel þótt sá væri aðeins
óbreyttur hei-maður. Slíkar auð-
mýkingar vöktu ákaft hatur, og
þó að útgöngubann væri sett á
ýmsum tímum, þá var alltaf
margt fólk á götunum, og því
nær á hverri nóttu voru gerðar
árásir á japanska menn. Margir
létu lífið fyrir rýtingum Kín-
verja.
Terry reyndi að halda áfram
sínu venjulega starfi, að svo
miklu leyti sem það var hægt.
Nefnd hafði tekið til starfa í
borginni til þess að hjálpa þeim
Gyðingum, sem flúið höfðu til
Shanghai frá Þýzkalandi Hitlers.
Terry starfaði í þessari nefnd, og
hann reyndi hvað hann gat, enda
í hans verkahring, að vekja vel-
vild og traust þeirra þjóða, sem
Japönum var nauðsyn að eiga
verzlunarviðskipti við. Þegar
bandarískur blaðamaður, Burgn-
er að nafni, var settur í fangelsi
fyrir að hafa tekið mynd á for-
boðnum stað, sá Terry strax, að
þetta atvik væri ekki til þess
fallið að bæta sambúð Japana og
Bandaríkjanna. Með oddveifu
hinnar upprennandi sólar blakt-
andi á bíl sínum ók hann í
skyndi til fangelsisins, ýtti verð-
inum til hliðar og lét opna fanga-
klefann. „Allt í lagi, Burgner,“
sagði hann við hinn furðu lostna
Bandaríkjamann. „Við skulum
koma.“
Það voru flotayfirvöldin, sem
etaðið höfðu að handtökunni, og
þegar þau fréttu, að Terry hefði
sleppt fanga þeirra úr haldi, urðu
þau fokreið yfir því, að venjuleg-
ur og óbreyttur konsúll skyldi
voga sér að gera slíkt upp á eig-
in spýtur. Símskeytin þutu á
milli Shanghai og Tókíó, og um
skeið var alveg óvíst, hvernig ut-
anríkisróðuneytið myndi snúast í
málinu. Að lokum gekk sendi-
ráðið í lið með Terry, og flotinn
neyddist til að viðurkenna mis-
tök sín.
Terry var bæði reiður og sár
yfir ofríki japanska hersins í
borginni. Allt það, sem hann var
hreykinn af í fari þjóðar sinnar,
var eyðilagt og fótum troðið. Það
var honum þjáning að horfa á
ruddameðferð hersins á kín-
verskum mönnum. Þeir voru
neyddir tíl að skríða í duftinu af
kúgurum sínum og urðu daglega
að þola tilgangslausar auðmýk-
ingar. Að lokum varð tauga-
spennan svo mikil, að hún var að
verða Terry um megn. Er mér
varð ljóst, að heilsa hans var að
þrotum komin, þá heimtaði eg
bókstaflega, að við færum frá
Shanghai. Hann væri að eyði-
leggja sjálfan sig, og eg væri þess
(Framhald á 7. síðu.)